Бастауыш сыныптарда дүниетануды оқушының негіздеріне технологияның талғама жасау

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

І тарау. Дүниетануды оқытудың теориялық негіз і

1. 1. Дүниетану ғылымының ғылыми негізі . . . 6

1. 2. Педагогикалық-психологиялық еңбектердегі дүниетану . . . 13

1. 3. Қазақ ағартушыларының дүниетану туралы көзқарастары . . . 19

ІІ тарау. Бастауыш сыныптарда дүниетануды оқыту негіздері

2. 1. Оқушылардың дүниетанымын қалыптастыру, оның құралдары мен жолдары . . . 28

2. 2. Бастауыш сыныптарда дүниетанымды оқытудың негізі . . . 35

Қорытынды . . . 42

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 44

Қосымшалар:

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: Бүгінгі кезеңде Қазақстан Республика экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында, “Қазақстан өз азаматтары үшін өмір сүрудің жоғарғы стандарттарының жасай отырып, әлемнің тиімді дамып келе жатқан елдердің қатарына қосылуға тиіс”-деген ой Елбасының 2005 жылғы Қазақстан халқына жолдауында айтылған, оның жалғасында “Біз мұны ұлтымыз бен экономикалық бәсекеге қабілетті болған жағдайда ғана істей аламыз ” деп жалғастырған (Егемен Қазақстан, 2005 жылдың 19 ақпан ) . Жеке тұлғаны қалыптастыру және бәсекеге қабілетті, барынша дамыған ел қатарына болу үшін білім беру жүйесіне қойылатын талаптар күшейе түсуде. Сол талаптардың бірі оқушының дүниетанымын қалыптастыруда елеулі ықылас жасайтын білім мазмұнын жетілдіру. Білім - дүниетанудың кәусар бұлағы, бастауыш сынып оқушылары ертеңгі болашағымыз, сол болашақты жасауына терең білім, саналы тәрбиелеуді жүзеге асыру міндетіміз. Білім негізі - бастауышта, ұлтымыздың тірегі де, тілегі де партада отырған шәкірттерде болады, білім бастауы - бастауышта деп мән береді. Жас ұрпақ тәрбиесінің бастауында бұлақ көздерін ашуға елеулі үлес қосудың бір бұлағы дүниетанымдарын қалыптастыруда сапалы бастау.

Дүниетанымның қалыптасуына адам, табиғат, қоғам туралы білімде тірек болады. Адам, табиғат, қоғам - біртұтас дүние. Адам, табиғат, қоғам арасындағы байланыстарда және оларды үнемі бірлікте дамитынын оқушылар бастауыш сыныптан бастап оқып, түсінуі маңызды. Өйткені дүниетануда бастауыш сыныпта оқытудың барысында оқушының таным үрдісі дамиды.

Танымға жәрдемін беретін шәкірттің сезім мүшесінің жұмысы арқылы олар сыртқы дүниені қабылдайды. Әр түрлі оқу әрекеттері үрдісінде олар дүниені біртұтас бірлікте сезініп, қабылдау негізінде санасында білім қоры жиналып, ой - өрісі кеңейеде.

“Дүниетаным”, “таным”, “қазақ дүниетанымы” саласында көптеген құнды ой пікірлер мен көзқарастар философ ғалымдардың: Ә. Нысанбаев, Д. Кішібеков, А. Қосабеков, Ғ. Есімов, М. Орынбеков, Ж. Алтаев және т. б. еңбегінде жан-жақты талқыланып келеді.

Оқушылардың танымдық әрекеттерінің түрлері бірқатар психологтар мен педогогтардың: Қ. Жарықбаев Т. Тәжібаев, Ж. Аймауытов, А. А. Бейсенбаева Г. Нұрғалиев, С. И. Қалиева, А. Ғ. Қазмағанбетов, Г. Қ. Меңдіғалиева, Қ. Аймағанбетов және т. б. еңбектерінде зерттеу нысанына байланысты жүйелі талданған.

