Жылжымайтын мүліктің негізгі нысандары

Жоспар

Мазмұны.

1. Жылжымайтын мүліктің негізгі нысандары.
2. Ауыл шаруашылық мақсатындағы жер.
3. Орман қорының жері
3. Жылжымайтын мүлікті кепілдікке қоюдың экономикалық және құқықтық негіздері.
4. Жер учаскесінің нарығы
А) Жер рыногінің түсінігі
Б)Жер рыногінің міндеттері.
В)Жерге сұраныстың қалыптасуының негізгіфакторлары.
Г)Жер рыногінің жүйесі.
Д)Жер рыногінің функциялары.
Е)Жер рыногінің жіктелуі.
Ж)Жер рыногінің бөлшектену белгілері.

Пән: Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Жылжымайтын мүліктің негізгі нысандары.

Жер-ерекше өндіріс құралы. Жер жылжымайтын мүліктің негізгі
нысандары екенің өндіріс құралдарына, мысалы машиналар, оның ең кемінде
төрт түрлі ерекшеліктері бар.
1. Жылжымайтын мүлік – табиғи зат, ол адам еңбегінің нәтижесі емес.
Жердің осы ерекшелігіне негізделген, ол жеке меншікке берілмеуге
тиісті деген тұжырым бар.Дәл осы ерекшелік өз уақытында жерді
ұлттандыру идеясының іргетасы ретінде алынған еді. Казіргі кезде бұл
кейбір қиялы болып көрінетін, бірақта теориялық тұрғыдан мәні бар,
радикалдық ұсыныстардың негізі болып отыр.
2. Жылжымайтын мүлік- мәңгі және басқа құралдармен алмастыруға
келмейтін өндіріс құралы. Егер де басқа өндіріс құралдарын
қажеттілікке қарай қанша да және қашан да өндіруге болса, жердің
көлемі шектелген, ол ұдайы өндіріске келмейді. Жердің бұл
ерекшелігінен мынадай маңызды бір тұжырым туындайды: ол әрқашанда
аса құнды және ұқыпты пайдалануға тиісті.
3. Жылжымайтын мүлік - өндіріс құралы ретінде тағы да бір ерекшелігі
орнының тұрақтылығы.
Басқа жылжымайтын өндіріс құралдарына қарағанда ол тұрған орында
ғана пайдаланылады. Жылжымайтын мүліктермен (әр түрлі ғимараттар мен
құрылыстар) салыстырғанда, соңғылардың орналасуы, түптеп
келгенде,бәрі бір адамның өзі белгілейді. Демек аталған түрлері тек
жерге ғана тән. Осыған байланысты жердің орналасуына қарай сол
орайға жұмыс күші, техника ,тыңайтқыш және басқа да қажетті
материалдар жеткізілуге тиіс. Жердің бұл түрлері ауыл шаруашылық
өндірісінде транспорттық шығындар маңызын арта түсуін себептейді.
Сондықтан өнімнің өзіндік құнында тасымалдау шығындарының
салыстырмалы үлес салмағы айтарлықтай жоғары. Бұл жағдай жерге
орналастыру шешімдерін бағалау барысында орташа қашықтық пен
транспортық шығындар көлемін аса маңызды көрсеткіштер ретінде
қолдануға себеп болды. Жердің осы ерекшелігінен туындайтын тағы бір
тұжырым: ол, жылжымайтын мүлік ретінде өзімен үзілмес байланыстағы
өндіріс құралдарымен бірге, нарықтық келісімдердің объектісі болып
табылады.
4. Басқа өндіріс құралдары ескіріп тозатын болса,жер ғылыми
ұсыныстардың негізінде пайдаланылса үнемі жақсара береді.Оның осы
ерекшелігіне бүкіл агрономия ғылымы негізделеді. Адамзаттың даму болашағы
түптен келгенде топырақтың құнарлығын сақтап қалу және арттыру мәселесіне
айналып келеді.
Жылжымайтын мүлік-жер және жермен байланысты
