Геотектоникалық болжамдар және жер қыртысының даму заңдылықтары

Жоспар
Кіріспе

1. Гетектоникалық болжамдар:
2. Эли де Боммон «Кеңею», Дирактың «Сығылу» В.Бечер.дің. «Пулсация» .В.Блоусовтың
3. «Фиксизм»А.Вегенердің «Мобелизм» теориялары
4. Геотектоникалық «спрединг”
5. Геотектоникалық субдукция және дедукция
6. «Литосфералардың қозғалысы»қазіргі заман теориясы

Геотектоникалық болжамдар және жер қыртысының даму заңдылықтары ХІХ – ғасыр соңындадамыған көз қарастар негізінде жер планетасының құрылысы мен құрамы оның жаратылысы жайындағы басты болжамдар қазіргі заманғы теориялармен толықтырылып оларды бағыттарға бөліп айтылады. Жер жаратылысы жайындағы концепциялар ғылым ретінде ХІХ – ғасырдың бірінші жартысында көріне бастады. Бұл бірден қарама – қарсы ғылымда екі ағымды келтіріп шығарды.
Ағым нептунистер (нептун суқұдайы гірек тілі) болып бұл ағымының пікірінше “жер жаратылысы” су шөгінді жыныстарының қалдықтарынан тұрады. Бұл ағымның негізін қалаушы Германия Фрейбер тауы академиясының Абдраам Тотлит Вернер болып бұның пікірінше жүеде дүниені су мұхит қаптап тұрған ол жер планетасының жаратылысын төрт топқа бөлген.

Пән: Геология, Геофизика, Геодезия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Геотектоникалық болжамдар және жер
қыртысының даму
заңдылықтары

Сабақтың жоспары:
• Гетектоникалық болжамдар:
• Эли де Боммон Кеңею, Дирактың Сығылу В.Бечер-дің. Пулсация
-В.Блоусовтың
ФиксизмА.Вегенердің Мобелизм теориялары
• Геотектоникалық спрединг”
• Геотектоникалық субдукция және дедукция
• Литосфералардың қозғалысықазіргі заман теориясы

Сабақтың мақсаты: Жалпы жердің қалай және неден пайда болғанын
ғалымдар толық зерттеп біткен жоқ. Дегенмен әр түрлі болжамдарға орай
ғалымдар әр түрлі болжамдар жасап жүр. Соның бірі жердің баста
күн тәріздес ыстық лавадан яғни тек ядродан тұрғаны, кейін келе оның
атмосфералық шаң тозаңдар мен араласып, планетаға айналғаны
белгілі.

Қысқаша теориялық мәліметтер:
Геотектоникалық болжамдар және жер қыртысының даму заңдылықтары ХІХ –
ғасыр соңындадамыған көз қарастар негізінде жер планетасының құрылысы мен
құрамы оның жаратылысы жайындағы басты болжамдар қазіргі заманғы
теориялармен толықтырылып оларды бағыттарға бөліп айтылады. Жер жаратылысы
жайындағы концепциялар ғылым ретінде ХІХ – ғасырдың бірінші жартысында
көріне бастады. Бұл бірден қарама – қарсы ғылымда екі ағымды келтіріп
шығарды.
Ағым нептунистер (нептун суқұдайы гірек тілі) болып бұл ағымының
пікірінше “жер жаратылысы” су шөгінді жыныстарының қалдықтарынан тұрады.
Бұл ағымның негізін қалаушы Германия Фрейбер тауы академиясының Абдраам
Тотлит Вернер болып бұның пікірінше жүеде дүниені су мұхит қаптап тұрған ол
жер планетасының жаратылысын төрт топқа бөлген.

1) Жер қойнауынан атылып шыққан (гранит, базальт) тау жыныстарының қатуы
нәтижесінде пайда болуы.

2) Өткінші

3) Қабатты

4) Судың гиотінді жыныстарының әкеліп жатқызған бөлігі ІІ плутонистер
(плутон жер асты патшасы) болып ағымның пікірінше “жер жаратылысы”
вулканды және атқынды тау жыныстарының күрделі құрылымынан тұрады.
(гранит, базальт ж.т.б.)
Бұл ағымның негізін қалаушы Джеммс Геттон “Жер теориясы” атты еңбегінде
көрсеткен. ХХ ғасырдың басында келе бұл тартыс плутонистер ағымы пайдасына
шешеді.