Бүгінгі таңда білім мазмұнын кіріктіріп оқыту арқылы оның ғылыми деңгейін көтеру мәселелерін бастауыш сыныпта оқушыларға табиғат, адам, қоғам жайында берілетін білім бойынша олардың дүниетанымдары қалыптастырады сыныптан дүниетануда оқуды сапаландыруды оқыту арқылы, 1- сыныпта “Айналамен таныстыру”, 2- сыныпта “табиғаттану” пәндері арқылы меңгерілген, соңғы жылдары мазмұны да, мақсаты да жаңа “ Дүниетану” пәні еліміздің барлық бастауыш сыныптарында енгізіледі.

Бұл пән бойынша оқушыларға еліміздің табиғаты, табиғи байлығы, ғылым мен мәдениеті, этика, әдеп, эдатика, адам-адам, адам-қоғам, адам-табиғат арасындағы қарым-қатынас түрлері жайында ғылыми- сарамандық ұғымдар беріледі, міне тақырыптың өзектілігі мақсаты. Пәнді оқып меңгеру барысында оқушылар дүниенің үш құрамдас бөлігі адам, қоғам, табиғат саласынан білім негіздерін алуы оның өзектілігін білдіреді. Биология, химия, география, физика пәндерінің басқаша негіздері қаланады, мәні осында. Табиғаттың өзектілігі дүниетанудан алғаш білімдері мен ұғымдары басқа пәндермен кіріктіре оқу арқылы дүниенің тұтастығы жайында жүйелі білім негізін .

Зерттеу мақсаты: бастауыш сыныптарда дүниетануды оқушының негіздеріне технологияның талғама жасау.

Зерттеу міндеттері:

Бастауыш сыныптарында дүниетанымды оқыту арқылы оқу- түсіну процессін жетілдірудің мәнін анықтау;
Бастауыш мектепте дүниетануды оқудың негізінде қажетті педогогикалық шарттарды оқыту.
Дүниетану оқыту технологиясына талғама жасау.

Зерттеу нысаны: бастауыш сыныптардағы дүниетануды оқыту үдерісі.

Зерттеу пәні: бастауыш сыныптарда дүниетануды оқыту негіздерін, құралдарын, жолдастарын анықтау.

Зерттеу әдістері:

а) педогогикалық бақылау;

ә) мұғалімдерді және оқушылармен пікірлесу;

б) дүниетану сабағын оқытуда зерттеу;

в) дүниетану сабағына қатысты зерттеулер және педагогикалық негіздерді қорытындылау;

г) педогогиканың сынау-тәжірибе.

Бітіру жұмысы: Кіріспеден, екі тараудан, қорытынды, қосымшадан тұрады. Бітіру жұмысында психология, педогогика, дүниетану жайлы әдебиеттер, соңғы жылдардағы зерттеу материялдары, Қазақстан Республикасының Президентінің Қазақстан халқына жолдауларын негізге алдым.

І тарау. Дүниетануды оқытуды теориялық негіздері.

1. 1 “Дүниетану” ұғымының ғылыми негізі.

Еліміздің тәуелсіз Қазақстан Республикасы болып, егемендікке ие болған кезеңнен бастап білім беру мәселесін сапаландыру арқылы әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы бойынша Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында екендігін сеземіз. Білім беру барысында бастауыш сынып оқушыларынан бастап, оларды жан-жақты жетілдіруге, олардың танымдық әрекеттерін дамытуға, ой-санасын қалыптастыруға ерекше зейін аударылуда.

