Бастауыш сыныптарда математиканы оқытуда оқу есептерін пайдалану әдістемесі

Пән: Математика, Геометрия
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 62 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: "Бастауыш сыныптарда математиканы оқытуда оқу есептерін пайдалану әдістемесі "

Бастауыш сыныптарда матиматиканы оқытуда оқу есептерін пайдалану әдістемесі

Кіріспе . . . 3

Матиматиканы оқытуда оқу есептерін пайдаланудың педагогикалық - психологиялық негізі. Бастауыш сыныптарда матиматиканы оқытуда оқу есептерін қолданудын қазіргі жағдайлары . . . 5Бастауыш сынып оқушыларының есептер шығару барысындағы ойлау әрекеттері . . . 11

ІІ. Матиматикалық білім, білік және дағдыларын қалыптастыруда оқу есептерінқолдану әдістемесі

ІІ. 1. оқу есептерін шығару барысында қалыптастыру . . . 24

ІІ. 2. Оқушыларды математикалық өрнектер құру білуге үйретуде оқу есептерінің қолданылуы . . . 36

ІІ. 3. Оқу есептерін пайдаланып тендеу құруға үйрету . . . 46

ІІ. 4. Іс-тәжірибе нәтижесі . . . 56

ІІІ. Қорытынды . . . 59

IV. Пайдаланылған әдебиеттер . . . 60

КІРІСПЕ

Еліміздің егемендік алуы, қоғамдық өмірдің барлық салаларындағы өзгерістер, соның ішінде білім беру саласындағы туындап жатқан демократияландыру, оқыту үрдісін ізгіліктендіру және гуманизациялау орта және жоғары білім беру жүйесін қайта құруды жажет ететін нақты алғы шарттар жасауда. Ондағы негізгі өзгерістер нарықтық эканомикаға тез биімделе алатын, педагогикалық, психологиялық негіздері тұрақты, сандық та, сапалық тұрғыдан байыптауға қолайлы, халқаралық білім кеңістігінде кіріктіруге ынғайлы жаңа ұлттық сипаттағы үлгілерді қалыптастыруға, оқыту үрдісінің сапалылығын арттыруға, жастарды кәсіптік еңбекке дайындауға бағытталған.

Қазіргі қоғамның мектепке қоятын талабы осыған дейін ондаған жылдар бойы қойылып келген талаптан әлдеқайда өзгеше. Бастауыш мектеп - орта мектептің органикалық құрамдас бөлігі, тұңғыш баспалдағы. Сондықтан да бастауыш сатыда оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай таным мүмкіндіктерін дамытудың және оқыту мақсатының оқушы тұлғасын тәрбиелеуге бағдарлануы табиғи нәрсе.

Бағдарламалық талаптар бойынша есептер бастауыш математика курсын оқытудағы оқу құралының бірі болғандықтан, олар оқушыларды тәрбиелеуді де, дамытуды да ұштастыра, бірге жүргізуді көздейді.

Диплом жұмысы негізінен бастауыш сынып оқушыларыныңтеориялық материалды игерудеі, оларда математикалық ұғымдар мен түсініктердің қалыптасуындағы және есептер шығару әдістерін меңгерту оқушылардыңіс-әрекеттерін ұйымдастыруда оқу есептерін қолдану болғандықтан, диплом жұмысының мақсаты - оқу есептерін теориялық материалдарды оқыпұйренудің, математикалық ұғымдар мен түсініктерді қалыптастырудың құралы ретінде пайдаланудың әдістемелік негіздерін анықтап, оны оқу жүйесіне енгізудің жолдарын тағайындау.

