Байланыс желілері мен сымдар

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Байланыс желілері мен сымдар

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім.

1. Байланыс желілері мен сымдар

2. Кабель түрлері

3. Кабель мен сымдардың маркіленуі

4. Сымсыз байланыс арналарының түрлері

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Ақпаратты тарату - жүйесінде тарату ортасы таратқыш пен қабылдағыштың арасындағы физикалық жол болып табылады. Тарату орталары бағытталған және бағытталмаған болып бөлінеді.

Электромагниттік толқын қатты өткізгіш бойымен бағытталып тарайды. (мысалы, кабель, мыс коаксиаль кабель, опто-талшықты кабель) . Мұнда жоғары жиілік сигналын бағытталған сәулеге жинақтауға болады.

Бағытталмайтын тарату сипаттамаларын анықтағанда орта емес жолағының ені маңызды (диапазонға байланыс) .

Байланыс тарату арнасындағы кабельдердің түрлері, солардығ ішінде коаксальды және опто-талшықты кабельдердің құрылысы мен жұмыс істеу принциптері туралы жазылған.

Жалпы, ақпарат ауа байланыс арнасы арқылы да жеткізілетіні сөз етілген. Ауа байланыс желілері арнайы арматуралар мен изоляторлардың көмегімен тіректерге орнатылған металл сымдардың, кабельдердің жүйесі.

Байланыс желілері мен сымдар

Байланыс желісі - байланыс объектілерін, цифрлы деректерді (мәліметтерді) өзара жалғастыратын құралдар жүйесі. Ол сымды байланыс желісі, радиорелелі байланыс желісі, оптикалық байланыс желісі, акустикалық байланыс желісі, т. б. болып ажыратылады. Сымды Байланыс желісі аспалы және кабельді Байланыс желісінен тұрады. Байланыс желісі ретінде жоғары кернеулі желі де пайдаланылады. Ақпарат тасымалдау жүйесінің негізгі құраушысы электромагниттік сигналдар таралатын байланыс желілері болып табылады. Байланысқа қойылатын талаптарға сәйкес ақпаратты тасымалдау үшін желілі немесе радио баланысты қолданады.

Желілі сымдар арқылы электромагнит өрісі бағыттаушы орта бойымен (кабель, толқын таратушы, оптикалық желілер және т. б. ) таралады. Байланыс кабелі өзара оқшауланған өткізгіштерден тұрады. Оқшаулату материалы ретінде арнайы қағаз немесе пластмасса қолданылады. Ылғалдылықтың әсерінен қорғау мақсатымен кабель герметикалық қаптаманың ішіне орнатылады да оны механикалық әсерден алдын ала сақтау үшін қосымша қабаттармен қаптайды.

Өткізгіш жұбы сигнал таралатын электр тізбегін құрайды. Кабель желілері байланыс жүйелерінің қоршаған ортаның климаттық және бөгде сигналдардың әсерін төмендетіп, жұмыс істеу жиілік аралығын ұлғайтуға мүмкіндік береді. Кабельді жерасты, суасты және бекітпелі деп бөледі.

Қалалық телефон байланысында қолданылатын кабельдің түрлері көп. Бір кабель тіпті 500, 1000 және 3000 жұп байланыс сымдарынан тұрады. Кабельдің әр байланыс сымы арнайы қағазбен немесе целлюлозадан алынатын затпен қапталады. Сым белгілі бір ретпен оралады да қорғасын қорапшаның ішіне орналастырылады. Қазіргі кезде байланыс сымдарын көбінесе пластмассаның әр түрлі түрімен (полиэтилен, поливинилхлорид, фторопласт) оқшаулатылады.

Қалалар арасында байланыс орнату үшін арнайы қалааралық симметриялы жәнеи коаксиалды кабельдер шығарылады. Олардың қалалық кабельден ерекшелігі сым жұптарының саны бірнеше ондықтан аспауында. Мұндай кабельдер жер астында орналасқандықтан олардың механикалық беріктігін арттыру үшін броньмен қаптайды.

Байланыс сымның әрқайсысы электромагнит өрісін тудырады да сымдардан тыс өріс сәулеленуінің эффектісі өзгермейді-таралу жиілігінің шамасы артқан сайын сәулелену кушейеді.

Қалалық телефондық кабельдер көптеген сым жұбынан тұратынын айттық. Осы сымдар арқылы сигнал өткенде оның жылдамдығы артқан сайын әсер етуші электромагниттік өрісі де арта түседі.

