Бастауыш сыныптарда ақпараттық оқыту технологияның ғылыми теориялық негиздері

Жоспар
Кіріспе

1 Ақпараттық технологияға сипаттама
2 Ақпаратты кодтау.
3 Оқу ақпаратын технология жадайында меңгру.

Қоғамның бүгініг басты бағыттарының бірі – білім беру үрдісін ақпараттандыру. Қазіргі таңда ақпараттандыру үрдісі адамзат өркениетінің дамуының жаппай және қайталанбайтын кезеңі ретінде қарастырылып отыр. Білімді ақпарааттандыру, әсіресе оның алғашқы баспалдағы мектепте енгізу – қоғамда ақпараттандырудың негізгі шарты. Себебі, мектепте жаңа ақпараттандырылған қоғам жағдайында жұмыс істеп, өмір сүре алатын болашақ ұрпақтың дайындығы жүзеге асады. Осы үрдістің дамуын болжауға бағытталған белгілі беталыс педагогика ғылымында өз орнын алуда. Білімді ақпараттандыру жағдайында білім парадигмасының өзгеруі ( А.П.Ершов, С.А.Жданов, И.А.Заинчковский, Г.К.Тұрғанова, Д.М.Жүсібалиева т.б. ) қазіргі жалпы білім беретін мектептің дамуының негізі ретінде ақпараттық технологиялары ( Г.А.Абумова, Н.Ермеков, С.Құнанбаева т.б. ) мәселелері ретінде зерттелуде.
Оқытуды модельдеудің практикасы мен теориясы ( Ю.Овакимян ), компьютерлік оқытудың ақпараттық және ұйымдастырылған модельдері ( В.Ю.Боранов ) біртұтас білім кеңістігін құрудағы ақпарат технологияларының рөлі ( В.И.Жог, М.А.Лейбовский, М.Н.Панкина, А.Б.Медешова, Г.М.Миниус т.б. ).

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Бастауыш сыныптарда ақпараттық оқыту технологияның ғылыми теориялық
негиздері

