Ауыл шаруашылық өндіріс өнімінің есебі және оны жетілдіру
Кіріспе
І.Негізгі бөлім.
1. Шаруашылық инфрақұрылымның . агроөнеркәсіп кешенінің жүйесіндегі орны.
2. Агроөнеркәсіп кешенінің өндірістік инфрақұрылымның салаларының дамуы.
3. Мал дәрігерлік қызмет көрсетуді жақсарту шаралары.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер.
І.Негізгі бөлім.
1. Шаруашылық инфрақұрылымның . агроөнеркәсіп кешенінің жүйесіндегі орны.
2. Агроөнеркәсіп кешенінің өндірістік инфрақұрылымның салаларының дамуы.
3. Мал дәрігерлік қызмет көрсетуді жақсарту шаралары.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер.
Республика Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің әлемге белгілі "Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы атты еңбегінде" "Барлық стратегиялық басымдылықтардың көш басында агроөнеркәсіп кешенін дамыту, оны дәйекті де батыл реформалау, сондай-ақ тұтыну рыногын өнеркәсіп тауарлармен толтыру шаралары жүретін болады"-деп, атап көрсеткен болатын.
Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларың, оның ішінде ауыл шаруашылығында қызмет көрсету саласын дамытуға мүмкіндік мол. Егер де осы потенциалдық мүмкіндікті нарық жагдайында әрбір жекелеген аймақтардың өзгешеліктерін еске ала отырып ауыл шаруашылығының қызмет көрсету салаларын дамыта білсек, еліміздің экономикасын бұдан биік деңгейге көтеруге мүмкіндік жасар едік.
2003 бастап үш жылды "Ауыл жылы" деп жариялаған Елбасы бұл бағытқа ерекше басымдық танытып отыр. Мемлекет 2004-2005 жылдары ауыл экономикасына 150 млрд. теңгеден астам қаражат жұмсауды жоспарланады.
2004 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық саясатында елеулі жеңілдіктер туғызу қарастырылуда. Соның ішінде жеке табыс салығының ең жоғарғы пайызын 30-дан 20 дейін кеміту көзделуде.
Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларың, оның ішінде ауыл шаруашылығында қызмет көрсету саласын дамытуға мүмкіндік мол. Егер де осы потенциалдық мүмкіндікті нарық жагдайында әрбір жекелеген аймақтардың өзгешеліктерін еске ала отырып ауыл шаруашылығының қызмет көрсету салаларын дамыта білсек, еліміздің экономикасын бұдан биік деңгейге көтеруге мүмкіндік жасар едік.
2003 бастап үш жылды "Ауыл жылы" деп жариялаған Елбасы бұл бағытқа ерекше басымдық танытып отыр. Мемлекет 2004-2005 жылдары ауыл экономикасына 150 млрд. теңгеден астам қаражат жұмсауды жоспарланады.
2004 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық саясатында елеулі жеңілдіктер туғызу қарастырылуда. Соның ішінде жеке табыс салығының ең жоғарғы пайызын 30-дан 20 дейін кеміту көзделуде.
1. Закон РК "О крестьянском (фермерском) хозяйстве", от 31 марта N214-1,
"Экономика и предпринимательство", N7(59), 1998 год.
2. Назарбаев НА. Стратегия Казахстана-2030, Алматы, 1998г.
3. Назарбаев НА. Не подняв сельскохозяйство, не сделаем экономику процветающей. // Казахстанская правда 2000г. 9 февраля стр. 1-2.
4. Казахстанкая правда. 2002г декабрь
5. Оңтүстік Қазақстан облысының Ауылшаруашылық департаментінің 2001-
2002 жылдық қорытындылар жинағы.
6. Оспанов М.Т. Аутов P.P. Ертазин X. "Агробизнес теориясы мен
практикасы", Алматы. 1999 ж.
7. Белгібаев ҚА Ауылшаруашылық экономикасы. // Алматы 1991 ж.
8. Балапанов А.А. АӨК-дегі инфрақұрылымды дамыту. //Алматы
1994 ж.
9. Макбулатова А. Финансовое планирование в сельскохозяйственных
предприятии. //Қаржы-қаражат, N3, стр 65, 1998 ж.
10. Махмутова Ж. Пути повишения эффективности функционирования
хозяйствующих субъектов агробизнеса в Южно Казахстанской области.
//Саясат. N7, стр 73-76, 2000 г.
11. Сабирова А. И Ауылшаруашылығын дағдарыстан шығару
бағытындағы кейбір ұсыныстар. //Жаршы 2002 ж.
12. Растениеводство Южно Казакстанской области 1998- 1999-2000.ггг.
//Статистический сборник. Шымкент, 2002 г.
13. Селезнев А. Некоторые проблемы управления АПК и пути их
решения. //Экономист N6, стр 76-79, 2000 г.
14. Елубаев М Не подняв селское хазяйство, не сделаем экономику
приватизацией. //Қаржы-қаражат, стр 3-11, 2000 ж.
15. Калгулова Р. Лизинг-как один из методов кредитования
сельскохозяйственных товаропризводителей. //Банки Казахстана N6
"Экономика и предпринимательство", N7(59), 1998 год.
