Суицидтік мінез-құлықтың психофизикалық және жас шамасына байланысты себептері мен пронедивтік диагностика

1 Өз өмірін қиюға бағытталған саналы ерікті түрдегі әрекет
2 Суицидалды мінез.құлықты алдын алуда жүргізілетін психологиялық жұмыстар

Өз өмірін қиюға бағытталған саналы ерікті түрдегі әрекет қазіргі таңда бүкіл жаһандық қоғамдық мәселеге айналып отыр. «Суицид» латын тілінен алынған «өзін-өзі өлтіру, өзіне қол салу» деген мағынаны білдіреді. Суицид термині итальян психологы Г. Дэзен 1947 жылы енгізіп, оны “Өзін-өзі өлтіруге әрекет ету” - деп түсіндіреді. Суицид жан жүйесі қатты күйзелген кезде, не психикалық аурудың ықпалымен адам жасайтын өзін-өзі өлтіру әрекеті. Бұндай мінез-құлық жасөспірім шақта 13 жастан бастап байқалады. Статистика бойынша суицидтік мінез-құлық 14-28 жас аралығында 30 пайыз, жасөспірім шақта 6-10 пайыз құрайды. Өз-өзіне қол жұмсауға бейім адамдардың бірден-бір бөлігі психикалық тұрғыдан зардап шекен, дені сау адамдар болып табылады. Жасөспірімдер басқалардан көмек күту мақсатында суицидтік әрекетті демонстративті түрде көрсетіп, жан-жақтағыларын қорқытады. А.Г. Амбрумованың ойынша суицидтік ой, әрекет конфликт кезінде әлеуметтік-психикалық дезадаптацияның пайда болуынан көрінеді: мазасыздық, фрустрациялық күй, қоршаған адамдардың негативті қатынастары, өмір сүруге құштарлықтың болмауы, әлеуметтік ортаның төмендеуі т.б.[1/4-б] Осындай келеңсіз жағдайлар барлығы жасөспірімдерді қылмысқа тартады, оның ішінде өз-өзіне қол жұмсау жиі кездеседі. Жасөспірім шақта түрлі кездерді бастарынан кешеді, кейбіреулері бір нәрседен қорыққаннан, махабаттың сәтсіз болуынан, қиыншылыққа төзе алмау салдарынан өмірден қоштасуды жөн көреді.

1. «Жеткіншек жастағы мінез құлық және оны алдын алудың тәсілдері»
әдістемелік құрал Ақтөбе, 2009. (4-15 бет)
2. С. Мұқанов. Жас және педагогикалық психология. Алматы, 1982. (37 бет)
3. Арнольд О. VITA// Советы психолога, 1999‚ № 4. (22-24стр.)
4. Елбасының халыққа жолдауы. (55 бет)
5. «Жасөспірімдердің өз-өздеріне қол салу мәселесі». Мектептегі психология
журналы №4 (28), 2010. (13 бет)
6. «Ауытқуш мінез-құлықтың шығу себептері» Өзіңді таны журналы
№3, 2006. (29 бет)
7. Кондрашева В.Т. Суицидальное поведение. – Минск, 1999. (292- 302 стр.)