Электрлік қондырғылар жөнінде жалпы мәлімет

1.1. Негізгі терминдері мен анықтамалары.
1.2. Тоқ жүйелері мен электрлік қондырғының номиналды параметрлерін оқу.
1.3. Техника қауіпсіздігі туралы негізгі мәліметтер.

Электрлік қондырғы дегеніміз – электрлік энергияны тұтынуды, таратуды, реттеуді және түрлендіруді қамтамасыз ететін өзара байланысқан құрылғылар комплексі. Электрлік қондырғылардың құрылым ережелеріне сәйкес электрлік қондырғыларды 1 кВ-қа дейінгі және 1 кВ-тан жоғары болып бөледі.
Электрлік энергияны, сонымен қатар жылулық энергияны өндіретін электрлік қондырғыны электрлік станса деп атайды.
Электрлік стансаларда өндірілетін тін электрлік энергия электрлік подстанцияларға жіберіліп, онда электрлік энергия кернеуге, жиілікке және тоқ түрлеріне сәйкес түрленеді. Трансформаторлық подстанция дегеніміз – трансформаторлар арқылы бір кернеудің электрлік энергиясын екінші кернеудің электрлік энергиясына түрлендіретін электрлік подстанция.
Электрлік тарату құрылғысы дегеніміз – бір кернеу бойынша электрлік энергияны қабылдайтын және тарататын электрлік қондырғы.
Электрлік желі дегеніміз – белгілі бір аймақтың электрлік энергиясын қабылдайтын және тарататын тарату құрылғылары мен подстанциялардың қосындысы болып табылады.

1. Почаевец В.С., Электрические подстанции М., 2001г.
2. Васильев А. А. Электрическая часть станций, подстанций. М., Энергия, 1980г.
3. Андреев В.А. Релейная защита и автоматика систем электроснабжения. М., Высшая школа, 1991г.
4. Ливинец Н.П., Немилостивый А.Н. Энергетика анықтамасы. К., Техника, 2008ж
5. Сибикин Ю.Д., Сибикин М.Ю. Өндірістегі электр қондырғыларын монтаждау және пайдалану.

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

1. Бөлім. Электрлік қондырғылар жөнінде жалпы мәлімет.
1.1.Тақырып. Негізгі түсініктер мен анықтамалар. Электрлік қондырғылардың негізгі терминдері мен анықтамалары. Электрлік стансаларда электрлік энергияны өндіру. Электрмен қамтамасыз етудің негізгі сұлбалары.
1.2.Тақырып. Тоқ жүйелері мен электрлік қондырғының номиналды параметрлері. Үшфазалы айнымалы тоқ. Тұрақты тоқ жүйесі. Жұмыс режимі. Номиналды параметр. Қуаттың, тоқтың және кернеудің номиналды шамалары.
1.3. Тақырып. Техника қауіпсіздігі туралы негізгі мәліметтер. Өртке қарсы қауіпзіздік. Электрлік қауіпсіздік. Адам ағзасына тигізетін электрлік тоқтың әсері. Электрлік қондырғылардың электрлік тоқтан қорғану құрылғылары. Электрлік тоқтан қорғанудың жеке құралдары. Кіріспе нұсқаулық. Жұмыс орынында берілетін нұсқаулық.

5. Бақылау сұрақтары.
1. Электрлік қондырғыларда өрттін пайда болу себептері
2. Оқу шеберханаларында қандай өртке қарсы қауіпсіздікті сақтау қажет?
3.Оқу шеберханаларында қандай электрлік тоққа қарсы қауіпсіздік сақтау қажет?
4. Адам денесіне электрлік тоқтың қандай әсерлерін білесін?
5. Қызмет көрсету персоналының бойында кернеу өтетін металлдық корпус пен конструкцияға тиіп кетуден қандай сақтау құралдары қолданылады?
6. Электрлік тоқтан қорғанудың қандай жеке құралдарын білесің?
7. Дәрігер келгенге дейінгі электрлік тоқтан зақымданушыға көрсететін алғашқы көмек.
8. Мына түсініктерге анықтама бер: электрлік қондырғы, электрлік станция, электрлік подстанция, трансформаторлық подстанция, тарату құрылғысы, электрлік желі, электроэнергетикалық желі, энергожүйе, электрлік қабылдағыш, электрлік энергияны тұтынушы.
9. Электрлік қабылдағыштарды электрмен қамтудың қандай сенімділік категорияларын білесін?
10. Энергожүйенің элементтерін ата.
11. Мына түсініктерге анықтама бер: жұмыс режимі, номиналды режим, номиналды параметр.
12. Номиналды қуат қалай анықталады?

