Құрылыс заттар сататын дүкеннің деректер қорын құру

Жоспар

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 51 Деректер қоры жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.1 Информациялық жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2 Деректер Қорын Басқару Жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6

2 VISUAL FOXPRO.мен танысу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2.1 Visual FoxPro объекттерінің мүмкіндіктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2.2 Реляциялық берілгендер қоры ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.3 Қазіргі заманғы реляционды БҚБЖ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.4 Visual FoxPro объектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
2.5 Visual FoxPro . мен жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.6 Деректер қорының ішкі жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14

3 Жұмыстың құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
3.1 Кесте құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
3.2 Сұранысты құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
3.3 ДҚ конструкциясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
3.4 Қойылған есеп шешімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
3.5 Жұмыстың бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21

Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22

Қосымша А ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23

Қосымша Б ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Ф.7.14-02
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету
кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
__________________________________ _________ пәні бойынша

___________________________________ ____________________мамандығы

Тақырыбы: ___________________________________ ____________________
___________________________________ _________________________________________
___________________________________ _____________________

Жұмыс мынандай Орындаған
бағаға қорғалды
Студент ___________________________
______________________________ (қолы, ф.а.ж., тобы)
(баға, дата)

Комиссия Жетекші __________________________
(қолы, ф.а.ж.)
______________________________
(қолы, ф.а.ж.)

______________________________
(қолы, ф.а.ж.)

Шымкент 200__ ж.
Ф.7.14-04
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету кафедрасы

БЕКІТЕМІН
_________________________
_________________________
_________________________
_________________200__ж.

ТАПСЫРМА №____
__________________________________ __________ пәні
бойынша курстық жұмысқа
Студент _________________________________ тобы ___________________
(ф.а.ж.)
Тақырыбы:___________________________________ ____________________
___________________________________ _______________________________Бастапқы
деректер___________________________ _______________________
___________________________________ _______________________________

№ Анықтамалық жазба мазмұны Орындалу Жобамен көлемі
мерзімі (беттер саны)
1
2
3
4
5

№ Графикалық бөлім мазмұны Орындалу Беттер Формат
мерзімі саны

Әдебиеттер: 1._________________________________ ____________________
2.___________________________________ _____________________________
3.___________________________________ _____________________________
Тапсырма берілген күні____________, жұмыстың қорғалу күні____________
Жұмыстың жетекшісі__________________________ _____________________
(қызметі, ф.а.ж., қолы)
Тапсырманы орындауға қабылдаған_________________________ __________
(студенттің қолы, дата)
Ф.7.14-05
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік университеті

__________________________________ ___________________ институты

__________________________________ ____________________ кафедрасы

БЕКІТЕМІН
_________________________
_________________________
_________________________
_________________200__ж.

ХАТТАМА №____
курстық жұмысты қорғау
__________________________________ ______________ пәні бойынша
Студент _________________________________ тобы ___________________
(ф.а.ж.)
Курстық жұмыс тақырыбы:__________________________ ______________
___________________________________ _______________________________Қорғау
кезінде келесі сұрақтарға жауаптар алынды:
1.___________________________________ _____________________________
2.___________________________________ _____________________________
3.___________________________________ _____________________________

Курстық жұмысты орындау барысында жинаған балы (мүмкін болған 60 баллдан)
___________, қорғау бағаланады (мүмкін болған 40 баллдан) __________ балл.
Қосынды балы _______________.

Жұмыстың бағасы ___________________________.