объектілер,үйлер,пәтерлерді және басқа объектілерді қоса.
Жоспарлы экономика кезінде жерді негізінде сатып алу бағаны
дифференциалдау, мемлекеттік жоспарларды, тапсырмаларды ғылыми негіздеу,
ауыл шаруашылық кәсіпорындарының шаруашылық қызыметін салыстырмалы талдау
мақсаттарында қолданылады. Жер учаскелер ,ғимараттар, үйлер, басқа
жылжымайтын мүліктерді бағалау аз көлемде, қарапайым әдіс бойынша
жүргізіледі, оның үстіне жер учаскесі жылжымайтын мүлікке жатқызылатын және
олар ауыл шаруашылығына арналған жерлер сияқты бағаланады (нарықтық
экономика, жер мемлекеттік меншік болғандықтан, жылжымайтын мүліктің
барлығы тауар ретінде қаралып, бағаланады.)
Қазіргі уақытта республикамызда меншік құқығы мемлекеттен жеке
өндірушілерге көшіп жатыр, пәтерлер, өндірістік ғимараттар, әлеуметтік-
тұрмыстық объектілердің жекелендірілуімен қатар, сол объектілермен бірге
жер учаскелерінде де жеке меншікке аударылып жатыр. Сөйтіп жылжымайтын
мүлік нарығының, капитал нарығының негізі қолдануда. Сондықтан жылжымайтын
мүліктің әлемдегі зертелген нысаналы түрлерін белгілеген жөн.
Бұл нысандар мемлекеттік қызметкерлердің халықаралық ассоциациясы
доктор Джозеф К. Эккертьтің басшылығымен 1993 жылы орыс тілінде шығарған
меншікті бағалау және салық салуды ұйымдастыру ғылыми басшылығында толық
түрде келтірген. Соның негізгі жайларын қарайық. Жылжымайтын мүлік
объектісінің бағасы сатушы және сатып алушы ара қатынасында белгіленеді.
Жылжымайтын мүліктің объектісін экономикалық бағалау нысаналы екі түрлі,
сатыда жүргізіледі.Бірінші сатыда жердің аймақтық және жергілікті нарық
экономикасындағы жайды зерттеу керек, соның нәтижесінде белгілі заң,
қаржылық және басқа шектеулер мен тұтыну артықшылығының жалпы сипатында
уақыттың нақты кезеңінде бағаланатын жылжымайтын мүлік объектісін
пайдаланудың ең жақсы әрі тиімді түрі туралы қорытынды алынады.Сол ең жақсы
вариант белгілі уақыт аралығында ең жоғарғы жиынтық таза пайда беру керек.
Жылжымайтын мүлікті пайдалану варианты таңдалған соң,бағаланудың екінші
сатысы жүргізіледі. Жалпы түрде жылжымайтын мүлік нысаны,негізгі әдістерге
бөлінеді (пайдаланады):
-сатылған заттарды салыстыру;
-шығындық;
-кірістік;
Сатылған заттарды салыстыруда- бағалау әдісінде ұқсас жылжымайтын мүлік
объектісінің елеулі сипаттамалары бойынша кейінгі талдаудың негізгі
ретінде сауда-саттық бағалары пайдаланады. Нақты меншіктің сату бағасы
ұсыныс және сұраныс арасындағы тепе-теңдікті бейнелейді және онда
сипаттамалары бойынша бірдей объектілер бірдей бағамен бағаланады.
Шығындық-шығындарды жинақтау әдісі деп аталады. Бұл күрделі құрылымды
жылжымайтын мүлік объектілерін бағалау үшін пайдаланады. Мұнда жылжымайтын
мүлік объектісі жер учаскесінің бағасына тиісті сипаттамадағы ғимаратты
салу шығындары.
Кірістік капиталдандыру- жылжымайтын мүлік объектісі келтіретін пайда
бағаланады және бағалау уақытына оның құнын капиталандыру ескеріледі.