Байланыс тізбектері арасындағы өзара әсерлесу құбылыстары қалалық телефон желілері бойымен ақпараттың тасымалдау жылдамдығын шектейді де, тәжірибе жүзінде 2Мбит\с-тан аспайды. Бұл мұндай байланыс желілері арқылы видиосигналдардың, яғни қозғалмалы бейнелердің тасымалдау жылдамдығы кемінде елу есе жоғары болу керек. Осы жағдайда коаксиалды кабельді қолданады.

Кабель түрлері

Кабель (голл. kabel - канат, сым арқан), электрлік - сырты қорғағыш қаптамамен қапталған, бір немесе бірнеше оқшауланған өткізгіштерден (ток өткізетін талсымдардан) тұратын өткізгіш.

Коаксальды кабельдер.

Коаксиалды кабельдер радио және телевизиялық аппаратураларда қолданылады. Коаксиалды кабельдер ақпаратты 10Мбит/с жылдамдықпен 185-500 метр қашықтыққа жібере алады. Олар қалыңдығына қарай қалың және жұқа болып бөлінеді. Коаксиалды кабельдердің типтері 1 кестесінде берілген.

1. кесте
Типтері Атауы, қарсыласу мәні
RG-8 және RG-11 Thicknet, 50 Ом
RG-58/U Thinnet, 50 Ом, жалпылай орталық мыс өткізгіш
RG-58 А/U Thinnet, 50 Ом, орталық өткізгіш
RG-59 Broadband/Cable television (көпсиымдылықты және кабельдік телевидение), 75 Ом
RG-59 /U Broadband/Cable television (көп сиымдылықты және кабельдік телевидение), 50 Ом
RG-62 ARCNet, 93 Ом

Thinnet кабелі RG-58 ретінде танымал болған, мәліметтерді танымалдаудың физикалық түрінде кеңінен қолданылады. Желілер қосымша құрылғы сұрамайды және өте қарапайым, әрі арзан. (Thin Ethernet) жұқа коаксиалды кабелі қалың кабельге қарағанда ақпаратты қысқа қашықтыққа ғана жібере алады. Бірақ жұқа кабельмен қосылу үшін СР-50 типтегі BNC разъем стандарттары қолданылады және ол барлық ЛВС офистарға стандарт болып табылады. Төменде сипатталатын Ethernet 10Base2 технологиясында да қолданылады.

Қалың коаксиалды кабель (Thick Ethernet) кедергілерге қарсылығы өте жоғары, механикалық сапалы, бірақ кабельді орнату кезінде ЛВС-ке қосылу үшін арнайы қажеттіліктерді талап етеді. Ол жұқа кабельмен салыстырғанда біршама қымбат, және майысқақ емес. Төменде сипатталатын Ethernet 10Base5 технологиясында қолданылады. . ARCNet желісі әдетте RG-62 А/U кабелін қолданады.

Оптикалы-талшықты кабель. Картинки по запросу оптоволоконный кабель

1-сурет. Оптоталшықты кабель құрылымы

1970 жылы Corning Glass Company инженері Капрон жасады. Оптикалы-талшықты кабель(Fiber Optic Cable) алысқа ақпаратты өте үлкен жылдамдықпен жібереді. Және олар тыңдау құрылғыларына жарамсыз. Оптикалы-талшықты кабельмен ақпарат жөнелту үшін жарық қолданылады. Жарық өткізгіш қызметін атқарып тұрған талшық ақпаратты алысқа әрі үлкен жылдамдықпен жіберуге көмектеседі, бірақ ол өте қымбат және онымен жұмыс істеу өте ауыр. Оптикалы-талшықты кабель жуандығы бірнеше микрон ғана болатын орталық шыны жіпшеден тұрады. Оның сырты жалпылай шынымен жабылған. Мұның бәрі сыртқы қоғаныс қабатының ішінде орналасады. Оптикалы-талшықты линиялар өте сезімтал. Мұнда жарық көзі ретінде жарық диодтары қолданылады (LED - Light Emitting Diode), ал ақпарат жарықтың интенсивтілігінң өзгеруі арқылы кодталады. Кабельдің қабылдайтын ұшында детектор желілік импульстарды электрлік сигналдарға айналдырады. Оптоталшықты кабельдердің екі түрі бар: бір модтық және көпмодтық (қосымша градиентті жылдамдығы 2 Гбит/сек) . Бірмодтықтардың диаметрі кішкентай (5-10мкм) , қымбат және ақпаратты жіберу қашықтығы жоғары (100Гбит/с) . Жарық импульстары бір бағытта қозғала алатындықтан оптоталшықты кабельдер базасындағы желілердің әр сегмент үшін кіретін және шығатын кабельдері болуы керек. Оптоталшықты кабельдер арнайы коннекторлерді және жоғары квалификациялық орнатуды талап етеді. Көп модтық бір уақытта бірнеше сәуле таратылады. Жылдамдығы 20Мбит/с.

