Web - сайт құру

Кіріспе . . . . . . 2
I ТАРАУ. ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
1.1. Web . дизайны және браузері . . .. . .3
1.2. Гипермәтіндік HTML беттерінің тілі . . . .7
1.6. Web . серверлер.. . . . . . . . .. 9.
II ТАРАУ. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР ЖӘНЕ САЙТ ЖАСАУ КЕЗЕҢДЕРІ
Web . беттерді өңдеу. . . . . . . . 11
ASP технологиясы. . . . . . . ..11
ASP көмегімен ақпараттық сайт құру. .. . . 15
ІІІ ТАРАУ. БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ЖОБАСЫН ІСКЕ АСЫРУ
3.1. Есептің қойылуы. .. .. . . . .. 31
3.2. Сайтты жобалау. . . . . . . . . . . 34
3.3. Программалау. . . .. .. . . . 35
Қорытынды. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Әдебиеттер

Қазір Internet қарқынды дамуда. Желі тақырыбына арналған баспалар саны да көбейіп жатыр . Internet кез келген категориядағы пайдаланушыларға пайдалы хабар алудың толық құнды қайнарына айналды. .
Мамандардың болжауы бойынша, он жылдан соң жанұялардың 50 пайызы ( сөзсіз , әзірше тек дамығандарды елдерде ) күн сайын Интернетті пайдаланады . Теледидар және радиоқабылдағыштар компьютерлермен ауыстырылмайды, бірақ қуатты процессор сонымен қатар үлкен жадты болады және нақты өздері компьютерлермен байланыста болады.
Бұл уақыт компьютерге ие болатын кез келген адам оның көмегімен мақала, иллюстрациялар немесе өзіне ұнаған тақырыпта видео не аудио информациялар алатын кезде болады. Және пайдаланушы мұны қалаған уақытында істей алады. Қайсыбір уақыттардан соң жасанды интеллект жүйесі паралельді машиналы аударма арқылы , сонымен қатар соңғы уақыттағы ұлттық және тілдік барьерлердің орнын еркін трантұлттық информация алмасу басады.
Біздің әрбіріміз Internet-тің дамуына өз үлесімізді қоса аламыз. Ол үшін өз веб – сайтымызды құру және оны желіге орналастыру жеткілікті. Бірақ мұны қалай істеуге болды? Тап осы сұраққа жауапты мен осы жұмыста беруді байқап көремін .
Ол үшін келесі жеке мақсаттарды шешу қажет:
- заманауи интернет-технологиялармен танысу және мүмкіндігінше оларды өзіміздің жұмысымызда қолдану ;
- Web - сайт құру барысында пайдаланылатын бағдарламалық инструментарилерді зерттеу;
- түрлі информациялардың Web - беттерінде ұсыну тәсілдерін айқындау және ескеру;
- Web - сайт құру жұмысында оның негізгі ережелерімен танысу және өз тәжірибемізде оларды міндетті түрде пайдалану ;
- Web - беттердің құрылымын анықтау ;
- Өңдеу стратегиясын таңдау және Web - сайт құру;

1. Разработка веб узлов. Чарльз Дж Лионс. Москва 2001
2. ASP на блюдечке. Роберт Садоян. Москва. www.citforum.ru
3. Основы современных баз данных. С. Д. Кузнецов. Москва.
4. www.citforum.ru
5. Крупные проблемы и текущие задачи исследовании баз данных. С. Д.
1. Кузнецов. Москва. www.citforum.ru
6. Базы данных. Модели и языки. Москва. Просвещение. 2008
7. «Flash 4.Анимация в Интернете.» Франклин
8. «Web-дизайн. Руководство пользователя.» Леонтьев
9. «Web-мастеринг для профессионалов. Настольный справочник.»
i. Нидерст
10. Задача проектирования базы данных методом нормализации.
i. А А. Москва. www.citforum.ru

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

Ф-ОБ-
001133
Мазмұны

Кіріспе - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - 2

I ТАРАУ. ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
1.1. Web - дизайны және браузері - - - - - - - - - - - - - - --
- -3
1.2. Гипермәтіндік HTML беттерінің тілі - - - - - - - -
- - - - -7
1.6. Web – серверлер- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - -- 9.

