Темір-алюминий-берилий жүйесіндегі фазалық өзгерту

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 73 бет
Таңдаулыға:

1. Темір-алюминий-берилий жүйесіндегі фазалық өзгерту

2 . Тәжірбиені жүргізу әдістемелігі

3. ТЕМІР -АЛЮМИНИЙ -БЕРИЛЛИЙ үшсыңарлы қабатты жүйедегі диффузия және фаза тудыру

4. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ

5. Fe-Al-Be ҚАБАТТЫ ЖҮЙЕСІН АЛУ ЖОБАСЫН ДАЙЫНДАУ МЕН ЕНГІЗУДІҢ ШЫҒЫНДАРЫН ЕСЕПТЕУ

Қорытынды

Әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Металл құрамдары анықтауда әртүрлі кең әдістерді пайдалана отырып, иондардың бөлініп шығу нәтижелерінің жетістіктерін ашуды мақсат ету. Бекіту нәтижесінде сыртқы қабаттары кристалдық құрылыспен құрылған материялды термиялық алаңда фазалардың жұмыс істеу кезеңдерін өткізе отырып қорытындыға келу мақсаты.

Бұл бағыт фазалардың іске қосылуы нәтижесінде атомның сыртқы және ішкі құрылымдарын анықтайд [2] . Әдістерді талдау барысында жақсы көрсеткіштерге қол жетіп, маңызды тапсырмаларды шешу практика жүзінде іске асырудың дәл нүктесі болып есептелінеді.

Қазіргі уақытта ядролық физика институтында ізденістер жүргізілуде. Ол темірдің түрлі қабаттарынан термиялық заттардың бөлінуін анықтап көрсету.

Бұндай маңызды жаңалықтарды темір- берилий қоспасы мен темір- алюминий қоспаларынан құрылысы үш түрлі құрамды білуге қызығушылықты тудырып, ғылыми және практикалық жұмыстарға жол ашуда.

Мессбауерлік спектроскопия әдісінің күшті арсеналы бізге қорғаныштық бетті алу процесінде фаза түзу процесінің кинетикасын зерттеуге мүмкіндік береді.

Осы жұмыста рентгендік- құрылымдық талдау жасау арқылы мессбауерлік спектроскопия әдісі көмегімен алғаш рет беттегі және иондық- плазмалық тұндыру әдісімен алынған алюминий жабыны бар - темір көлеміндегі кең концентрациялық аралықтағы фазалық өзгерулер мен жылумен индуцияланған диффузиялар зерттелген. Зерттеу барысында темір- алюминий-бериллий қабатты жүйесінде пайда болатын фазалардың пайда болу барысындағы және өмір сүруі кезіндегі температуралық жағдайлары анықталған.

1. Темір-алюминий-берилий жүйесіндегі фазалық

өзгерту

1. 1 Темір- алюминий жүйесінің фазаларының физикалық және құрылымдық қасиеттері.

Темір- алюминий- берилий жүйесі толықтай зерттеліп біткен жүйелер қатарына жатады. Өткен ғасырда негізінен болаттар мен алюминий қосылған қорытпалар көп қызығушылық туғызады. Сондықтан барлық күш темір жақтағы күй диаграммасын құруға жұмсалған [2, 11] . Соңғы жылдары жоғары физикалық-химиялық қасиеттерге ие алюминий қорытпаларын іздеуге байланысты концентрацияның барлық ауданындағы диаграммаларды зерттеуге көп уақыт бөлген.