2. Назарбаев НА. Стратегия Казахстана-2030, Алматы, 1998г.
3. Назарбаев НА. Не подняв сельскохозяйство, не сделаем экономику процветающей. // Казахстанская правда 2000г. 9 февраля стр. 1-2.
4. Казахстанкая правда. 2002г декабрь
5. Оңтүстік Қазақстан облысының Ауылшаруашылық департаментінің 2001-
2002 жылдық қорытындылар жинағы.
6. Оспанов М.Т. Аутов P.P. Ертазин X. "Агробизнес теориясы мен
практикасы", Алматы. 1999 ж.
7. Белгібаев ҚА Ауылшаруашылық экономикасы. // Алматы 1991 ж.
8. Балапанов А.А. АӨК-дегі инфрақұрылымды дамыту. //Алматы
1994 ж.
9. Макбулатова А. Финансовое планирование в сельскохозяйственных
предприятии. //Қаржы-қаражат, N3, стр 65, 1998 ж.
10. Махмутова Ж. Пути повишения эффективности функционирования
хозяйствующих субъектов агробизнеса в Южно Казахстанской области.
//Саясат. N7, стр 73-76, 2000 г.
11. Сабирова А. И Ауылшаруашылығын дағдарыстан шығару
бағытындағы кейбір ұсыныстар. //Жаршы 2002 ж.
12. Растениеводство Южно Казакстанской области 1998- 1999-2000.ггг.
//Статистический сборник. Шымкент, 2002 г.
13. Селезнев А. Некоторые проблемы управления АПК и пути их
решения. //Экономист N6, стр 76-79, 2000 г.
14. Елубаев М Не подняв селское хазяйство, не сделаем экономику
приватизацией. //Қаржы-қаражат, стр 3-11, 2000 ж.
15. Калгулова Р. Лизинг-как один из методов кредитования
сельскохозяйственных товаропризводителей. //Банки Казахстана N6
Батыс Қазақстан инновациялық - технологиялық университеті
Тілдер және менеджмент факультеті
Есеп және аудит кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Ауыл шаруашылық өндіріс өнімінің есебі және оны жетілдіру
Орындаған: 411 - топ студенті, Еспосинова Ж.Б.
Тексерген: магистр, Жанекенова К.Б.
Орал - 2017 жыл
Жоспар:
Кіріспе
І.Негізгі бөлім.
1. Шаруашылық инфрақұрылымның - агроөнеркәсіп кешенінің жүйесіндегі орны.
2. Агроөнеркәсіп кешенінің өндірістік инфрақұрылымның салаларының дамуы.
3. Мал дәрігерлік қызмет көрсетуді жақсарту шаралары.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер.
КІРІСПЕ
Республика Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің әлемге белгілі "Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы атты еңбегінде" "Барлық стратегиялық басымдылықтардың көш басында агроөнеркәсіп кешенін дамыту, оны дәйекті де батыл реформалау, сондай-ақ тұтыну рыногын өнеркәсіп тауарлармен толтыру шаралары жүретін болады"-деп, атап көрсеткен болатын.
Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларың, оның ішінде ауыл шаруашылығында қызмет көрсету саласын дамытуға мүмкіндік мол. Егер де осы потенциалдық мүмкіндікті нарық жагдайында әрбір жекелеген аймақтардың өзгешеліктерін еске ала отырып ауыл шаруашылығының қызмет көрсету салаларын дамыта білсек, еліміздің экономикасын бұдан биік деңгейге көтеруге мүмкіндік жасар едік.
2003 бастап үш жылды "Ауыл жылы" деп жариялаған Елбасы бұл бағытқа ерекше басымдық танытып отыр. Мемлекет 2004-2005 жылдары ауыл экономикасына 150 млрд. теңгеден астам қаражат жұмсауды жоспарланады.
2004 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық саясатында елеулі жеңілдіктер туғызу қарастырылуда. Соның ішінде жеке табыс салығының ең жоғарғы пайызын 30-дан 20 дейін кеміту көзделуде.
Агроөнеркәсіптік өндірістің соңғы нәтижелері тек тікелей ауыл шаруашылығының даму деңгейіне ғана емес, сонымен қатар соған қызмет көрсететін салаларға да байланысты. Ауыл шаруашылығының өндіріс көлемі ұлғайған сайын материалдық - техникалық ресурстарды, қажетті шикізаттарды, қосалқы материалдарды т.б. жұмсау мөлшері де ұлғаяды. Шаруашылықтың электр-энергияға, транспортқа, байланыс құралдарына, өнімдерді сақтауға деген қажеттіліктері де көбейеді.
Ауылшаруашылық өндірісінің жөндеу - техникалық қызметтерге, материалдық - техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыруға, инженерлік, зооветеринарлық, агрохимиялық және агролизингтік қызмет көрсету және т.б. қызметтерге деген тәуелділігі өсе түсуде. Сонымен бірге ауылшаруашылық өнімдерінің қажетті көлемін алуды қамтамасыз ететін салалары мен өндірістерді де, өнімдерді де тиімді пайдалануды және оларды тұтынушыларға дейін жеткізуді қамтамасыз ететін ұйымдастырудың да бірдей дәрежеде дамуы маңызды. Осындай салалар мен қызметтердің жиынтығы экономикада инфрақұрылым деп аталады.