Кабель мен сымдардың маркіленуі

Көптеген кабельдер мен сымдардың оқшауламалық қабы сыртқы механикалық әсерден мақта мата өріммен қорғалған болады. Сымдардың салаларының және оқшауламамалық қабының материалына қарай маркілейді. Маркіні әріппен жазады: АПН, ПРТО, ПГВ. Әріптер мынаны білдіреді:
А - алюминий сала(егер бұл әріп жоқ болса, онда мыс салалы болғаны) ; Р - резеңке оқшауламалы;
В - полихлорвинил оқшауламалы, Н - наирит оқшауламалы, П - сым, ПП - жалпақ сым,
О - өзара оқшауланған сымдардың ортақ бір қабы бар; Т - труба ішімен жүргізуге арналған сым; Г - иілгіш сым; Д - қос сым, Ш - баусым
ВВГ - күштік кабель ТПЖ және ПВХ оқшауламасымен қапталған, Салалары мыс материалынан жасалған, сыртқы қорғанысы жоқ. Жиілігі 50 Гц, 600 - 1000 В кернеудегі электр тогын тарату және
жіберу үшін арналған күштік кабель. 1 - ден 5 - ке дейінгі салалардан тұрады, Қимасының диаметрі 1, 5 тен 240 мм2 дейін.
АВВГ - күштік кабель ТПЖ және ПВХ оқшауламасымен қапталған, салалары алюминий материалынан жасалған, сыртқы қорғанысы жоқ. Жиілігі 50 Гц, 600 - 1000 В кернеудегі электр тогын тарату және қолдану үшін арналған күштік кабель. 1 - ден 5 - ке дейінгі салалардан тұрады.
Қимасының диаметрі 1, 5 тен 240 мм2 дейін.
ВББШВ - мыс салалы брондалған күштік кабель. Кабельдің саласы бір сымды немесе көп сымды
болып келеді. 1 - ден 5 - ке дейінгі саладан тұрады. Қимасы 1, 5 мм2 - 240 мм2. ТПЖ - оқшауламасы бар,
сыртқы қабы бар, оқшауламамен кембриктің араларында ПВХ қолданылады. Содан кейін екі лентамен брондайды.
ПП - Жалпақ сым, саласы бір сымды мыстан жасалған. Оқшауламасы ПВХ - дан және сыртқы қабығы да ПВХ - дан жасалған. Салаларының саны 2 немесе 3, қимасының размері 1, 5 тен 6 мм2 дейін. Стационарлық жарықтағыш жүйелерде, сонымен қатар жарықтандыруда, розеткаларды монтаждауда қолданылды. Номинальдық кернеуі 250 В, жиілігі 50 Гц. - 15 тен +50 С дейінгі аралықта қолданылады.
Майысу радиусы 10 дециметрден аспау керек.

Сымсыз байланыс түрлері

Алғаш рет сымсыз байланыс 1935 жылы Нью-Йорк пен Филадельфияны 150 км аумақ қамтамасыз етілген.

Өткізгішсіз технологиялар.

Мәліметтерді өткізгішсіз жіберудің әдістері (Radio Waves) өте ыңғайлы және ақпарат жіберуде теңдессіз құрал болып табылады. Өткізгішсіз технология сигналдың типі бойынша, жиілік бойынша (үлкен жиілік үлкен жылдамдықты білдіреді), және жіберу қашықтығы бойынша ажыратылады. Мұндағы бөгеттер мен бағасы да үлкен роль атқарады. Өткізгішсіз технологияның үш түрін бөліп қарастыруға болады:
− радиобайланыс;
− микротолқынды диапазондағы байланыс;
− инфрақызыл байланыс;

Радиобайланыс

Сол секілді радиобайланыс технологиясы мәліметтерді радиожиілік арқылы жіберіледі де, алшақтығы жағынан мүлдем шектелмейді. Ол географиялық ара-қашықтығы өте үлкен локальдық желілерді байланыстыру үшін қолданылады. . Радиобайланыс өте қымбат тұрады, атмосфералық және электрондық жағдайларға сезімтал келеді. Оны бұзу оңай, сондықтан қауіпсіздік деңгейін жоғарылату үшін шифрлауды қажет етеді.