Темірдегі алюминидің қатты ерітіндісінің Fe(A1) өзінің өмір сүру аймағында A=2 элементтер ұяшығында екі атомы бар (Oh ⁹ ) ОЦК құрылымы бар. A1 концентрациясының 18-ден 20-ға ат. % дейінгі ауқымында Fe ₁₃ A1 ₁₃ фазасы бар К- күйі, яғни қатты ерітіндінің өзіне тән қатпарлануы байқалады. Осы фазада сонымен бірге темір атомдарының орнының екі түрі бар: темір атомдарының бір тобында бірінші координациялық сферада темірдің 8 атомы және екінші координациялық сферада алюминидің 6 атомы болса, темірдің басқа бір тобында жақын аралықтағы темірдің 5 атомы мен алюминидің 3 атомы және келесі координациялық сферада алюминийдің 6 атомы бар болу мүмкін [31] .

Fe ₃ A1 төменгі температуралы фаза болып табылады. Ол бірінші реттік реттеу реакциясына сәйкес FeA1 (a ¹ ₂ ) фазасынан A1 26. 5% (ат. ) және 552 G пайда болады. Бұл нүкте Кюридің екілік нүктесі деп аталады, себебі оның құрамында феромагниттік α- фаза және парамагниттік Fe ₃ қатар өмір сүреді. Фазасының өмір сүру аймағында T _кг =590 G Курнаковтың төменгі нүктесі болу керек.

Кесте 1. 1- Бізге зерттеу нәтижесінде түсіндіру мен талдау үшін қажет бинарлы жүйенің фазаларының қасиеттері мен құрылымдық негізгі ерекшеліктері көрсетілген.

Фаза: Фаза

Хим. Форм.: Хим. Форм.

Құрылым: Құрылым

Ескерту: Ескерту

Фаза:

K ₁

K ₂

Хим. Форм.: Fe(Al)

Құрылым:

о. ц. к., А=2,

Im3m, O ⁹ _h

Ескерту:

ферромагнеттік 612 ⁰ С Т _с 770 ⁰ С

ферромагнеттік

парамагнеттік

Фаза:

Хим. Форм.: Fe ₃ Al

Құрылым:

О. ц. к., DO ₃ (BiF ₃ ),

M=4, O ⁵ _h , Fm3m

Ескерту:

-23-30ат. %Al

ферромагнеттік

-30-36ат. %Al

парамагнеттік

Фаза:

(в)

(н)

Хим. Форм.: FeAl

Құрылым:

о. ц. к., B2(CsCl),

M=1, O ¹ _h , Pm3m

Ескерту:

парамагнеттік және

ферромагнеттік

Фаза: ξ

Хим. Форм.: FeAl ₂

Құрылым: Ромбоэдриндік

Ескерту: парамагнеттік

Фаза:

Хим. Форм.: Fe ₂ Al ₅

Құрылым: Ромбоэдриндік

Ескерту: парамагнеттік

Фаза:

Хим. Форм.: FeAl ₃

Құрылым: Моноклиндік

Ескерту: парамагнеттік

Фаза:

Хим. Форм.:

Құрылым: Гексагональдік

Ескерту: парамагнеттік

Фаза:

Хим. Форм.: FeAl ₆

Құрылым:

Ромбдік

(MnAl ₆ ), D ¹⁷ _2h ,

Ccmm

Ескерту: парамагнеттік

Фаза:

Хим. Форм.: Al(Fe)

Құрылым:

Г. ц. к., (типі Cu),

A=4, O ⁵ _h , Fm3m

Ескерту: парамагнеттік

Фаза:

Хим. Форм.:

- Fe

Құрылым:

Г. ц. к., (типі Cu),

A=4, O ⁵ _h , Fm3m

Ескерту: парамагнеттік

Fe ₃ А1 Қосылысында М=4 элементар ұяшығында төрт формулалық бірлігі бар DO ₃ (Bi F ₃ ) (пр. гр. O _h ⁵ , F _m З _m ) ОЦК кристалды құрылымы бар, Fe ₃ А1 құрамында А және Д деп берілген екі торшық (подрешетка) бар. А торшығындағы түйіндерді Fe атомдары жайласа, D торшығының түйіндерінде Fe және А1 атомдары шашылып орналасқан [30] .