Инфрақұрылым өнеркәсіп пен ұйымдардың тиімді қызмет атқаруының қамтамасыз етуге және агроөнеркәсіп кешенінің соңғы өнімін көп мөлшерде және жоғары сапамен алуға бағытталған.
Материалдық өндірістің инфрақұрылымының маңызды мәселелерінің бірі ауылшаруашылық өнеркәсіптік өндіріске қызмет көрсету функцияларын орындауда және барлық күш қуатты негізгі өндірістік қызметке жұмылдыру болып табылады. Инфрақұрылым өндіріс көлемін өсіруге және ауылшаруашылық өнімінің негізгі түрлерінің сапасын жақсартуға қажетті жағдай жасау үшін қажет.
Бұл курстық жұмыста ауыл шаруашылығында қызмет көрсету салаларын мейлінше дамыту жолдары қарастырылған.
Курстық жұмыстың бірінші бөлімінде агроөнеркәсіп кешенін дамытудағы қызмет көрсету саласының ролі қарастырылған.
Екінші бөлімінде ауыл шаруашылығының бухгалтерлік есептің ерекшелігі.
Үшінші бөлімінде ауылшаруашылығына қызмет көрсету саласын жетілдіру жолдары қарастырылған.
І. Негізігі бөлім.
1. Шаруашылық инфрақұрылымның - агроөнеркәсіп кешенінің жүйесіндегі орны.
Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылық саласында материалдық өндіріс қарқындап өскен сайын шикізаттарға, энергияға, тасымалдау, материалдық-техникалық, техника жөндеу қызметтеріне, сондай-ақ ғылыми, ақпараттық, зат сақтайтын орындарға деген қажеттілік арта түседі.
Осындай қажеттілік негізгі өндірістен қызмет көрсетуші сала дамымай бірден-бір кәсіпорын, бірде-бір халықшаруашылық саласы өркендей алмайды. Айта кететін бір жағдай халық шаруашылығының әрбір саласының дұрыс өркендеуі үшін қызмет көрсететін құрылымдардың қызмет көрсету сапасының деңгейі өте жоғары болуға тиісті, яғни қызмет көрсетуші өрістің жұмысы дұрыстап дамымаса, халықшаруашылығының ешбір саласы, ешбір кәсіпорны өркендей алмайды, басқа сөзбен айтқанда, негізгі өндіріс орындарының нәтижесі қызмет көрсетуші салалардың өркендей өсуімен тікелей байланысты. Осындай өзара тығыз байланыстылық инфрақұрылымдардың бүкіл халық шаруашылығы салаларына объективтік қажеттілігін тудырады.
Инфрақұрылымдарды негізгі салалармен салыстырғанда өздеріне тән ерекшеліктері бар. Олар өздігінен ешқандай өнім өндірмейді, бірақ осы инфрақұрылымдардың қатысуынсыз ешбір жаңа өнім өндірілмейді, сондай-ақ түпкі өнім пайда болмайды. Олар негізгі салаларға қызмет көрсетуі арқылы жұмыстың түпкі нәтижесінің тиімді болуына көп жағдайда себепкер болады.
Сөйтіп инфрақұрылымдардың аса ерекше функциясының бірі-негізгі өндіріс орындарын өздерінің шығарған өнімдерін одан әрі қарай ұқсату (тасу, сату т.б.) қызметтері өз қолдарына алып, негізгі салаларға өндіріс өнімін молайтуға, мамандығын тереңдетуге мүмкіндік береді.
Агроөнеркәсіп кешенінің инфрақұрылымының құрамы өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымдарынан тұрады.
Қазіргі нарықты экономика кезеңінде ауылшаруашылық өндірісін дамыту үшін негізгі салаларға қызмет көрсетуші өндірістік инфрақұрылымның орны ерекше.
Оларға төмендегі жүйелер жатады:
- техника материалдарымен жабдықтау жүйелері;
- жөндеу жұмыстарымем қамтамасыз ету;
- тоңазытқыш, элеватор, қойма және жәшіктер шаруашылығы;
- арнайы ауылшаруашылық саласына қызмет көрсетуші орындар (агрохимиялық, ветеринарлық, мелиоративтік, өсімдікті корғау және т.б.):
- көлік және жол торабына байланысты мәселелермен қамтамасыз ету:
- ауылшаруашылық саласына тиісті құрылыс жүйесі, т.б.
Осы жоғарыда көрсетілген инфрақұрылым жүйелерінің көпшілігін атап айтқанда, транспорт және жол торабы, ауылшаруашылық құрылыс жүйелері, қойма, элеватор, ыдыс, тоңазытқыш шаруашылықтары тағы басқалар өнім өндіруге салааралық қызмет атқаратын болса, ал агрохимиялық, ветеринарлық, техника жөндеу және оны күту, өсімдікті қорғау қызмет орындары тек қана өнеркәсіп кешенінің ішінде ауылшаруашылық саласына ғана қызмет көрсетеді.