Жұмыстың болжамы - егер бастауыш математика курсында теориялық материалды меңгеру және математикалық ұғымдар мен түсініктерді қалыптастыру оқу есептерінің теориялық негізделген көп деңгейлі жүйесін пайдаранудың сәйкес әдістемесі көмегімен іске асырылса, онда оқушылар бастауыш математика курсының материалдарын тереңірек түсініп меңгереді, өйткені белгілі бір мақсаттағы оқу есептері жүйесін қолдану оқушылардың өздігінен танымдық іс-әрекеттерінің қалыптасуына қолайлы жағдай жасайды және оқушылар оқу есептерін шығару барысында өздігінен оқу әрекеттерін бақылап-бағалай білуге жаттығады.

Зерттеу объектісі - бастауыш сыныптарда математиканы оқыту үрдісі.

Зерттеу пәні - бастауыш сыныптарда оқу есептерінің көмегімен теориялық материалды менгерудін, математикалық білімдерді қалыптастырудын жолдары.

Қойылған зерттеу мақсатына сәйкес, зерттеу болжамын тексеру үшін зерттеу жұмысының төмендегідей міндеттерін шешу қажет болды:

Математиканы оқыту үрдісіне оқу есептерін пайдаланудын теориялық және практикалық жағдайларына талдау жасау.
Бастауыш марематика курсы, бойынша оқу есептерін іріктеп алу ұстанымдарын, оларды орналасу ретін және тәрбиелік мүмкіндіктерін анықтау.
Жеке тұлғаны тәрбиелеу мен дамыту мақсатында қолданыоатын оқу есептерін шығару үрдісіндегі оқушылардын ойлау әрекеттеріне талдау жасау және оларды дамыту жолдарын айқындау.
Бастауыш сыныпта математиканы оқытуда оқу есептері жүйесін құру және олардын қолданудың оқушылардың білім, білік, дағдыларын қалыптастыруға бағытталған әдістемесін негіздеу және жетілдіру, ол әдістеменің тиімділігін педагогикалық экспериментте текскеру.

Жұмыстын практикалық маныздылығы.

Зерттеу жұмысының нәтижелерін бастауыш сыныптар факулътеті мен педагогикалық колледждерде математиканы оқыту әдістемесі пәнінен бағдарламаны жетілдіруде әдістемелік құрал ретінде пайдалануға болады, сонымен қатар оқу-әдістемелік комплекс авторлары үшін бастауыш мектепде оқытудың ұйымдастыру формаларын, мазмұның және әдістерін жетілдіруге үлкен ықпал етеді.

I. Математиканы оқытуда оқу есептерін пайдаланудың педагогикалық-психологиялық негізі

1. 1. Бастауыш сыныптарда математиканы оқытуда оқу есептерін

қолданудың қазіргі жағдайлары.

Бастауыш мектептің математика курсындағы оқу есептері жөнінде айтқанда, көбінесе сюжеттік мәтінді есептерді немесе дерексіз сандармен берілген есептерді айтады.

Жалпы, бастауыш сыныптарда қарастырылатын есеп ұғымын түсіну үшін, алдымен "математикалық есеп" ұғымынанықтап алған жөн. Өкінішке орай, дәл осы уақытқа дейін есеп ұғымының келісіліп қабылданған анықтамасы жоқ.

Есеп ұғымына көптеген авторлар түрліше анықтама берді. Белгілі педагог, математик С. О. Шатуновский 1940 жылы есептің төмендегідей анықтамасын берген болатын: "Есеп - бұл "берілген" заттар бойынша бір-бірімен және берілген заттарға көрсетілген байланыстарда болатын, басқа бір "ізделінді" заттарды қалай "табу керек"' талаптарының баяндалуы".

Жалпы алғанда "есеп" ұғымының мағынасы өте кең, оны қандай да бір алға қойылған мақсатқа, нәтижеге жетуді көздейтін міндет, тапсырма, белгілі бір білімге негізделген, ойлауды қажет ететін талап, шешілуі тиіс сұрақ деп те түсінуге болады.