Микротолқынды диапазондағы байланыс
Микротолқынды диапазондағы байланыс (Microwaves) арқылы мәлімет алмасуда өте үлкен жиіліктер қолданылады, және оларды қысқа қашықтықта да, үлкен қашықтықта да қолдануға болады. Бұл байланыстың шектеулі жері жіберуші мен қабылдаушы тікелей байланыс зонасында болуы керек. Бұл физикалық ақпарат тасушыларды қолдану мүмкін болмаған жағдайда пайдаланылады. Микротолқынды диапазондағы байланыс арқылы ақпарат жөнелтуде спутникті қолдану өте қымбат болуы мүмкін.

Инфрақызыл байланыс

Инфрақызыл технология (Infrared transmission) өте үлкен жиіліктің негізінде жұмыс жасайды. Оның жиілігін көрінетін жарықтың жиілігімен салыстыруға болады. Оны ара-қашықтығы жақын жерге екіжақты немесе кеңтаралған байланысты орнату үшін қолдануға болады. Инфрақызыл байланыста әдетте қабылдаушыға инфрақызыл толқындарды беру үшін жарық диодтары(LED - Light Emitting Diode) қолданылады. Инфрақызыл ақпарат жіберу ара-қашықтығы бойынша шектелген, сондықтан ол тек офистік ғимараттарда ғана қолданылады.

Ауадағы байланыс желілері

Ауа байланыс желілері арнайы арматуралар мен изоляторлардың көмегімен тіректерге орнатылған металл сымдардың, кабельдердің жүйесі. Олар механикалық беріктілігімен, ұзақ уақытқа қызмет етуі жоғары жиілікті аппаратураның тізбекке қосылуы ерекшелігіне жатады.

Кемшіліктері:

Үлкен габаритті;
Электрлік тізбектердің сипаттамасына тәуелділігі;
Механикалық тәуелділігі;
Климаттық тәуелділігі.

Механикалық тәуелділігіне байланыыты АБЖ төрт түрге бөлінеді:

ЖеңілдетілгенЖ
ҚалыптыҚ
КүшейтілгенК
Ерекше күшейтілген. ЕК

1 кесте.

Ауа байланыс желілірінің негізгі шарттары:

Желі түрі

Климаттық аудан жаңдайы (қыс мезгілінде)

Мұздың қалыңдығы, мм

Тіректер саны

1 км

Тіректер арасы, м

Желі түрі: 1. Жеңілдетілген

Климаттық аудан жаңдайы (қыс мезгілінде): Төмен мұздақты

Мұздың қалыңдығы, мм: 5

Тіректер саны1 км: 20

Тіректер арасы, м: 50

Желі түрі: 2. Қалыпты

Климаттық аудан жаңдайы (қыс мезгілінде): орташа интенсивті

Мұздың қалыңдығы, мм: 10

Тіректер саны1 км: 20

Тіректер арасы, м: 50

Желі түрі: 3. Күшейтілген

Климаттық аудан жаңдайы (қыс мезгілінде): Үлкен интенсивті

Мұздың қалыңдығы, мм: 15

Тіректер саны1 км: 25

Тіректер арасы, м: 40

Желі түрі: 4. Ерекше күшейтілген

Климаттық аудан жаңдайы (қыс мезгілінде): Ерекше күшейтілген

Мұздың қалыңдығы, мм: 20

Тіректер саны1 км: 28

Тіректер арасы, м: 35, 7

АБЖ негізгі элементтері

Ауадағы байланыс желілерінің негізгі элементтеріне тіректерде орнатылған сымдар (желілік, жалғау) және де тіректерге сымдарды орнату үшін арналған арматура.

Желілік сым дегеніміз АБЖ көп қолданылатын сымдар түрі, ол жоғары электрлік өткізгіштігімен, жоғары механикалық беріктілігімен, иілгішті, коррозияға қарсы тұра алатын, тиімділігімен ерекшеленуі керек. Көбінесе мыстан, болаттан, немесе бейметал сымдардан жасалады.

Мыс сым -4; 3, 5 немесе 3мм диаметрмен жасалып, атмосфералық әсерлер мен химимялық әсерлерден қорғайды. Коррозияның алдын алу үшін мыс қышқылының жұқа қабатымен қаптайды. Кемшілігі: қымбаттығы.

