Бактерицидтік фактор

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ.

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті.

СӨЖ

Тақырыбы : Бактерицидтік фактор

Орындаған :Әскербек Г .

Тобы : ВС - 403.

Тексерген : Тастемирова Ш. А.

Семей 2016

ЖОСПАР

Кіріспе

Негізгі бөлім

«БАКТЕРИЦИДТІК ФАКТОР»

2. 1Жасушалық фактор

2. 2Гуморальдық фактор

Қорытынды бөлім

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Жануарлар мен адамның жұқпалы ауруларға төзімділігі тек қана оның иммунитетінің күйіне ғана емес, сонымен қатар табиғи резистенттілігіне де бағынышты болады. Микробтармен ең бірінші «күреске» шығатын - осы табиғи төзімділіктің факторлары. Тек бұл қорғаныс шебі бұзылса ғана келімсектерге иммунды жүйе тойтарыс бере бастайды. Табиғи төзімділіктің факторлары әмбебапты болып, кез келген бөгде заттарға (антигендерге) қарсы тұрады, ал иммунитеттің құорғаныс өнімдері жануарларды тек қана белгілі бір микроорганизмнің немесе басқа да антигендердің зиянды әрекеттерінен қорғайды.

БАКТЕРИЦИДТІК ФАКТОР

Табиғи резистентіліктің қорғаныс факторларының қатарына терінің, кілегейлі қабықтардың, лимфа бездерінің тосқауылдық қызметін, сілекейдің, қан сарысуының және басқа да биологиялық сұйықтықтардың бактерицидті заттарын, дене қызуының көтерілуін, асқазан сөлінің қышқылдық қасиетін, ұлпаның қабынуын және т. б. жатқызуға болады. Бұл факторлар организмнің генетикалық тұрақтылығын сақтауға жауапты туа біткен қорғаныс механизмдері болып табылады.

Микробтардың денеге ену жолында кездесетін бірінші тосқауыл - тері және кілегейлі қабықтар. Қалыпты жағдайда зақымдалған тері тек қана механикалық тосқауыл емес, ол сонымен қатар бактерицидті қасиетті де иемденген. Мысалы, сау адамның таза терісінде көптеген микробтар (гемолиттік стрептококк, сальмонеллалар, ішек таяқшасы және т. б. ) көп ұзамай тіршілігін жояды. Құрамында сірке, сүт және май қышқылдары бар тердің де бактерицидтік қасиеті белгілі болып отыр. Көздің, мұрын мен ауыз қуыстарының, асқазанның және басқа органдардың кілегейлі қабықтары да тері тосқауылдары сияқты қорғаныс қызметін орындайды. Ал, егер микроб тері мен кілегейлі қабықтың тосқауылдарынан өтіп кетсе, дененің қорғаныс қызметін лимфа бездері орындай бастайды. Лимфа бездері микробтарды «сүзіп» алып, олардың тіршілігіне қолайсыз жағдай туғызу мақсатында өз ұлпасында қабыну процесін өрбіте бастайды. Қабыну кезінде ұлпалардан лейкоциттердің белсенділігін арттыратын заттар (лейкотоксин, гистамин, серотонин және т. б. ) бөлініп шығады. Лейкоциттер қабыну аймағына шоғырланып, микробтардың денеге жайылуына кедергі жасайды. Қабыну дене қызуын немесе ұлпаның жергілікті қызуын көтеріп, ацидоз және гипоксия құбылыстарын тудырып, микроорганизмдердің жаппай жойылуына жағдай туғызады.

Табиғи резистенттіліктің сонымен қатар жасушалық және гуморальдық факторлары бар. Жасушалық факторлар организмді микробтардан және басқа бөгде заттардан фагоцитоз жүйесі арқылы қорғайды. Келімсектер әуелі фагоцитоз жасушаларының шабылуына тап болады. Болмысы бөлек мұндай заттарды фагоциттер жұтып, кейіннен талқандап, пайда болған қалдықтарды денеден ығыстырып отырады. Бөгде материал фагоцитоздың әсерінен өзгеріске ұшырамаса немесе толық жойылмаса, организмнің қорғанысының ең жетілген түрі -иммунды жауап пайда болады.

Фагоцитоз процессі микро - және макрофагтардың көмегі арқылы іске асады. Олардың ортақ қасиеті - жасуша цитоплазмасында лизосома деп аталатын түйіршіктердің болуы. Лизосома көптеген ферменттер : қышқыл фосфаттаза, миелопероксидаза, бета - глюкуринидаза, коллагеназа, лизоцим, катепсин, РНК-аза, ДНК- аза және т. б. болады. Осы ферменттердің әсерінен микробтар мен бөгде заттар фагоцитоз кезінде өзгеріске ұшырап, кейіннен жойылып кетеді. Микрофагтарға немесе көп ядролы фагоциттерге қанның түйіршікті лейкоциттері, атап айтсақ нейтрофильдер, базофильдер және эозинофильдер жатады. Олардығ ядролары бунақтанып, сегменттерге бөлінген, ал цитоплазмасы түйіршіктеніп тұрады. Нейтрофидьдер ең күшті фагоциттер, ал эозинофильдер паразит инвазиялары мен аллергиялық реакциялар кезінде белсенділік көрсетеді. Базофильдер әлсіз фагоциттер қатарына жатқанымен, гистамин және гепарин сияқты медиаторларды көп мөлшерде бөліп шығарып, қабынудың жіті түрінде өрбуіне жол ашады.

Макрофагтардың немесе бір ядролы фагоциттердің жасушаларының басым бөлігін сегменттелеген біртұтас ядро алып жатады. Олардың қатарына промоноциттер, моноциттер мен ұлпа макрофагтары жатады. Промоноцит сүйек майында жасалынып, моноцит түрінде қан айналымына енеді. Біраздан соң олар қылтамырлардың қабырғасынан өтеді де, ұлпаларда іркіліп, макрофагқа айналады. Бұл өзгеріс әдетте ұлпаларда моноциттің әсерінен тұтылған бөгде заттардың немесе өлі жасушалардың пайда болған кезінде байқалады. Ұлпаларға енген моноциттер мононуклеарлы жасушалар жүйесіне жататын бекітілген немесе көшпелі макрофагтарға айналады. Айталық, мұндай макрофагтар дәнекер ұлпасында гистиоциттер деп белгіленсе, бауырда - Купфер жасушалары, өкпеде - альвеола макрофагтары, сүйекте - остеокластар, жүйке ұлпасында - микроглия, құрсақ қуысында -перитонеальдік макрофагтар, теріде Лангерганс жасушалары деген атауға ие болады. Макрофагтар көп мөлшерде лимфа бездері мен көкбауыр ұлпаларында да кездеседі. Әртүрлі органдарда іркілген макрофагтардың өздерінің атқаратын қызметтері бойынша айырмашылықтары болады. Айталық, бауырдың Купфер жасушалары негізінен өлі эритроциттердіә жояды, ал көкбауыр макрофагтарының белсенділігі микроорганизмдерге бағытталған.

Иммунды организмде фагоцитоз қарқынды өтеді. Бактериялардың улары, капсулалары, лейкоцидин, кортикостероидтар, серотонин, холестерин, хинин және алколоидтар фагоцитозды біршама тежейді.

Табиғи резистенттіліктің гуморальдық факторларына табиғи иммуноглобулиндер, лизоцим, бета-лизин, комплемент, пропердин, интерферон және басқа антимикробты қасиеттері бар заттар жатады.

Табиғи иммуноглобулиндерді аффиндігі әлсіз IgG, IgM және IgA класының антиденелері ретінде сипаттауға болады. Олар лимфоциттер мен фагоциттердің рецепторлық жүйелерін құрайды, комплементермен біріге отыра немесе жеке өздері микробтарды талқандайды. Табиғи антиденелердің әрекетінің арқасында микроб жасушасының үстіңгі қабаты өзгеріске ұшырап, фагоциттерге жеңіл жабысады. Сонымен қатар бұл иммуноглабулиндер хемотоксис құбылысын, яғни фагоциттерді бөгде заттарға қарсы бағыттау процесін қамтамасыз ететін факторлардың бірі болып табылады. Ғалымдардың болжауы бойынша табиғи антиденелер организмнің әртүрлі микробтармен күнделікті жағдайда кездесуінің нәтижесінде пайда болады.

Лизоцим - мурамидазалық белсенділігі бар фермент. Ол көз жасында, сілекейде, қанда, сүтте, жұмыртқаның ақ уызында, ұлпалар мен ақзаларда кездеседі. Лизоцим грам оң микробтардың жасуша қабырғасының мукопептидтерін N-ацетилмурамид қышқылына және N-ацетилглюкозаминіне ыдыратады. Мукопептидтер грам оң микробтардың қабырғасының жалғыз ғана қабаты болғандықтан, лизоцим оларды өз күшімен лизиске ұшыратады. Лизоцим макро- және микрофагтармен синтезделеді. Бірінші жас ушалар осы тіршілік барысында, ал екіншілері тек өздері талқандалған соң бөліп шығарады. Организмнің лимфа және қан ағымына, экскреттеріне ене отыра лизоцим барлық биологиялық сұйықтықтарды қанықтырады.

Бета - лизиндері тромбоциттер жасап шығарады. Олар лизоцимге грам оң микробтарды талқандауға көмек көрсетеді, сонымен қатар көптеген зардапты микроорганизмдер мен бөгде эритроциттерге қарсы жақсы белсенділік көрсетеді.

Комплемент - жануарлар мен адамның жаңа алынған қан сарысуында болатын күрделі протеинді кешен. Оның ең көп мөлшері теңіз шошқасының қан сарысуында табылған. Комплементті мононуклеарлы фагоциттер мен бауыр үлпершегінің жасушалары құрастырып шығарады. «Комплемент» терминін П. Эрлих енгізген болатын. Комплемент жүйесі қан сарысуының С1 . . . С9 деп белгіленген 11 протеиндерден құралған. С1 протеинінің құрамында Clq, Clr, Cls пептидтері болады. Комплемент жүйесінің белсенділігі осы протеиндердің бір бірімен байланысу тәртібіне бағынышты болып келеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.