Ауыл шаруашылық мақсатындағы жер.

1. Ауыл шаруашылығының қажеттері үшін берілген немесе осы мақсаттарға
арналған жер ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер деп танылады.
2. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер құрамына ауыл шаруашылығы алқаптары
мен ауыл шаруашылығының жұмыс істеуіне қажетті ауыл ішкі шаруашылық
жолдар, коммуникациялар, тұйық су айдындары, мелиорациялық жүйе, қора-
жайлар мен ғимараттар орналасқан жер, сондай – ақ басқа да алқаптар
(сортаң, құм, тақыр және ауыл шаруашылығы алқаптарының алабына
қосылған басқа да алқаптар) жатқызылады.
3. Ауыл шаруашылығы алқаптары айырықша қорғалуға тиіс. Бұл жерді ауыл
шаруашылығы өндірісіне байланысты емес мақсаттарға пайдалануға ерекше
жағдайларда жол беріліді.
4. Ауыл шаруашылығы алқаптарына егістіктер, тыңайған жер, көп жылдық
екпелер егілген жерлер, шабындықтар мен жайылымдар жатады.
Егістік – жүйелі түрде өңделетін және көп жылдық шөптердің егістігін қоса
алғанда, ауыл шщаруашылығы дақылдарының егістігіне пайдаланатын жер
учаскелері, сондай ақ сұры жер. Алдын ала егілетін дақылдардың егістігі
орналасқан (үш жылдан аспайтын уақыт аралығында) түбегейлі жақсарту
мақсатында жыртылған шабындықтар мен жайылымдардың жер учаскелері, сондай-
ақ бақтардың егіске пайдаланылатын қатар аралығы егістікке жатпайды.
Тыңайтылған жер – бұрын егістік құрамында болған жер күзден бастап бір
жылдан аса ауыл шаруашылығы дақылдарын егуге пайдаланылмайтын және пар
айдауға әзірленбеген жер учаскелері.
Көп жылдық екпелер – жеміс-жидек, техникалық және дәрі – дәрмек
өнімдерінің түсімін алуға, сондай-ақ аумақты сәндеп безендіруге арналып
қолдан отырғызылған көп жылдық ағаш, бұта екпелеріне пайдаланылатын жер
учаскелері.
Табиғи шабындықтар мен жайылымдар – шөп шабуға және жануарларды жаюға
жүйелі түрде пайдаланылатын жер учаскелер.
Түбегейлі жақсартылған шабындықтар мен жайылымдар – шөп егу арқылы
жаңадан отайған шабындық және жайылым учаскелер.
Суландырылған жайылымдар – тиісті мал басын сапасы ойдағыдай сумен
қамтамасыз ете алатын су көздері (көлдер, өзендер, тоғандар, апандар,
суару және суландыру каналдары, құбырлар, шегенді құдықтар) бар
жайылымдар.
5. Ауыл шаруашылығы алқаптары суармалы және суарылмайтын болуы мүмкін.
Суармалы ауыл шаруашылығы алқаптарына ауыл шаруашылығында пайдалануға
және суаруға жарамды, су ресурстары жүйесінің қазіргі пайдалы жұмыс
коэффицентінде суару нормаларының жобалау немесе қолданыстағы
нормативдері бойынша осы жерді сумен қамтудың қолайлы мерзімі ішінде
қамсыздандырудың кемінде 75 процентінен кем емес су ағынымен
қамтасасыз етету, суару көзімен байланысты тұрақты және уақытша суару
жүйесі бар жерлер жатады.
Жайылма суару жері қар суын және көктемгі тасқын суды, сондай-
ақ топырақты ылғандандыру үшін суару және суландыру каналдарынан берілетін
суды осы учаскелер аумағында ұстап қалудың және қайта бөлуді қамтамассыз
ететін су бөгейтін белдеулері, суды реттейтін бөгеттері мен басқа да
гидротехникалық құрылыстары бар учаскелер болып табылады.
6. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер:
1) жеке меншікке – Қазақстан Республикасының азаматтарына өзіндік қосалқы
шаруашылығын, бағбандықты, саяжай құрылысын дамыту үшін;
2) жеке меншікке немесе жер пайдалануға – Қазақстан Республикасының
жеке және заңды тұлғаларына шаруа (фермер) қожалығын жүргізуге,
тауарлы ауыл шаруашылық өндірісі, орман өсіру, ғылыми зерттеу,
тәжирибие жүргізу және оқыту мақсатында қосалқы ауыл шаруашылығын,
бақша және мал шаруашылығын жүргізу үшін;
3) шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға 10 жылға дейінгі мерзімге
жалдау шарттарымен уақытша жер пайдалануға беріледі.
Азаматтар мен заңды тұлғаларға жер пайдалануға немесе меншікке
берілетін ауыл шаруашылығы алқаптарының сапасын мемлекеттік