Барлықматематикалық есептердің ішінен математиканың әр түрлі курстарында қарастырылатын және математикалық теорияларды оқып-үйренудің түрлі кезеңдерінде оқыту құралы болып пайдаланылатын, білім, білік және практикалық дағдыларды қалыптастыратын есептерді бөліп көрсетуге болады. Мұндай есептерді кейбір әдебиеттерде математикалық оқу есептері деп те атайды.

Барлық математикалық есептер түрліше сипаттағы талаптарға сәйкес 4 топқа бөлінеді деп есептеуте болады: объектіні табуға, дәлелдеуге, зерттеуге, түрлендіруге берілген есептер.

Ғылыми әдебиеттер мен педагогикалық тәжірибелерге жасалған талдамаларға сүйене отырып, біз оқу есептерінің тектік белгілері деп мыналарды айта аламыз:

• есепті шығарудың мақсатын анықтайтын талап немесе сұрақ;

• есепті шешуде қандай да бір тәсілді қолданудың және сол тәсілді қолданудың дұрыстығын тексерудің негізі боп табылатын шарттар мен факторларды айқындау және есепке алу;

есепті шешуде бұрыннан белгілі тәсілді пайдалану немесе жаңа тәсілдер мен әдістерді таба білу; (И. Я. Лернер, Г. А. Балл. Л. Л. Гурова) .

"Есеп" ұғымының түрліше түсіндірмелері арнаулы жәнеәдістемелік әдебиеттерде жиі кездескенімен. Оның бастауыш мектепте математиканы оқытудың мақсаты мен міндеттерін, ерекшеліктерін ескере отырып, жеткілікті дәрежеде мән-мағынасы ашылып берілген түсініктемесі жоқ.

Психологтар анықтағандай, егер оқушының есепті шығару барысындағы іс-әрекеттері қандай да бір есептер классының жалпы ортақ шешу тәсілін табуға бағытталынған болса, онда мұндай есеп оқу есебі болып саналады; ал егер оқушының ол есепті шығару барысындағы іс-әрекеттері есепті шығарудың тәсілін әдейілеп қарастырмай, жекелеген нәтижелерді табуға бағытталған болса, ол есеп практикалық есеп болып табылады.

Қазіргі математик-әдіскерлер (Ю. М. Колягин, К. И. Новиков, А. М. Пышкало, Т. Оспанов және т. б. ) есептер - оқушыларды оқытудың, тәрбиелеудің жәнедамытудың мақсаты, әрі құралы болып табылуы тиіс деп жауап береді. Олар оқушылардың математикалық ұғымдары мен түсініктерін, есептер шығара білу біліктері мен дағдыларын қалыптастырудағы оқу есептері рөлінің ерекшелігін атап көрсетеді жәнеоқу есептерін қолданудың әдістемесі жетілдіруді қажет етеді деп есептейді.

«Оқу есебі» деп математикалық ұғымдар мен түсініктерді, есептер шығара білудің жалпы біліктерін қалыптастыруға, есептер шығару барысындағы іс-әрекеттер тәсілін меңгертуге бағытталған есептерді айтуға болады.

Ал бастауыш мектеп деңгейінде жаңа материалды меңгертуде пайдаланылатын оқу есептері жүйесі белгілі бір ұғымды меңгертудің үш сатысында да қарастырылатын, берілуі түрлі формада болып келетін есептерді қамтиды. Бұдан оқу есептері ұғымының "тексті есеп" ұғымынан гөрі кеңдеу

мағынада қолданылатынын аңғаруға болады (яғни "тексті есеп" терминімен шатыстыруға болмайды) .

Есептің оқу есебіне немесе практикалық есепке тиісті болуы, оны шығару барысында оқушының көздеген мақсатына байланысты болады. Бұдан, окыту үрдісінде оқушы үшін оқу есебінің межеленген мақсатын және оның мәнін жете ұғыну кезеңі қажет болатындығы шығады.