“Біздің балаларымыз білігі жоғары жұмысында, инжинерде, банкирде, және онда дәрігерлер, зауыттар мен фабрикалардың иелері, биржа делдалдары және спортшылары болады. Олар мұнай, газ бен электор қуатын, тамақ өнімдерін өндіретін өндірістерін, әрі олармен әлемдік экономиканы қамтамассыз ететін болады”- деп Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев “Қазақстан-2030” атты Қазақстан халқына Жолдауында болашақ қоғам мүшелері - оқушылардың, жастардың алдында тұрған міндеттерді баяндады. Бастауыш сынып оқушысынан бастап болашақ өмірге отбасынан алған тәрбиесін одан әрі жалғастырып, өзі бүкіл қоршаған дүние ортасынанда қалыптасады. Еліміз осының бәрін ескеріп, білім беру жүйесін баса дамытуға, оның дүние жүзілік деңгейге көрінуіне аса мән беруде. Білімнің сапалы болуы, саналы игерілуі, білімнің әрбір бөлігі, бастауыш сыныптан бастап оқушы дүниетанымына қалыптастыруға септігін тигізіп олардың әлем туралы ой жүйесін дамытуға негіз салуы тиіс. Орта білім беру стандартына “Мектептің әрбір саласында және тұлғаны дамыту міндетінде сай білім мазмұнының толық жүйеге асуын қамтамассыз ету ”талабы қойылып отыр. Мұнда әсіресе, оқушылардың дүниетанымын қалыптастыру мәселесі басты орында алмақ.

“ Дүниетаным, дүниеде көзқарас дегеніміз - айнала қоршаған орта, бүкіл әлем, тұтас дүние туралы, ондағы адамның орны тіршіліктің мәні мағынасы туралы көзқарастың, пікірлер мен түсініктердің жүйеленген жиынтығы ”. Дүниетанымның көзі - білім. Бастауыш сыныптан бастап жүйелі оқып, білім, ғылым негіздері қаланып, мектепте алған білімнің ақиқаттығы мен ғылымилығы іс - тәжірибеде қолдану барысында шамасы белгілі болып, айқындала бастайды. Осы негізінде адам, заттар, құбылыстар - қоршаған әлеммен қарым - қатынас туындайды. “Адамның, қоғамның пайда болып қалыптасуы қоршаған табиғи ортаның қажетті алғы шарттарының, жағдайлардың болуына байланысты . . . ”, “ . . . адамның өмірі тіршілігінің қызмет әрекетінің негізі табиғат заттары мен табиғи процестер”- дейді философтар Д. Кішібаев пен Ұ. Сыздықов.

Табиғатты танып, білу, игеру барысында адам қоршаған ортаға ауқымды, қуатты ықпал ете алмайтын күш екенін және осы қарым - қатынас

барысында дүниетаным қалыптасатынын ғалымдардың еңбектері де әр

саладан дәлелдейді Адам тіршіліктің көзі - табиғат. Табиғат заттарын оқып білу арқылы адам табиғат байлылығын керегіне пайдаланады . Сонымен бірге бар білілік, іскерлігін, тәжірбиесін жұмысын, оны өндіру үшін еңбек етеді. Ғылым мен техника дамыған сайын әлеуметтік өмір деңгейі де өзгереді. Осының бәрі табиғат байлығын игерудегі адам ақылы - тәжірбиесі - білімі мен күшінің жұмысы. Адам, табиғат, қоғам - біртұтас дүние. Тұтас дүниені өз мәнінде бір - бірімен байланысты қабылдау таным үрдісі арқылы жүзеге асады.

Дүние тану ұғымы диалектикалық дамудың қарама - қарсылығы мен бір тұтастығына негізделіп, дамиды. Дүние - ол тек біздің қоршаған табиғат қана емес, ол адам, адам мен адамның қарым - қатынастары, ол табиғат, табиғат заттары, табиғат құрылыстары, ол - қоғам.

Дүниетану - “дүние” және “тану” деп аталатын екі бөліктен тұрады. Алдымен, дүние - ол қоршаған орта, табиғат, бүкіл әлем, олай болса, оған енбейтін, оның құрамына кірмейтін бірде бір зат не құрылыс жоқ. Адам дүниені өмір бойы танып, білумен, оның сарқылмас ерекшеліктерін бақылап, байқаумен айналысатыны анық. Дүниені өз дәрежесінде танып - білу әр адамның меңгерген білім деңгейі мен оның мазмұнын байланысты жүзеге асады.