II ТАРАУ. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР ЖӘНЕ САЙТ ЖАСАУ КЕЗЕҢДЕРІ

Web – беттерді өңдеу- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 11
ASP технологиясы- - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - --11
ASP көмегімен ақпараттық сайт құру- - - - - - - - - - 15

ІІІ ТАРАУ. БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ЖОБАСЫН ІСКЕ АСЫРУ

3.1. Есептің қойылуы- - - - - - - - - - - - - -- - - -
-- 31
3.2. Сайтты жобалау- - - - - - - - - - - - - - - - - -
- 34
3.3. Программалау- - - - - - - - - - - - - - -- -- - -
- 35

Қорытынды- - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - 44

Әдебиеттер- - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - -45

Кіріспе
Қазір Internet қарқынды дамуда. Желі тақырыбына арналған баспалар саны да
көбейіп жатыр . Internet кез келген категориядағы пайдаланушыларға пайдалы
хабар алудың толық құнды қайнарына айналды. .
Мамандардың болжауы бойынша, он жылдан соң жанұялардың 50 пайызы ( сөзсіз ,
әзірше тек дамығандарды елдерде ) күн сайын Интернетті пайдаланады .
Теледидар және радиоқабылдағыштар компьютерлермен ауыстырылмайды, бірақ
қуатты процессор сонымен қатар үлкен жадты болады және нақты өздері
компьютерлермен байланыста болады.
Бұл уақыт компьютерге ие болатын кез келген адам оның көмегімен мақала,
иллюстрациялар немесе өзіне ұнаған тақырыпта видео не аудио информациялар
алатын кезде болады. Және пайдаланушы мұны қалаған уақытында істей алады.
Қайсыбір уақыттардан соң жасанды интеллект жүйесі паралельді машиналы
аударма арқылы , сонымен қатар соңғы уақыттағы ұлттық және тілдік
барьерлердің орнын еркін трантұлттық информация алмасу басады.
Біздің әрбіріміз Internet-тің дамуына өз үлесімізді қоса аламыз. Ол үшін
өз веб – сайтымызды құру және оны желіге орналастыру жеткілікті. Бірақ
мұны қалай істеуге болды? Тап осы сұраққа жауапты мен осы жұмыста беруді
байқап көремін .
Ол үшін келесі жеке мақсаттарды шешу қажет:
- заманауи интернет-технологиялармен танысу және мүмкіндігінше оларды
өзіміздің жұмысымызда қолдану ;
- Web - сайт құру барысында пайдаланылатын бағдарламалық инструментарилерді
зерттеу;
- түрлі информациялардың Web - беттерінде ұсыну тәсілдерін айқындау және
ескеру;
- Web - сайт құру жұмысында оның негізгі ережелерімен танысу және өз
тәжірибемізде оларды міндетті түрде пайдалану ;
- Web - беттердің құрылымын анықтау ;
- Өңдеу стратегиясын таңдау және Web - сайт құру;
Диплом жұмысы үш тараудан, әр тарау үш бөлімнен және қорытынды, әдебиеттер
тізімінен тұрады. Бірінші тарауда қазіргі заманғы интернет технологиясы
туралы мағлұматтар, оның ішінде Web-серверлер мен браузерлер туралы
мағлұматтар қарастырылған. Екінші тарауда негізгі ережелер мен сайт жасау
кезеңдері, ASP көмегімен ақпараттық сайт құру мәселелері бар. Үшінші
тарауда құрылған бұқаралық ақпарат

жобасын іске асыру көрсетілген. Диплом жұмысы суретпен және кестелермен
көркемделген.
1-Тарау. Қазіргі заманғы интернет – технологиясы