Курстық жұмыстың жетекшісі__________________________ ______________

Комиссия мүшелері ___________________________________

Комиссия мүшелері ___________________________________

Қорғалу күні __________________ 200__ж.
Аннотация

Бұл курстық жұмыс Visual Fox Pro бағдарламалау тілі пәні бойынша
жазылған. Курстық жұмыстың тақырыбы: Құрылыс заттар сататын дүкеннің
деректер қорын құру. Курстық жұмыс Есептеу техникасы және бағдарламалық
қамтамасыз ету кафедрасында орындалған. Мәселенің қойылымында ақпараттық
жүйелерді шолу және талдау, сонымен бірге орындалатын бағдарламаның
белгіленуі қарастырылған. Бағдарламалық қамтамасыздандыруды жобалау және
өңдеу бөлімінде зерттеу объектілерін талдау, алгоритм орындалуын өңдеу,
қолданушының нұсқауы және бағдарламашының нұсқауы көрсетілген. ДҚ құра
отырып пайдаланушы әр-түрлі белгілеріне қарай ақпараттарды реттеуге
ұмтылады. Егер деректер құрлымды болса, оны жасауға болады. ДҚБЖ бұл ДҚ
құруға қажетті бағалық және тілдік құралдар комплексі. Сақталған ақпараттың
көлемінің өсуі және құрлымның күрделенуіне қарай ақпаратты тұтынушылар
ортасының кеңеюіне байланысты деректерді ыңғайлы және тиімді интеграция
жүйелерін және оларды басқаруды құру қажеттілігі анықталады.
Курстық жұмыс мынадай бөлімнен тұрады: Деректер қоры жүйесі, VISUAL
FOXPRO-мен танысу, жұмыстың құрылымы, қорытынды, қолданылған әдебиеттер мен
қосымшадан.

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 51 Деректер қоры
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..6
1.1 Информациялық
жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2 Деректер Қорын Басқару
Жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2 VISUAL FOXPRO-мен танысу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2.1 Visual FoxPro объекттерінің
мүмкіндіктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .8
2.2 Реляциялық берілгендер қоры
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.3 Қазіргі заманғы реляционды БҚБЖ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.4 Visual FoxPro
объектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .11
2.5 Visual FoxPro – мен жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...12
2.6 Деректер қорының ішкі
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
3 Жұмыстың
құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...15
3.1 Кесте
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 15
3.2 Сұранысты
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...16
3.3 ДҚ
конструкциясы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... 17
3.4 Қойылған есеп
шешімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..19
3.5 Жұмыстың
бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...19
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 22
Қосымша
А ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..2 3
Қосымша
Б ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..2 4

КІРІСПЕ

Ақпараттық техниканың негізгі идеясы деректер қоры концепциясына
негізделеді. Алғашқы ДҚ жеке деректер файлдары немесе олардың қарапайым
жиынтығы болып электронды есептеуіш машинасының бірінші буынында пайда
болады.
Түрлi шаруашылықтaрда, оқу орындарында, коммерциялық, мекемелерде және
т.б. салаларда берiлгендердi дайындау, оларды өңдеу, caқтay жиi кездеседi.
Мысалы, жоғары оку орындарында дайындалатын мәлiметтер: факультеттер,
олардың құрамындағы кафедралар мен кафедра қызметкерлерiнiң тiзiмi не
қызметкерлер жөнiнде басқа мәлiметrер; емтихан ведомостары; cтyдeнттep
жөнiнде мәлiметriк тiзiмдер; түрлi белiмдерде жұмыс icтейтiн адамдардың
тiзiмi (Teri, аты-женi, бiлiмi, aдpeci, үй телефоны, т.б.).Мұндай
мәлiметrердi caқтay және өңдеу көп тapaғaн әдici - оларды деректер қоры
түрiнде дайындау.
Деректер қоры белгілі бір облысқа қатысты құрылымдар жиынтығы. ДҚ құра
отырып пайдаланушы әр-түрлі белгілеріне қарай ақпараттарды реттеуге
ұмтылады. Егер деректер құрылымды болса, оны жасауға болады. ДҚ өріс,
жазба, файл сияқты құрлымды элементтер түсінігімен тығыз байланысты. Өріс
ақпараттың бөлінбейтін бірлігі. Мысалыға: аты, тегі, әкесінің аты, туылған
күні, типі, саны, ұзындығы 15 байт. Сандық деректерге дәлдік санның бөлшек
бөлігін бейнелеу үшін 2-10 белгі. Қазіргі ДҚБЖ дербес ЭЕМ мүмкіндіктерін
толық пайдалануға мүмкіндік беретін орта болғандықтан Windows қосымшалары
болып табылады. ДҚБЖ арасында клиент-сервер технологиясы бойынша жасалған
қосымшаларды пайдаланатын Microsoft Access, Borland Paradox, Microsoft
Visual FoxPro, SQL Server және OP арқылы пайда болады.

