Дамыған елдердегі өнеркәсіп саясатьі

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 43 бет
Таңдаулыға:

І: ДАМЫҒАН ЕЛДЕРДЕГІ ӨНЕРКӘСІП САЯСАТЬІ

Әлемдік кірістің үлкен бөлігі оіісркрсібі жоғары дамыған біраз елдерде - Батыс Еуропа, Солтүстік Америка мемлекетіерінде және Жапонияда өндіріледі. Әлемдік өнеркәсіп өнімінің 40% осылардың аса. ірі индустриялдиқ елдердің үлесіне тиеді. Осы елдердің гүлденің дамыған табысы - былайғы барлық әлемнің оларды көре алмайтындығының негізгі арқауы болуда. Бай елдердің өзі экономикалықөсу арк, ылы өз байлык. тарын қөсуды тілейді. Өнеркәсібі жоғары дамыған барлық елдердсгі экомомикалық өсу 70-ІІІі және 80-ші жылдары 50-ші және 60-шы жылдарға к, арағаида баяу болды. АҚШ-та жұмыстылықүздіксіз ості, бірақ өнімділік өсімі баяулады, халықтың үлкен топтарының хал-ахуалы 70-ші жылдармен садыстырғанда Нашарлады. өсу жылдамдығы бойынша Жапония барлық елдердің алдында дамып келеді.

Дамыған елдердегі өнеркәсіп саясатын талдауды мына бағыттарда алып қараймыз:

І. өнеркәсіп саясаты жөніндегі жалпылықой-пікірлер;

2. онсркосіп саясаты жоніндегі терендетілген дәлелдеулер;

З. кейбір елдердегі өнеркәсіп саясатының нақты жайы (Жапопия, Франция, АҚІІІ) .

1. 1 . Өнеркәсіп саясаты жөніндсгі жалпылық ой-пікірлер

Өнеркәсіп саясаты дегеніміз - экономикалық өсуге қатысты перспектиетік деп көрген қандай бір салаларға ресуретар жұмсауға мемлекеттің үмтылуы. Бұл дсгеиіміз басқа салалардан ресуретарды қозғалту болғандықтаи өнеркәсіп саясаты әрқашан өнеркәсіптің әлдеқандай салаларын, оның басқа салалары есебінен дамытуды көздейді. Бұл саясат үшін басты проблема - басымдық салаларды сүрыптау тетігін анықтау, яғни былайгыларыиың ессбінен демеу алатын салаларды іріктеу болып табылады.

Өкіметтсн қандай салаларды дамытуды ынталандыру ксрек және қандай салапарда экономикалық өсу болуы ксректігіи айыра білу маңызды. Рыноктықэкономикада кейбір салалар дами береді, басқапары рыиок заіідарының оссрііісн қыспаққа түссді. Порменді омеркосіп саясатын жасау үшіи өкімет болашақға перспектиіггі дсп есептейтін салаиы аіімқтап қана қоюы жсткіліксіз. Шаруашылықтың қандай салалары рынок күштерінің итермелеуі өсіріп жылдамырақ дамуы немесе қысқарлуы қажет екендігі жөніндегі маңызды сүраққа жауап беруге өкімет әрқашан дайын болуы керек. мысалы Бұл жайында талдаулар, негіздер жасайтын мамандар АҚШ-тың салыстырмалы артықіпмлыгы дағдылы "түтінді труба иіідустриясы" - болат қорыту, автомобильдер жасаудың жаңа типтегі өндірістеріне -компьютерлік индустрия жомс биотсхполагияға өту қажеттігін дәлелдеуі керек; Бірақ Бұл пікір Америка өкіметі осы салаларға берілетін инвестицияны және жұмыс күші солай өтуін бслсеііді ынталандыруы керек дегенді көрсетпейді. Өйткені ресуретар онсыз-ақ рынок зағдарының әрекетімен солай ағылады.