1.1. Web - дизайн және браузерлер
Интернеттің құжаттары электрондық түрде бейнеленеді. Құжаттың авторы құжат
бейнеленетін компьтердің мүмкіншіліктерінен бейхабар болады. Сондықтан HTML
тілі құжатты пішімдеуді қамтамасыз етіп қана қоймай, оның логикалық
құрылымын анықтап береді. Құжатты нақты бір компьютерде пішімдеу мен
бейнелеу броузерлердің көмегімен жүзеге асырылады.
Броузерлердің негізгі атқаратын қызметтері:
Құжат сақталған Web-сервермен байланыс орнату;
Броузер жұмыс атқаратын компьютердің мүмкіншіліктерін ескере отырып Web-
беттерді пішімдеу мен бейнелеу;
Web-беттердің құрамына кіретін мультимедиялық және басқа да объектілерді
бейнелеуге арналған ұралдарды ұсыну;
Web-беттерді іздестіруді жеделдету мен бұрын ашылған Web-беттерге қатынауды
ықшамдастыру;
Интернеттің басқа қызмет түрлерімен жұмыс істеуге арналған дербес
құралдарды ұсыну.
Интернет жағынан World Wide Web қызметі жұмысын серверлік программалық
құралдар – Web-серверлер қамтамасыз етеді. Қолданушы жағынан бұл қызметті
клиенттік программалар – Web-броузерлер атқарады.
Ең көп тараған броузерлер – Internet Explorer, Netscape Navigator, Opera.
Барлық броузерлердің функциялары біреу ғана, бірақ Microsoft Internet
Explorer 5.0 броузерінің басқалардан ерекшелігі, ол Windows 98 операциялық
жүйесімен бірге қойылады және оның бөлінбейтін компоненті болып табылады.
Көптеген Web дизайнерлердің пікірінше, Web – дизайнның басты
проблемаларының бірі - әрқайсысы сценариі мен HTML-ге әр түрлі
байланысатын браузерлер мен платформалардың әр алуандығы. Жаңадан
шығарылған әрбір браузерлер өзінің мүмкіншіліктерімен ерекшеленеді, бірақ
бұл алдыңғы броузерлер қолданыстан шығады деген сөз емес. Адамдардың
көпшілігі жаңасын алуға бейім емес. Кейбіреулері өздерінде барына қанағат
етеді, ал басқалары браузерге қосылған фирмалардың немесе мекемелердің
компьютерлерінде жұмыс істейді.
Web - бет дизайнын браузердің алдыңғы түріне ұқсатпай қалай эстетикалық
және техникалық қызықты етіп жасауға болады? Кез келген браузерге қосылған
Web - бет пайдаланушы үшін қызықты болатын мүмкіншілігі бар ма? Бәріне
ұнауы мүмкін бе? Олай болмаса қай жерін

Ф-ОБ-001133
өзгерту керек? Қанша ескі версиялар сіздің Web – бетіңізбен жұмыс істей
алады?
Web – дизаинда қатып қалған ереже жоқ. Біздің басты мақсатымыз – бетті
пайдаланушының көп мөлшері қолдана алатын болу керек, мұнда эксперимент пен
алға жылжу бірдей маңызды және жаңа технологияны да пайдалану керек.
Дизайнер шешімінің табысы – сайт қолданылғанда қажеттіліктердің айқын
берілуінде жатыр.
Netscape Navigator және Microsoft Internet Explorer браузерлері. Қазір екі
негізгі браузерлер жоғары болып тұр: Netscape Navigator және Microsoft
Internet Explorer. Оларды (бүкіл версияларын қосқанда) пайдаланушылардың
90% ( немесе одан да көбірек ) қолданады.
Бұл екі браузер сатылымда жоғары бәсекелестікке ие. Бәсекелестік нәтижесі
фирмалық HTML тег коллекцияларына байланысты. Екінші жағынан , Netscape
және Microsoft арасындағы бәсекелестік Web орталарының жылдам дамуына
көбірек жағдай жасады.
Өз жұмысында Web - авторлардың көпшілігі Navigator және Internet Explorer-
мен хабардар болады , сондықтан олар сатылымда үлкен үлеске, орынға ие
болады . Әйткенмен , сіздер ескерту жасай алатын басқа да браузерлер қатары
бар.
Internet Explorer 4.0 версиясы Macintosh компьютерлері үшін Windows үшін
арналып жасалған функционал мүмкіншіліктерінің маңызды бөлімі жоқ болады.
Бірқатар құжатталған ерекшеліктерін қосатын болсақ: кірістірілетін
әріптердің қодамауы; CSS сүзгілерінің болмауы және асулардың (мәтін
элементтері үшін визуалды эффектілер қолданылады); мультимедиалық басқарушы
элементтердің болмауы ( өту эффектілері және анимациялар, қарапайым
құрылған авторлық бағдарламалық мультимедилық құралдар); орындау
проблемалары.
Microsoft шағымына қарамастан, DHTML барлық платформаларды қолдады, бірақ
Масintosh платформалы компьютерлері сенімді емес.
America Online браузері. America Online пайдаланушылары кейбірі өте
минималды қолдау көрсететін жеті браузердің бірін қолданады. Платформаға
және AOL бағдарламалық версияларына тәуелді болатын.
PC үшін America Online соңғы версиясы - 3.0. Microsoft Internet Explorer
3.0 браузерін пайдаланады. Әйткенмен MS Internet Explorer 3.0 стандартты
варианты сияқты емес, оған барлық кезде сене беруге болмайды. Бұл көптеген
Web құраушыларды таңқалдырған, себебі жүйесіне қосылған сайтын көргенде
және браузерлердің біріне бейнеленген.