Жылжымайтын мүліктің тауар ретіндегі ерекшеліктері.

Нарықтық экономика жеке меншіктік құқыққа ие болу, мүлікті
пайдалану және бұйрық беру құқықтарына сүйенеді. Бұл азаматтарға және жеке
кәсіпорындағыөзінің қалауынша материалдық ресурстарды алуға, қолдануға және
ұқсатуға, әрі серіктестер үшін заңдық күші және міндеттемесі бар келісім –
шарт жасауға мүмкіндік береді.
Меншік иесі өсиет ету құқығына ие, яғни негізіненжеке меншік
институты қолдайтын өзінің өлімінен кейін осы меншік мұрагерін белгілеуге
құқылы. Нарықтық модель кезінде мемлекеттік меншік, сондай – ақ аралас
түрдегі меншіктік болатынын да атап өтпеугеде болмайды.Әрине, жалпы қоғам
мүддесіне байланысты жеке меншікке құқықты заңдық шектеуді заңдылық
қарастыруы тиіс.
Жеке меншікпен кәсіпкерлік және таңдау бостандығы тікелей
байланысты. Кәсіпкерлік бостандығы бар қорлардан өндіріс үрдісін
ұйымдастыруға және нарықта өзінің қалауы бойынша өндірілген тауарды өнімді,
қызметтерді сатуға мүмкіндік береді. Белгілі бір нарыққа іс - әрекет түрі
түсуі туралы шешімді қабылдау немесе одан шығу кәсіпкердің қолында.
Тұтынушылық таңдау бостандығы, яғни өзінің қажетіне
қанағаттандыру үшін дәл келетін тауарлар мен қызметтерді өзінің табысы
шамасында тұтынушының сатып алу еркіндігі, ол – басқа бостандықтардың
ішінде басымы болып табылады және материалдық, адами қорларды
жүргізушілердің таңдау еркіндігінің шегін белгілейді. Нәтижесінде, тұтынушы
– экономика не өндіру тиістілігін шешетін болып шығады.
Жеке мүдде, олар өзінің еркін таңдауын жүзеге асырған кезде,
жылжымайтын мүлік нарығының әр түрлі субъектілерінің әрекет бейнесін
қалыптастырады. Олардың әрқайсысы өзіне экономикалық тиімдісін істеуге
тырысады. Айталық, жылжымайтын мүліктің иесі оның сату кезінде немесе жалға
бергенде жоғары құн алуға тырысады, жалға алушылар жалға берілген жерді
пайдаланудан мол пайда табуға ұмтылады. Жеке мүддені ынталандыру нарықтық
экономиканың өзіне тән ерекшелігі болып табылады және қызмет ету барысында
елеулі түрде оған бағыт береді.
Нарықтың әр бір қатысушысы үшін жүзеге асырылатын өзі үшін ақшалай кіріс
алуға ұмтылу түріндегі таңдау еркіндігі экономикалық жарыс немесе басеке
үшін негіз болып табылады.