Ресуретардың осылай өтуін ынталандыратын. өкіметтің белсенді бағдарламасын мсгіздсу үшін Бұл процсс^ отс баяу жүргізіліп жатқаидыгын корсету, ягни рыноктагы реттеуде орын алып отырған ақауларды жоиге келтіру үшін «жіметтің араласуы керек екендігіи негіздсу қажет. Сауда саяеатына байланысты алып қарағанда өндірушінің үтымдар>ы тауар өндірудсгі пайданың олшемін берс алмайды деген сүрақ қойылады. Мүның ссбебі нсде? Өндіріс орындарында, рыноктарда жұмыс күшін толық пайдаланбау орын алады, еңбек және капиғал рыиоктары жстілдірілмегсн болады. Булар ресуретардың мол опім бсретіп салаларға • агылуына мумкшдік бсрмейді, жаңа технологиялық серпінді дамитын салаларға технология тартупі кедергі боллады. Осы корсетілгендер, рынок факторлары өз міндеттсрін жеткіліксіз орындайтындыгына мысал бола алады: сцбек рыногы жұмыс күшінің орналасуына осер ете алмайды, капитал рыногы -капиталдың жеткілікті тиімді ресуретарын орналастырмайды т. б. Осындай себептерді бір категорияға жинастырып, жалпы ішкі рыноктық реттеудің ақаулары деп атайды.

АҚШ-та өнеркәсіп саясатын жақтаушылар мына салалардың дамуына өкімет демеу корсетуі керек деп есептейді.

І. бір жұмысшыға келетін қосымша құны жоғары салалар; 2. "байланыстырушы бөлек" ролін атқаратын салалар; З. болашақта өсу потенциалы бір салалар; 4. 6асқа елдерде басымдық ретінде іріктелген салалар. Осы бағыттарды қысқаша алып қарайық. І. Кір жұмысшыға келетін қосымша құны жоғары салалар.

Қандай бір салаға к. осылғаи құн дегеніміз осы салада өндірген өнімнің кұндық мөлшері өнімі басқа салалардан алынып пайдаланылатын ресуретар құнының айырмасы болып табылады. Барлық салаларда қосылған құн елдің ұлттық кірісін құрайды. Әртүрлі салаларда бір жұмысшыға келетін қосылған құнның мөлшері әртүрлі. Сондықтан бір жұмыс атқарушыға келетін қосылған құны жоғары салаларға қарай ұлттық экономиканың салалық бейінін (профиліи) өзгерту арқылы ел өзінің ұлттық кірісін көбейтуге болады.

Бұл аргументі жақтаушылар бір салада басқаларға қарағанда көрсетілген мөлшер жоғары болатыпын түсімдіругс әрекет жасамайтындығы аргументгің олсіздігі дсуге болады. Қосылған құны жоғары салалар төменгі салалардан жоғары жалақы толейді немесе жоғары пайда нормасын алады деп ойлайды. Егер бұл жағдайда мақты өмірге сәйкес келетін болса, рыноктық экономика зандары ешкандай мемлекеттік араласусыз-ақ еңбек пен капиталды жоғары қосылған құнды салаларға қарай ығыстырар еді. Бірақіс жүзінде осы жоғары қосылған құн бір жұмыс атқарушы пайдаланатын үлкеи колемдегі ресуретарды қажет етсді. Жоғары қосылған құнды салалар, қалыпты жағдайда, мысалы, мұнай, химия саласы сияқты көп мөлшерде капитал қажет етеді. Оидай салаларда бір жұмыс атқарушыға келетін жоғары қосылған құн, тек қана жоғары мөлшердегі капиталдық шығындармсн отслсді. Сонда, жалақының деңгейі де, пайда нормасы да Бұлардың басқа салалардың есебінен бөлінбейді. Басқа жағдайларда жоғары қосылған құн адам капиталымен, яғни кадрлар дайындау деңгейі және олардың біліктілігімен сәйкес келсді.

