Ғабиден Мұстафин өмірі

Жоспар
Кіріспе

1 Ғабиден Мұстафин
2 Ғ. Мұстафин шығармалары

Қазақ эдебиетінде қарапайым еңбек адамы-ның көркем бейнелерін сомдаған Ғ. Мұстафин 1902 жылы Қарағанды облысында туған. Ауыл молдасынан хат таныған соң 1916 жылы орысша-қазақша мектептің 4-сы-ныбына оқуға түсіп, бір жылдан кейін бітіреді. 1918—1925 жылдары жаңа құрылған ауылдық кеңестің жұмыстарында қызмет етеді.
Қазақстандағы жаңа құрылыс өзгерістері, заманның қилы кезеңдеріндегі адамдар тағдырын көркем кестеге түсіру жазушы өмірінде Қызылорда қаласында жоғарғы сотта қызмет еткен кезеңінен басталады. Ғ. Мұстафин өзі куә болған, сотқа түскен қағаз беттеріндегі адамдар жайында хабарлама, очерк, фельетондарын «Еңбекші қазақ» газетіне жариялай бастайды. Алғашқы еңбегі «Ер Шойын» 1929 жылы жарияланды. Жинаққа «Сәрсен мен Боқаш», «Ер Шойын», «Қан», «Қашқын» т.б. әңгімелері енген. Шығармалары еңбек, тап күресі тақырыптарын қамтыды.
1930—1933 жылдары Қарағанды қаласында кен орнында жұмыс істейді. 1933 жылы «Қарағанды пролетариаты» газетінің жауапты секретары (хатшысы) қызметіне тағайындалады. Новосібір қаласындағы қазақ тілінде шығатын «Қызыл ту» газетінде істеді. 1938 жылы газет жабылып, Алматы қаласына көшіп келеді.