Дәстүрлі педагогика тұлғаның базалық мәдениетін қалыптастыруға орай жүргізілетін тәжірбиелік іс - әрекеттердің бір қанша бағыттары аталады. Ғылымдардың көбі тәрбиелік істердің келесідей бағыттарын ұсынады.

ғылыми дүниетанымын қалыптастыру;
азаматтық тәрбие
еңбек тәрбиесі
адамгершілік тәрбиесі
эстетикалық тәрбие
дене тәрбиесі

Тәрбиелік істердің кейбір жетекші бағыттарының мазмұнын ашайық.

Дүниетаным негізгі - әлемді түсіну, яғни қоршаған болмыс жөніндегі білімдер тобын меңгеру. Бұл білімдер мен ұғымдар ертеңге де, бүгінге де, алыс болашақта да қатысты. Олардың бәрі адамдардың рухани дүниесінің кәусар көзі. Дүниетаным құрамы күнделікті өмір барысында, өнерде, әдебиетте, ғылым мен дінде қалыптасатын белгілі мұраттар мен шындық бейнелерінде көрінген болмыстық қабылдауларын құралады. Дүниетаным көзқарастары адамның ұзақ уақыт айналысқан күрделі ақыл - ес жұмыстарының негізінде орнығады. Бұл көзқарастар тұлғаның рухани өмірінің тұғырына, оның “ Мен ” мәніне айналып, өмірлік ұстанымен айқындауға негіз болады.

Еліміздегі өніп жатқан күрделі де мокрапиялық өзгерістер, осы кезеңдегі әлеуметтік, экономикалық, саяси жедел жаңартуларға қатысты және тұлғаны қалыптастырады, көздегендрімен білім беру жүйесіне қойылатын талаптар арта түсуде. Басты талаптың бірі білім мазмұн жетілдіру арқылы оқушының дүние танымын қалыптастыру. Білім, ол дүниенанымның іргетасы, сөзсіз - көзі. Білім терең, тиянақты болса, онда дүниетанымнан берік ғылыми қалыптасады.

Дүние таным дегеніміз - нысанды дүниеге ондағы адамның алатын орнына, адамның өзінің қоршаған әлемнің ақиқатына, адамның мұраттарына, нанымына, сенімдеріне, мақсаттарына, іс-әрекеттеріне, әлемдік құндылықтарына деген көзқарастар жүйесі. Педагогика ғылымы оқушы тәрбиесінің мазмұнына енетін ғылыми дүниетанымды қалыптастыру мәселесін шешуге оның құрамдас бөліктерін ажыратып қарайды. Педагогикалық ғылыми еңбектерде дүниетанымның 4 құрамдас бөлігін айтады. Олар:

Ғылыми білімдер жүйесі
Таным дүниетаным
Сенім
Адам мұраты

Ақиқат нысанды дүниені нақты бейнелейтін адамзаттың жинақталған іс - тәжірбиесінен сараланған теориялық іс - тәжірбиесін негіздер түсіндірілген процесті, құбылыстарды негізге алып беруді, зерделеуді қорытындылаған ойды дүниетаным деп атаймыз. Ұлы Абай тегінде адам баласынан 4 нәрселермен озады:

ақыл
ғылым
ар
мінез

Одан басқа нәрсемен оздым ғой дегеннің бәрі ақымақтық. Білім арқылы жеке адам табиғатының және қоғам құбылыстарының нысанды жақтарын зерттейді, түсінеді, ұғады, игереді.

Ғылыми бірліктер жүйесі қалыптасуының дүниетанымының дамуының негізгі тірегі. Осының нәтижесінде білім әр адамның көзқарасына, сеніміне айналады. Дүниетаным және адамның табиғи және әлеуметтік құбылыстарды түсінулері, түсіндіру туралы пайымдаулары, басты ой - тұжырымдар бар.