Мектепте қарастырылатын оқу есептері, шындығына келгенде оқыту сипатында болуы тиіс. Өйткені "оқу есебінің басқа есептерден өзгешелігі субъектінің есеп шартын өзгерту арқылы белгілі бір қорытындыға келуі емес, белгілі бір іс-әрекеттердің тәсілдерін меңгеруде субъектінің білім деңгейін өзгертуге әсер ететіндігінде болады. Субъектіде болатын барлық өзгерістер оның өзі орындайтын іс-әрекеттерден тыс болуы мүмкін емес болғандықтан, оқу есебі мен түрлі практикалық есептердің арасында әрекет етудің объектісі бойынша ұқсастықтар бар болуы мүмкін, бірақ та мұндай ұқсастықтардың бар болуы көп жағдайда оқу есебі мен практикалық есепті бір мағынада қарастыру қателігіне әкеліп соқтырады. Практикалық есепті орындауда алынатын нәтижеде үрдіс болмайды, алынып қалады, ал оқу есебін орындауда үрдістің болмай, алынып қалуы мүмкін емес, өйткені ол тікелей оқушылардың белгілі бір теориялық материалды немесе әдіс-тәсілді меңгеруіне, ақыл-ойының дамуына әсер етеді"

Бастауыш мектептегі математика курсының негізгі бір ерекшелігі, ол қолдануға ыңғайлы құрылған есептер жүйесі арқылы меңгеріледі, яғни әрбір жаңа ұғым немесе математикалық заңдылықтар белгілі бір есептерді шығару барысында меңгеріледі. Бұл тәсілді орыстың он тоғызыншы ғасырдағы математик-әдіскер ғалымы С. И. Шохор-Троцкий ұсынған, ол оқушы математикалық білімдерді әдейі таңдап алынған және белгілі бір жүйемен орналасқан есептер арқылы меңгеруі қажет деп есептейді /84, 50 б. /. Есептерді қолданғанда оқушылар ол есептерді шығаруды қабылдап қана қоймай, математикалық заңдылықтарды ашушы ретінде жұмыс істеулері қажет. С. И. Шохор-Троцкий математиканы оқыту барысында қарапайым есептерді

қолдануға аса назар аударған. Өйткені, ол есептер оқушыларды берілген сандарға неге осы арифметикалық амалды қолданатынымызды және істелетін жұмыстың мақсаты мен қолданылатын амалдардың логикалық мағынасын түсіндіріп беріп, қарапайым сөзбен айтылған арифметикалық қатынастардың ішкі мазмұнын ашып, түсінікті етеді.

Бастауыш сыныптардағы жаңа буын математика оқулықтарының авторлары Т. Қ. Оспанов, Б. Қосанов, Ж. Кайыңбаев бастауыш мектепте математиканы оқыту әдістемесінде "есеп" терминін анықтайтын ұғымның мән-мағынасын ашып түсіндіріп беруде күні бүгінге дейін бірізгіліктің жоқтығын және қазақ тіліндегі математикалық терминология мәселесінің бүгінгі күн талабына сай дәрежеде шешілмей отырғандығын айтады және "оқу тапсырмасы", "есеп", "жаттығу" ұтымдарына тоқтала келіп: "Бастауыш мектеп. . математика курсындағы есептер, мысалдар, жауаптары қандай да бір теориялық мәселені түсіндіру, негіздеу және дәлелдеу түрінде болатын сұрақтар, бақылауды, өлшеу жүргізуді, есептеу мен салыстыруды, тәуелділікті тағайындау мен оны көрсетуді, түрлі сауалдарды, т. с. с. орындауды қажет ететін тапсырмалардың барлығы "математикалық жаттығу деп аталады" деп пайымдау жасаған. "Есеп деп жауабы арифметикалық амалдардың көмегімен табылатын сөзбен тұжырымдалған сұрақ түріндегі математикалық жаттығуды түсінеміз" деген.