Инфрақұрылымға кіретін салалар өндірістік процеске бірдей әсер етпейді және қоғамдық қайта өндірістің жүйесінде тиісті орын табады. Осыған байланысты инфрақұрылымның салалары оның негізгі қасиеттері бойынша классификациялаудың мағынасы маңызды. Ол салааралық байланыстарды зерттеуде және негізгі өндіріспен қызмет көрсетуші салалар арасында оптимальді пропорцияны орнатуға ықпал етеді.
Инфрақұрылымның элементтерінің көп жоспарлы сипатын ескере отырып, оны нақты бір қасиеті бойынша классификациялау агроөнеркәсіп кешенінің инфрақұрылымының барлық элементтерін келесідей төрт қасиеті бойынша классификациялауға болады (кесте №1):
Өндірістік процеске әсер ету дәрежесіне қарай;
- Территориялық;
- Салалық;
- Функционалды сипатына қарай.
1. Ауыл шаруашылығына тікелей қызмет көрсететін сфера.
2. Дайын өнімді тұтынушыға дейін жеткізуді қамтамасыз ететін сфера.
Ауыл шаруашылығына тікелей қызмет көрсететін сфераға - машина, құрал-жабдықтарды жөндеу және техникалық қызмет керсететін кәсіпорындармен салалар, сонымен бірге транспорттық ұйымдар, агрономдық, ветеринарлық, ақпараттық Қызметтер, материалдық-техникалық жабдықтау және электрофикациялау жүйесі кіреді.
Дайын өнімді тұтынушыға дейін жеткізуді қамтамасыз ететін сфера -өнімді дайындайтын, тасымалдайтын және сақтайтын ұйымдардан құралады.
Өндірістік инфрақұрылымның құрамында өндіріс құралдарының жақсы жұмыс атқаруын қамтамасыз ететін және ұзақ уақыт бойы олардың іскерлік қабілетін сақтауға ықпал жасайтын салалар кіреді. Өндірістік инфрақұрылымының тікелей ауылшаруашылығына қызмет көрсететін салалардың құрамына: өндіріс сипаттағы транспорт, жөндеу шеберханалары, қоймалық және мұздатқыш, шаруашылық коммуникация жүйесі, техникалық қызмет көрсететін станциялар, ғылыми-өндірістік лабораториялар, есептегіш орталықтары кіреді. Сонымен қатар арнайы қызмет көрсету бөлімшелеріне, өсімдіктерді қорғау, агротехникалық, ветеринарлық, жасанды жолмен жөндеу техникалық және т.б. қызметтер кіреді. Оны мына келесі суреттен көруге болады (кесте №2).
Өндірістік инфрақұрылымның құрылуына көптеген факторлар әсер тигізеді. Солардың ішінде топырақ климаттық жағдайлары, жердің релефі, сумен қамтамасыз етілуі және жердің конфигурациясы, жолдың жағдайы, типі немесе түрі, кәсіпорынның орналасуы қолданылатын технологиялар, өндірістің мамандандырылуы мен концентрациялау деңгейі ерекше роль атқарады. Берілген факторларға көбінесе жалпы өндірістік инфрақұрылымның құрамы және шаруашылықтың ішіндегі бөлімшелердің көлемі мен кәсіпорынның функционалдық қызметінің ерекшелігіне байланысты.
Ауыл шаруашылығының өндірістік имфрақұрылым объектілерінің қамтылу деңгейі өте төмен болып отыр. Нарық жағдайына өту кезеңінде өндірістік инфрақұрылымның бөлімшелерінің құрылу процесі баяулап қалды, ал кейбір түрлері тіптен тоқтап қалды.
Ірі қара мал ұстайтын қораларды енгізу 1991 жылдан 1996 жылға дейін 5 есе, жеміс-жидек сақтайтын қоймалар 8,4 есе, бидай сақтайтын қоймалар 2,4 есе, шөп сақтайтын қоймалар 13,1 есе қысқарды. Минералды тыңайтқыштарды сақтайтын қоймаларды іске қосу және шаруашылықтың ішндегі жолдардың құрылысы баяулауда.
Ауыл шаруашылығының техникалық қызмет көрсететін және механизацияланған бөлімшелермен қамтылуы 355% (пайызын) құрайды. Шаруашылықтың тракторлары үшін гараждармен қамтылуы ойдағыдай емес, шаруашылықтың тек 40% (пайызы) ғана тракторларды сақтау үшін орындар бар.
Өндірістік инфрақұрылымның экономикалық тиімділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіш инфрақұрылымның объектілерін, қызметтерін, белімшелерін құру үшін жұмсалатын шығындардың өздерін ақтауы. Ол үшін мына формуламен есептеледі.
Өндірістік инфрақұрылым экономикалық жағынан өте тиімді. Оның тиімділігі шығындарды азайтуды және соңғы өнімнің сапасын жақсартуда өнім бірлігіне келетін ақшалай материалды және еңбек шығындарын азайтуда байқалады.