6.Әдебиеттер
1. Почаевец В.С., Электрические подстанции М., 2001г.
2. Васильев А. А. Электрическая часть станций, подстанций. М., Энергия, 1980г.
3. Андреев В.А. Релейная защита и автоматика систем электроснабжения. М., Высшая школа, 1991г.
4. Ливинец Н.П., Немилостивый А.Н. Энергетика анықтамасы. К., Техника, 2008ж
5. Сибикин Ю.Д., Сибикин М.Ю. Өндірістегі электр қондырғыларын монтаждау және пайдалану.
Нұсқау.
5.1. Негізгі терминдері мен анықтамалары.
Электрлік қондырғы дегеніміз - электрлік энергияны тұтынуды, таратуды, реттеуді және түрлендіруді қамтамасыз ететін өзара байланысқан құрылғылар комплексі. Электрлік қондырғылардың құрылым ережелеріне сәйкес электрлік қондырғыларды 1 кВ-қа дейінгі және 1 кВ-тан жоғары болып бөледі.
Электрлік энергияны, сонымен қатар жылулық энергияны өндіретін электрлік қондырғыны электрлік станса деп атайды.
Электрлік стансаларда өндірілетін тін электрлік энергия электрлік подстанцияларға жіберіліп, онда электрлік энергия кернеуге, жиілікке және тоқ түрлеріне сәйкес түрленеді. Трансформаторлық подстанция дегеніміз - трансформаторлар арқылы бір кернеудің электрлік энергиясын екінші кернеудің электрлік энергиясына түрлендіретін электрлік подстанция.
Электрлік тарату құрылғысы дегеніміз - бір кернеу бойынша электрлік энергияны қабылдайтын және тарататын электрлік қондырғы.
Электрлік желі дегеніміз - белгілі бір аймақтың электрлік энергиясын қабылдайтын және тарататын тарату құрылғылары мен подстанциялардың қосындысы болып табылады.
Электроэнергетикалық жүйе дегеніміз - электрлік стансаларда, электрлік желілерде орнатылатын генераторлар және одан қорек алатын электрлік энергия қабылдағыштардың электрлік энергияны тұтынатын, тарататын және өндіретін жүйе.
Энергетикалық жүйе дегеніміз - ортақ басқару режимінде электрлік энергияныүздіксіз өндіру, тарату және түрлендіру процесінде өзара байланысқан жылулық және электрлік желілер мен электрлік стансалардың қосындысы.
Электрлік энергияны басқа бір энергия түрлеріне түрлендіретін құрылғы электрлік энергияны қабылдағыш деп атайды. Электрлік энергияны қабылдағыштар әр түрлі болып келеді. Оларға мыналар кіреді:
- электрлік қозғалтқыштар, әр түрлі станокты құрылғылар мен электрлік көліктің жетектері ретінде қолданылады;
- қыздыру, люминесцентті, сынап және басқа да газ тәрізді шамдардың жарықтандырушы аспаптары;
- электротехнологиялық қондырғылар (металлдарды ұшқындап өңдеуге арналған электрлік ошақтар, станоктар, пісіру машиналары);
- электрлік тұрмыстық аспаптар (тоңазытқыштар, шаңсорғыштар, электрлік плиталар, үтіктер және радио- телеаппаратура);
- электрлік медициналық аспаптар және аппараттар;
- есептеу, ақпараттық орталықтарды, ғылыми мекемелердің қондырғылары және аспаптары.
Электрлік энергияны тұтынушыларға өндірісте, мекемеде, цехтарда, құрылыс алаңдарда электрлік энергияны қабылдағыштар болып саналады. Тұтынушыларды электрмен қамту сенімділігінің деңгейі оның электрлік қабылдағыштарының категорияларымен анықталады. Электрлік қондырғыларларды пайдалану ережелеріне сәйкес электрлік қабылдағыштарды 3 категорияға ажыратады.
1-ші категорияда электрлік қабылдағыштардың электрмен қоректенуі үзілген кезде мынадай қауіпті жағдайлар болуы мүмкін: адам өміріне қауіп төну, халық шаруашылығына үлкен шығын әкелу, негізгі қымбат қондырғының бұзылуы, күрделі технологиялық процесстердің үзілуі, коммуналдық шаруашылықтың негізгі қажетті элементтердің функциясының бұзылуы.
II категориядаэлектрлік қабылдағыштардың электрмен қоректенуі үзілген кезде мынадай қауіпті жағдайлар болуы мүмкін: түгелдей шикізаттың шығарылмауы, түгелдей жұмыс механизмдері мен шаруашылық көліктің тұрып қалуы, көптеген адамдардың қалыпты жұмысының бұзылуы.
III категорияға I және II категорияға кірмейтін электроқабылдағыштар жатады.