Болат сым 5; 4; 3; 2, 5; 2 және 1, 5мм диаметрлі сым. 5; 4 ; 3мм диаметрлі сым қалааралық желіде, 2, 5; 2 ; 1, 5мм жергілікті желілерде қолданылады. Коррозиядан қорғау үшін жұқа қабатты цинкпен қапталады. Қымбат емес.

Биметалл сым -(мыс болат) өзекшесі болаттан жасалып, сырты мыспен қапталады. Мысты сымға қарағанда механикалық беріктігі жоғары.

Сымдарды тіректерге бекіту үшін изоляторларда диаметрі 2 және 2, 5мм жалғаулық сым қолданылады.

Жұмсақ болат, цинкталған талсым тек кана АБЖ нің болат сымдары үшін қолданылады.

Жұмсақ мысты түрлі түсті металлдар үшін. Екі желілік сымдардың өзара байланысуын дәнекер сым деп атаймыз.

Қазіргі заманғы ұйымдар өздері арқылы күн сайын өтіп отыратын әртүрлі, негізінен алғанда электроеды және телекоммуникациялық ақпараттың үлкен көлемімен сипатталады. Сондықтан да барлық маңызды коммуникациялық тораптарға шығуды қамтамасыз ететін, коммутациялық тораптарға жоғары сапалы шығар жерге ие болған маңызды. Елді мекендердің арасындағы қашықтықтар орасан зор, ал жер бетіндегі желілердің сапасы сын көтермей отырған Қазақстанда осы мәселенің оңтайлы шешімі спутниктік байланыс жүйелері болып табылады.

Бүгінгі таңда әртүрлі спутниктік жүйелерге, әртүрлі принциптерге негізделген және әртүрлі қолданысқа арналған спутниктік байланыс жүйелерінің саны көп.

Әлемдік байланыс - бір немесе бірнеше әлемдік аппараттарда (ӘА), немесе бір немесе бірнеше жердің жасанды серіктерінде (ЖЖС), немесе космостағы басқа обьектілерде қолданылатын радиобайланыс.

Әлемдік жүйе - мақсатты анықтауда әлемдік байланысты қолданатын әлемдік станция (ӘС) және (немесе) жерлік станцияға біріктірілген кез келген топ. Спутникті (серікті) жүйе (СЖ) - бір немесе бірнеше ЖЖС қолданатын әлемдік байланыс. Спутникті желі - тек бір ЖЖС және олармен бірге әсер ететін жерлік станциялардан (ЖС) тұратын спутниктік жүйе немесе спутниктік жүйенің бір бөлігі. Жергілікті станция - жерде орналасқан станция. Спутникті сызық - бір ЖЖС арқылы таратқыш және қабылдағыш ЖС арасындағы радиосызық. Әлемдік станция (ӘС) - ЖЖС немесе ӘА-да орналасқан станция. Белсенді спутник - радиобайланыс сигналдарын ретрансляциялау немесе таратуға арналған тасушы ретранслятор (РТР) ЖЖС. Шағылған спутник - радиобайланыс сигналдарының шағылуына арналған ЖЖС. Әлемдік байланыс жүйесінің негізгі элементтері: орбиталардағы ЖЖС; жерлік станциялар; басқару орталығы (БО) .

Сурет 2. 1. Спутниктің Жерді айналу периодының орбита биіктігіне тәуелділігі

Әлемдік байланыстың негізгі сипаттамалары:

- 7 МГц-275 ГГц (45, 5 ГГц-ке дейін негізделген) диапазондағы жиілік сызығында.

- Жерлік станциялар және бір ЖЖС 15000 шм дейін, екі ЖЖС арасындағы немесе ЖС және ЖЖС - млн. шм арасындағы байланыс қашықтығы.

- Көп станциялы мүмкіндік (КМ) көп санды жерлік станцияның РТР бағандарын біруақтылы қолданылуын сипаттайды.

Спутникті желі жерлік және спутникті сегменттен тұрады. Жерлік сегмент жойылған терминалдарды және орталық телепортты құрайды. Тұрғызудың техникалық мүмкіндігі тек нүкте-нүкте байланысынан тұрмайтындығы спутникті желінің бірегей ерекшелігі болып табылады. Будандас желілерді (жалпы қабылдағыш каналмен) пайдалану(эксплуатация) негізгі қызығушылыұты туғызады. Осындай шешімдер пайдаланылған шығындарды төмендету және спутникті сегментті эффективті қолдануға көмектеседі. Спутникті станциялар телефонды аппараттарды (факсимильді) тікелей қосуды, АТБ немесе интерфейспен қосылуға мүмкіндік береді.

