Ғылыми философиялық қайта түлеу

Пән: Философия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Ж О С П А Р

І. Кіріспе

Ғылыми философиялық қайта түлеу .

ІІ. Негізгі бөлім

Н. Кузанскийдің философиялық ойлары.

Леонардо Да-винчи.
Н. Коперник Д Бруно.

ІІІ. Қорытынды

Кіріспе

Ғылыми-философиялық қайта түлеу

Қайта өрлеу дәуірінің философиясына айрықша ықпал жасаған ойшылдар Николай Кузанский /1401-1464/ атақты философ, ғұлама жаратылыстанушы әрі инженер Леонардо До-Винчи /1452-1519/ ұлы поляк ғұламасы Н. Коперник, Д. Бруно және Галелей механикалық матереализмді жандандыруға үлестерін қосқан.

Өз заманының ғұламасы болып айтқан тұжырымдарын екі етпей өлімге кесілген осы адамдардың философиялық ойлары, еңбектері қазіргі заманның осы дәрежеге жетуіне ықпал зор.

Осы ғұламалардың ой толғауларына сол заманның дінбасыларының қате пікірлерімен қоғамдағы халықтың жағдайы деуге әбден болады .

ғасырлар аралығы батыс Европада Қайта өрлеу дәуірі деген атқа йе болуына, антикалық мәдениетке щұғыл бет бұруы және орта ғасырлық Ислам мәдиниетімен жаратылыстану ғылымы деуге әбден болады

Николай Кузанский /1401-1464/

Қайта түлеу дәуірінің философиясына айрықша ықпал жасаған ойшыл ғұламаның бірі Н. Кузанский болды. Қарапайым балықшының ұлы, Рим шіркеуінің кардиналдығына дейін көтерілген. Ол грек философиясын әсіресе отомистік ілімін жетік білген, география ғылымымен шұғылданған, және Европаның алғашқы картасын жасаған.

Космология ғылымы әлемнің шексіздігі туралы тұжырымға негізделген, әрі жер планетасы оның түсінігінде әлемнің кіндігі емес. Н. Кузанский философиясында пантеистік арқау тән Құдай шапағаты барлық заттарға дарыған дейді. Ол таным теориясын тәжірібиеге ден қойяды. Схоластикалық дүние танымды "Ғылыми білімсіздік" деп таныған.

Н. Кузанский "Қарама-қарсылықтардың астасуы" туралы тұжырымдаған қағидасы диалектикаға қосылған елеулі ретінде саналады. Бұл ойын ол математикалық теңдеулер арқылы негіздеген, философиялық ойлардың даму ісіне математиканың маңызын ерекше бағалаған.

Леонардо Да-Винчи /1452-1519/

"Қайта өрлеу " дәуірінің гуманистік мәдениетіне үлкен үлес қосқан ойшылдардың бірі ұлы суретші атақты философ, ғұлама жаратылыстанушы әрі инженер Леонардо Да-Винчи натариустың баласы болатын. 1452 жылы винчи ауылында дүниеге келген, ( винчи валдарно, долина р. арно) . Әкесі Пьетро Натариус, шешесі Катерина шаруа әйел болған, алғашында Лео флоренцияда білім алған отыз жасынан бастап оның суретшілік атағы бүкіл Италияға жайылған Ф. Энгельс оның жан -жақты шығармашылық қабілетін айрықша бағалаған.

Леонардоның дүниетанымы алдыңғы қатарлы ғалымдардың мақсат мүдделерді насихаттайтын астрология мен алхимияға, схоластика мен діни сенімдерге қарсы бағытталған дүниетаным еді. Схоластиканы софистикамен салыстырып оны ешпайдасыз ақылгөйсу екендігін әжулаған.

"Философиялық тасты " яғни алтынға кез келгензатты айналдырып мүмкіндігін іздеген алхимиктерді ақымақшылықтың щыңы деп білген . Ал котолик шіркеуін алдау мен арбаудың ордасы деп білген. Таным теориясы Леонардо алғашқылардың қатарына Ибн-Рушдтың екі үдай ақихат туралы ілімін жоққа шығарып, дін алдындағы тармақты лақтырып тастаған. "Ақихат тек ғылымның үлесіне тиісті" деп жар салған. Тәжірибемен ақыл-ойды ұштастыруға талпынды

Леонардо айтқандарын сөз жүзінде айтып қоймай, іс жүзінде дәлелдеді.

Мысалы : Паращют, үшатын қанат, ұршық. Тағы басқа идеялар Леонардоның есімімен байланысты.

Н. Коперник /1473-1543/

Д. Бруно /1548-1600/

Ұлы поляк ғұламасы Коперник жаңа күн орталық дүниетанымның негізін қалады. Оның бүл ілімі Птоломейдің жерорталық дүниетанымына кереғар еді. Птоломей күн жерді айналады. Әлемнің ортасы жер ол тыныштық күйін сақтайды деген. Ал каперник күнді тоқтатып жерді оны айналып қозғалуын мәжбүр етеді. Каперниктің бұл ашқан жаңалығы дін басылымына таққан жоқ оның аспан денелерінің айналуы деген еңбегінде қатаң тыйым салынды. Коперник күн орталық плориясын матералистік және атейстік тұжырымдарын түйіндеген. Ғұлама Бруна инквизияның құрбаны болды. Өз тұжырымдарына танбаған. 1600 жылы аспанның 17 жұлдызында Рим қаласының гүлдер алаңында отқа өртелді. Соқыр сенімнің қаһарман дұшпаны Бруно ешқандайда да жаратылыстан тыс күш болуы мүмкін емес деген дін басыларының айтуымен Бруноны өрлеп жібергенімен философияны ілгері жалғастыруымыздің бірі Т. Галений(1564-1642) теориялық механикалық негізін қалады.

Пайдаланған әдебиеттер.

1. Философия тарихы. Бейсенов. Қ. 2004.

2. Западная философия. Д. Реале. 1996.

3. Филофия және мәдиниеттану Алматы 1998.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.