Жоғары қосылған құнды салалар бір жұмыс жасаушыға шаққанда көп мөлшерде капитал пайдаланады деп ойлайык, . Осы жағдайда Бұл салаларды басқалардың есебінен кеңейту жолымен ел, өз ұлттық кірісін көбейтеді деп санауға бола ма? Хекшер-Олин моделі бойыиша егер ел капитал қорын жинай берсе байлығы молая береді, оның салық құрылымында капитал қажет ететін салалар басым болыи, еңбекті көп қажет ететін салалар азаяды. Бірақол үіиіи арнайы мемлекеттік саясат жүргізудің қажеті жоқ, өйткені мұның борі нарық заңдарына тән жұмыстардың нәтижесінде іске асады. Өкімет қаржы сақтау, инвестиция жасауға демеу көрсетуі
керек арқылы капитал қоры жиналады. Әрине салық
құрылымында капитал көп қажет ететін тауарлар өндірісі
үлесін қосу бағытында алға басу болады. Алайда, қаржы
сақтауды ынталандыру индустрияландыру саясатына
жатпайды. Өнерркәсіп саясаты қолда бар капитал көлемінің
шегінде ақшалай жәрдем көрсету немесе капитал көп қажет
ететін салалардың өсуінің басқа нысаидарыпдагы

Іитлла І Іды руды қа мтиды.

Мүпдай оперкосіи саясаты үлггық әл-аухалды котере ала ма? Ондай саясат рыноктық реттеудің қандайда - бір ақауы түзетуге демеу болған жағдайда ғана Бұл сұрауға оң жауап беріледі. Егер ондай ақау болмаса, бастабьшда бөлінген ресуретар жеткілікті, оларды мемлекеттен қайта болу жағдайды жақсартпайды. Егср ондай ақау болған жағдайда, ол ресуретың жетіспеген мөлшерін міндетті түрде капиғал көп қажет ететін салаға орналастыруға апарады, ал керісіншс шамадан тыс ресуретар шықпайды деуге негіз жоқ.

Егер ел капитал көп қажет ететін салаға жәрдем ақша шығарса не болар еді? Қалыпты жағдайда, қолда бар капитал мөлшеріне есептегенде еңбекті көп қажет ететін салаларға қарағаида жұмысшыларды аз мөлшерде жаддайтын болады. Сөйтіп, экономиканың капиталинтенсинті саласына капитал ағылуы ең алдымен жұмыстылықты қысқартуға әкеп
соғады. Соңынан нақты жалақы төмендеуден жұмыссыздықты жоюға болар еді, онда барлық салаларда капитал еңбекпен алмасады. Сонда бастабында жұмыссыздықтың өсуі өнеркәсіп саясатынан күтетін нәтиже бола қоймас деген қорытынды шығаруға болады.

2. "Кайлапыстырушы болек"ролін апщаратын салалар

Өкімет экономиканы материалдық-техникалық жабдықтауды қанағаттандыратын салаларға арнайы қолдау жасауы ксрек. Осы көзқарасқа сәйкес аралық өнім өндіретін өнеркәсіпті дамыту, осы өнімдерді пайдаланатын салалардын өсуін ыиталандырып, мультипликатор эффектісін жасайды. Мысалы, болат қүятып өнеркәсіп үшіп жапондықтар бсретін иміісстициялықжордем ақша болатты арзандатады, сөйтіп автомобильдер жопе кемелср жасайтын өндірістср типтегі болат тұтынатын салалардың дамуына серпіліс береді.

Найлапыстырушы баяек аргументінің көпке мәлімділік кейбір салаларда пайдалануға болатын аралық өнім өндірісі үй шаруашылығының қажетін қанғаттандыратын жай бір тұтыну тауарларыиың өндірісіис царағанда экономикалық қызметтің іргелі түрі деп саналатын иікірмен түсінідірілсді Шынында да, болат псмссе компьютсрлер Гюліиектеріі оидірумеи айиалысатыпдар тістің боры ІІсмесс оймншыК

"'жасаушыларға қарағаида отс күрдслі қызмст атқаратынын
сезінбеске болмайды. Бірақ егер рыноктық реттеуде ақау болмаса, аралықөнім өндірушілердің билігіис отс аз ресуретар қалдырады дсуге негіз жок, . Экономикалық ғылымның негізгі алғы шарты бәсекелік рынок жағдайында кіргізетін қандайда рссуретың кірісі оиың соцгы өнімінің,
құнына тең.