Мұсабеков М. өз еңбегінде: "Математикалық есеп дегеніміз - математикадағы заңдылықтар, ережелер және әдіс-тәсілдер негізінде оқушылардан ой мен практикалық іс-әрекетті талап ететін жәнематематикалық білімдерді меңгеруте, оларды практикада қолдана білуге дағдыландыруға, ойлау қабілетін дамытуға бағытталған ахуал" деп түсіндіреді.

Сондықтан да оқу есептерін үлкен ауқымды педагогикалық танымға ие және жан-жақты, түрлі қызмет атқаратын оқу танымдық құралдарының ішіндегі ең бір маңыздысы деп таныған, қарастырған жөн.

Оқытудың қалыптасқан тәжірибесі бойынша, оқытудағы дәстүрлі әдістердің мақсаты тек есептің жауабын алуға бағытталып, соған ғана мән беріліп келді, ал бұл оқушылардың жеткілікті түрде математикалық білімдерді меңгеруіне, ойлау

қабілеттерінің дамуына ықпал ете алмады, оқыту қорытындысының нәтижелеріне теріс әсерін тигізіп отырды. Оқушылармен әңгіме жүргізу барысында және бақылау жұмыстарының қорытындысы бойынша көптеген оқушыларда типтік қателіктер мен кемшіліктердің кездесетіндігі анықталды. Бастауыш мектеп оқушылары: есептің берілгені мен ізделінді сандарды ажыратуда; шамалар арасындағы байланыстар мен тәуелділіктерді құра білуде; есепті шығару жоспарын құра білуде; алынған есеп жауабының дұрыстығына көз жеткізуді тексеруде қиналып; амалдарды талдап алуда жиі қате жібереді.

Күнделікті математика сабақтарында: есеп шығаруға үйретудің нақты мақсатын жете түсінбеушілік, есептің шартын талдауда сұрақтарды дұрыс құрып, қоя білмеушілік, есепті шешудің түрлі тәсілдерін және есеп шартының қысқаша жазылу формаларының ұғымдарын шатыстырып, араластырып

қолданушылық, көбіне ұжымды түрде жұмыс жүргізу әдіс-әэсілдерінің барлығы оқушылардың іс-әрекеттерін тек қана есептің жауабын алуға ғана бағыттап, тәрбиелейтінін аңғартады.

Жұмыс барысында математиканы оқытудағы оқу есептерін тиімді пайдалана білу үшін мұғалімдерге қажетті білімдер мен біліктерге қойылатын талаптарды анықтау және нақтылау қажеттігі туды. Төменгі сыныптарда математиканы оқытудың теориялықжәне практикалық жағдайларына талдау жасай келе, біз мұғалімнің білуі міндетті және қажетті деп есептеп, мынадай қорытындыға келдік: білуітиіс :

• математиканы оқыту-да оқу есептерінің атқаратын қызметін;

• есеп шығаруға үйретудің кезеңдерінің мазмұнын және белгіленуін, оларды орындау тәсілдерін;

• есеп шығару әдістерін;

• жай және құрама есептерді шығара білуге үйретудің ерекшеліктерін;

істей алуға тиіс:

• оқу есептерін шығарудың нақты мақсатын анықтай білу және оны жүзеге асыруды жоспарлай білу;

• оқу есептерін шығарудың әрбір кезеңінде оқушылардың іс-әрекеттерін ұйымдастыра білу;

• оқушының ой-пікірінің қорытындысын жобалай білу;

• есепке көрнекіліктер көмегімен талдау жасай білу және олардың ішінен мақсатқа әэйкесін таңдап ала білу;

• есепке талдау жасағанда сұрақты дәл, ретімен қоя білу;

• есепті түрлі тәсілмен шығара білу және оларды оқушылар түсінігі тұрғысынан бағалай білу;

• есептің шешімін тексеруді түрлі тәсілдер арқылы орындай білу;

• мақсатқа сәйкес жұмыс тәсілдерін іріктей білу және пайдалана білу (әсіресе есеп шығарудың соңғы кезеңінде) ; оқушыларда есеп шығаруда кездесетін қиындықтарды алдын-ала байқай білу, олардың жіберетін қателеріне талдау жасай білу және оларды болдырмаудың алдын алудың және жоюдың түрлі әдістерін қолдана білу.

Бұл талаптар бастауыш математика курсының мазмұнын анықтауда. оқытудың әдістері мен формаларын таңдап алуда ескеріліп отыруы тиіс.

Осы айтылғандар студенттер үшін оқу есептерінің атқаратын қызметтері мен оқыту практикасында олардың қолдануларын терең ұғынуға ықпал ететін тақырыптарды оқытуды, оқу есептерін қолдануда мұғалімдерге қажетті біліктерді қалыптастыруды. Оқытудың теориясы мен практикасының тығыз байланыстылығын қамтамасыз етуді болжайды.

Қорыта келе, оқу есептері үш бағытта қолданылады деп айта аламыз:

• арнайы және ғылыми-көпшілік әдебиеттерді өз бетімен оқып үйрену негізінде өзбетімен білім алу қажеттілігін қалыптастыруда;

• жеке тұлғаның шығармашылықпен жұмыс жасай білу қасиетін, стандартты емес ойлай білуін дамытуды тәрбиелеуде;

• стандартты және стандартты емес есептерді шығаруда қажетті интеллектуалды біліктер мен дағдылардың жүйесі ретінде оқушылардың өзбетімен танымдық әрекеттерін дамытуда.

1. 2. Бастауыш сынып оқушыларыныц есептер шығару барысындагы

ойлау әрекеттері

Оқу-әдістемелік әдебиеттерде ''есепті шешу" және "есепті шешу үрдісі" ұғымдары ажыратылып айтылып жүр. Бір-бірімен байланысқан бұл екі түрлі ұғым кейде бірдей мағынада қолданылады, кейде біріншісі екіншісінің бөлігі іспеттес болып көрінеді немесе екіншісі біріншісінің бөлігі болып табылады.

"Есепті шешу" ұғымы - бұл әдістемелік ұғым. Ол есеп ұғымымен бірге қарастырылуы да мүмкін. Біздің ұғымымызда есепті шешу дегеніміз - есептің жауабын алу үшін ізделінді сандар мен берілген сандар арасындағы қатынастар арқылы жүргізілетін іс-әрекеттер.

"Есепті шешу үрдісі" - бұл психологиялық ұғым. Сондықтан, алдымен бұл ұғымның психологиялық тұжырымдалуын анықтап алалық, одан соң оның "есепті шешу" ұғымымен (адекватты түрдегі) бара-бар ара қатынасын тағайындауды қарастыралық. Психологияда "есепті шешу үрдісі" күрделі ой үрдісі ретінде, анализдеу-синтездеу әдістері арқылы есепті шығарушы адамның есептің мазмұнымен танысуынан бастап, оны шығарып болғанға дейінгі барлық іс-әрекеті ретінде қарастырылады.

"Анализ дегеніміз - қандай да бір тұтастың бөліктерге бөлінуі, жеке бөліктер мен белгілердің бөлініп алынуы, саралауы бір жағынан абстрактілеу. Синтез дегеніміз - бөліктердің, белгілердің біріктірілуі, олардың өзара байланыста қарастырылуы".

Ойлауды қажет ететін есептерді психологияда "ақыл-ой тапсырмалары" (умственная задача) деп те атайды. В. В. Богословский және оның әріптестері "ақыл-ой тапсырмаларын" шешу үрдісі мынадай төрт кезеңнен тұрады деп атап көрсеткен:

•есепті кұру;

•болжам ұсыну және талдау;

•есепті шешу;

•шешімін тексеру;

Мұнда авторлар "есепті шешу" деп есепті шешу үрдісінің екінші кезеңінде

ұсынылған, бірақ талданбаған болжамды тексеруді айтады. Бұл кезеңде, сондай-ақ есептің шарты және қойылатын талап қосымша тағы да нақтыланып, қандай да бір жаңа мәліметтер алуға болжам жасалады.