Ф-ОБ-001133
Басты проблемалардың себебі AOL-дің прокси - серверлерге және
бейнелеулердің қысу әдістеріне байланыстылығында. Пайдаданылатын AOL әдісі
JPEG графикалары бейнелеуінде проблемалар бары айқын. Фондық бейнелеулер
шығару кезінде де болатын проблемалар есепке алынды.
Java және Cascading Style Sheets ( стильдердің каскадты кестелері ) сияқты
кейбір технологиялар Windows 3.0 пайдаланушыларына қосылмаған (шамамен 40
пайыз AOL пайдаланушылары) Macintosh компьютерлерінің иелері JavaScript
және тағы басқа мүмкіншіліктерді пайдалана алмайдв (шамамен 8% пайдаланушы
).
Бақытқа орай, AOL пайдаланушыларына қосылатын және қызықты әрі тартымды
сайт беттерін істеуге тырысатын Web – дизайнерлер пайда болды. Ерекше назар
аударатыны, сіз әр адамға браузерді арнайы тізімнен таба аласыз (версиясы
мен платформасына қарай). Web –дизайнерге арналған AOL мекенжайы:
http:webmaster. info.aol.com
WebTV. WebTV біздің пәтерімізге Web-ті қашықтан басқаратын қарапайым
пультті теледидар арқылы қосады (қалауымызға қарай пернелер пайдалана
аламыз). WebTV-да Web-бетті көру үшін өзіндік арнайы браузерді
пайдаланады. Ол бірақ Java, JavaScript, ActiveX немесе басқа да
форматтағы кескіндік мүмкіндіктерді көрсете алмайды. Қазіргі уақытта тек
WebTV пайдаланатын көптеген фирмалық HTML тегтер жарыққа шығуда.
WebTV қаншалықты теледидар экранына шығарылғанымен экран параметрлері мен
түстер турасында жаңа талаптар қоя бастады.
Opera. Opera – Осло қаласындағы OperaSoftware компаниясында құрылған
норвегиялық кішігірім әрі қарапайым браузер. Бұл браузер жүктеуге аз уақыт
жұмсайтындығымен және дискте көлемі аз болатындығымен ерекшеленеді. Opera-
ның басты беделі HTML стандартымен толық сәйкес келетіндігінде. Көп
браузерлерден жіберілетін тег жазылуының нақты болмауы бұл браузермен де
дұрыс жазылмайды (мысалы, жіберілген жабық тегтер, дұрыс енгізбеу, т.б.).
Пайдаланушылар арасында Opera бірінші орынды алмайды, әйтсе де көптеген
сайт құрушылар кодтың дұрыстығына сенімді болу үшін Opera-ны таңдайды.
Lynx.. Lynx – бұл көп таралған тегін браузер. Ол мәтінді ғана оқи алады
және Web-ке тез қосылуды қамтамасыз етеді әрі сенімді. Ол өзінің
танымалдылығын стандарттың жалпылығы және Web-беттерді тестілеуге қалыпты
екендігін көрсетеді. Қарапайымдылығына қарамастан бұл браузер қолданыстан
шықпайды. Ол қазіргі уақытта кесте, формалармен жақсы жұмыс істейді және
JavaScript қолдауына да ие.

Ф-ОБ-001133 Адамдар Lynx-ті көптеп қолдануда,
сондықтан клиент Lynx-та сайт құруды ұсынса оған таңқалмаңыз. Сонымен
қатар бұл браузер көз инвалидтері үшін де өте маңызды, олар Lynx-ті арнайы
құралдар арқылы пайдаланады.
Егер қай браузердің көп қолданылатынын білсеңіз, сізге қай технологияны
пайдалану туралы шешім шығару оңай болмақ. Қажет мағлұматтарды сайт
құрудағы статистикаға қарап ала аласыз.
Браузерлерге қатысты статистикалық мәліметтерді интернеттің бірнеше
сайтынан табуға болады. Бұл сайттардағы статистика сайтқа қосылушылар
анализіне негізделген. Пайдаланушылар ортасының статистикалық таңдауы –
жаңа автомобильдер немесе телебағдарламалар туралы, т.б. мәліметтер алу
үшін әр түрлі браузерді таңдауы мүмкін. BrowserWatch сайтындағы
статистикалық мәліметтер алғашқы шыққан браузер версияларының әрқайсысы
туралы толық мағлұматтар береді.

Ф-ОБ-001133

1.2 HTML беттерінің гипермәтіндік тілі

HTML беттерінің гипермәтіндік тілі ( - Hypertext Markup Language ) –
Web-құжат құру үшін арнайы пайдаланады.. Ол арнайы нұсқаулардың
орналастырылуы мен синтаксисін анықтайды. Бұл экранға шықпайды, бірақ
берілген құжатты браузерге қалай берілгенін көрсетеді. Сонымен қатар ол
басқа құжаттарға ссылка құру үшін де пайдаланылады. Ол локальді не желілі,
мысалы Интернет желісінде болуы да мүмкін.
HTML стандарты және Web-тің басқа да стандарттары World Wide Web
Consortiumбасшылығымен құрылған. Дәл қазір HTML спецификациясы орындалуда
және негізгі браузерлер қолдауы күн санап өсуде.
HTML стандарты тәжірибесінде тегтер үлкен ықпалын жасауда, мұнда өте
танымал браузерлер қолдайды, мысалы Microsoft Internet Explorer және
Netscape Navigator . Қазіргі кезде бұл тегтер HTML спецификациясының
құрамына кіре де алады.
HTML Compendium тегтері туралы мәліметтер Ron Woodall-да құрылған. Бұл
тегтердің тізімі атрибуттарымен алфавит бойынша реттелген. Және де
браузерлер тарапынан болған жаңа қолдаулар туралы жаңа мәліметтер келіп
отырады.
HTML құжаттары қарапайым мәтіндік ASCIIфайлы болып табылады. Бұл оларды
құру үшін минимальді мүмкіндікті болса да кез келген мәтіндік редакторда
пайдалануға болады деген сөз. Арнайы HTML жазу үшін арналған редакторлық
орта да бар. Олар уақыт үнемдеуді қамтамасыз етеді және де тез орындалу
үшін пернелерді пайдалануға болады. мысалы, бастапқы құжатты орнату, кесте
және мәтіндік стиль қолдану, т.б. HTML редакторы авторлық WYSIWYG –дан
ерекшеленетіні, ол HTML –ді қолдан құру үшін білімді талап етеді.
Редакторлар бұл процесті тек тездетеді.
Windows пайдаланушыларына HomeSite тексеруді ұсынады, бұл арзан әрі мықты
компьютерлердің HTML редакторы. Сонымен қатар оның күрделі элементтерін
құру үшін арнайы командалар мен шаблондар бар. Macintosh компьютерінде
жұмыс істейтіндер BBEdit-ке назар аударады., компаниясының коммерциялық
HTML редакторы. Ол Macintosh компьютерлері үшін жасалатын Web-құрушылардың
бүкіл ортасын қамтиды. Оның құрамына ыңғайлы және тез орындалатын HTML
құрал саймандары кіреді. Көп файлды іздеу және ауыстыру мүмкіндігі, 13
бағдарламалау тілі, кесте құру, HTML синтаксисі және тағы басқа көптеген
функциялары бар.

Ф-ОБ-001133
WYSIWYG . соңғы жылдары авторлық құралдардың тез өсуі белең алды. WYSIWYG
класының HTML редакторы графикалық интерфейсті болды, және HTML жазуын
редакторлық бағдарламалауға немесе бет бөлігіне көбірек ұқсады. Бұл
бағдарламалаудың басты мақсаты - HTML тегтері пайдаланушыларынан
бағдарламаларды босату болды, PostScript тілі командалар жиынынан құрушыны
қорғайтын. Бүгінде олардың алатын орны өсуде, құжаттар шығару деңгейі
көтерілді, және бір уақытта HTML мәтініне өту мүмкіндігі болды.
Қазіргі уақытта WYSIWYG редакторы ішіндегі ең танымалы: Macromedia
Dreamweaver , Golive CyberStudio ( тек қана Macintosh компьютерлеріне
арналған тек қан ), Microsoft FrontPage , FileMaker Claris , Home Page ,
Adobe PageMill болып табылады.

Ф-ОБ-001133
1.3. Web - серверлер

Бүгінгі таңда интернет әр түрлі білім салалары бойынша жан-жақты
жинақталған ақпарат көзі болып табылды. Интернет серверлерінен алынатын
құжаттар гипермәтіндік пішімде дайындалған. Құжаттарды тасымалдаумен
шұғылданатын Интернеттің қызмет түрін World Wide Web (Web,WWW) деп атайды.
Бұл сөздің аудармасы Бұкіл дүние жүзілік өрмек дегенді білдіреді. World
Wide Web-қазіргі интернеттің ең көп тараған қызметі түрі болып табылады.
Осы терминмен немесе WWW ортасы деп өзәра гипермәтіндік байланысқа түскен
Web-құжаттар жиынтығын атайды.
Интернетке тұрақты қосылып тұрған компьютерлерді Web-сервер деп атайды. WWW-
дің құжаттары Web-серверлерде сақталады. WWW орта дегеніміз Web-серверде
сақталған өзара байланысқан электрондық құжаттардан тұратын ақпараттық
кеңістік. Web-кеңістікті құрайтын жеке құжаттарды Web-беттер дейді. Тақырып
бойынша топтпстырылған Web-беттерді Web-тораптар деп аталады (Жаргондық
термині - Web-сайт). Дайын материалды Web-тораптарда орналастыру Web-
басылым деп атайды.
Көп жағдайда жай файлды жүктеген кезде де сервермен тікелей қатынастан қол
үзу мүмкін емес. Сол себептен барлық дизайнерлер сервер және оның жұмысы
туралы терең білімді болу керек. Бұл сервер администраторымен нақты қатынас
жасауға көмектеседі. Егер үлкен көлемді серверге қосылуға мүмкіндік болатын
болса ешқандай көмексіз шешімді өзіміз қабылдауымызға болады.
Сервердің көпшілігі Unix платформасында жұмыс істейді. Міне сол үшін
әлемде Web бұрынғыдай Unix жүйесінде пайдаланылады. Жұмыс барысында бірнеше
Unix командаларын білуге тура келеді. Кейбір серверлік пакеттер графикалық
интерфейс ұсынады. Танымал серверлерді атап өтер болсақ: NCSA Server, CERN,
Netscape Servers, Internet Information Server.
Бүгінде сервердің көпшілігі (шамамен 70 пайызы) NCSA-да жұмыс істейді.
Сервердің нақты типі дизайнердің істегеніне, мысалы графика құру немесе
HTML файлдардың базасын жасау, т.б. әсерін тигізбейді. Әрине, ол Web-бет
құрудың нақты әдістеріне, мысалы, мәліметтер қорымен басқарылатын Web-
беттерге әсер етеді.
World Wide Web-тағы жеке құжатты Web-бет дейді. Әдетте бұл әр түрлі
объектілер жиынтығынан тұратын құжат. Оның құрамында мәтін де, графиктік
бейнелер де, мультимедиялық және басқа енгізілетін бъектілер болады.
Web-беттерді көруге арналған программалар броузерлер деп аталады. Құжаттың
авторы өз мәтініне енгізген командалардың көмегімен броузер экранға құжатты
шығарып береді. Осы командалар тегтер деп аталады. Тегтердің жазылу ережесі
программалау тіліне жақын тіл белгілеу тілімен жазылады. Ол гипермәтінді
белгілеу тілі – HTML(Hyper Text Markup Language). Сонымен Web-құжат деп
отырғанымыз HTML тегтерінің көмегімен жазылған кәдімгі мәтіндік құжат екен.
Осындай құжаттарды HTML пішімімен жазылған құжат деп аталады. HTML-құжаты
броузердің көмегімен экранда бейнеленген кезде тегтер экранда көрінбейді,
тек құжатты құрайтын мәтін ғана бейнеленеді. HTML тегтерінің көмегімен
жүзеге асырылатын Web-беттердің ең маңызды сипаты – гипермәтіндік
сілтемелер болып табылады. Оларды қысқаша гиперсілтемелер деп атайды.
Суретпен немесе мәтіннің кез-келген бөлігімен тегтердің көмегімен қандай да
бір Web-құжатты байланыстыруға болады, яғни гиперсілтеме орнатуға болады.
Бұл жағдайда гиперсілтеме болып табылатын мәтін бөлігіне немесе суретке
тышқанның сол жақ батырмасын бассақ онда көрсетілген жаңа құжатқа сұраныс
жіберіледі. Бұл құжат өз алдына басқа құжаттарға гиперсілтеме жібере алады.
Сонымен Web-серверіндегі өте үлкен көлемдегі гипермәтіндік электрондық
құжаттардың жиынтығы гиперкеңістік құрайды. Web-кеңістіктегі құжаттардың
арасындағы еркін қозғалыс Web-серфинг деп аталады. Егер осы кеңістіктегі
әрбір құжаттың өзінің айрықша адресі болмаса мұндай гипермәтіндік байланыс
түзілмес еді. Бүкіл әлемдік масштабтағы әрбір файлдың адресі ресурстардың
ерекшеленген нұсқағышымен (URL-унифицированный указатель ресурса)
анықталады