Байланыстырушы бөлек аргументі өкімет кеме жасау немесе автомобильдер өндірумен салыстырғанда бола өндірісіне жекеменшік рыногынан артық көлемде инвестиция жасауы керек дегенді білдіреді. Бұл ұлттык. кірісті кобейте ме? Рыноктық реттеуде ақау болмаса, Бұл сұрауға қарсы жауап қайтарылады. Автомобиль өндіруден болат өндіруге, ауыстырып бір доллар мөлшеріндегі капиталды пайдалануы
аптомобиль шығару құнын бір долларға төмендетеді, болатты
шығару көлемін сондай мөлшерге қосады. Қосымша шығарған болатты автомобиль шығаруды алғашқы деңгейінен жоғары емес мөлшерге дейін қайталап қөсу үшін пайдалануға болады. Бұл ресуретарды алғашқы болу жарасымды болған дегенді дәлелдейді.

З. Болашақта өсу потенциалы бар салалар

Өнеркәсіп саясаты ресуретардың болашақта өсуге үлкен ; потиенциалы бар салаларға жұмсалуына арналуға тиісті. Ғылыми-техникалық прогресс түтыну тапсырысын және салыстырмалы артықшылықтарды өзгертеді, әртүрлі; салалардың өсуі жылдамдықтары арасындағы үлкен айырқашылықтарға апарады. Қандай салалар жылдамырақ өсетінін әр уақытға біліп отыру мүмкін бола бермесе де алдын ала болжауға болады.

Озық- салаларды мсмлекет өз қолдауына адудың, . еңбек және капитапды өсудің үлкен болашагы бар салаларға ауыстыруды ынталандырудың керегі бар ма? Жоғарыда көрсетілгендей бұл сүраудың жауабы да рынок өз міндеті дұрыс атқарған жағдайда мемлексттің бұндай ролі артық деп корсді. Фирмалар инвестициялық саясат жүргізеді,
жұмысшылар жұмыс орнын өздері таіідайды. Сөйтіп олар
перпективті салаларды анықтауға тырысады. Озық- салаларды іріктеп таіуіауды өкімет рынокқа қатысушылардан артық орыидай алғанда ғана оның бұл іске араласуы орынды болмақ. Рыноктық реттеуде ақау болмаған жағдайда Бұл салаға таратылатын қандай да қосымша ынталандырулар орынсыз болып шығады.

Өкімет салалардың өсуін әруақытта қолдауы керск дейтін пікір олардың өсу потенциалып рынок оруақытға толықбаі-аламайды дсп корумен тец магынадагы үгым. Бұл пікір жас салаларды қолдау туралы аргументпеп тсктес. Ол қатал сыиға алынғаи, өйткені әлсіз дамыған елдер жағдайында опы дәлелдейтін рыноктық реттеудің ақауы бар екендігіне айқын куәләндіру жок, . Бұл сып өнеркәсібі дамыған елдердің жағдайы үшін тіпті де әділеттірек деуге болады, өйткені Бұл елдедегі рынок қызметі артық жетілдірілгені белгілі. АҚШ-та жеке иннесторлар, мысалы Аляскада мүнай құбырларын салу немесе биотехнологияға қаржы енгізу сияқты салаларға демеу көрсетеді. Олар көп мөлшерде апғашқы капитал қажет етеді, ұзақ болашақта олардың беретін пайдасы да белгісіз болады. Бұл мысалдар рыноктық күштер алысты бағамдай алмайды дейтін пікірлер орынсыз екепінің куәсі бола алады.