1 Деректер қоры жүйесі
1.1 Информациялық жүйелер
Есептеу техникасын қолданудың екі облысын көрсетуге болады. Бірінші
облыс – сандық есептеу орындау, қолмен есептеу өте ұзақ немесе мүмкін емес.
Екінші облыс – информацияны өңдеуге арналған информациялық жүйелер.Әдетте
информациялық жүйелер информацияның ең үлкен көлемдерімен жұмыс істейді
және олардың құрылымы жеткілікті түрде қиын болады. Информациялық жүйелерге
банктық жүйелер, авияциялық немесе теміржол билеттерін, қонақ үй орындарын
резервтеу жүйелері мысал бола алады. Информациялық жүйелердің функциялары:
➢ Информацияны сақтау;
➢ Информацияны енгізу және өзгерту;
➢ Информацияны көру және іздеу;
➢ Берілген критерийлермен информацияны сұрыптау;
➢ Белгілі бір формадағы есеп (отчет);
➢ Информацияның дұрыстығын қадағалау.
Информациялық жүйелердің екі негізгі класын анықтауға болады:
➢ Информациялық іздеу жүйелрі белгілі бір критерийлері бойынша жалпы
жүйенің ішінен берлігендері іздеуге бағытталған. Бұл жүйеде қолданушы
мәліметтерді өңдеу технологиясы емес болатын информация қызықтырылады.
➢ Берілгендерді өңдеу жүйелері ең алдымен мәліметтерді өңдеуге
бағытталған, қортынды информация шықпауы мүмкін емес түпкі
информацияның өзі емес, берлігендерді өңдеудің қорытындысы болуы
мүмкін. Бұл жүйеге мәліметтерді түпкі региондардан жинайтын
метрологиялық қызметтер мысал бола алады. әрине қолданушыны
информацияның өзі емес, өңдеу қорытындысы қызықтырады.
1.2 Деректер Қорын Басқару Жүйесі
Деректер қоры – бұл ДҚБЖ – ң басқаруындағы берілгендердің өз ара
байланысқан жиынтығы. Деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ) – бұл
берілгендер қорын жасауға, информацияны іздеуді ұйымдастыруға қажетті
бағдарламалық және тілдік құралдар. ДҚБЖ – ның мүмкіндіктері:
ДҚБЖ деректер қорын сұрыптау, өзгерту, берілгендерді қосу және өшіру
үшін қолданушымен мен қосымшалар командаларын қабылдау және орындауы керек.
Сол үшін ДҚБЖ – да осы әрекеттердің орындалуына жауап беретін компанент –
деректерді өңдеудің арнайы тілі болуы керек.
ДҚБЖ түрлі көздерден алынған деректерді өзгермеген формада қабылдап,
өз объектілеріне сай келетін формаға өзгерту. Яғни ДҚБЖ – ның деректер
форматтарын өзгертетін компаненті болу керек. ДҚБЖ өзінде ДҚ – да сақтаулы
информацияның қауіпсіздігін, бүтіндіген бұзылған жағдайда, қалпына келтіру
функциялары болуы керек.
ХХ ғасырда ғылымның дамуы алғашқы ЭЕМ-ді жасап шығарды. Ол алғашқыда
математикалық және физикалық күрделі есептерді шешуге көмекші құрал ретінде
пайдаланылды. Ғылым дами келе деректерді сақтау, қорғау және өңдеу істеріне
сұраныс артты. Осы сұраныс өз кезегінде ЭЕМ-дерді де дамытты. Яғни ЭЕМ-дер,
қазіргі тілмен айтқанда компьютерлер тек есептерді өңдеумен қатар кез
келген информацияны өңдей алатын дәрежеге жетті. Бұл мүмкіндік
информацияның көптігіне әкелді. Сондықтан осы информациялардың ішінен
керегін табу проблемасы көлденеңінен қойылды. Осы проблемамен күресу ХХ ғ.
60 жылдардың аяғына таман Деректер Қорын Басқару Жүйесі (ДҚБЖ) түсінігін