ХХ – ғасырдың 2 – ші жаратылысына келе жер жаратылымы турасындағы
проблемалар айқындала түсті, олардың жаңалықтары өзінен өзінен алдында
өткен болжамдар негізінде қалыптасты. Мысалы: Бамонның кішірлу (сағым)
теориясы негізінде Дирактың бүкіл әлемдік келісуі теориясы негізінде
қазіргі замандағы жаратылыстану концепсиясында жаңа пульсациалық теория
пайда болды. Пульсация теориясы 19ғ ақырына келе француз жаратылыс ғалымы
Эли де Баммон өзінің контракциалық болжам бойынша алғашқы ыстық күйдегі
протопланеталық дене біртіндеп салқындап баяу суынады. Соның нәтижесінде
оның көлемі кішірейеді. Осындай жолмен баяу қатып, біртіндеп пайда болған.
Алғашқы жер қабығы планетаның жалпы көлемі кішіреюі кезінде қатпарланады
немесе әр түрлі мөлшердегі жаратылыстарға ұшырайды. Қысқаша айтқанда
қатпарлану құралу процесстері байқалады. Бұл айтылған аймақтардың орындарын
ауыстырып қазіргі кездегі белгілі крнтиненттер құралады. Бұл болжам
бойынша соңғы 350 млн жылдар ішінде планетанмыздың көлемі екі еседен артық
ұлғаяды деп көрсетті. 20ғ ортасында кем жердің сығылу және кеңею кезеңдері
кезектесе алмасып отыратындығы тұралы идеялар айтыла бастады. Американдық
жаратылыстанушы В. Бечер екі болжамды бір болжамға біріктіруді ұсынды.
Кейінрек бұл болжам пульсациалық болжам деп аталды. Бұл болжам бойынша жер
белгілі бір уақыттар аралығында периодты түрде біресе кішірейіп біресе
кеңейісіп басқаша айтқанда сызылу және созылу процесстер қарқынды дамыды.
Сонымен қатар әр түрлі жарылыстар мен үзілістер пайда болды. Ал кішірею
немесе сығылу кезеңдерінде қатпарлар түзіліп вулкандық процесстер әлсіреді.
Жер қыртысының ірі блоктары төмен шөгіп болашақ мұхит орындары айқындалады.
Бұл айтылған аймақтардың аралығында жер қыртысының ірі блоктары төмен шөгіп
болашақ мұхит орындары айқындалды.Планетамыздың суынуы осы уақытқа дейін
жүріп жатыр деп есептейді. Бірақ бұл болжам жер жаратылысының континенттік
және мұхиттық типтерімен құрылыс ерекшеліктерін толық түсіндіре алмайды.
Алайда жердің алғашқы кезеңдерінде вулкандық процесстердің қарқынды болуы,
кейінірек бұл әрекеттердің біртіндеп әлсірей бастауы планетамыздың суыну
жағдайында екенін көрсетеді. Кейінірек П.А.Дшорактың-бүкіл әлемдік кеңею
принципінде сәйкес материал тығздығының барлық бағытта ұлғаюына байланысты
жер өзінің қазіргі кездегі мөлшеріне дейін ұлғаяды. Кейбір ғалымдардың
пікірлері бойынша палеозой эрасының соңында басталған деп саналады.
Сонымен жер қыртысы алғашқыда созылып ұлғайды, ал кейінірек әр түрлі
үзілістер мен жартылыстарға ұшырап ең соңында оның жеке бөлшектері. Бірақ
бұл гипотезаның физикалық негізгі әлі толық дәлелденбеген. Ол қатпарлану
процесстерінің неліктен континенттік жер қытысында ғана кездесіп мұхит
типінде кездесе алмайды. Ирландия ғалымы Джалилдің пікірі бойынша қоғалыс
процесстерінің дамуына әсер ететін негізгі күш мантия қабатындағы жылу
энергиясы болып саналады.Соған байланысты жердің ішкі қатынауындағы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.