Басқа елдерде басымдық ретінде іріктелген салалар

Басқа елдер қандай бір тауар мысалы, тоқыма өнімі өндірісінде жоғары тиімділікке жетеді, нәтижесінде олемдік рыноктагы тоқыма өнімінің бағасы түседі деп көрейік. Бүған, мысалы, АҚШ кдпай қарар еді? Мұнда салыстырмалы артықшылық өзгеретін болғандықтан, ресурстарды тоқыма индустриясынан басқа салаларға ауыстыру арқылы Америка бұған бейімделуі керек. Оның сыртында, рынок Бұл өзгерісті антоматты түрде жүргізуге ұмтылады, өйткені баға түсуі осыны ынталандырады. Егср америкаидық экономикадагы рыноктық реттеудің қандайда бір ақауы болмаса, онда процесті тоқтату немесе тездету мақсатында мемлекеттен араласудың қажеті болмайды. Тоқыма өніміне бағаның түсуі салыстырмалы артықшылықтың оөзгеруіне. емес, басқа елдер тоқыма өндірісіне жәрдем ақша берудеп болады деп көрейік. Ондай жағдайда АҚШ басқаша қарауы керек не? Ііуған оң жауап берілмейді. Тоқыманың бағасы түсуі неден болды- Шетелде технологияның өзгеруінен бе?, әлде ІІІетелдерде тоқыма өндірісіне жәрдем ақша беруден бе? АҚІІІ үшін ешқандай айырмашылығы жоқ. Қандай жағдайда да өз әл-ахуалын жоғарылату үшін, АҚШ, тоқыма өнеркәсібімен рссурстарды шығару керек. Фермерлер бидай немесе жүгерінің қайсысын өндіруді шешу үшін олардың салыстырмалы бағасын білуі керек. Бұл шешім баға рынокта қалыптасуы ма пнемесе баға деңгейін мемелекеттен демеу нәтижесінде белгілеуі мүмкін, бірақ тәуелді болмайды. Американдықтар Протекционизмнің көмегімен өз өнеркәсібін бұрмалауға апаратын басқа елдердің тілегі жайында АҚШ-та да солай болуы керек дем көрмейді.

Осындай ой-жүгіртулердегі контраріумен бойынша егер
салалық басымдықтар жөнінде басқа елдерде саясат жүргізуіне АҚШ жауап бермесе Америка өзскті салалардан ығыстырылып қалады деп кореді. Бұл әрине, шетелдерде басымдықретінде іріктелетін салалар экономикалық өсу үшін бірінші кезекте маңызды болмақ деп пайымдауға байланысты
шығар. Әлбетте, олде-бір ел қандай бір саланы басымдык.
ретінде белгілесе, Бұл өздігіиен мсмлекеттік араласуды
қажет ететін рыноктық реттеудің олдеқандай ақауы бар
екенін корсстпейді. Өнеркәсіп саясатының қорғаныс
ретіндегі түсіндірілуі қандай салаларды дсмеу керектігіне
қатысты басқа елдердің пікірін американдықтар

қабылдауын талап етеді.

Біз өнеркәсіп саясаты моселелері бойынша қоғамдық пікірталастар барысына осер ететін критерияларды алып қарадык, . Бұл критериялар біршама тартымды екені байқалады, бірақ, олар долдікпен жасалған экономикалық таддауды котермейді. Осындай жағдайда өкімет өнеркәсіп саясатын оны іске асыратын белсенділерге құнын толсп, бірақ біреуі керек пе? Егер Бұл саясатты жақтаушылар тандамапы артык аргументтер шығарып бсре алмаса, нагыз аналитиктер оны неге шынымен мойындайды? Бұл ! сүрауларға екі түрлі жауап қайтаруға болады. Біріпші жауаптың практикалық жагы басымырақ, Бұл идеялар экономистерді соншалықты ссмдіре алмаса да, олар саяси практикаға осерін тигізеді. Өнеркәсіп саясаты омір тіршіліктс қшіай жузсгс асырылгітыиып түсімдіру оте мацызды. Екінші жауан, оіісркосіи саясатьпіа ІІІыІІдІ>Ік, ІІси қарау мосслссі жайында. Онсркосіп саясаты мосслелсрі бойыіппа пікірлср бір-біріпсн айырмапіылықға болум сын котермсйді. Сшццама УК. ЫІІТЫЛЫҚІІСІІ салыстырылып "жасалғап арі-ументгср жсткілікті. Оларда қарапайым саяси жасырын сыр жоқ, ксрісінміе аиагүрлым имтелсктуалды тсрең магыиалм гылыми нсгізді болады.