Тепе-теңдік күйде бөлме температурасында Fe ₃ А1 фазасының элементар ұяшығы α, β және γ орын типтері белгіленген үш тәуелсіз торшықтан құралған да болуы мүмкін, мұнда α және γ темір атомдары жайласа, β-алюминий атомдарының орны болып табылады [8] . Алюминийдің концентрациясының 23-30 ат. % А1 болғанда, Fe ₃ А1- парамагнетик болып келеді. Fe ₃ А1 интерметаллитінде темір атомдарының 2 түрі бар: темір атомдарының бірінші түрінде темірдің жақын аралығында 8 атом және екінші координациялық сферасында алюминийдің 6 атомы бар болса, темірдің басқа түрінде бірінші координациялық сферасында темірдің 4 атомы және алюминийдің 4 атомы және екінші координациялық сферада 6 атом бар болады [12] .

FeА1 қосылысы М=1 элементар ұяшығындағы бір формулалық бірлігі бар B ₂ (G _S G1), (пр. гр. O _h ¹ , P _m З _m ) типті ОЦК реттелген құрылымы болып табылады. Бұл құрылым екі бір-біріне кіріп тұратын қарапайым кубтық тордан құралған. Тордың біреуі таза темір болса, екіншісі таза алюминийден болады. Бір түйіндері екінші тордың ортасындағы жағында орналасады α ₂ Фазалы екі полиморфты жоғары және төменгі температуралы өзгерістерде өмір сүреді:

Α ₂ (b) - α ₂ (H) Қорытпасының өзгерісі 803 С температурада 51%(ат. ) А1 болғанда байқалады және 1. 1 суретке сәйкес құрамындағы темір көбейген сайын аздан азаяды. T _k1 =890 C Курнаковтың жоғарғы нүктесі Fe(A1) толық реттелмеген фазадан жоғары температуралар аймағындағы типті жалған реттелген фазаға фазалық өту болып табылады.

B2 Fe _{(1+c) /2} A1 _{(1-c) /2} (мұнда 0≤ C≤ 0, 4) реттелген құрылымы, нестехнометриялық құрамы бар реттелген қорытпаларды екі бір-біріне еніп тұратын қарапайым кубтық торшық ретінде қарастыруға болады. Торшықтың біреуі таза темірге сәйкес болса, екіншісі Fe _c A1 _(1-c) құралының кубтық торшықпен қорытпасына сәйкестенеді [31] . C _s Cl типті кубтық құрылымды фазалар металдық қорытпалардағы ең көп таралған, реттелген фаза болып табылады. Олар периодтық жүйенің 1- 4 в топтарының 5- 6 а элементтері мен 8 топтың элементтерінің қорытпаларында кездеседі. Сондай-ақ, В2- фазаларының 8 топтың элементтері арасында да кездесуі мүмкін. В2- фазалар қорытпаларды кристалдау нәтижесінде пайда болады. Оларға қорытудың конгруэнтті түрі тән, яғни бұл кезде сұйық және қатты фазалардың құрамы бірдей болады [13] .

FeA1 ₂ фазаның құрамы күрделі ромбоэдрикалық болып келеді және ол өзінің өмір сүру аймағында парамагнитті болады . Бұл фаза Лавес фазасы деп аталатын химиялық қосылыстар фазасы. Оның стехнометриялық формуласы AB ₂ , мұнда Fe және Al элементтерінің атомдарының диаметрлерінің қатынасы 1, 13 тең болады [6] . Fe ₂ A1 ₅ Ромбодриялық құралды интерметалды қосылысы жоғарғы реттегі алюмидтер қатарынан болып саналады.

Алюминиге бай FeA1 ₃ интерметалды фазаның құрамы бірсыналық болып табылады. ε -жоғары температуралы фазасы электронды қосылыстарға жатады, сонымен қатар атом саны валентті электрон санына қатынасы 7/4 болатын Юм - Розери фазасы болып келеді. Оның параметрлері FeA1 ₂ параметрлеріне өте ұқсас гексагональды торы бар.