Ф-ОБ-001133
2 тарау. Негізгі ережелер және сайт жасау кезеңдері

2.1 Web – беттерді өңдеу

Web - беттердің толық бекітілген немесе иілгіш болуы міндетті емес . Екеуін
біріктіретін етіп бетті өңдеуге болады.
Жалпыға мәлім бір әдіске келер болсақ, бекітілген беттердің кестелер арқылы
жасалуы, содан соң бетте оның орналасуы ол үлкен дисплейлерге шыққанда
балансталған түрде көрінуі (экранның оң жағындағы күшті эффектіден
қорғану). Бұл әдісті қолдану кезінде кестені фондық бейленуге дәл қою
мүмкін емес.
Басқа қосылу кестелерді немесе фреймдер тобын пайдаланғанда болады.
Абсолютті және салыстырмалы мөлшерлері берілетін фреймдерден болады. Бұл
жағдайда терезе размерін өзгерткенде бір баған немесе фрейм өзінің бұрынғы
қалпын сақтап қалады. Бұл кезде басқалары размерлерін өзгертіп, бос
орындарды ала бастайды.

2.2. ASP технология

ASP (Active Server Pages) – Microsoft корпорациясынан алынған WWW жүйесі
үшін қосымшаларды оңай жолмен жасау мүмкіндігін беретін ең күшті
технология. ASP – Windows NTжәне IIS (Internet information Server)
плптформасында жұмыс жасайды. ASP – программалау тілі емес, бұл Web
-беттерге программаларды қосу мүмкіндігін беретін ішкі технология. ASP
тілінің негізгі ерекшелігі – қарапайым скрипт тілі (VBScript немесе
JavaScript) және сыртқы СОМ-компоненттерін пайдалану мүмкіндігі.
Сіз програмамны жазып, оны сервердегі файлға жазасыз. Клиент браузері
файлды сұрайды. Файл бірінші сервермен интерпретацияланады, шығару
кезеңінде HTML-кодына өндіріледі. Осы HTML клиентке жіберіледі.
Программалары бар файлдар .asp кеңейтілуін алады. Asp файлдары –бұл
қарапайым мәтіндік файл. Файлдар кез-келген мәтіндік редакторда жазылады.
Браузерден сұраныс түскенде сервер файлдарды орындайтын болғандықтан asp
файлдары орналасқан каталог орнатылады. Негізінде программалар жүйеде
орнатылған кез-келген скрипті тілде жасала береді. VBScript және JavaScript
келісілген түрде орнатылған, немесе басқа да скриптілерді орнатуға болады,
мысалы Perl тілі. Егер де арнайы көрсеткіш болмаса VBScript тілі
пайдаланылады. Программалық фрогментер %% жақшасында жазылады.
Программалау қандай ортада құрылады.

Ф-ОБ-001133
Web –программалау үшін ең қарапайым орта. VBScript тілінде структуралық
программалау үшін барлық конструкциясы (if, while,case,etc) және
айнымалылар бар. Обьектілермен байланыс орнатылған. Олармен жұмыс өте
қарапайым - Object. Property, Object. Method. кірістірілген обьектілер
қатары да бар (Request, Response, Session, Server, Connection, Recordset).
Басқада компанеттерді орнатуға болады, мысалы электронды поштамен жұмыс
жасау үшін.
Шығару
Пайдаланушыға көрсетілген, ол берілгендерді HTML тілінде шығарады.
Пайдаланушы браузері бұл HTML-ді интерпретациялайды. Шығаруды қысқарту үшін
Response обьектісі қолданылады. Ал шығарудың өзі write обьектісінің
көмегімен орнатылады.
Response. Write (“h2Hello,world!h2”).
Осылайша жазба Response обьектісінің ішкі буферіне қойылады. Скрипт
жұмысын аяқтаған кезде барлық буфер клиентке беріледі. Сонымен, клиент
“тап -таза ” HTML алады. Ең маңызды Аsp программалары клиентік
бағдарламамен қамтамасыздандырудан тәуелді емес. Егер қатарлардың ішкі
шығаруында тырнақшаны пайдаланатын болсақ, тырнақша екі еселенеді. Басқа да
әдістер және Response қасеттері шығаруды басқарады. Осылайша Response
Buffer әдісі клиентің берілгендерді Response жазбасынан алу қадағалайды.
Response.Redirect әдісі браузерді басқа бетке бағыттайды. Бұл әдіспен жұмыс
істеу үшін оған дейін бұл бетте Response Write әдісін қолданбау керек.
Енгізу
Аsp программаларды пайдаланушыдан ештеңе сұрай алмайды, берілгендерді басқа
беттен немесе URL арқылы алады. Берілген параметірлер кіру арнасына
орналастырылады және Request обьектісі арқылы ғана кіруге болады. test. asp
праммасына var айнымалысын жіберу үшін test. аsp. Var=abc командасын жазу
керек. Программадан айнымалының мәнін алу үшін var= Request (“var”)
командасы қажет. Бірнеше айнымалылар & белгісі арқылы ажыратылады. test.
asp.var1= abc
&var2=def
Сонымен қатар, URL параметрлерін беру үшін HTML формасын пайдалануға
болады. Шақыратын бетте былай жазамыз:
form method=”get”action=”test.asp”
input type=text name =”varl”value=”default”
input type=hidden name=”var2”value=”var2value”
input type=submit value=”Submit Form”
form