Материалдар адамзаттың пайда болуын дәлелдейді. Дүниетаным бойынша түсіндіреді, алайда дін ілімінің өкілдері, тәңірдің жаратуымен деп тұжырымдарды, осы екі ой біріге алмай, сондықтан да дүниенің зерттеулерінің шексіздігін көрсетеді. Білім мен біліктілігін байқатады. Білім

мен тәрбие алуда теориялық, іс - тәжірибелік процестер арқылы зерттеулер жұмысының нәтижесінде өмірлік тәжірбиеден сенім пайда болды.

Дүниетаным бойынша түсіндіріледі, түсінеді, түрлі ойлар мен пікірлер, көзқарастар шындықты білу сенімді арттырады. Кеңес сұрау, сенімдікті білдіреді. Адам мұраты, сенімдікті білдіреді, адам баласының мақсаттары өмірдегі міндеттерін орындау жөніндегі табыстары, бағалаулары, кемелденді, мұратымыз қоршаған ортаны жетілдіруде, қоғамның әлеуметтік экономикалық қордың шапшаңдатуда адамның сезімін ұштайды, жігерлендіреді. Дүниетаным қалыптасуы, өнуі бойынша күрделі процесс. Олар жеке адамның басшылық арқылы әрекет жасауына мүмкіндік береді. Дүниетаным процесіне әр түрлі факторлар, әлеуметтік микроорта, тәрбие бұқаралық ақпарат құралдары әсер етеді . Дүниетаным идеясы білім мен ғылымның игеруіне әркімнің түсінуіне байланысты. Дүниетаным идеясы білім мен ғылымның игеруіне әркімнің түсінуіне байланысты . Дүниетаным білімін оқушылар дене, ақыл - ой күшінің дамуына білім деңгейіне сәйкес бірден - бір, игереді. Дүниетаным көзқарасы ұлғая береді. Сондықтан ол дүниетаным ол адамның жаралуы, әлемдегі табиғат құбылыстары қоғамдағы формациялар өзгерістері, оның зерделеу, адамдарға өзіндік көзқарастарды, түсініктерді туындатады. Адамдар табиғатының таңғажайып тылсымына терең талдаулар арқылы оны танып білуде. Адамзат дүниені тануда мол тәжірбие жинақтап, оның негізінде ақыл -ойдың талдаулары мен түсінуде, игеруде. Қазақ халқының танымдық мұрасының молдығын қысқаша баяндап көрейік:

1) Ең көне ескерткіштер - тас бетіне ойларын түсірген бейнелі көріністер, пиктограммалар, яғни еркін туындылар. Пиктограммалар - тылсым табиғатпен табысқан көне замандағы білімдер мен танымның биік парасаты мен ақыл - ойларымен, зердесімен іскерлігінің тас бетіне, таңбалаған еңбектері. Өткен өмірлерінің белестері Алтын адам, Тайқазан, Әзірет - сұлтан кесенесі, Айша - Бибі, Қозы - Көрпеш, сәулет өнерлері, таңғажайып туындылары, тастан жасалған тоғызқұмалақ орны. Сонымен бірге тас бетіндегі белгі бедерлер түсіру, ою, жазу тағы да басқа жасау үшін арнайы аспаптар, құрал - саймандар, сонымен бірге тас бетіндегі бедерлер түсіру, ою жазу тағы басқа жасау үшін арнайы аспаптар, құрал - саймандар, сонымен бірге тастардың түрлері қасиеттерін білу қажет, ол дүние танымға негізделеді. Еліміздегі сәулет өнерінің тарихы мұралары, кесенелер, қорымдар, тарихтың куәгерлері, тастағы таңбалар, үйілген обалар, оларды зерттеу, обсерваториялар;

Дала данышпанының еңбектері, сан ғасырлық шығармашылық еңбектің көрінісі. Қазақ үйі, қазақ халқының ақыл - ойының өмірлік тәжірбиесінің, талғам мен географиялық өзгерістерге лайықты тұжырымдар шығарып озық үлгілерін жасап, геометриялық талдаулар жасаған. Аспан әлеміндегі задиактың шеңбер, шаңырақ, көк күнбездің кішірейтілген бейнесі, көк күмбездің, түндік - әлемнің төрт бағытын құрайды. Уықтың саны дұрыс анықтауда шаңырақтан күн сәулесінің жолын дәл есептеген және уақыт өлшемдеріне алған. Мысалы: сүт пісірім, ет пісірім, арқан бойы көтерілді. Күннің арбиталық қозғалысын, аспан әлемінің түсінігінің өзгерістері арқылы есептеулермен анықталған.