1.    БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДА АҚПАРАТТЫҚ ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ-ҒЫЛЫМИ ТЕОРИЯЛЫҚ
НЕГІЗДЕРІ.
Ақпараттық технологияға сипаттама
Қоғамның бүгініг басты бағыттарының бірі – білім беру үрдісін
ақпараттандыру. Қазіргі таңда ақпараттандыру үрдісі адамзат өркениетінің
дамуының жаппай және қайталанбайтын кезеңі ретінде қарастырылып отыр.
Білімді ақпарааттандыру, әсіресе оның алғашқы баспалдағы мектепте енгізу –
қоғамда ақпараттандырудың негізгі шарты. Себебі, мектепте жаңа
ақпараттандырылған қоғам жағдайында жұмыс істеп, өмір сүре алатын болашақ
ұрпақтың дайындығы жүзеге асады. Осы үрдістің дамуын болжауға бағытталған
белгілі беталыс педагогика ғылымында өз орнын алуда. Білімді ақпараттандыру
жағдайында білім парадигмасының өзгеруі ( А.П.Ершов, С.А.Жданов,
И.А.Заинчковский, Г.К.Тұрғанова, Д.М.Жүсібалиева т.б. ) қазіргі жалпы білім
беретін мектептің дамуының негізі ретінде ақпараттық технологиялары (
Г.А.Абумова, Н.Ермеков, С.Құнанбаева т.б. ) мәселелері ретінде зерттелуде.
Оқытуды модельдеудің практикасы мен теориясы ( Ю.Овакимян ), компьютерлік
оқытудың ақпараттық және ұйымдастырылған модельдері (     В.Ю.Боранов )
біртұтас білім кеңістігін құрудағы ақпарат технологияларының рөлі (
В.И.Жог, М.А.Лейбовский, М.Н.Панкина, А.Б.Медешова, Г.М.Миниус т.б. ).
Компьютерлік диагностика білімі мен дағдылары көмегімен оқыту әдістемесін
жетілдіру ( Г.БАхметова, О.И.Беляков ) экономикалық ( Л.В.Глухова )
валеологиялық ( А.С.Иманғалиев ) білімді ақпараттандыру мәселелері;
ақпараттық технологияның адам санасы мен денсаулығына әсері ; (
Б.Б.Буресбаев, Р.М.Дузбаева, М.А.Пиварова ) компьютерлік сауаттылықты
қамтамасыз ету көзделген мектептегі информатиканың қолданбалы бағыты
елеулі өзгерді деп, тұжырымдауға болады. Ол қазіргі информатика пәндерінде
көрініс тапты. ( Бешенкова.С.А, және Ракитина.Е.А, Семкин.И.Г. және Хеннера
Б.К. т.б. ) 2,23 .
ХХІ ғасырдың 90-жылдары басынан экономика,.саясат, әлеумет салаларында
болып жатқан күрделі өзгерістер де өз әсерін білімге де тигізіп отырғаны
анық. Білім – адам қоғамының дамытушы факторы екені белгілі. Білім беру
арқылы бүгініг мектеп оқушысы ертеңгі өз бетімен шешім қабылдап, қажетті
ақпарат жинап, өңдеп, орынды жұмсаушы маман ретінде қалыптасады. Білім алу
арқылы адамзат ұрпағы өзінің алдыңғы ұрпақ легінен биік деңгейлерге даму
жолын таба алады, тани алады.
Бүгінгі білім саласында аоға қойылып отырған басты мақсаттардың бірі –
білімді ақпараттандыру, яғни оқу ақпаратын қолдану үшін тиімді құралдар мен
қажетті мүмкіншіліктер жасауды қамтамасыз ету. Ол мүмкіншіліктер қатарында
ақпараттанған қоғамның білім жүйесін ашық жүйе ретінде құрап,
оңтайландырып, орталықтан алшақтандырылған өркениетті құралдар негізінде
жасау міндеті де бар. Бұл жүйенің қоғаушы күші индивидтің психикалық,
танымдық қабілеті мен мүмкіншілігі қырынан тиімді, психологиялық жағынан
толық тексверілген дидактикалық жүйелер мен ақпараттық оқыту технологиялары
болып табылады. 2,24 б .
Соңғы жылдары ақпараттық технологияның дамуы мен қоғаның барлық
салаларына   қарқынды тұрде енгізілуі баланың жеке тұлға ретінде дамып-
жетілуіне елеулі іздерін қалдырды. Ақпараттың үлкен ағымы, жарнамалар,
телеарналарда ақпараттық технологияның қолданылуы, компьютерлік ойын
орындарының, электрондық ойыншықтардың және автоматтандырылған техниканың
көбеюі бала тәрбиесіне, оны қоршаған ортаны танып-білуіне әсер етеді.