2. Агроөнеркәсіп кешенінің өндірістік инфрақұрылымның
салаларының дамуы.
Аграрлық өнеркәсіптік өндірістің қазіргі және болашақтағы дамуы тек ауыл шаруашылығының тікелей даму деңгейіне ғана емес, сонымен бірге оған қызмет көрсететін салалардың даму дәрежесімен де айқындалады, сондай-ақ ауылдың өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымының даму дәрежесіне байланысты.
Негізгі өндіріске қызмет ететін инфрақұрылым салалары түпкі дербес өндірмегенмен, елімізде азық-түлік және әлеуметтік мәселелерді шешуде негізінен халық шаруашылығы қызметінің бағдарына айналатын түпкі нәтижелерді айқындайды, ал бүкіл басқару қызметі осы түпкі нәтижелерге қол жеткізуге бағытталған. Жалпы өндірістік процестегі өзінше бір аралық буындар инфрақұрылымның элементтері болып табылады. Осы элементтерін жан-жақты қарастырайық.
Ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық ресурстары - ең жаңа ғылыми-техникалық жетістіктерді кең қолдануға негізделген қоғамдастырылған ірі машиналы өндіріс, бұған қоса электрлендіру, механикаландыру, автоматтандыру, химияландыру. Кең мағынада алғанда өндірістің заттық, субъективтік факторлары қамтылады.
Ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық ресурстарына - ең алдымен ауыл шаруашылығының барлық салаларында жұмыс істейтін еңбек құралдары мен заттар құрайды. Оларға жер, тракторлар мен ауыл шаруашылығы машиналары, двигательдер, күш қондырғылары, мал және мал өнімі, көп жылдық екпе ағаштар, ирригациялық құрғату жүйелері, жолдар, үйлер мен ғимараттар, тұқым, жем, тыңайтқыштар, жанар майы, құрал-сайман және басқалары жатады.
Жердің ең басты құрал-жабдығы екені ауыл шаруашылығының материалық-техникалық базасының қалыптасып, дамуының аса маңызды ерекшелігі болып табылады. Жерді ұтымды пайдалану, оның құнарлылығын арттыру ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық базасына қойылатын аса маңызды талаптар болып табылады.
Энергетикалық ресурстарын пайдалануды жақсарту және ауыл шаруашылығында энергияны көп қажет ететін өнімді азайту жолдары. Бұл өндірісті интенсивтендіруіне:
егіншілік пен мал шаруашылығының ғылыми негізделген жүйелерін енгізу;
өндірісті кешеінді механикаландыру;
қолда бар қорларды экономикалық жағынан тиімді пайдалану;
қор айналымдылығын жеделдету;
озық тәжірибені пайдалану.
Техникалық қызметті жақсарту үшін трактор және ауыл шаруашылығы қосалқы бөлшектерімен кепілді жабдықтау кешенінде мамандандырылған техникалық қызмет көрсету жұмысын барлық жерде енгізу, ауылда өндірістік-техникалық қызмет көрсетудің кооперативтік формаларын кеңінен енгізу ұсынылды.
Ауыл шаруашылығы өндірісін механикаландыру. Механикаландыру мен электрлендіру-механикалық және электр двигательдері бар машиналарды ауыл шаруашылығы өндірісіне енгізіп, пайдалану және осы негізді қол еңбегін механикаландырылған еңбекке айналдыру.
Ауыл шаруашылығын техникалық жағынан қайта жарақтандыру нәтижесінде энергиямен қамтамасыз ету және объектінің энергияның жарақтануы күрт артты. Мұның өзі ... жалғасы
Тілдер және менеджмент факультеті
Есеп және аудит кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Ауыл шаруашылық өндіріс өнімінің есебі және оны жетілдіру
Орындаған: 411 - топ студенті, Еспосинова Ж.Б.
Тексерген: магистр, Жанекенова К.Б.
Орал - 2017 жыл
Жоспар:
Кіріспе
І.Негізгі бөлім.
1. Шаруашылық инфрақұрылымның - агроөнеркәсіп кешенінің жүйесіндегі орны.
2. Агроөнеркәсіп кешенінің өндірістік инфрақұрылымның салаларының дамуы.
3. Мал дәрігерлік қызмет көрсетуді жақсарту шаралары.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер.
КІРІСПЕ
Республика Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің әлемге белгілі "Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы атты еңбегінде" "Барлық стратегиялық басымдылықтардың көш басында агроөнеркәсіп кешенін дамыту, оны дәйекті де батыл реформалау, сондай-ақ тұтыну рыногын өнеркәсіп тауарлармен толтыру шаралары жүретін болады"-деп, атап көрсеткен болатын.
Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларың, оның ішінде ауыл шаруашылығында қызмет көрсету саласын дамытуға мүмкіндік мол. Егер де осы потенциалдық мүмкіндікті нарық жагдайында әрбір жекелеген аймақтардың өзгешеліктерін еске ала отырып ауыл шаруашылығының қызмет көрсету салаларын дамыта білсек, еліміздің экономикасын бұдан биік деңгейге көтеруге мүмкіндік жасар едік.