өмірге әкелді. Деректер қоры (ДҚ) дегеніміз белгілі бір облысқа қатысты
құрылымдар жиынтығы. Ал Деректер Қорын Басқару Жүйесі (ДҚБЖ) дегеніміз -
ДҚ басқаруға және өңдеуге арналған қолданбалы информациялық жүйе. Қазіргі
кездегі ДҚБЖ түсінігі: ДҚБЖ – басқарылуы күрделі динамикалық информациялық
модельді басқаратын информациялық-анықтамалық бағдарламалық жүйе. ДҚБЖ
–ның негізгі қасиеттері:
Берілгендерді басқару, барлық функциялар, берілгендер қорын жинай және
тағы басқа касиеттер автономды орындалатын процестер болып табылады, яғни
қолданбалы программамен тек информациялық түрде байланысады. Жүйе
жалпыламалық анықтамалық функцияны орындайды, ал нақты сұраныстар
қолданушылар арқылы іске асады. Берілгендер программаға байланысты
болмайды, яғни программадағы кез-келген өзгерістерді қайта компиляция
жүргізбей-ақ орындауға болады.
Қазіргі кезге дейін берігендердің түрі модельдері жасалған, бірақ
практикада солардың үш негізгісі қолданылады: иерархиялық, желілік,
реляциялық модельдер.
Берілгендердің иерархиялық моделі. Иерархиялық ДҚ реттелген элеметтер
жиынынан түрды. Бұл модельде аталық элементтер туынды элементтерді
анықтайды, ал олтуынды элементтер өз кезегінде келесі туынды элементтерді
аңықтайды. Әр туынды элементтің тек бір аталық элементі болады.
Берілгендерлің желілік моделі. Берілгендерді желілік үйымдастыру
иерархиялық модельдің кеңейтілуі болып табылады. Бұл модельдің иерархиялық
модельден айырмашылығы - әр туынды элементтің аталық элементі бірден көп
болады.
Берілгендердің реляциялық моделі. Реляциялық модельдің негізгі идеясы
– кез–келген берілгендер жиыны екі өлшемді таблицаны анықтайды, бірақ
әдетте бұл модель түрлі таблицалардың құрылымымен арасындағы байланыстарды
анықтайды. Реляциялық ДҚБЖ-ның өзі екіге бөлінеді: Компиляцияны керек
ететін немесе бағдарламаны машиналық код негізінде іске асыру. Оған қазіргі
таңда кең тараған Oracle жүйесін жатқызуға болады. Бағдарламасы командалық
режимде іске асатын жүйе. Мұнда қатені табу және жөндеу оңай іске асады.
Бұл жүйеде транслятор ретінде компилятор орнына интерпретатор қолданылады.
Интерпретаторлық жүйе жүйемен жұмыс істеп үйренуде көрнектілік пен жоғары
тиімділікті қамтамасыз етеді.
Көрсетілген модельдердің әрқайсысының нақты қосымша үшін ыңғайлы
ететін характеристикалары бар. Бұл модельдердің негізгі айырмашылықтарының
бірі иерархиялық және желілік Деректер қорын басқару жүйесі үшін олардың
құрылымын деректерді енгізгеннен кейін көбінесе өзгертуге болмайды, ал
реляциялық Деректер қорын басқару жүйесі үшін құрылым кез-келген уақытта
өзгере алады.
Қазіргі таңдағы ДҚБЖ-ларда, атап айтқанда DB2, SQL Server, Informix,
Sybase, Progress, Oracle және тағы басқаларында берілгендерді байланыстыру
реляциялық негізде іске асады. Реляциялық модельдің негізі артықшылығы:
онда ДҚ өңдеу жеңіл. Ал негізгі кемшілігі: қатты дисктегі орынды үнемді
пайдаланбау және жылдамдықтың таблицалардың санына байланысты болуы, себебі
көптеген операциялар барлық таблицаларды қарап шығады.