Адам баласының ізгі бейнелер оның жинақталған білімдері мен тәжірбиесінің негізінде адам бағаланады.

Сондықтан, жоғарыда айтылған жағдайлардың нәтижесінде мынадай қорытындыға келеміз. - Қазіргі таңдағы дүниетану философиялық ойлар әлеуметтік, халықтық, ұлттық, соның ішінде қазақ халықның сана - сезімінің, ой - өрісінің, білімі мен мәдениетінің деңгейлерінің дамуды тұлғасынан талғамын, танылып отыр;

адамға дүниенің бір бөлігі бала тура сол дүние ортасында дамитын, дүниенің дамуында әсер ететін, өзінің іс - әрекетін саналы реттейтін субъект ретінде қарау қағидалы жолға қойылады;

дүниені саналы түрде тануды, оның меңгерілуі арқылы адам басқа тіршіліктен жоғары тұрады. Сондықтан оның дүниедегі іс - әрекеттері де ерекше. Ол дүниені сезініп, көріп, танып, қабылдап қанша қыймай, оны зерттейді, ізденеді, қажетіне қарай өзгертеді, пайдаланады. Пайдалану саналылық, ізгілік, адамгершілік, білімділікпен орындалады;

дүниеге саналы қатынас жасау жүйелі берілген білім мен тәжірбиенің нәтижесінде жүзеге асады. Рухани дүниесі бай, білімді, ой - өрісі дамыған адамның дүниетанымы да дұрыс дамиды.

- жүйелі алған білім мен тәрбие негізінде адам өмірге белсенді қатысатын жеке басы жетілген тұлға деңгейіне көріледі. Мұндай деңгейге жеткізу елімізде “ Орта білімнің мемлекеттік стандартының ” жүзеге асыру барысында орындалады, бастауыштан адамның санасы, ой - пікірі білім деңгейі дамуы маңызды.

1. 2 Педагогикалық - психологиялық еңбектердегі дүниетану

“Дүниетану” деп оның, толық айтылмағанымен бастауыш сынып оқушыларына қоршаған орта, табиғат, адам еңбегі, тұрмысы жайлы білім негіздері мәліметтер беріліп келеді. Қоршаған орта, ауа райына бақылау жасау, білім мен тәжірбие арқылы оқушылардың оның тілін қамту осы қоршаған орта материалдарын оқытып, білім беру барысында жүзеге асырады.

Қазан төңкерілісінен кейін негізінде халық ағарту ісінің жай - күйін зерттеуге арналған еңбектерде (Т. Т. Тәжібаев, Ә. У. Сембаев, Қ. Бержанов, Ә. С. Сыдықов) Қазақ мектептерінде орыс тіліндегі бағдарламалар мен оқулықтарының аударма нұсқалары пайдаланып келгендігі көрсетіледі. Соның бірі ретінде 1921 жылғы Петроград қаласындағы әдіскерлер бірлестігі дайындаған бастауыш сыныптың оқу бағдарламасын атауға болады. Бағдарлама мазмұнына “Дүниетану” бөлімі енгізіліп, оқушыларға табиғаттан, қоғамнан білім беру қарастырылған. Бұл құжаттың “Түсінік хатында” бағдарлама мазмұнына қарай икемделуге мүмкіндік деген ұсыныс бар.

1922 жылы оқу халық камисарияты жеті жылдық мектепке арналған оқу жоспарын қабылдады.

Бұл жоспар бойынша:

отантану (родинаведение) ;

жаратылыстану,

география,

Дүниетану бастауыш сыныптарда және пән ретінде оқытылатын болды. Бастауыш сыныптарда оқушыларға табиғаттан, қоғамнан білім беру, олардың дүниетанымын кеңейту мәселесі енді дами бастаған қазақ мектептеріне енді. Бұл оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруын пәндердің оқу бағдарламаларынан тұрақты орын алып нығая бастады.