2003 бастап үш жылды "Ауыл жылы" деп жариялаған Елбасы бұл бағытқа ерекше басымдық танытып отыр. Мемлекет 2004-2005 жылдары ауыл экономикасына 150 млрд. теңгеден астам қаражат жұмсауды жоспарланады.
2004 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық саясатында елеулі жеңілдіктер туғызу қарастырылуда. Соның ішінде жеке табыс салығының ең жоғарғы пайызын 30-дан 20 дейін кеміту көзделуде.
Агроөнеркәсіптік өндірістің соңғы нәтижелері тек тікелей ауыл шаруашылығының даму деңгейіне ғана емес, сонымен қатар соған қызмет көрсететін салаларға да байланысты. Ауыл шаруашылығының өндіріс көлемі ұлғайған сайын материалдық - техникалық ресурстарды, қажетті шикізаттарды, қосалқы материалдарды т.б. жұмсау мөлшері де ұлғаяды. Шаруашылықтың электр-энергияға, транспортқа, байланыс құралдарына, өнімдерді сақтауға деген қажеттіліктері де көбейеді.
Ауылшаруашылық өндірісінің жөндеу - техникалық қызметтерге, материалдық - техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыруға, инженерлік, зооветеринарлық, агрохимиялық және агролизингтік қызмет көрсету және т.б. қызметтерге деген тәуелділігі өсе түсуде. Сонымен бірге ауылшаруашылық өнімдерінің қажетті көлемін алуды қамтамасыз ететін салалары мен өндірістерді де, өнімдерді де тиімді пайдалануды және оларды тұтынушыларға дейін жеткізуді қамтамасыз ететін ұйымдастырудың да бірдей дәрежеде дамуы маңызды. Осындай салалар мен қызметтердің жиынтығы экономикада инфрақұрылым деп аталады.
Инфрақұрылым өнеркәсіп пен ұйымдардың тиімді қызмет атқаруының қамтамасыз етуге және агроөнеркәсіп кешенінің соңғы өнімін көп мөлшерде және жоғары сапамен алуға бағытталған.
Материалдық өндірістің инфрақұрылымының маңызды мәселелерінің бірі ауылшаруашылық өнеркәсіптік өндіріске қызмет көрсету функцияларын орындауда және барлық күш қуатты негізгі өндірістік қызметке жұмылдыру болып табылады. Инфрақұрылым өндіріс көлемін өсіруге және ауылшаруашылық өнімінің негізгі түрлерінің сапасын жақсартуға қажетті жағдай жасау үшін қажет.
Бұл курстық жұмыста ауыл шаруашылығында қызмет көрсету салаларын мейлінше дамыту жолдары қарастырылған.
Курстық жұмыстың бірінші бөлімінде агроөнеркәсіп кешенін дамытудағы қызмет көрсету саласының ролі қарастырылған.
Екінші бөлімінде ауыл шаруашылығының бухгалтерлік есептің ерекшелігі.
Үшінші бөлімінде ауылшаруашылығына қызмет көрсету саласын жетілдіру жолдары қарастырылған.
І. Негізігі бөлім.
1. Шаруашылық инфрақұрылымның - агроөнеркәсіп кешенінің жүйесіндегі орны.
Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылық саласында материалдық өндіріс қарқындап өскен сайын шикізаттарға, энергияға, тасымалдау, материалдық-техникалық, техника жөндеу қызметтеріне, сондай-ақ ғылыми, ақпараттық, зат сақтайтын орындарға деген қажеттілік арта түседі.
Осындай қажеттілік негізгі өндірістен қызмет көрсетуші сала дамымай бірден-бір кәсіпорын, бірде-бір халықшаруашылық саласы өркендей алмайды. Айта кететін бір жағдай халық шаруашылығының әрбір саласының дұрыс өркендеуі үшін қызмет көрсететін құрылымдардың қызмет көрсету сапасының деңгейі өте жоғары болуға тиісті, яғни қызмет көрсетуші өрістің жұмысы дұрыстап дамымаса, халықшаруашылығының ешбір саласы, ешбір кәсіпорны өркендей алмайды, басқа сөзбен айтқанда, негізгі өндіріс орындарының нәтижесі қызмет көрсетуші салалардың өркендей өсуімен тікелей байланысты. Осындай өзара тығыз байланыстылық инфрақұрылымдардың бүкіл халық шаруашылығы салаларына объективтік қажеттілігін тудырады.
Инфрақұрылымдарды негізгі салалармен салыстырғанда өздеріне тән ерекшеліктері бар. Олар өздігінен ешқандай өнім өндірмейді, бірақ осы инфрақұрылымдардың қатысуынсыз ешбір жаңа өнім өндірілмейді, сондай-ақ түпкі өнім пайда болмайды. Олар негізгі салаларға қызмет көрсетуі арқылы жұмыстың түпкі нәтижесінің тиімді болуына көп жағдайда себепкер болады.