1.2. Тоқ жүйелері мен электрлік қондырғының номиналды параметрлерін оқу.
Электрлік стсансаларда жиілігі 50 Гц үшфазалы айнымалы тоқ және 3,15; 6,3; 10,5; 15,75 и 21 кВ болатын кернеу өндіріледі. Электрлік энергияның бір бөлігі генераторлық кернеу арқылы ЛЭП бойымен тұтынушыларға жіберідеді. Ал екінші бөлігі қасында орналасқан тансформаторлық подстанцияға жіберіледі, онда кернеу ондаған немесе жүздеген киловольтқа дейін көбееді. Электрлік энергияны жоғары кернеумен алыс ара қашықтықтарға тарату үнемді болып келеді, себебі оның ЛЭП сымдардарының пайдасыз шығындалуы төмендейді.ЛЭП кернеуі 1 км ұзындыққа 1кВ есебінен алынады. Электрлік желідегі кернеудің жоғарылауы немесе төмендеуі желінің, сымдардың оқшаулау деңгейінің өзгеруіне әкеліп соғады, ал бұл өз тарапынан ЛЭП-ғы металлдардың шығыны мен олардың бағасын өзгертеді. Шығыны жағынан үнемді кернеуді әрбір жағдай үшін бөлек-бөлек тнхникалық-экономикалық есептеу жасап алады.380220 В кернеулі үш фазалы желіні жарық беретін электрлік қондырғыдарды және қуаты аз электрлік қозғалтқыштарды қоректендіру үшін қолданылады. Бұл желілерді жерлендірілген бейтарап сымы бар төрт сымды үш фаза және нольдік сым ролін орындайды. Бұл ақауы бар фазаның автоматты сөндірілюін қамтамасыз етеді. Ал бұл сәйкесінше желілерге қызмет көрсету қауіпсіздігін жоғарылатады. Халық шаруашылығының салалары үш фазалық тоқ жүйесімен бірге тұрақты тоқ жүйесін қолданады.
Тұрақты тоқтың 600 В кернеуі трамвай және троллейбус желілерінде,825 В- метрополитендерде, 3000 В электрленген магистральдық жолдарда қолданылады. Тұрақты тоқ сонымен қатар түсті металлургияда және химиялық шаруашылықтада пайдалынылады.
25 КВ кернеулі бір фазалы айнымалы тоқ жүйесі электрленген темір жол желілерінде кең қолданыс тапқан. Электрлік қондырғыларда пайда болатын ұзақ немесе қысқа уақыттық күйі және белгілі бір параметрлермен сипатталатын шамалары номиналды деп аталады.
Номиналды параметрлер каталогтарда, жабдықтар щиттеріндегі справочниктерінде көрсетіледі, олардың шамасы өндіруші заводтардан беріледі.
Электр қондырғының жабдықтау изоляциясының деңгейін анықтайтын негізгі параметрлердің бірі өндірушінің гаранттық мерзімінде электр қондырғының қалыпты жұмыс жасауға арналған номиналды кернеу болып табылады.
Төменде электрлік қабылдағыштармен электрлік тарату желілерінде қолданылатын номиналды кернеу шамасы көрсетілген.
Uном, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.