С. Л. Рубинштейн есепті шығару барысында басынан бастап аяғына дейін орындалатын іс-әрекеттер есепті түрлендірудің үзіліссіз қатары іспеттес болып көрінеді деп есептейді. Осылайша анализ-синтез әдістеріне және ойлауды қажет ететін есептерді шығару үрдісіне сүйене отырып, әдіскерлер математикалықесепті шешу үрдісіне жаңаша көзқараспен қарай бастады.

Ю. М. Колягин оқушылар үшін есепті шешу үрдісінде есепті түрлендірулерді алдын-ала бағдарламалап барып кұруды ұсынады .

Л. М. Фридман есеп шығару барысындағы модельдеу әдісінің маңыздылығын, қажеттілігін атап өтеді.

А. Ф. Эсаулов жоғары сынып оқушылары үшін шығармашылық бағытындағы есепті шығару барысында оның құрылымындағы компоненттерді өзгертуді ұсынады.

А. К. Артемов бастауыш сынып оқушылары үшін есепті талдау және оның шығару жолдарын іздестіруде оны түрлендіріп, басқа бір жағынан тұырымдауды ұсынады.

Жоғарыдағы пікірлерден келіп біз мынадай қорытынды жасай аламыз:

1. есепті шешу - берілген сандар және олардың арасындағы қатынастар арқылы ізделіндіні табу;

2. есепті шешу үрдісі - есептің шешуін іздестірушінің ақыл-ой арқылы орындалатын іс-әрекеттері болып табылады.

Психологиядан есепті шешу үрдісінің түрлі ой қызметтерінде көрініс табатындығы белгілі; оларға салыстыру, абстрактілеу, жалпылау, нақтылау, жіктеу әрекеттері жатады.

Оқушылардың ой икемділігін дамыту үшін есепті шешу кезеңдеріне сай жоғарыда аталған қай ой қызметінің жетекші рөл атқаратынын мұғалімнің ескеруінің маңызы зор.

В. В. Богословский және т. б. ғалымдар есепті шешу үрдісі - оқушының ой икемділігін, танымдық іс-әрекеттерін дамытудағы міндетті объективті шарт деп көрсетеді. Сондықтан да, математикалық оқу тапсырмаларын орындауда оқушылар ақыл-ой өрістерін дамытатын тапсырмаларды орындау барысында қолданылатын бұрыннан белгілі тапсырмаларды, сүлбелерді қолдануларды басшылыққа алуы керек. Жоғарыда атап өтілгендей, бастауыш математика курсын оқытудың әдістемесінде оқушылардың белсенді, танымдық қызметін дамыту осылайша қарастырылады. Есепті шешу үрдісін мынадай төрт кезеңге бөлуге болады:

•есептің шартын үғыну;

•есепті шешу жолдарын іздестіру;

•есепті шешу;

•есептің шешімін тексеру.

Бұдан, есепті шешу үрдісі ұғымының ақыл-ой тапсырмаларын орындау үрдісі ұғымымен бірдей болатындығы көрініп тұр. Шындығында да, есептің мазмұнын меңгеру дегеніміз есепті кұру және оны тұжырымдап беру болып табылады. Есептің шартын ұғыну, оны талдау, есепте нені табу қажеттігін анықтау және оны көрсететіндей сұрақ қоя білуден-ақ ойлау әрекеттері басталады.

Математикалық есепті шешудің кезеңдерінде қатынастарды біртіндеп азайта отырып ойлау үрдісінің қалай жүзеге асырылатынын қарастыралық.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.