Перифериялық құрылғылар

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Перифериялық құрылғылар

Жоспар 1. Компьютер құрылғылары 2. Құрылғы драйвері 3. Құрылғыны басқару блогы 4. Құрылғының блок-схемасы Дербес компьютердің «дербес» деп аталуының себебі - компьютер тек қана бір адамның жұмыс істеуіне арналған. Яғни бір мезгілде компьютерді бір ғана адам басқарады деген сөз. Бұл компьютерлердің үлкен ЭЕМ-дерге қарағанда сипаты мен мүмкіндіктері басқаша болғанымен, осыған ұқсас операцияларды орындай алады. Дербес компьютерлердің үстел үстіне қоятын, портативті және қалтаға салып жүретін түрлері кездеседі. Алдағы уақытта біз үстел үстіне қойылатын (desktop) компьютердерді қарастыратын боламыз. Компьютер құрылғылары

Жүйелік блок - дербес компьютердің ең негізгі құрылғысы. Жүйелік блоктың ішінде жүйелік тақша(аналық плата), процессор, оперативті жад, қатқыл диск, қоректендіру блогы, видеокарта секілді көптеген маңызды құрылғылар орналасады. Жүйелік блоктың алдыңғы панелінде қосу (Power) және қайта жүктеу (Reset) батырмасы, компакт-диск мен дискетаны оқитын дискжетектер және қызыл-жасыл жарық индикаторлары орналасады. Жүйелік блоктың артқы жағында негізгі (монитор, пернетақта, тінтуір) және қосымша құрылғыларды (принтер, модем, сканер, микрофон) қосатын порттар мен кірістік құрылғылар орналасқан.

Дисплей

Дисплей (монитор) - компьютердің экранына ақпаратты шығаратын құрылғы. Сыртқы пішіні бойынша дисплей кәдімгі түрлі түсті теледидарға ұқсайды, сондықтан оны жиі телевизиялық техникадағыдай монитор деп те атайды.

Пернетақта

Пернетақта - компьютердің жұмысын басқара отырып, қажетті ақпаратты енгізу үшін қолданылатын құрылғы. Ол әріптің және цифр пернелерінің көмегімен компьютерге кез келген ақпаратты енгізуге мүмкіндік береді. Қазіргі компьютерлердің пернетақтасында 101 немесе 105 перне, ал оң жақ жоғарғы бұрышында жұмыс режимі туралы ақпарат беріп отыратын 3 жарық индикаторы орналасады.

Жүйелік блок

Дисплей

Пернетақта

Тінтуір

Принтер

Сканер

Компьютер - жай ғана машина, ол өзі көрсетіп тұрған сөздерді «түсінбейді» және өз бетінше «ойламайды». Компьютер тек қана бағдарламада көрсетілген сызықтар мен түстерді енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен механикалық түрде көрсетеді. Адам миы экрандағы көріністі қабылдап, оған белгілі бір мән береді.

осы түрі басқаларына қарағанда кеперифериялық құрылғылары

Джойстик - ол стержіндік-қалам депте аталады, экран бетінде тік және қисайту жағдайларын қамти алатын манипуляторлық тетік. Көбінесе компьютерлік ойындарда қолданылады. Кейбір модельдерде қысымның көрсеткіші болады. Қаламның батырмасына қатырақ басатын болсақ, онда экран бетінде курсор тезірек жүретін болады.

Принтер - баспаға басатын құрылғы. Компьютердегі ақпаратты кодтап, мәтіндік немесе графиктік түрде қағаздарға шығарады.

Принтерлердің түрлері көп, бірақ негізгі үш түрі бар: матрицалық, лазерлік және сиябүріккіш (струйные) .

Матрицалық принтерлер өте кішкентай іштік инелер жиынтығынан тұрады, ол инелердің көмегімен боялған таспаға салған қағазды ұру арқылы символдардың ізін қағазда қалтырады. Принтерде басылған әрбір 9, 18 немесе 24 инелердің көмегімен орныдалады. Матрицалық принтерлердің қатты дыбыс шығаруы, нашар қағазға басылуы олардың кемшіліктеріне жатады.

Лазерлік принтерлер олар крерокстар секілді жұмыс атқарады. Компьютер өз жадына беттің «көшірмесін» ( "образ") сақтап принтерге жібереді. Ақпарат қағаз бетіне лазірлік сәулелер айналып тұрған жарықты тез сезгіш барабанға түсу арқылы проекцияланады.

Электр тогының кернеуімен қызған барабан бетіне боялған парошокты (тонер) жабыстырады. Принтер ыстық валдың арқасында өзіне қағазды барабан астына салып тартады, сол кезде тонер қағаз бетіне түседі. Ондай притерлердің монохромды және түрлі түсті түрлері бар.

Сиябүркіштік принтерлер сия құйғышы бар ыдыс арқылы өзінің бояуын бүрку арқылы қағазға басады.

Плоттер (графикасалушы ) - компьютердің көмегімен графиканы сызатын, сурет салатын немесе диаграмма құратын құрылғы.

Плоттерлер конструкторлық сызбаларды, архитектуралық жоспарларды, географиялық және метеорологиялық карталарды, күрделі сызбалады алу үшін қолданады. Плоттерлер суреттерді проның көмегімен салады. Роликтік плоттерлер перо астынан қағазды айналдырып отырады, ал планшеттік плоттерлер горизонтал жатқан қағаздың жаөық бетінің үстімен жүргізеді.

Сканер - компьютерге мәтіндік немесе графикалық ақпаратты енгізетін құрылғы. Суреттің немесе мәтіннің цифрланған құжатын алып компьютердің жадына енгізеді.