1. 2. Өнсркэсін сяясаты жодегі тсрсадстілгеи дэлслдеулср

БслссІІді мемлскеттік саясатты жақтаушылар оиың сенімді
нсгіздслуіи талап стсді. Ондай негіздсу рымоктық реттеудеп
нақты ақаулардың болуына байланысты. Мундай

аргументтердің кемшілігі соида, олар рыноктагы иақты
ақаулар меп мемлекеттік араласу болғам жағдайды ешқашан
байланыстырмайды. Өйткені мемлскеттік араласпау
оруақытта үстанатын принцип болып келеді. Рынокты
реттеудсгі ақауларды анықтау қиыи. Онеркәсібі дамыған
елдерді зерттейтіи экономистер осы еддердің

экономикасындагы өнеркәсіп саясатына байланысты екі түрлі ақауды корсетсді. Оиың біріншісі, жоғары технологиялы салаларда жұмыс жасайтын фирмалар жаңа білімді қабылдаудам бастап, оларды басқа фирмалар "аулауға" дейінгі жалғасатын пайданың бір бөлігін анықтай алмауына байланысты. ЕкіІІшісі, жоғары шогырландырылған оллигополистік салаларда монополдық пайда табу орын алатындыгына байланысты болады.

Техпология және сыртқы пайда. Рыноктық реттеудің білімге : меншік тоқтатудағы қиындықтарға байланысты ақаулар болады. Белгілі саланың фирмасы білім жасап Інығарады, оны басқа фирмалар бағасыз пайдалануға болады. Сонда, осы сала шын момінде белгілі қосымша өнім -білімінің соңгы олеуметтік пайдасын оидірсді, сойте тура Бұл саланың фирмаларына ешқандай сыйлық окелмейді. Білімді жасап шығарған фирмаға қарағанда сыртқы болып ссептелетін басқалар білімдік өнімді пайдалануын сыртқы найда дейді. Осындай сыртқы пайда айқын болған жағдайда Бұл салаға жордем ақша бсруге ІІегіз бар деп кореді. Қисыидық абстракция дсңгейімсн алғанда Бұл дамущы елдердегі жас салаларды, дамығам елдердегі қуатты оііеркәсіптен қорғау пайдасыидагы аргументті сскс түсірсді.
Оисркәсібі дамыған слдерде Бұл аргумент к. осымиіа шекке
(фапьпі) ис. Ойтксні мүнда өндіріс. орпыиың басты мнідетін
орыпдайтын, япіи жаңа білім жасайтыи салалар бар.
атанатыІІ осы сшішшрдың
қатарыіш аэроғарынітық оисркосіи, камм. ьютерлер. мен
элсктршіикіі опімдерінің өндірістері жатады.

фирмшіар өз рссуретарыпың
біршама бөлігін тсхіюлогияны жстілдіруге Ііайдаламады. Бүны
зсртгсулср мен жасшіымдарды тура қаржылау жолымеп
ІІсмесс алғашқы болып жаңа өнімдер өндіру, жаңа
техпологиялык, ІІроцестерді игеру, оларға қажетті

шығындарды отеуарқылы жүзегс асырады. Әрине, мүидай іс-қызметгерді қандай да салаларда жүргізеді. СондықтаІІ жоғарытехнологиялық салалар және шаруашылықтың басқа сала-салбырларының арасын жақсы айыру қиыІІ. Дегенмен. Бұл салада жүргізетін процестерді олардың атқаратын роліне қарай айыруға болады. Ендешс, жоғарытехнологиялық салалар туралы айтудың моиі бар, оларда білімге жұмсайтын иниестиция олардың іс-қызметі үшін ең өзекті мағынаға ие.