Сөйтіп инфрақұрылымдардың аса ерекше функциясының бірі-негізгі өндіріс орындарын өздерінің шығарған өнімдерін одан әрі қарай ұқсату (тасу, сату т.б.) қызметтері өз қолдарына алып, негізгі салаларға өндіріс өнімін молайтуға, мамандығын тереңдетуге мүмкіндік береді.
Агроөнеркәсіп кешенінің инфрақұрылымының құрамы өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымдарынан тұрады.
Қазіргі нарықты экономика кезеңінде ауылшаруашылық өндірісін дамыту үшін негізгі салаларға қызмет көрсетуші өндірістік инфрақұрылымның орны ерекше.
Оларға төмендегі жүйелер жатады:
- техника материалдарымен жабдықтау жүйелері;
- жөндеу жұмыстарымем қамтамасыз ету;
- тоңазытқыш, элеватор, қойма және жәшіктер шаруашылығы;
- арнайы ауылшаруашылық саласына қызмет көрсетуші орындар (агрохимиялық, ветеринарлық, мелиоративтік, өсімдікті корғау және т.б.):
- көлік және жол торабына байланысты мәселелермен қамтамасыз ету:
- ауылшаруашылық саласына тиісті құрылыс жүйесі, т.б.
Осы жоғарыда көрсетілген инфрақұрылым жүйелерінің көпшілігін атап айтқанда, транспорт және жол торабы, ауылшаруашылық құрылыс жүйелері, қойма, элеватор, ыдыс, тоңазытқыш шаруашылықтары тағы басқалар өнім өндіруге салааралық қызмет атқаратын болса, ал агрохимиялық, ветеринарлық, техника жөндеу және оны күту, өсімдікті қорғау қызмет орындары тек қана өнеркәсіп кешенінің ішінде ауылшаруашылық саласына ғана қызмет көрсетеді.
Инфрақұрылымға кіретін салалар өндірістік процеске бірдей әсер етпейді және қоғамдық қайта өндірістің жүйесінде тиісті орын табады. Осыған байланысты инфрақұрылымның салалары оның негізгі қасиеттері бойынша классификациялаудың мағынасы маңызды. Ол салааралық байланыстарды зерттеуде және негізгі өндіріспен қызмет көрсетуші салалар арасында оптимальді пропорцияны орнатуға ықпал етеді.
Инфрақұрылымның элементтерінің көп жоспарлы сипатын ескере отырып, оны нақты бір қасиеті бойынша классификациялау агроөнеркәсіп кешенінің инфрақұрылымының барлық элементтерін келесідей төрт қасиеті бойынша классификациялауға болады (кесте №1):
Өндірістік процеске әсер ету дәрежесіне қарай;
- Территориялық;
- Салалық;
- Функционалды сипатына қарай.
1. Ауыл шаруашылығына тікелей қызмет көрсететін сфера.
2. Дайын өнімді тұтынушыға дейін жеткізуді қамтамасыз ететін сфера.
Ауыл шаруашылығына тікелей қызмет көрсететін сфераға - машина, құрал-жабдықтарды жөндеу және техникалық қызмет керсететін кәсіпорындармен салалар, сонымен бірге транспорттық ұйымдар, агрономдық, ветеринарлық, ақпараттық Қызметтер, материалдық-техникалық жабдықтау және электрофикациялау жүйесі кіреді.
Дайын өнімді тұтынушыға дейін жеткізуді қамтамасыз ететін сфера -өнімді дайындайтын, тасымалдайтын және сақтайтын ұйымдардан құралады.
Өндірістік инфрақұрылымның құрамында өндіріс құралдарының жақсы жұмыс атқаруын қамтамасыз ететін және ұзақ уақыт бойы олардың іскерлік қабілетін сақтауға ықпал жасайтын салалар кіреді. Өндірістік инфрақұрылымының тікелей ауылшаруашылығына қызмет көрсететін салалардың құрамына: өндіріс сипаттағы транспорт, жөндеу шеберханалары, қоймалық және мұздатқыш, шаруашылық коммуникация жүйесі, техникалық қызмет көрсететін станциялар, ғылыми-өндірістік лабораториялар, есептегіш орталықтары кіреді. Сонымен қатар арнайы қызмет көрсету бөлімшелеріне, өсімдіктерді қорғау, агротехникалық, ветеринарлық, жасанды жолмен жөндеу техникалық және т.б. қызметтер кіреді. Оны мына келесі суреттен көруге болады (кесте №2).
Өндірістік инфрақұрылымның құрылуына көптеген факторлар әсер тигізеді. Солардың ішінде топырақ климаттық жағдайлары, жердің релефі, сумен қамтамасыз етілуі және жердің конфигурациясы, жолдың жағдайы, типі немесе түрі, кәсіпорынның орналасуы қолданылатын технологиялар, өндірістің мамандандырылуы мен концентрациялау деңгейі ерекше роль атқарады. Берілген факторларға көбінесе жалпы өндірістік инфрақұрылымның құрамы және шаруашылықтың ішіндегі бөлімшелердің көлемі мен кәсіпорынның функционалдық қызметінің ерекшелігіне байланысты.