FeAl ₆ кристалды парамагнитті фазасының Mn Al ₆ ( пр. гр. D _2h ¹⁷ , Cc _mm ) ромб типтес элементарлы ұяшығы бар. Бұл фаза тұрақты емес, яғни ол өңдеу жағдайына толық тәуелді [24] . Al(Fe) aлюминийдегі темірдің қатты ерітіндісі өзінің өмір сүру аймағында парамагнитті және құрамында А=4 элементарлы ұяшығында 4 атомы бар Cu ( пр. гр. O ⁵ _h F _m З _m ) типті ГЦК бар.

Al, % (масса бойынша)

сурет 1. 1-Fe-A1 жүйесі жағдайының диаграммасы.

Fe-A1 бинарлы жүйесінде, сонымен қатар әр түрлі құрамды аралық метатұрақты фазалар пайда болады. Сондай фазаның бірі торының параметрі a=0, 880 нм, b=2, 27 нм, көлемді, орталықтандырылған, тетрагональды құрылымды FeAl кристалды фазасы[27] . Бірсыналық торы бар Fe ₄ A1 ₁₃ кристалды фазасы да осы топқа жатады. Оның қабатты құрылымы ромбтың құраушыларға бөлініп кете алады. Он бұрышты құрылымдық бірлігі бар фазалар анықталған. Бұл фазалардың құрамы Fe ₄ A1 ₁₃ квазикристалдық фазасының құрамына өте ұқсас болып келеді. Сонымен қатар бесінші реттік симметриялы Fe ₁₀ Al ₉₀ Fe ₁₂ Al ₈₈ Fe ₁₄ Al ₈₆ сияқты пайда болуы да әбден мүмкін. Олардың құрылымдық бірлігі темірдің 12 атомы бар және алюминийдің 42 атомы бар Маккей жиырмажағы болып табылады [7] .

1. 2. Темір берилий жүйесі.

Эстерхильд 1916 жылы [25] Микроскоп пен термиялық бақылау қорытындысы бойынша темірдің бай ерітінділерін алу қатары туралы бірінші мағлұматты жариялады. Бұл жұмыстың қорытындысында 62% атом құрылымнан тұратын кристалдық ерітінділерді анықтап өзінің жұмысының ізденіс қорытындысын көрсетті. Қышқылдар мен ерітінділер қатарында анықталған келесі ізденістер ерітінділердің магниттік қызуына айналуын мынадай дәрежемен көрсетеді.

a-β (T=1155 ^○ C, C _Be = 9, 2 масс%)

1929 жылы Кроль [26] темірдің негізгі балқуының көптеген бөліктерінің берилийдің құрайтынын анықтап, оның құрамын және шартты түрде қызу тазалығынан өткізуді анық оқытты.

Эстерхильд пен Крольдің жұмыстарын дәл анықтап келесі ізденістерге жол ашылды ( мысалы, [11, 14, 19] ) .

Сурет 1. 2-де Бинарлық жағдай құрылымының диаграммасы келтірілген. Ол Fe-Be-ң негізгі құрылымдық реттерін көрсетеді. Берилий ерітіндісі темірде кристалдық құрылымды құрайды. Және темір қалдықтарының Кюри болжаған 645 ^○ С-770 ^○ С-да жоғарғы температурамен балқытылған берилий қалдықтары мен бір -бірімен байланыстылығынан көрсетті. Еріген берилийдің қаодықтары 21% 860 ^○ С температурада қозғалысқа түседі.

Темір ерітіндісі берилий кристалдық құрылымдардан тұрады, олар парамагнит деп аталады. Ерітіндідегі темірдің маңызы Be (Fe) 850 ^˚ С 0, 2% құрайды. Бинарлық жүйеде өз құрамында көптеген жаңа металдар қоспасынан құралады.

Fe Be ₂ Fe Be ₅ және Fe Be _x [3, 11, 19, ] (1. 2 сур) .

Fe Bе қоспасы кристалдық құрылымнан тұрады.

Ол Mg Zn ₂ -ферромагниттерден.

Бұдан 67-79% -ке дейін гемоген құрайды. Сондықтан келешекте қолданамыз.

Fe Be _2+б (0≤ δ ≤1, 8) реті

Ве-дің массалық жиынтығы пайыз есебімен.

Ве % есебімен атомдық құрылымы.

Сурет 1. 2-Fe-Be бинарлық жүйесінің күй диаграмасы

Кесте 1. 2- Fe -Be бинарлық жүйесінің фазаларының негізгі құрылымдық сипаттамалары және қасиеттері.

Фаза

Хим.

форм.

FeBe _x

Fe _100-y Be _y

Құрылымы

Ескерту

Фаза: α

Хим.форм.: Fe(Be)

FeBexx:

860°С

0, 27

при 1165°С

0, 49

Fe100-yBeyy:

при 860°С

при 1165°С

Құрылымы:

ОЦК, z=2

Im3m, O ⁹ _h

Ескерту:

Ферромагнеттік

∼645°СЈT _C Ј∼770°С

Т _a®g =910°С

Фаза: β

Хим.форм.: FeBe _2+δ

FeBexx: 2ё3, 8

Fe100-yBeyy: 67ё79

Құрылымы:

ГПУ, MgZn ₂ ,

P6 ₃ /mmc, D ⁴ _6h

Ескерту:

Ферромагнеттік

∼300°СЈT _C Ј∼645°С

Фаза: ε

Хим.форм.: FeBe ₅

FeBexx:

4, 9ё5, 7

при 1200°С

4, 6ё11, 5

Fe100-yBeyy:

83ё85

при 1200°С

82ё92

Құрылымы:

ГЦК, UNi ₅ ,

Fm3c, O ⁶ _h

ГЦК, MgCu ₅ ,

Fd3m, O ⁷ _h

Ескерту:

Ферромагнеттік

T _C <20°С

Фаза: -

Хим.форм.: FeBe _х

FeBexx: 11, 2ё11, 8

Fe100-yBeyy: 91, 8ё92, 2

Құрылымы: гексагональдік құрылым

Ескерту: парамагнеттік

Фаза: α

Хим.форм.: Be(Fe)

FeBexx:

при 850°С

499

при 1200°С

113

Fe100-yBeyy:

при 850°С

99, 8

при 1200°С

99, 12

Құрылымы:

ГПУ, z=2

P6 ₃ /mmc, D ⁴ _6h

Ескерту: парамагнеттік

FeBe ₅ қосылысы, яғни ε-фазасы кристалды кубиктер құрылымын Uni ₅ -түрінде кеңейтілген топқа Fm 3c [19] келесі анық құрылым түрінде MgCu ₅ кеңейтілген тобында Fd3m [11] .

Ε-фазада Кюри температурасындағы Tc<20°С темір бөлме жылулығында парамагнит жағдайында орналасады.

1. 3 Берилий- алюминий жүйесі.

Берилий- алюминийдің бинарлық құрылымы көптеген ізденушілерді [11], аз көлемде араласатын және бірігетін немесе тіпті қосылыспайтын ізденістерді оқытып келді.

Сурет 1. 3 термиялық және микроскоп арқылы зерттеу қорытындысының интервалдық қатарының диаграммасы көрсеткен.

сурет 1. 3-Fe-Al бинарлық жүйесінің диаграммалық көрсеткіші.

Зерттеу барысында балқудың орналасуы екі қатты ерітінді негізінде және анықтады. Көптеген әдебиеттерде эвтетика координатасы бойынша әртүрлі қызулы

қта металдардың ерігіштігі туралы айтылған.

Кесте 1. 3- сурет берилий- алюминийдің және алюминий- берилийдің балқу жағдайлары қорытырылған.

Т, °С

Ерігішгік, % (ат. )

Т, °С: Be в Al

Т, °С: <500

Ерігішгік, % (ат. ): ~0

Т, °С: 500

Ерігішгік, % (ат. ): 0, 005-0, 1

Т, °С: 600

Ерігішгік, % (ат. ): 0, 02-0, 03

Т, °С: Al в Be

Т, °С: 795

Ерігішгік, % (ат. ): 0, 034±0, 015

Т, °С: 1040

Ерігішгік, % (ат. ): 0, 10±0, 06

1. 4. Берилий- алюминий- темір жүйесі.

Іэдену диаграммасының фазалық бөлігіндe А1-Fe-Be бірқатар аумақты 6% Fe 5% Be қалғанын алюминий қамтиды. Бұл бөлік жүйеде 4 фаза анықталған: алюминий Берилийдің қатты қосымшасы, екі интерметал және 3 дайын құраммен А1 ₇ -Fe ₃ -Be ₇ T- фазасы.

Балқу кезеңінде алюминий жанғаннан кейін 23 күнде 600˚C 3 фаза аумағында көрінеді:

(Al) +FeAl+T- фаза (3, 5-5, 3% Fe және 0, 5-2% Be)
(Al) +(Be) +T- фаза (0, 6-2, 95% Fe және 2, 5-4, 5%Be)
(Al) +(Be) (0% Fe және 5% Fe)

Алюминийдің және фазасының алатын бумағы өте жіңішке. Al-Fe-Be жүйесінен фазалық диаграммасы қалдықтар аумағында 1000-1800 К санаулы әдіспен тұрғызылған. Негізінен зерттеу қорытындысы 2 түрлі құрылымның термодинамикалық анықтамасын берді.

Зерттеу нәтижесінде иондардың орналасуы, берилий бұрышын оқыту мен жұмыс істеуде құрылымын қолдануды көрсетті[4] . Темір мен алюминий иондары берилийдің монокристалдық құрамын (алюминий мен темірдің) 20% қоспасынан құралған атомдық иондардың бөлініп шығу әдісі бойынша ізденіске өгеріс енгізе отырып изотермиялық жолмен жандыру арқылы байқалады.

Бірнеше қайталап қортытынды жасау арқылы мына құрамдар анықталды.

Be6 FeBe ₅ , AlFeBe ₅ және 20% Al 8% Be [15] .

Ізденіс шағын құрылымды, рентгендік фазада, рентген сәулесінің көмегімен, локальдік химиялық, термиялық әдістерімен және шағын тығыздық фазада өткізіледі.

Барлығы бір-біріне жақын фазаларда Be, Al және AlFeBe ₅ негізінде көрсетілді.

Лавес фазасы бойынша 2-ші 3-ші құрылым MgCu ₂ өз құрамына тығыз қосылыстарды ұстады. Бұл қосылыстар 45% темірден, 16% алюминийден берилий көмірдің диаграммасын құрды [14] .

Іздену нәтижесі аумағында Al-Fe-Be құрылымында 6% Fe және 5% қалдықтары анықталды.

Шағын құрылымдық қорытындысы бойынша суытылған ерітіндіні құйып алып, оның қатып қалуын, рентгендік құрылымын зерттеу нәтижесінде электролиттік бөлінгіш фазалардың жұмысын көрсетті. Жәй ғана суыту нәтижесінде кристалдық бөлінулер байқалды. Олар FeAl ₃ және (λ+FeAl ₃ +Be) фазаларын құрады.

600 ˚С қыздырылған ерітіндінің тура салмағының жағдайы λ, FeAl ₃ +Be және T(Al-Fe-Be) болып үш есе қосылыс жасалды. Олар (λ+FeAl ₃ +Be) (λ+FeAl ₃ +Be) (λ+T+Be) (λ+Be) (λ+T) . үш еселік қосылыс T(AlBe, Fe) алюминийдің аз ғана құрамын оған жақын қосылысымен толықтырады.

Бұл қосылыстар өзінің күшті сатыда, деңгейге жеткендіктерін байқатады.

1. 5. Темір- алюминий- берилий жүйесіне мессбауерлік зерттеулер.

Мессбауерлік зерттеу қортытындылары бойынша жедел ақпарат сыртқы жіңішке параметрлермен ядролық секторлардың ⁵⁷ Fe түрлі фазаларда жұмыс істеуін іздену құрылымының зерттеу нәтижелері болып табылады.

1. 5. 1. Темір- берилий жүйесі.

Кесте 1. 4 мессбауэрдің айтуы бойынша FeBe-ның үй температурасында бинарлық құрылымын анықтаған нәтижесі көрсетеді.

Үй температурасында FeBe ₂ +8 магнитті өрісі кең көлемде қалдықтарды шығарады. Мессбауэрдің бұл ядролық жарығын ⁵⁷ Fe β-фазасында құрамы FeBe ₂ -тұратын магниттік өріс H _n =192кэ-ны құрайды [16] . δ >0 aз ғана магниттік өрісті белгілеп жарықтың мөлшерін азайтады. Мессбауэрдің жарығы ⁵⁷ Fe β-фазасында маңызды мінездеме көрсете алады. δ=0 11-0, 21мм/с және квадраттық қосылыстар. Ε=0, 18+-0, 04 мм/с жәй қозғалыспен құрайды.

Мессбауэрлік ядролық жарық ⁵⁷ Fe ε- фазасында FeBe ₅ үй жылулығында магниттік құрылымды сақтайды және квадраттық қосылыстарды түзейді. Олар: ε=0, 15=-0, 01мм/с және: δ=0, 19=-0, 02 мм/с.

1. 5. 2. Темір алюминий жүйесін мессбауерлік зерттеулері.

Мессбауерлік спектрдің тәжірибелерін талдау және түсіндіру үшін темір- алюминий жүйесінің түрлі фазаларына жататын ядроларының жіңішке спектрлерінің параметрлері туралы мәлімет қажет. 2 және 3 кестелерде осы жүйенің түрлі фазаларындағы мессбауерлік спектрлердің жіңішке параметрлерінің мәні берілген.

Кесте 1. 4-Fe-A1 жүйесінің кейбір аралық фазаларының мессбауерлік параметрлері.

Фаза

Изометрлік

жылжу, мм/с

Құрылым

Кварупольдік

Жылжу мм/с

Сызық ені, мм/с

Фаза: FeA1 ₆

Изометрлікжылжу, мм/с: 0, 223

Құрылым: Квазикристалды

КварупольдікЖылжу мм/с: 0, 288

Сызық ені, мм/с: 0, 27

Фаза: Fe ₄ A1 ₁₃

Изометрлікжылжу, мм/с:

0, 220

0, 227

Құрылым: Квазикристалды

КварупольдікЖылжу мм/с:

0, 122

0, 431

Сызық ені, мм/с:

0, 228

0, 263

Фаза: Fe ₁₂ A1 ₈₈

Изометрлікжылжу, мм/с: 0, 19

Құрылым: Икосаэдр

КварупольдікЖылжу мм/с: 0, 39

Сызық ені, мм/с: 0, 35

Фаза: Fe ₁₄ A1 ₈₆

Изометрлікжылжу, мм/с: 0, 19

Құрылым: Икосаэдр

КварупольдікЖылжу мм/с: 0, 38

Сызық ені, мм/с: 0, 35

Фаза: Fe ₁₀ A1 ₉₀

Изометрлікжылжу, мм/с: 0, 19

Құрылым: Икосаэдр

КварупольдікЖылжу мм/с: 0, 39

Сызық ені, мм/с: 0, 35

Фаза: FeA1 _m

Изометрлікжылжу, мм/с: 0, 19

Құрылым: m- фаза Fe A1

КварупольдікЖылжу мм/с: 0, 34

Сызық ені, мм/с: 0, 34

Кесте 1. 5- Fe-Al жүйесінің фазаларының мессбауерлік параметрлері.