Орман қоры.

Қазақстан Республикасындағы жерлер жеті санаттарға бөлінеді. Соның
ішінде орман қоры 5 – категорияға жатады. Орман қоры жері 22222,8 га немесе
8,3 % алып жатыр.
Орман қоры жеріне жатқызылатын жерлерге: жалпы Қазақстан
Республикасындағы ормандар, сондай – ақ орман өсімдіктері өспеген бірақ
орман шаруашылығына берілген жер учаскелері жатқызылады. Орман қоры
мемлекеттік және жеке меншікте болады.
Мемлекеттік меншікке – табиғи пайда болған және мемлекет қаражаты
есебінде өсірілген ормандар жатқызылады. Облыстық, ауылдық, елді мекен
жердегі ағаштар орман қоры жеріне жатпайды. Темір жол, трасса бойында өскен
ағаш мемлекеттік орман қорына жатады.
Орман ресурстарын сүрек дайындау үшін, шайыр дайындау, ағаш
шырындарын дайындау, дәрілік өсімдіктер мен техникалық шикізат өндіру
сонымен қатар жабайы өсірілетін жемістерді жинау өңдеу үшін пайдаланылады.
Субъектілер орманды күзету, орманды пайдалану қорғау үшін
молықтыратын жеке және заңды тұлғалар жатады. Орман қоры шекараларын жерге
орналастыру мамандары белгілейді.
Орман иеленушілер құқығы.
Мемлекеттік орман иеленушілер; мемлекеттік орман қорын күзету,
қорғау, молықтыру, орман қоры жерін өсіру және пайдалану мақсаты үшін
беріледі.
Құқықты куәландыру құжаты керек. Акт керек. Орман иелену құқығы
жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті орган беретін, тұрақты
жер пайдалану құқығының актісімен куәландырады.
Жеке орман иелену құқығы. Мемлекеттік және жекеше орман иелену
құқығы жеке және мемлекеттік емес заңды тұлғаларға Қазақстан
Республикасының дер туралы заң актілеріне сәйкес жеке меншікке немесе ұзақ
мерзімді жер пайдаланушылыққа беріледі.
Мемлекеттік орман иеленушінің құқығы.
ҚР-ң заңдарында белгіленген тәртіппен мемлекеттік орман қоры жерлерін
пайдалануға, орман пайдалануды жүзеге асыру, орман шаруашылығын жүргізу
үшін аумақтық органдар мен келісе отырып ғимараттар мен құрылыстар салуға,
өздерінің дайындаған өнімдерін өткізу және алынған табысты пайдалану, орман
билетін беруге құқылы.
Орман иеленушінің міндеті: орман шаруашылығын жүргізу, орман
шаруашылығын молықтыру, күзету, санитарлық жай – күйін сақтау, күтіп
баптау, мәдени тарихи мұраларынсақтау қамтамасыз ету, өртке қарсы шаралар
жасау, жануарлар дүниесін қорғау, осы орманда болған өртті және зардабын
тіркеу.
Жеке орман иеленушінің құқығы мен міндеті.
Жеке орман иеленуші өз жерін иеленуге пайдалануға құқығы бар, өрт
шарасын жүргізу, жануар, флора мен фаунаны сақтау, жеке орман иеленуші ҚР –
ң заңына сәйкес тоқталады.
Орманды пайдалану 2-ге бөлінеді.
1. қысқа 1 жыл
2. 2. ұзақ 10 ж- 49 ж
Қысқа мерзімді орман пайдалану – орман билеті негізінде жанама орман
пайдалануға, ғылыми зерттеу мақсатына, мәдени сауықтыру, турист және спорт
шаралары үшін. Орман билеті 1-жылға беріледі.
Ұзақ мерзімді орман пайдалану10-49жыл. Орман өсіру үшін сүрек дайындау
үшін беріледі. Ұзақ мерзімді орман пайдалану актісі беріледі.