Осы салаларға демеу корсетудің себебі мынада. Фирмалар білімге жұмсаған өз иниестицияларының кейбір нотижелерін игереді, олай болмағанда иннсстиция жұмсамаған болар еді. Әдетге олар Бұл жұмысты толық орындап шыға алмайды. Кейбір''ііавданы басқа фирмалар пайдаланады, олар( өзық фирмілардын. идеялары мен техникалық жетістіктеріи еліктеп үқсатады. Мысалы, электроникада фирмалар босекелес компанияларға жету үшін айнымалы (реверсивті) инженсрлік - жасалымдармен жиі айналысады: олардың өнімдерін демонтаж жасап бүддіреді, сойтіп олар қалай жұмыс істейтінін, оның негізінде не бар екенін түсінуді мақсат етеді, Патенттік зандылык. тар фирмалардың жетістіктерін оте олсіз қорғайды. Мемлекетпен араласпау принципін сақтаған жағдайда иновациялыққызмет жасағаны үшін алута^тиісті мөлшердегі ынталаидыру сыйлыгын толық ала алмаиды деп пайымдауға обден болады.

Ситуация: жоғарытехнологиялық салаларды өкіметпен демеу

Өкімет жоғары технологияға жордем ақша бсруі керек пе? Бүндагы жағдай қолайлы сияқты корінгеііімсн белгілі бір абайлылық (сақтык, ) қажет скен. Біріпшіден, басымдылықты дүрыс аимктаупі өкімет к, абідстті скендігіііе сспім оте маңі. гіды; екііішідеп, бүғаи жұмсалатым к, аржымың колемі үлкеи рол атқарады.

жаңа білімді геиерациялау
арцмлы қосымша қопімдықигілік оіідіріясді. Мүида мыма
жағдайларды • ажырату қажет: біріншіден, тіпті

жшарытехікынгиіілық ' салаларда болып жатқап профестер
ксііде жаңа білім алумен қапиіалықты байлаиысты експі
бслгісіз отіп жатады. жаңа
тсхнология, 'гехііикада қызмст жасаум^и байлаиысы жок,
капитсУІ тартуға, жұмысіиы жалдауға . жордем ақша бсрудің
шгыпасы болмайди; екініиірен, технцкалық ирофес,
ауысқап агымы кейде
жоғарытехналогиялык, салалардың санына к, алавда

жатқызуға болмайтын салаларда да отіп жатады. Басты
принцип сауда жоме риеркосіп саясаты жалпы
емес, тек рыноктық
реттсудің ақауы Ьрым алған жерде белсеңді жүргізілуі керек.
Бұл саясаттың нотижесінде меншік қүқын белгілеуге мүмкін
болмайтын жаңа білім түріне жордем ақша берілгені жон.
Жаңа білімдердің қөзғалтушысы (генераторы) деп

ссептелетін жалпы салалар тобыңа жордем ақша берілсе, онда мумкіндігг қойылған мақсатқа тең келмейтін қүралға айналады, бул мүмкін ёмес.

Оның ориына ғылыми-зерттеу, тожірибе-конструкторлық
жумыстарға өкімет жордсм ақша бергені жон. Бірақ оларды
аныктау, проблемасы бар. Фирма жаңа білім алумен
айналысатынын қалай білуге болады? Оте кең колемдегі
түсііідірілу олдекімдердің теріс пайдаланып кетуіне апарады.
Жұмыс бағытын керісінше оте қатал амықғаған жағдайда
шлыми-зерттеу жұмысын үйымдастыру ірі оралымсыз
бюрократтықнысанаға айналады. Бұл жұмысты
үйымдастырудың ыңғайлы жағдайында қаржы

шыгымдарының есебі, бақылауы қарапайым болып келеді. Мүидай істі қөзғалтушылар теңцссі жоқ жаңа идеяларды иеформалдық прииципімен үйымдастыратын шағын компаииялар болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.