Бастауыш мектептің оқушысы қазіргі заман талабына сай технологиямен
жабдықталған сыныптарды оқуды аңсайды. Бала компьютерде оын ойнауды ғана
емес, қызықты сурет салуды, жұмыс жасауды, сөздік ( ағылшын,орыс, қазақ
тілі ) қорын молайтуды, электрондық лқулықпен жұмыс жасауды үйренгісі
келеді, онымен етене жақындасуға, достасуға тырысады. Бастауыш мектепте
компьютерлік сауаттылық элементтерін қалыптастыру керек. А.В.Горячев,
А.Л.Семенов, С.АБешенкова, ЖҚараев,АБайдабекова, К.ЗХалықоват.б. бастауыш
мектептің оқыту үрдісінде жаңа ақпараттық технологияны пайдалану туралы
құнды зерттеулер жүргізген.
Ақпарат термині латынның Informatio түсіндіру мазмұндама деген
сөзінен шыққан, бір нәрсені жетілдіріп түсіндіру деген мағынаны білідіреді.
Ақпараттар алмастырылады, сақталады, өңделеді және белгілі бір тапсырманы
шешу үшін қолданылады.
Ақпаратты тек қандай да бір мәліметтердің жиынтығы деп түсінуге болмайды.
Ақпарат белгілі бір мәселелрді шешуге қажетті, ұғынықты және белгілі бір
дәрежедегі бағалылығы танылған білім болып табылады. Ақпарат дегеніміз –
ақпаратты алушы кісіге дйін қабылдау механизмінің қабылданды – түсінікті –
бағаланды деген үш сүзгісінен өткен нәрсе. 3,14 б.
Ақпарат сөзіне Қазақстан Ұлттық энциклопедиясында мынандай түсінік
беріледі;
-    ақпарат ( информация, лат.Informatio – түсіндіру, баяндау, хабардар
ету) – 1 ) істің жағдайы, қандай да болмасын оқиға немесе біреудің қызметі
туралы хабарлау, мәлімет беру;
-    2) 20 ғасырдың ортасынан бастап адам мен адам, адам мен автомат,
автомат пен автомат арасындағы деректер алмасуды, жануарлар мен өсәмдәктер
арсындағы сигналдар алмасуды, тұқым қуалаушылық белгісін бір клеткадан
басқа бір клеикаға, бір ағзадан ( организмнен ) екінші бір ағзаға жеткізуді
қамтитын жалпы ғылыми ұғым;
-    3) кибернетиканың негізгі ұғымдарының бірі. Ақпарат үздіксіз (
аналогты ) не үзілісті ( дискретті ) болуы мүмкін. Ақпаратты жеткізу,
қабылдау. Түрлендіру және сақтаудың жалпы мәселелерімен ақпарат теориясы
айналысады. 4,20 б .
Ақпарат сөзі өте жиі кездеседі. Алайда ақпарат деген не екенін ешкім дәл
айта алмайды. Өйткені ақпарат математикадағы нүкте ұғымы сияқты анықтама
берілмейтін ұғым. Ақпарат – информатиканың негізгі ұғымы. Адам ақпаратты
үздікісз қабылдайды. Біз не көреміз, оның барлығы – ақпарат. Заттың дәмін
татып,иісін иіскеп, саусағымызбен сипалап көріп, ол зат туралы ақпарат
аламыз.
Алынған ақпаратты адам миы өңдейді. Біз түсінген және сақтаған ақпараттың
бәрі білімге айналады.
Табиғаттағы болып жатқан құбылыстардың барлығы біз үшін ақпарат. Мысалы,
күннің салқындауы, жаңбырдың жаууы, құстардың ұшуы,уақыттың өтуі, су
тасқыны, топырақтың маңызы, жануарлар мен өсімдіктердің тіршілігі,
шаруашылықтар мен қала, ауылдардағы өзгерістер.
Қазіргі кезде қошаған орта жөніндегі қандай да бір сигналдар, мағлұматтар,
құбылыстар жиынтықтары ақпарат деп түсініледі.
Күнделікті оқылатын оқулықтар, газеттер мен журналдар, түрлі радио және
телехабарлар әр түрлі ақпараттарға толы.
Ақпарат мәтін,сурет,схема,графике,сан,әуен, дыбыс,иіс,аралас түрде беріледі.
Мысалы; кітапта ақпарат,мәтін,сан; халықтың өсімі, сирек кездесетін
жануарлардың азаюы кесте; шаруашылықтың дамуы график, диаграмма; жаңа ән
дыбыс, әуен түрінде берілетінін түсіндіре отырып, түрлі мысалдар келтіруге
болады, мысалы, электрондықоқулықтардағы бейне материалдар 5, 12 б
Ақпарат түрлері тақырыбын өткенде мына тірек – схеманы пайдалануға болады.