Ауыл шаруашылығының өндірістік имфрақұрылым объектілерінің қамтылу деңгейі өте төмен болып отыр. Нарық жағдайына өту кезеңінде өндірістік инфрақұрылымның бөлімшелерінің құрылу процесі баяулап қалды, ал кейбір түрлері тіптен тоқтап қалды.
Ірі қара мал ұстайтын қораларды енгізу 1991 жылдан 1996 жылға дейін 5 есе, жеміс-жидек сақтайтын қоймалар 8,4 есе, бидай сақтайтын қоймалар 2,4 есе, шөп сақтайтын қоймалар 13,1 есе қысқарды. Минералды тыңайтқыштарды сақтайтын қоймаларды іске қосу және шаруашылықтың ішндегі жолдардың құрылысы баяулауда.
Ауыл шаруашылығының техникалық қызмет көрсететін және механизацияланған бөлімшелермен қамтылуы 355% (пайызын) құрайды. Шаруашылықтың тракторлары үшін гараждармен қамтылуы ойдағыдай емес, шаруашылықтың тек 40% (пайызы) ғана тракторларды сақтау үшін орындар бар.
Өндірістік инфрақұрылымның экономикалық тиімділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіш инфрақұрылымның объектілерін, қызметтерін, белімшелерін құру үшін жұмсалатын шығындардың өздерін ақтауы. Ол үшін мына формуламен есептеледі.
Өндірістік инфрақұрылым экономикалық жағынан өте тиімді. Оның тиімділігі шығындарды азайтуды және соңғы өнімнің сапасын жақсартуда өнім бірлігіне келетін ақшалай материалды және еңбек шығындарын азайтуда байқалады.
2. Агроөнеркәсіп кешенінің өндірістік инфрақұрылымның
салаларының дамуы.
Аграрлық өнеркәсіптік өндірістің қазіргі және болашақтағы дамуы тек ауыл шаруашылығының тікелей даму деңгейіне ғана емес, сонымен бірге оған қызмет көрсететін салалардың даму дәрежесімен де айқындалады, сондай-ақ ауылдың өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымының даму дәрежесіне байланысты.
Негізгі өндіріске қызмет ететін инфрақұрылым салалары түпкі дербес өндірмегенмен, елімізде азық-түлік және әлеуметтік мәселелерді шешуде негізінен халық шаруашылығы қызметінің бағдарына айналатын түпкі нәтижелерді айқындайды, ал бүкіл басқару қызметі осы түпкі нәтижелерге қол жеткізуге бағытталған. Жалпы өндірістік процестегі өзінше бір аралық буындар инфрақұрылымның элементтері болып табылады. Осы элементтерін жан-жақты қарастырайық.
Ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық ресурстары - ең жаңа ғылыми-техникалық жетістіктерді кең қолдануға негізделген қоғамдастырылған ірі машиналы өндіріс, бұған қоса электрлендіру, механикаландыру, автоматтандыру, химияландыру. Кең мағынада алғанда өндірістің заттық, субъективтік факторлары қамтылады.
Ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық ресурстарына - ең алдымен ауыл шаруашылығының барлық салаларында жұмыс істейтін еңбек құралдары мен заттар құрайды. Оларға жер, тракторлар мен ауыл шаруашылығы машиналары, двигательдер, күш қондырғылары, мал және мал өнімі, көп жылдық екпе ағаштар, ирригациялық құрғату жүйелері, жолдар, үйлер мен ғимараттар, тұқым, жем, тыңайтқыштар, жанар майы, құрал-сайман және басқалары жатады.
Жердің ең басты құрал-жабдығы екені ауыл шаруашылығының материалық-техникалық базасының қалыптасып, дамуының аса маңызды ерекшелігі болып табылады. Жерді ұтымды пайдалану, оның құнарлылығын арттыру ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық базасына қойылатын аса маңызды талаптар болып табылады.
Энергетикалық ресурстарын пайдалануды жақсарту және ауыл шаруашылығында энергияны көп қажет ететін өнімді азайту жолдары. Бұл өндірісті интенсивтендіруіне:
егіншілік пен мал шаруашылығының ғылыми негізделген жүйелерін енгізу;
өндірісті кешеінді механикаландыру;
қолда бар қорларды экономикалық жағынан тиімді пайдалану;
қор айналымдылығын жеделдету;
озық тәжірибені пайдалану.
Техникалық қызметті жақсарту үшін трактор және ауыл шаруашылығы қосалқы бөлшектерімен кепілді жабдықтау кешенінде мамандандырылған техникалық қызмет көрсету жұмысын барлық жерде енгізу, ауылда өндірістік-техникалық қызмет көрсетудің кооперативтік формаларын кеңінен енгізу ұсынылды.
Ауыл шаруашылығы өндірісін механикаландыру. Механикаландыру мен электрлендіру-механикалық және электр двигательдері бар машиналарды ауыл шаруашылығы өндірісіне енгізіп, пайдалану және осы негізді қол еңбегін механикаландырылған еңбекке айналдыру.
Ауыл шаруашылығын техникалық жағынан қайта жарақтандыру нәтижесінде энергиямен қамтамасыз ету және объектінің энергияның жарақтануы күрт артты. Мұның өзі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz