Әртүрлі маман дәрігерлердің кәсіби деформациясы

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Кәсіби деформация

2. Кәсіби деформация тудырушы факторлар

3. Кәсіптік деформациясының белгілері
4. Деформацияның алдын алу
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Профессионалдық деформация алудың ең бірінші орында тұрғаны –дәрігердің кәсібі болып саналады. Оның жұмыс күні – адамдармен өте тығыз қарым-қатынаста өтеді, негізінен қырағы қамқорлық пен зейінді қажет ететін аурулармен жұмыс істейді. Негативті эмоциялармен кездескенде, дәрігер еріксіз және амалсыздан соларға араласады, сол себепті көтеріңкі эмоциональды қысымды өзі де сезіне бастайды. Аурулармен жақсы психологиялық қарым қатынасқа дәрігердің профессиональды деформациясы кедергі жасайды. Ол нақтырақ анамнеді жинап алдырмайды, ауру туралы толық және терең ақпарат алуға мүмкіндік бермейді. «Ауру-Дәрігер» ауру қарым қатынасын бұзады.
Кәсіптік деформация дегеніміз- дәрігердің психологиялық болмысына мамандығының жасайтын әсеріКәсіптік деформация,кәсіби адаптацияға байланысты, яғни дәрігер аурудың қиналуына үйреніп, бейімделу негізінде пайда болады.

1. “Клиникалық психология”, Карвасарский.
2. “Медициналық психология”, Ю.Г.Тюльпин, Москва,”Медицина” 2004.
3. “Медициналық психологиядан оқу құралы”, Н.Д.Лакосина, Г.К.Ушаков. М.:Медицина,1976,320с.,ил.
4. Пряжников Н.С. Психологический смысл труда. М.,1997.
5. Безносов С.П. Профессиональная деформация личности. СПб., 2004.
6. Зеер Э.Ф. Психология профессионального образования. М.- Воронеж, 2003.
7. Практикум по психологии менеджмента и профессиональной деятельности./ под.ред Г.С.Никифоров., М.А.Дмитриева., В.М.Снетков. Спб., -2003.
8. Климов Е.А. Психология профессионала. М., -1996.
9. Психологические закономерности профессионализации. –Ярослваль, 1991.А.Ж. КУНАНБАЕВА

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік
Медицина Университеті

Студенттің өзіндік жұмысы

Мамандығы: Жалпы медицина
Кафедра: Коммуникативтік дағдылар
Дисциплина: ПОО
Курс: І
Тақырыбы: Әртүрлі маман дәрігерлердің кәсіби деформациясы
Орындаған:
Тобы:
Тексерген:
Бағасы:
Оқытушының қолы:
Күні:

Ақтөбе 2017ж.

ЖОСПАРЫ:
Кіріспе
Негізгі бөлім
:: Кәсіби деформация

:: Кәсіби деформация тудырушы факторлар

:: Кәсіптік деформациясының белгілері
:: Деформацияның алдын алу
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Профессионалдық деформация алудың ең бірінші орында тұрғаны - дәрігердің кәсібі болып саналады. Оның жұмыс күні - адамдармен өте тығыз қарым-қатынаста өтеді, негізінен қырағы қамқорлық пен зейінді қажет ететін аурулармен жұмыс істейді. Негативті эмоциялармен кездескенде, дәрігер еріксіз және амалсыздан соларға араласады, сол себепті көтеріңкі эмоциональды қысымды өзі де сезіне бастайды. Аурулармен жақсы психологиялық қарым қатынасқа дәрігердің профессиональды деформациясы кедергі жасайды. Ол нақтырақ анамнеді жинап алдырмайды, ауру туралы толық және терең ақпарат алуға мүмкіндік бермейді. Ауру-Дәрігер ауру қарым қатынасын бұзады.

Кәсіптік деформация

Кәсіптік деформация дегеніміз- дәрігердің психологиялық болмысына мамандығының жасайтын әсеріКәсіптік деформация,кәсіби адаптацияға байланысты, яғни дәрігер аурудың қиналуына үйреніп, бейімделу негізінде пайда болады. Кәсіби деформация тұрғысынан дәрігер:
o Эмоционалдық қарсы тұру қабілеті болу керек, мамандықтың оңды қасиеттерін, этика нормалары негіздерін мұқият сақтауы қажет;
o Науқастарға көрсетілген жәрдемнің сапасы ешқашан да оның білімі мен біліктілігінен жоғары болмайтынын есінде сақтап, дәрігер міндетті түрде және үнемі кәсіби дәрежесін жетілдіруі керек;
o Дәрігер өз әрекетін іске асыруда медицина ілімінің соңғы жетістіктерін қолдануы қажет;
o Кәсіби шешім қабылдауында, материалдық пайда табу жағы, дәрігерді қиянатқа итермелемеуі кажет;
o Дәрі шығару фирмаларының препараттарын тағайындау үшін, дәрігер олардың сыйлықтарын алуға дағдыланбауы жөн;
o Дәрілерді тағайындаған кезде, дәрігер тек науқастың кұкығын сақтап, медициналық көрсеткіштерін басшылық eтуі қажет;
o Соғыс және бейбітшілік жағдайында, медициналық жәрдемді қажет етуші адамдарға, олардың жасына, жынысына, ұлтына, дініне, әлеуметтік жағдайына, саяси көзқарасына, азаматтылығына және басқадай медициналық емес жағдайына, сонымен қатар, материалдық жағдайына байланысты көмек беруі тиіс.
Емделудің кезеңдеріне қарай, дәрігер мен науқастың қарым-қатынасы дәрігерге түрлі міндет артады. Мысалы, 1-ші сатысында -бір-бірін түсініп, ем мақсатына келісім жасалады. Екінші сатыда - коммуникативтік жүйесі қүрастырылып, әрқайсысының реттік ролі және емдеуге әрекеттесіп қатынасу дәрежесі анықталады. Үшінші кезеңде дәрігер белсенділігін тежейді, аурудың дербестігіне және тәуелсіздігіне мүмкіндік жасайды. Ақылы медициналық жәрдем беру жағдайында, науқастың дәрігерден тосулары және талап қоюы қарқынды өседі. Мұндай жағдайда, екеуінің қарым-қатынасы келісім-шарт үлгісіне негізделеді. Бұл үлгі жеке кәсіпкерлік руһына сай, сұраныс және үсыныс, нарықтық қарым-қатынасқа байланысты қүрылады.

Кәсіби деформация үш негізгі компоненті бар эмоциялық жану феноменімен сипатталады:

1. Эмоциялық кернеулік пен үмітсіздендіру сезімінен көрінетін эмоциялық жүдеу. Адам бұрынғыдай жұмысқа беріле алмайтынын сезінеді.

2. Адамдарға қызмет бабында немқұрайлы, жағымсыз, керек десеңіз орынсыз қатынастың пайда болуымен байланысты болатын деперсонолизация.

3. Өзінің құзырлық бағасының түсуінен, өзіне қанағаттанбау, өз іс-әрекетінің құндылығының азаюынан көрінетін тұлғалық жетістіктің көмескіленуі.

Кәсіби деформация тудырушы факторлар

Кәсіби деформацияның себептері, яғни оған әкелетін стрессогенді факторлар:
эмоционалды күю синдромы;
моббинг;
субъективті моббинг;
кәсіби өшу синдромы;
қажу;
жұмыс қарбаластығы;
қақтығыстар;
жұмыстың бірқалыптылығы.
Осы аталған факторларға қысқаша тоқталып кетсек:
Жағымсыз алаңда жұмыс істеу - кез келген мамандықта жағымсыз материалмен жұмыс істеуге тура келеді, осы жағдайда жағымсыз эмоциялар пайда болады. Өз кезегінде олар жинақталып, кәсіби деформацияға әкеледі.
Эмоционалды күю синдромы - бұл когнитивтi және физикалық энергияның бiртiндеп жоғалтуын, жұмыстың орындауымен зерделi жүдеу, физикалық қажу, жеке аластатушылық және қанағаттанудын төмен деңгейін көрсететiн процесс.
Жұмыс қарбаластығы және қақтығыстар - әріптестер арасында түсініспеушілік, олардың тым сынағыштығы. Дәрігер тәжірибесінде әріптестерімен кейбір жағдайда келіспеушіліктер, түсініспеушіліктер болып тұрады.
Моббинг - психология ғылымында жаңа терминдердің бірі болып табылады, ол жұмыста қыспаққа алуы және қудалауды қайғыру күйімен сипатталады.
Субъективті моббинг - тұлғаның жұмысқа бейімделуінің деструктивті формасы. Тексеріс, эмтихан, комиссия және т.б. себептерден қобалжу болып табылады. Өзінің денсаулығына қауіп төндіру - вирустармен жұмыс кезінде инфекция жұқтырып алу, психикасы бұзылған науқастармен жұмыс кезінде, жедел жәржем көлігінде жарақаттану қаупі.
Ургентті аддикция - өзі байқамай, мiндеттемелердiң орындалмайтын санымен жүктеу.
Экстремалды жағдайлар - дәрігерлер жұмыс барысында тез әрі жауапты шешімдер қабылдауы қажет.
Аса жоғары жауапкершілік - жасалынған жұмыс туралы есеп беру, уақытысында және ұқыпты протокол толтыру, ауру тарихын толтыру және т.б. Дәрiгердiң жұмысы адам өміріне байланысты болғандықтан жеке де, кәсiби де өте қызу шығынды, тұрақты жетiлдiруді талап етедi.
Кәсіби бейімсіздену мәселесімен байланысты кәсіби деструкцияны қарастырып өтуге болады.
Кәсіби деструкция - бұл кәсіби еңбек үрдісінде тұлғаның психологиялық құрылымында пайда болатын бұзылыс, өзгеріс немесе деформация. Кәсіби деструкцияның пайда болуы және дамуы іс-әрекетті орындау өнімділігін төмендетеді, мотивация және кәсіби іс-әрекеттің позициясына негативті әсер етеді.
Кәсіби деструкция жасерекшеліктік психологиялық өзгерістермен де байланысты: денсаулықтың нашарлауы, психикалық процестің әлсіреуі, интеллектуалды көмексіздік. Бұл жұмыс қабілетін төмендетеді, кәсіби шаршауды, жабырқаңқылықты тудырады. Кәсіби деструкцияның пайда болуына әкелетін факторларды үш топқа бөлуге болады:
әлеуметтік - кәсіби ортамен байланысты; объективті факторлар: әлеуметтік-экономикалық ситуация, мамандықтың сипаты және имидж, кәсіби - кеңістіктік орта;
тұлғаның ерекшеліктерімен және кәсіби өзара қатынасымен қамтылған субъективті фактор;
кәсіби процестің жүйесі мен ұйымдастыруынан, басқарудан, басшылардың кәсіпқойлығынан туындайтын объективті - субъективтілік фактор .

А.К.Маркова тұлғаның кәсіби дамуының бұзылуын жалпылап кәсіби деструкцияға апаратын келесі тенденцияны бөлді:
жасерекшеліктік және әлеуметтік нормалармен салыстырғанда кәсіби дамудың тежелуі;
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.