Сурет 2. 2. Жер серіктерінің орбиталары: 1- геостационарлы; 2- жоғарғы эллипті; 3- төмен-жоғарғы

Сурет 2. 3. Жер мен спутниктің өзара орналасуы

СБЖ пайдаланылатын СВЧ антенналары - жер үсті стансалары беретін радиосигналдарды қабылдауға арналған және осы сигналдарды кері ретрансляцияға арналған жиіліктегі диапазон. Спутниктердің көбі гигагерцті диапазонды 6/4 ГГц, кейбіреулері 14/12 ГГц пайдаланады (бірінші сан - Жер - спутник буыны бойынша жұмыс жиілігі, ал екіншісі - спутник - Жер буыны бойынша жұмыс жиілігі) . Спутниктің сигналды қабылдауы мен беруі - транспондер деп аталатын арнайы құрылғымен қамтамасыз етіледі. Абоненттер арасындағы өзара әрекеттесу тізбек бойынша жүзеге асады: абонентті станция (ақпаратты жөнелткіш) - таратқыш жерүсті радиотелеметриялы станция (РТС) - спутник - қабылдағыш жерүсті радиотелеметриялы станция - абонентті (ақпаратты алушы) . Жерүстіндегі бір РТС жуық жатқан АЖ тобына қызмет етеді.

Спутник пен жерүстіндегі РТС арасындағы деректерді беруді басқару үшін мынадай тәсілдер пайдаланылады.

1. Кәдімгі мультиплексирлеу - жиілік бөлігу мен уақытын бөлінулер. Біріншісінде барлық жиілікті спектр радиоканал подканалға бөлінеді, олар пайдаланушылар арасында кез - келген графикті беру үшін үлестіріледі.

Бұл тәсілдің кемшілігі: ішкі каналдар тиімді пайдаланылмайды, бастапқы каналдар өткізу сызығының едәуір бөлігі бөлу сызығы ретінде пайдаланылады.

Сурет 2. 4. Спутникті байланыс жүйесінің құрылымдық сұлбасы

Екіншісінде барлық уақытты бөлінулер пайдаланушылар арасында бөлінеді, олар шешуі бойынша ұсынылған уақытша кванттарға (слотқа) иелік етеді.

2. Сұрау - таңдау әдісі мен құралын пайдаланатын “бастауыш/қайталама” кәдімгі тәртібі. Бірінші орган ретінде көбінесе РТС, сиректеу - спутник шығады. Сұрау/таңдау циклі көп уақытты алады, әсіресе желісте АЖ үлкен саны болғанда. Сондықтан пайдаланушыға сұрау салу реакция уақыты ол үшін қабылданбайтындай болуы мүмкін.

3. “Бастауыш/қайталама” типті басқару тәртібі сұраусыз, уақытты кванттаумен

көптік кіру әдісін жүзеге асырумен (ТДМА) . Мұнда слоттар бірінші РТС белгіленеді, эталон деп аталады. Эталонды станция басқа РТС сұрау салуды қабылдап бұл сұрауларды кадрды беру үшін нақтылы слотты станциялары белгілену жолымен қанағаттандырады, ол каналдың графигі мен қамтылу сипатына байланысты болады. Мұндай әдіс кең түрде коммерциялық спутниктік желісте пайдаланылады.

4. Басқарудың тең рангілі тәртібі. Пайдаланушылар каналға кіруге тең құқылы, канал үшін бәсекелестік жүреді. 70 - жылдар басында Н. Абрамсон тиімді бәсекелесу әдісін ұсынып, ол ALOHA жүйесі деп аталды.

Бұл жүйенің бірнеше нұсқасы бар: кездейсоқ кіру әдісі (кездейсоқ ALOHA) ; тең рангілі басымды слот жүйесі (слотты ALOHA) және т. б.

Спутниктік байланыс желісінің негізгі артықшылықтары:

- Станциялар арасында байланысты қамтамасыз ету;

- Қашықтығына тәуелсіз ақпаратты беру құны;

- Желісті тұрғызу мүмкіндігі;

Спутниктік байланыс желісінің кемшіліктері:

- Деректер берілісінің құпиялығын қамтамасыз етуге қаражат пен уақытты жұмсау қажеттілігі;

- Үлкен қашықтықтан радиосигналдарды қабылдауда кідірістің болуы;

- Радиосигналдардың өзара қателесу мүмкіндігі;

- Сигналдардың әртүрлі атмосфералық құбылыс әсеріне ұшырауы;

Қорытынды