2 VISUAL FOXPRO-мен танысу

Соңғы уақытта елімізде болып жатқан өзгерістер информатика мен
есептеу техникасы салаларына өз әсерін тигізбей қойған жоқ. Осыдан он жыл
бұрын берілгендер қорымен жұмыс жасау тек қәсіпқой бағдарламалаушылардың
ғана қолынан келетін еді. Жүйенің өзі қарапайым қолданушыға арналмағанды.
Мұндай жүйенің негізгі түтынушылары әсекери – өндірістік комплекс болды.
Банкттердің, акционерлік қоғамдардың, жеке компаниялардың пайда бола
бастауымен қатар берілгендер қоры кең қолданысқа ие бола бастады. Ақпарат
дегеніміз – ақша екінін халық түсіне бастады. Осыған сүйене отырып
ақпараттық технологияның және берілгендер қоры басқару жүйесінің үлкен
серпіліспен дамуын түсіндіруге болады.

2.1 Visual FoxPro объектісінің мүмкіндіктері

Visual FoxPro информацияны сақтау үшін пайдаланған жеке
компаненттерден тұрады. Visual FoxPro да барлық ақпарат кестелерін,
кестелер арасындағы қатарлардан, индекстерден, триггерлерден және
сақталған процестерден тұратын деректер қорында сақталады. Әр құрылатын
кестенің онымен байланысқан индексі және әр кестенің бірнеше индексі болуы
мүмкін. MEMO және GENERAL өрістерінің мәндерін сақату үшін жеке файлда
қолданылады. Кестенің MEMO өрісінде мәндік ақпараттар ал, GENERAL екілік
ақпаратты сақтау үшін пайдаланылады. Деректер қорына енудің ыңғайлы және
пайдалы құралы деректерді, деректер қоры жобасын құруы кезінде Visual
FoxPro ортасында кесте, сұраныс, форма, есеп және т.б. элементтер үшін жеке
файль құрылады. Visual FoxPro ның міндетті элементі мәзір жолы болып
табылады. Оның командасын терезе құрамын күйге келтіру командасын беруге
болады. Visual FoxPro негізгі терезесінде STANDART құрал – саймандар панелі
орналасқан. Осы құрал – сайманда көмегімен Visual FoxPro – элементтер
файлын жұмыс кезінде жиі пайдаланатын команданы беру ыңғайлы
Visual FoxPro терезесінде келесі құрал – саймандар бейнесін орнатуға
болады.
* DATABASE DESIGNER – Деректер қоры конструкциясы
* FORM CONTROLS – Басқару конструкциясы
* FORM DESIGNER – Форма конструкциясы
* LAGOUT – Формада Басқару және есептерді басқару элементтерін орналастыру
* PRINT PREVIEW – Қарап шығу
* QUERY DESIGNER – Сұраныс конструкторы
* REPORT CONTROLS – Есептің басқару элементтері
* RECO DESIGNER – Конструктор есебі
* VIEW DESIGNER – Қарап шығу конструкторы
* TRIGGER – Деректер қоры белгілі бір оқиға болған кезде автоматты түрде
шақырылатын сақталған процедура түрі.
* STORAGE PROCEDURE – Сақталған процедура компаненттер серверінде
сақталған және орындалған деректерді өңдеу бағдарламасы
* TABLE – Таблица қорда деректерді сақтаудың негізгі бірлігі.
* FAIL INDEX BYTE – FAIL

2.2 Реляциялық берілгендер қоры

Берілгендер қорын басқарудың алғашқы жүйесі 60 – шы жылдардың
ортасында пайда болды және берілгендер арасында ата – туыс қатынасы бар
иерархиялық берілгендер моделін қамтамасыз ететін. Қысқа мерзім уақыт
ішінде желілік берілгендер қоры пайда болды. Әр моделдің өзіндік
артықшылықтары мен кемшіліктері болды, олар реляциялық моделдің дамуына
үлкен әсерін тигізді.
1970 жылы IBM компаниясының қызметкері доктор Е.Ф.Коддтың
берілгендердің реляциялық моделі туралы ғылыми статиясы ақпаратты қорғауда
және өңдеуде төңкеріс жасады. Осы модель негізінде жетпісінші жылдары
алғашқы реляциялық берілген қоры жасалды, қазіргі уақытта бұл қазіргі
заманғы стандартты коммерциялық берілгендер қорының басқару жүйесі (БҚБЖ)
ретінде қарастырылады.
Реляциялық берілгендер қорында барлық ақпарат бір кестеге жинақталып,
қатарлар мен бағандар жазулар және өрістер деп аталады. Бұл кесте реляция
деп алғандықтан, модельдің аты реляционды деп аталады. Реляция
(қатынас) – жиындар теориясынан алынған математикалық термин. Ол ағылшынның
relation деген сөзінен алынған.

2.3 Қазіргі заманғы реляционды БҚБЖ

Берілгендер қорын құру, оның құрылысын өгерту, өндеу және таңдау
жасау үшін берілгендер қорын басқару жүйесі қолданылады. Қазіргі заман
талаптарына сай реляционды берілгендер қорын басқару жүйесінің құрамына
кіретіндер:
➢ Кесте құру және байланыстырылған кесте арасындағы байланыс үшін құрал
– саймандар жинағы;
➢ Берілгендер қорын басқару тәсілдері
➢ Берілгендер қорында сақтаулы тұрған ақпаратқа мүмкіндік беретін
қолайлы қолданушы интерфейсі;
➢ Берілгендер қорын қолданатын қосымшалар құратын тәсілдер;
➢ Берілгендер қорын басқару жүйесінің көмегімен жасауға болатын
амалдар;
➢ Қызығушылық тудыратын ақпаратты таңдап алу. Мысалы, бір клиенттің
белгілі бір уақыт аралығындағы халықаралық байланыстары туралы ақпарт
алу мүмкіндігі;
➢ Түрлі форматта барлық кестені немесе таңдап алынған жазу мен
өрістерді баспаға шығару мүмкіндігі;
➢ Берілгендер қорындағы ақпараттарды графикалық түрде көрсету
мүмкіндігі;
➢ Кестеден жазуды таңдап алуда немесе есеп беруді кұруда керекті
есептеулерді жүзеге алу мүмкіндігі.
Қазіргі уақытта дербес компьютерлерге арналған ондаған
таңдамалы берілгендер қорын басқару жүйесі бар. Мұның ішіндегі ең көп
тараған Қазақстанда және ТМД елдерінде кең қолданысқа ие Visual FoxPro
берілгендер қорын басқару жүйесі болып табылады. Visual FoxPro 8.0 жаңа
версиясында жүйенің мүмкіндігін арттыратын қосымша мүмкіндіктер мен
өзгертулер енгізілген.

2.4 Visual FoxPro объектілері

Visual FoxPro, ақпаратты сақтау, оны көрсету және өңдеу үшін
қолданылатын жеке компонеттерден түрады. Visual FoxPro – да барлық ақпарат
берілгендер қорында сақталады, ол кестелерден, кестелер арасындағы
қатынастардан, индекстерден, триггерлерден және сақтаулы процедуралардан
тұрады. Әр кестенің жеке өзіндік аты болады және жеке файл ретінде сақталып
DBF кеңейтілуіне ие болады.
Әр құрылып жатқан кестенің онымен байланысатын индекстері болуы
мүмкін, ол берілгендерді реттеу үшін және қажетті жазуды жылдам табу үшін
қолданылады. Бір кестенің бірнеше индекстері болуы мүмкін.
Memo немесе General типті өрістердің мәндерін сақтау үшін бөлек
файлдар қолданылады. Memo – өріс кестесінде мәтінді ақпарат, ал General
типті өрісте екілік ақпарат немесе Windows ортасында жұмыс істейтін басқа
қосымшалар берілгендері сақталады.
Visual FoxPro – дағы триггерлер берілгендер қорындағы кез – келген
өзгерісте оқиғаны орталықтан басқаруға мүмкіндік береді. Сақтаулы
процедуралар, берілгендер қорының бір бөлігі болып табылады және кестені
анықтауда, енгізілген берілгендерді тексеруде мәндерді анықтауда
қолданылады.
Берілгендерді көрсету және өңдеу үшін форма, есеп беру, сұраныс,
бағдарлама қолданылады. Форма, есеп беру және сұраныс құру үшін
конструктуралар қолданылады. Сондықтан бұл компанеттерді конструкторлық
объекттер деп атайды. Форма мен есеп беру құрамдас объекттер болғандықтан
олар өте кіші объекттерден (өріс, батырма, диаграммалар, OLE –
компоненттерден және т.с.с.) тұрады және интерфейс объекттері деп те
аталады.
Форма, кестеге берілгендерді енгізу және көру үшін қолданылады.
Берілгендерді кестеге тікелей енгізуге де болады, бірақ форманы қолдану
енгізудің ең тез және ең тиімді тәсілі болып есептеледі.
Есеп беру, берілгендер қорындағы ақпарттарды баспаға шығару үшін
қолданылады. Есеп беруге мысал ретінде тауарлардың прайс – листін,
тұтынушылардың тізімін т.с.с. келтіруге болады.
Сұраныс, бір немесе бірнеше кестеден берілгендерді таңдау тәсілі болып
табылады. Visual FoxPro – да сұраныс конструкторын немесе арнайы SQL
(Structured Query Language) тілін пайдалануға болады. Сұраныстың нәтижесі
формада көрініп, есеп беру түрінде баспаға шығарылып және диограмма түрінде
немесе көрсетілген кестеде сақталына алады.
Бағдарлама, Visual FoxPro тілінде құрылған бағдарламалар объектті
бағытталған болып табылады. Ол арқылы формадағы оқиғаны өңдеуге, объекттер
құруға, түрлі есептеулер жүргізуге және берілгендер қорын басқаруға болады.

2.5 Visual FoxPro – мен жұмыс

Visual FoxPro – ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.