Фаза

Стехиометриялық формула

Изометрлік жылжу, мм/с

Кварупольдік жылжу, мм/с

Сызық ені, мм/с

Магнит өрісінің эффективтілігі,

кЭ

Фаза: Γ

Стехиометриялық формула: Γ- Fe

Изометрлік жылжу, мм/с: 0, 02

Кварупольдік жылжу, мм/с: 0

Сызық ені, мм/с: 0, 39

Магнит өрісінің эффективтілігі,кЭ: 0

Фаза:

K ₁

K ₂

Стехиометриялық формула: Fe(A1)

Изометрлік жылжу, мм/с: 0, 43

Кварупольдік жылжу, мм/с: 0

Сызық ені, мм/с: 0, 25

Магнит өрісінің эффективтілігі,кЭ:

H _e (4) =210

H _e (8) =294

Фаза:

Стехиометриялық формула: Fe ₃ (A1) ^*

Изометрлік жылжу, мм/с:

0, 18+-0, 02

(A)

0, 34+-0, 02

(B)

Кварупольдік жылжу, мм/с:

Сызық ені, мм/с:

Магнит өрісінің эффективтілігі,кЭ:

H _e (4) =215+-3

H _e (8) =296+-5

H _e (5) =261

H _e (3) =167+-10

Фаза:

α ₂ (L)

α ₂ (H)

α ₂ /

Стехиометриялық формула: Fe(A1)

Изометрлік жылжу, мм/с: 0, 28

Кварупольдік жылжу, мм/с: 0

Сызық ені, мм/с: 0, 40

Магнит өрісінің эффективтілігі,кЭ: 0

Фаза: Η

Стехиометриялық формула: Fe ₂ (A1) ₅

Изометрлік жылжу, мм/с: 0, 24

Кварупольдік жылжу, мм/с: 0, 46

Сызық ені, мм/с: 0, 35

Магнит өрісінің эффективтілігі,кЭ: 0

Фаза: Φ

Стехиометриялық формула: FeA1 ₃

Изометрлік жылжу, мм/с:

0, 03; 0, 31

0, 43; 0, 32

Кварупольдік жылжу, мм/с: 0

Сызық ені, мм/с:

0, 27

0, 28

Магнит өрісінің эффективтілігі,кЭ: 0

Фаза: Α

Стехиометриялық формула: AL(Fe)

Изометрлік жылжу, мм/с: 0, 46

Кварупольдік жылжу, мм/с: 0

Сызық ені, мм/с: 0, 47

Магнит өрісінің эффективтілігі,кЭ: 0

Fe ₃ Al фазасының ферромагнитті күйі үшін берілген мәліметтер. FeAl ₆ метатұрақты квазикристалды фазасы, Fe Al _m кристалды фазасы және Fe ₁₀ Al ₉₀ Fe ₁₂ Al ₈₈ Fe ₁₄ Al ₈₆ икосаэдикалық фазаларының мессбауерлік фазаларының мессбауерлік спектрлерінің параметрлері өте ұқсас және осылардың бәрі ассиметриялық ұщтары бар кеңейтілген дублетті құрайды (2- кесте) . Темір концентрациясымен өзгеретін ассиметрия FeAl _m фазасы үшін шұғыл түрде берілген. Г жартылай биіктіктегі сызық қалыңдығының мәні мен квадрупольді бөлшектенуі аморфты фазалардан реттелген фазаларға қарай жүйелі түрде кемиді. [7]