Жылжымайтын мүлікке меншік құқығының мазмұны.

Жылжымайтын мүлік – бұл, жер бөліктері учаскесі жер қойнауы
бөліктері, жекеленген су нысандары және олардың орын ауыстыруы зиянсыз,
соның ішінде ғимарат, құрылыс, тұрғын үй және адамдар тұрмайтын үй – жай,
орман және көп жылдық екпелер, кондоминиумдар, мүліктік кешендер ретіндегі
кәсіпорын жермен байланысты барлық нысандар.
Жылжымайтын мүліктің елеулі белгісіне жатады:
- жермен байланысы
- қозғалғыштық дәрежесі
- қызмет ету формасы
- өндірістік үрдісте құнын өзгерту тәсілдері немесе тұтынушылық
қасиеттердің шығындары
- пайдалану үрдісіндегі тұтынушылық форманың ахуалы
Жылжымайтын мүліктің қызметтік мақсаты.
- өндірістік – тауарды жасауды тікелей немесе жанама қатысады,
- өндірістік емес – тауар жасауда қатыспайды, тұрғындардың өмір сүруі
және қызмет көрсетуі үшін жағдай қамтамасыз ету
Жылжымайтын мүлік нысандарын әр түрлі белгілері бойынша жіктеу
жылжымайтын мүлік нарығын біршама табысты түрде зерттеуге мүміндік береді
және әр түрлі категориялары жылжымайтын мүлік құнын бағалау әдістерін
қолдану мен әзірлемені жеңілдетеді. Жіктеу үрдісінде қызмет ету сипаты
бойынша ұқсастығы бар жылжымайтын мүліктің жекелеген топтары айқындалады,
ол оларды бағалауға бір текті амал қолдану мүмкіндігін анықтайды.
Жылжымайтын мүлік – азаматтық құқық нысаны ретінде қаралады және
мемлекетпен, құқықтың халықаралық нормаларымен берілетін, заңдық
стандарттарға жауап беруші құқықтар жиынтығы болып табылады.
Жылжымайтын мүлік жеке меншік нысаны ретінде – ол, материалдық,
құқықтық және экономикалық категория.
Жылжымайтын мүлік жеке меншіктің ерекше түрі болып табылады. Оны
иелік ету, пайдалану және басшылық ету құқығы басқа жеке меншік түрлеріне
иелік ету құқығынан айырмашылықта болады. Бұл жылжымайтын мүлікті
пайдалану қозғалыста ғы мүліктерге жататын көптеген тауарлардан
ерекшелігі, ол басқа азаматтар мен заңды тұлғалардың мүддесін
қозғайтындығымен байланысты. Сондықтан тұрғын үй немесе басқа жылжымайтын
мүлікті алу, сондай – ақ олармен жасалатын басқа операциялар мемлекет,
үкіметтің жергілікті мекемелері және құқықтық басқадай субъектерінің
мүдделерін есепке алуды қамтамасыз етуге шақыратын белгілі бір
процедуралармен байланысты. Жылжымайтын мүлікке иелік ету құқығын беру
айтарлықтай қиын процесс, ол тауар ретінде жылжымайтын мүліктің
жойылуының төменгі деңгейде болуымен байланысты, яғни оны қолма қол
ақшаға тез сатуға болмайды.

Жылжымайтын мүлікті бағалау принциптері.

Жылжымайтын мүлік – бұл, жер бөліктері, учаскесі, жер қойнауы
бөліктері, жекеленген су нысандары және олардың орын ауыстыруы
зиянсыз, соның ішіеде ғимарат, құрылыс, тұрғын үй және адамдар
тұрмайтын үй – жай, орман және көп ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.