Ф-ОБ-001133
Осылай пайдаланушы енгізу қатарының бірінен (var1) келісілген түрде
“default” мәні бар форманы көре алады. Екінші қатар (var2) көрінбейді және
“var2 value” мәнін жіберіп отырады. “Submit Form” батырмасы форманың
толтырылуын аяқтайды және барлық айнымалыларды test.asp (action)
программасына жібереді. Егер method= ”get” болса, айнымалылар URL
(test.asp?мфк1=default&var2=var2val ue) арқылы жіберіледі. егер
method=“post” болса айнымалылардың жіберілуі байқалмайтындай, сұраныс
арқылы жіберіледі. Егер сізде GET әдісі үшін арнайы аргумент жоқ болса,
post әдісін қолданып көріңіз.
Формалар
HTML формалары пайдаланушымен байланыс орнату үшін қолданылады.
Басқарудың стандартты элементтері пайдаланылады. Барлық әралуандылық
бірнеше типтермен беріледі:
INPUT(TYPE=параметірлерімен)
SELECT
TEXTAREA
HTML құжатындағы сипаттамасы.
Бөлек беттер арасындағы байланыс.
Әдетте WWW сервері қосымша жағдайын сақтамайды, яғни барлық сұраныстар
өзара тәуелсіз және бірнеше сұраныстың бір пайдаланушыдан келгенін түсіну
үшін стандартты тәсілдің қажеті жоқ. Бірақ бұл толыққанды қосымшаларды
өңдеу үшін қажет және Web-қосымшалардың алғашқы мәселесі болып табылады.
Бұл мәселені шешудің бірден- бір әдісі-cookies. Пайдаланушының назарына
бірінші арнайы идентификатор ұсынылады,осыдан кейін пайдаланушы браузері
бұл идентификаторды әр қолданыста ұсынып отырады, сондықтан сервер оның дәл
сол пайдаланушы екенін тани алады. Пайдаланушы cookies-ті өшіріп тастауына
болады,бұл жағдайда бұл әдіс жұмыс істемейді. ASP cookies-ті пайдалана
отырып, бағдарламашыға оңай құрал Session (сессия) обьектасын
ұсынады.Сессия,жаңа пайдаланушы кез-келген asp-файл қосымшаларымен жұмыс
істегенде қосылады.Сессия,қолданушы 20 минут шамасында қосылмаса немесе
белгілі команда бойынша бітеді. Арнайы Session обьектісі сессияның күй-
жайын сақтайды.Ол жерге осы сессияның бетіндегі айнымалыларды жазуға
болады.
Session (“var”)=var
Санауға жеңіл болу үшін:
Var=Session(“var”)

Ф-ОБ-001133
Сессия осылайша беттер арасындағы берілгендерді жіберу әдісі болып
табылады.Бірінші бет берілгендерді сессияға жазады,ал екіншісі сол жерден
алады.
Session обьектісімен қатар пайдаланылатын Application әдісі де бар. Егер
сессия әрбір жаңа пайдаланушыға құрылатын болса, Application бір
экзимплиярда болады және қосымшаның барлық беттерімен қолданылады.
Application(“var”)=var
Var= Application(“var”)
Class.Object компанент құжаттамасында көрсетіледі.Var айнымалы- сына
құрылған обьект экзимплярына сілтеме сақталады.Обьект қажет емес жағдайда
сілтемені мына команда бойынша жарамсыз етуге болады.
Set var =Nothing
Берілгендер қорымен жұмыс.
ASP-ден кез-келген берілгендер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.