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Ғабиден Мұстафин
Өмірі. Қазақ эдебиетінде қарапайым еңбек адамы-ның көркем бейнелерін
сомдаған Ғ. Мұстафин 1902 жылы Қарағанды облысында туған. Ауыл молдасынан
хат таныған соң 1916 жылы орысша-қазақша мектептің 4-сы-ныбына оқуға түсіп,
бір жылдан кейін бітіреді. 1918—1925 жылдары жаңа құрылған ауылдық кеңестің
жұмыстарында қызмет етеді.
Қазақстандағы жаңа құрылыс өзгерістері, заманның қилы кезеңдеріндегі
адамдар тағдырын көркем кестеге түсіру жазушы өмірінде Қызылорда қаласында
жоғарғы сотта қызмет еткен кезеңінен басталады. Ғ. Мұстафин өзі куә болған,
сотқа түскен қағаз беттеріндегі адамдар жайында хабарлама, очерк,
фельетондарын Еңбекші қазақ газетіне жариялай бастайды. Алғашқы еңбегі
Ер Шойын 1929 жылы жарияланды. Жинаққа Сәрсен мен Боқаш, Ер Шойын,
Қан, Қашқын т.б. әңгімелері енген. Шығармалары еңбек, тап күресі
тақырыптарын қамтыды.
1930—1933 жылдары Қарағанды қаласында кен орнында жұмыс істейді. 1933
жылы Қарағанды пролетариаты газетінің жауапты секретары (хатшысы)
қызметіне тағайындалады. Новосібір қаласындағы қазақ тілінде шығатын Қызыл
ту газетінде істеді. 1938 жылы газет жабылып, Алматы қаласына көшіп
келеді.
Еңбегі 1939 жылы Өмір мен өлім атты тұңғыш романын жазады. 1939-1948
жылдары Әдебиет майданында (қазіргі Жүлдыз) қызмет етеді. 1942 жылы
Айқап пьесасын, Тұтқын, Құлаған құз, Керуен әңгімелерін жазады.
1945 жылы Шығанақ, 1948 жылы Миллионер шығармалары жарияланды. 1952
жылы жазылған Қарағанды, Дауылдан кейін (1960), Көз көрген романдары
- оқырман қауымның ықыласына бөленген шығармалар. Жазушының Шығанақ
романы 1945 жылы жарық көрді. Шығарма адам мен табиғат арасындағы үйлесімді
жаңа қырынан көрсетті. Адамзаттың қажетін тек табиғаттан алуға үйренген қам
- қарекетінің екінші жағын ашуды мақсат еткен. Бұл Шығанақ бейнесімен
ашылған. Бас кейіпкер табиғат пен адам арасындағы үйлесімді еңбекпен
көрсетеді. Шығанақ бойына жазушы халықтың еңбекке деген ынта-ықыласын,
еңбекті өнер дәрежесіне жеткізген қажыр-қайраттың ғасырлық тәжіри-бесін
жинақтаған. Күріш өсіруші диханшының тарыдан мол өнім алуына себеп болған
жердің қадір-қасиетін танып, жер-анаға қажетті нәрді дәл, орнымен бере
білген еңбегі мен ақылының жемісі.
Шығарма кеңестік дәуірдің жақсылықтарын да көрсетуге тырысқан. Шығанақ
Берсиевтің тарыдан дүниежүзілік рекорд жасауына кеңестік қоғам жағдайына
ұжымдық еңбек бірлігі негізінде, жерді өңдеу мен баптауға керекті техника
жетістіктерін пайдалану арқылы жүзеге асты деген ой да тудырады. Әрине,
дүниежүзілік рекорд жасаудағы негізгі еңбек пен ақыл халықтың қаншама жылғы
тәжірибесін есінде сақтап, оны дұрыс, орнымен өз ортасына икемдей білген
Шығанақ еңбегі екенін шығармада жазушы қатаң социалистік реализм талаптары
деңгейіндегі жазуда да аша білген.
Шығанақ — жаңа қоғамның жақсылығын да көре білген, өз тұрмыс, білім-
білігіне ыңғайлай білген жан. Шығармада Олжабек, Жанбота, Амантай сияқты
кейіпкерлер бар. Жазушы олардың таным-түсінігін, қоғамдағы орнын дәл
көрсеткен.
Миллионер романы (1948) Шығанақ романында суыртпақтап басталған
ұжымдық еңбек жемісін кең көлемде ашты. Жазушы соғыстан кейінгі күйзелген
елдің болашағын жарқын да, шат тұрмыс, бай-бақуатты қалыпта көрсетеді.
Кеңес өкіметі орнаған жылдардан бастап қазақ елі малы мен жақынынан
айырылып, 50 жылдардың ортасына дейін қатты күйзеліске ұшырады.
Колхоздастыру, тәркілеу, жаппай жазалау, соғыс бірінен-бірі кейін келген
жұт қазақ елін тұралатып тастады. Жазушы халықтың бейбіт, бақытты өмірі
алдыда деген сенімді Миллионермен көрсетті. Бірлік, ынтымақ, еңбек,
ізденіс бар жерде молшылық пен жақсылық болатынын айтты.
Шығармадағы тартыс колхоз председателі (төрағасы) Жақыппен жаңашыл жастар
арасында өрбиді. Тартыстың өзі халықтың бақытты тұрмысы үшін болады.
Романдағы Жақып — көпті көрген, еңбекпен ғана жақсылыққа жетуге болады
дегенді түйген адам. Жомарт, Жанат бейнелері — барға қанағат етуден де,
құлашты мүмкіндікке қарай кеңге созуды дұрыс деп танитын жаңашыл жастар.
Колхоз адамдарының еңбек сүйгіш бейнесін Ахмет ұстамен береді. Жазушының
жеке адамдардың бай-бақуатты тұрмыс кешуін көп қалай бермейтін социализм
кезеңінде табысы мол, тұрмысы жақсы Ахметті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.