Төңкеріліске дейін қазақ бастауыш мектептерінде арналған төл сұрақтармен оқу құралдарыболмады, аудармалы оқулықтар мен әдістемелік нұсқаулар қазақ тіліне аударылып пайдаланды. Мәселен, 1886 жылдың өзінде В. Ф. Зуевтің орта мектепке арналған “Табиғат тарихы” оқулығын қолданды.

К. Д. Ушинский бастауыш сабағында жаратылыстану мен географияны оқытуға мән берген әдіскердің бірі. 1932 - 1933 жылдары қазақ тіліне бірнеше оқулықтар: “ Жаратылыстану”, “ Жаратылыстану сабағы” 2 сағатқа және 1 басқыш мектептің 3 бөлімінде арналған, авторларды О. Сарыбайұлы, Ж. Құлымбетұлы.

Педагогиканың, психологияның еңбектерден мынадай ой түюге болады:

Оқушыларға бастауыш сыныпта өздерін дүниеден жан - жақты білім беру міндет;
Қоршаған орта, табиғат, қоғам тынысын білдіретін ақпараттарды сабақ беруде пайдалану ;
Ақпараттарды өзара саралап жіктей тақырыптан, жас ерекшеліктеріне сай өңдеп, ақиқат мәліметтерді пайдалану маңызды.

Бастауыш сынып шағы бала өмірінің жеті жастан он бір - он екі жасқа дейінгі кезеңін қамтиды. Жеті жасар бала мектеп табалдырығынан аттасымен - ақ оқушы болады. Оның өмірінде ойын әлі маңызды орын алғанымен осы уақыттан бастап ол біртіндеп басымдылық ролін жоғалта бастайды. Бастауыш сынып оқушысының жетекші іс - әрекетін оның мінез - құлық мотивтерін елеулі түрде өзгертетін, оның танымдық және адамгершілік күштерін дамытудың жаңа көздерін ашатын оқу болады. Мұндай қайта өзгеріс процесінің бірнеше кезеңдері бар.

Әсіресе баланың мектеп өмірінің жаңа жағдайларына алғаш енуі айқын аңғарылады. Балалардың көпшілігі бұған психологиялық жағынан даярланған . Олар бұл жерде үймен немесе балбақшамен салыстырғанда, әдеттен тыс бірдеңелнр кездестіруді күте отырып, мектепке қуана барады. Баланың бұл ішкі позициясы екі жағдайда маңызды. Алдымен мектеп өмірдің жаңалығын алдын ала сезіну және қалау баланың сыныптағы мінез - құлық ережелеріне, жолдастарымен ерекше қарым - қатынас нормаларына, күн тәртібіне қатысты мұғалімнің талаптарын жылдам қабылдауға көмектеседі. Бұл таппаптарды бала қоғамдық маңызды және орындамауға болмайтын талаптар деп қабылдайды . балаға оның жаңа көзқарастарының, міндеттерінің және правосының бұрынғы ол әдебиеттенген жағдайлардан айырмашылығын дереу түсіндіру маңызды. Жаңа ережелер мен нормаларға сөзсіз орындауды талап ету - бірінші сынып оқушысына орынсыз қаталдық жасау емес, мектепке баруға даярланған балалардың өз түсініктеріне сәйкес олардың тіршілігін ұйымдастыруға қажетті шарт.

Баланың ішкі позициясының екінші жағы оның білім мен іскерлікті игеру процестеріне ортақ дұрыс қарым - қатынасына байланысты. Ойын кезінде өзі қалған адам ( ұшқыш, аспаз, т. б. ) болуы үшін, оқудың қажет екендігі туралы пікірге, оның мектепке дейін - ақ бойы үйрене бастайды. Ол жалпы білімге, қоғамдық мәнді және құнды деп ойлайтын білімдерге ұмтылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.