Ақпаратты кодтау.
Ьастауыш сыныптарда сурет арқылы және цифрлық, әріптердің орнын алмастыру
арқылы кодтау тәсілдері жеңіл қабылданады. ( 011307 - әке
Кесте 1     1 - үлгі
0    1    2    3    4    5    6    7    8
0    а    қ    б    в    г    ғ    д    е    ж
1    з    и    й    к    қ    һ    л    м    н
2    ң    о    ө    п    р    с    т    у    ү
3    ұ    ф    х    ц    ч    ш    щ    ь    ы
4    і    ь    э    ю    я    ?    !    .    ,
5    -    +    ң        =        ғ

2- үлгі
А Б В Г Д Е Е Ж З И Й К Л М Н   О П Р С   Т У Ф Х Ц
Ч Ш Щ   Ъ   Ы Ь Э Ю Я ( Б7м7 04 )
Бүгінгі мемлекеттің білім беру саласындағы саясаттың тұжырымдамасындағы
міндеттердің бірі – білім беру жүйесі мен оқытудың сапсын арттыру, сабақтың
әдістерін және мазмұнын жетілдері, әдістемелік жағынан дамыту болып
табылады. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын
меңгермейінше, сауатты әрі зан-жақты маман болу мүмкін емес. Жаңа
технологияны меңгеру мұғалімнің интеллектуалдық, кәсіптік, адамгершілік,
рухани азаматтық және басқа да көптеген Адам келбетінң қалыптасуына игі
әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып оқу-тәрбие процесін тиімді ұйымдастыруына
көмектеседі.
Технологиялық білім термині ХХ ғасырдың 40-50 жылдары пайда болды.
Бұл термин тұрмыстық құрал – жабдықтарға ( үнтаспа, телевизор т.б. ) сол
сияқты оқу процесінде техникалық құрал – жабдықтарға байланысты қолданылып
келген болатын.
50 – 60 жылдары Технологиялық білім термині бағдарлама оқыту идеясын
тарату мақсатында педагогикалық процесте әдіс – тәсіл жиынтығы ретінде
қолданылған.
Қазіргі уақытта педагогикалық технология түсінігінің жаңа даму кезеңі
жүріп жатыр, бұл түсінік 1980 жылдары арнайы компьютерлер арқылы жан –
жақты ақпаратты – бағдарлама жүйесінде оқыту пайда болған кезден дамыған.
Оның жан- жақтылығы сандық жүйені әр түрлі шолып байқау арқылы анықталып,
оқудың жаңа мүмкіндіктері пайда болды.
Педагогикалық технология анықтамасы келесі негізгі белгілерді қамтып
көрсетеді; мұғалім мен оқушы іс-әрекетінің ортақтығы, адам мен техниканың
біолігі. Осы белгілерді негізге ала отырып, мынандай анықтама беруге
болады; Педагогикалық технонгия - бұл мұғалім мен оқушының іс-
әрекеттерінің біріккен жүйесі арқылы іске асатын, ақпаратты білім беру
нәтижесі және рефлексия негізінде білім алуға бағытталған, бір үлгідегі
педагогикалық жүйе. Педагогикалық жүйе құрылымы;
1)    оқу және тәрбиелеу мақсатында нақты жүйелі дидактикалық,
педагогикалық зерттеу жүргізу;
2)    оқушы меңгеруге тиісті ақпарат мазмұнын толықтыра отырып, жүйелеу;
3)    қажетті дидактикалық, техникалық оқу құралдарын кешенді қолдану және
оны дұрыс қолдануын қадағалап отыру,
4)    тәрбиелеу және диагностикалық оқыту жүйесін дамыту;
5)    оқушыға жоғары деңгейде сапалы білім беруге кепілдеме беру.
Педагогикалық жүйеде оқушыға білім дайын күйінде берілмейді, олар өздері
жан-жақты іздену арқылы қабылдайды,яғни зерттеу жұмыстары,шығармашылық
жұмыстар жүргізе отырып қажетті білімді қабылдайды. Оқушының білім – білік
дағдыларын қалыптастыру арқылы, оның өз бетімен жұмыс жүргізе білуіне және
алдына мақсат қоя білуінде.
Оқу процесінде мұғалім және оқушы, оқушы және оқыту әдісі арасындағы
байланыс басты роль атқарады. Оқушы іс- әрекетінің мазмұны ақпаратты
қабылдау, оны ұғыну, білім- ібілік дағдыларын жетілдіру болып табылады.
Мұғалім міндеті оқушының іс - әрекетін ұйыфмдастыру,ақпаратты жүйелеу, оны
қабылдауға жағдай жасай отырып, оқушыға бағыт ,бағдар беру болып табылады.
6,11 б .
Технологиялық оқыту, білім берудің, жеке тұлғаны жан-жақты дамытудың жаңа
ізденістерін талап етеді. Баланың білім алу, даму т.б. іс-әрекеттерін
мақсатты түрде ұйымдастыра білу, оған басшылық ету, білімді өз
белсенділіктерімен алуларына түрткі жасау технологияның басты белгілері
болып табылады.
Қазақстан Республикасының Білім беру туралы Заңында еліміздің білім
беру жүйесінің басты міндеттері атап көрсетілген. Соның бірі – білім беру
жүйесін ақпараттандыру, оқытудың жаңа технологиясын енгізу, бүкіләлемдік
коммуникация желісіне шығу.
Білім беруді тез қарқынмен ақпараттандыру қажеттілігі мына факторлармен
түсіндіріледі;
1.    Оқушыны қазіргі қоғам сұранымына сай өзінің өмірлік іс - әрекетінде
дербес компьютердің құралдарын қажетті деңгейде пайдалана алатындай жан-
жақты дамыған дара тұлға ретінде тәрбиелеу.
2.    Жаппай компьютерлік сауаттылық мәселелерін шеу, яғни, оқушыларға
информатика мен коммуникациялық техниканың құралдарын пайдалану дағдысын
қалыптастыру.
3.    Оқушының шығармашылық қабілетін, экспериментальды іскерлігін дамыту.
4.    Оқу – тәрбие процесінің барлық деңгейін жетілдіру, тиімділігі мен
сапасын жоғарылату мақсатында компьютерді жекелеген пәндерде оқыту құралы
ретінде пайдалану.
Ақпараттық технология терминін академик В.М.Глушков енгізген.
Білім беру процесін ақпараттандыру оқушыға білім берумен байланысты
болғандықтан, В.Глушковтың анықтауынша, Ақпараттық технологиялар
ақпаратты өңдеумен байланысты процестер болып табылады. Ал білім беруде
компьютерді және оның құралдарын пайдалана бастаған кезде оқытудың
ақпараттық технологиялары ұғымы пайда болды. А.Горячевтің тұжырымдауынша,
Ақпараттық технология - мәтінідік редактор,электрондық кесте, мәліметтер
базасы, графиктік редактор, мультимедия және коммуникациялық технологиямен
сипатталады.7,32 б . Р.Әбдірәсілова болса, Ақпараттық технологияны
оқыту құралдары жүйесінің элементі деп қарастырады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.