Егер принтерлер компьютерден ақпаратты қағаз бетіне шығарса, ал сканерлер қағаз бетіндегі мәтінді және бейнелерді компьютерге енгізеді. Қолдық снанерлер қолдың көмегімен құжаттың үстінен өткізеді және плпншеттік сканерлер копия жасайтын құрылғылар секілді қағаз бетіндегі ақпараттың көшімесін алып компьютерге енгізеді.

Құрылғыларды үлестіру программасы (Программа распределения устройств; deviceallocation program) - тапсырма боліміне, құрылғылардың қолайлылыгын тексеруге, ыңғайлы құрылғыларды болуге және тапсырма бөліміне құрылғылар белу фактісін дайындауға қажетті том мен қүрьшғыны анықтауға арналған программа.

Құрылғы драйвері

Құрылғы драйвері (Драйвер устройства; device driver) - операциялық жүйенің сыртқы құрылғылармен - пернелік тақта, тышқан, монитор немесе принтерлермен - байланысын орнататын төменгі деңгейдегі басқару программасы. Ол операциялық жүйе жүктелісімен іске кіріседі. Драйвер қызметіне құрылғының мәліметтер алу, үзілістерін өңдеу, оған келіп түскен сұраныстардың кезегін сақтау және сұраныстарды құрылғыны басқару командаларына түрлендіру кіреді. Кейбір драйверлер сыртқы құрылғылармен байланысты емес компьютердің жадын немесе басқа ішкі қызметтерін басқару ісінде қолданылады.

Құрылғыны басқару блогы

Құрылғыны басқару блогы (Блок управления устройством; unit control block) - 1) компьютерлердің бірыңғай жүйесінің операциялық жүйесінде - операциялар құрамының, ақпарат түрлерінің, қалып-күй байттарынын және баска да мәліметтерді енгізу-шығару қүрығыларының сипаттамалары бар кесте; 2) шағын компьютерлер жүйесінде - енгізу- шығару драйверлерін пайдаланатын және құрылғы жайында статикалық, динамикалық мәліметтері бар кесте.

Құрылғының блок-схемасы

Құрылғының блок-схемасы (Блок-схема устройства; block diagram) - күрылгының негізгі блоктарын, олардың қүраушыларын нақтыламастан корсететін схема. Мүндай схеманы даярлау кез келген жүйе тек компьютерлік жұмыс еместігін ұгынудың алғашқы қадамы болып саналады.

Пернетақта деген не?

Компьютердің пернетақтасы -компьютерге ақпарат енгізуші құрылғы және басқарушы сигналдарды беруші. Ол стандартты пернелер жиынтығынан және қосымша пернелерден тұрады (функциональдық пернелер, курсорды басқарушы пернелер, кіші цифрлық пренелер) .

Барлық пернетақтадан терілген символдар мониторда курсордың жанында бейнеленіп отырады. ( курсор (бағыттауыш) -мониторда бағытауыш ретінде көрінетін белгі, ол пернетақтадан енгізілетін таңбаның орынын көрсетіп отырады.

Көп тараған пернетақталардың бірі QWERTY ("кверти" деп оқылады), онда альфавитті-цифрлік бөлімі жоғары жақта және сол жақта орналасқан.

Пенетақталардың түрлері:

Бұндай пернетақталардың жоғары жағында орналасқан 12 функциональдық пренелері болады. Олардың әрбіреуі немесе пернелер комбинациялары арқылы қандайда бір қызмет атқарады. Мысалы: көтеген бағдарламаларды F1 пернесі анықтама шығарады, ал бағдарламадан шығу үшін F10 пернесі қолданылады. Ctrl+F4 пернелер комбинациясы бағдарламаларды немесе терезелерді жабады және компьютерді сөндіру көмектеседі.

Басқару пренелері мынандай қызметтер атқарады:

Enter- енгізу пернесі;
Esc(Escape - шығу) қандайда бір әрекетті болдырмауды орындайды, бағдарламадан шығу, мәзірден шығу т. б. ;
CtrlжәнеAlt- бұл пернелер жеке әрекет жасай алмайды, бірақ басқару пернелерімен бірігіп қызмет атқарады;
Shift(регистр) - пернелердің регистірін өзгертуді қамтамасыз етеді (жоғарыны төменгіге немесе керісінше) ;
Insert(қою) -кою және өзгерту күйін орнатады (жаңа символды жазылып тұрған мәтіннің үстіне қоя алады, бұрынғы символдардың үстіне жазып өзгерте алады) ;
Delete(жою) -курсордың алдындағы символды жояды;
Back Spaceнемесе←курсор алдындағы символды жояды;
HomeжәнеEnd- жолдың басына және аяғына көшуді орындайды;
Page UpжәнеPage Down- мәтін бойынша алдыңғы бетке және артыңғы бетке көшу орындайды;
Tab-табуляция пернесі, курсорды оңға қарай бірнеше позияияға жылжытады;
Caps Lock- жоғары регистірді қамтамасыз етеді, бас әріптерді жазады;
Print Screen- экранның ағымдағы ақпаратын көшіруді қамтамасыз етеді.
Аты жазылмаған ең ұзын перне- бос орын жазуға арналған.
курсорды жоғары, төмен, солға және оңға бір позицияға жылжытуға арналған пернелер.

Кіші цифрлық пернетақта екі жағдайда жұмыс атқарады - сандар енгізуге және курсорды басқаруды. Жағдайлар арасына көшуді Num Lock пернесі атқарады.

Манипулятор деген не?

Манипуляторлар (тышқан, джойстик, трекбол) - курсорды басқаратын арнайы құрылғылар.

Тышқан ол алақанға сиятын қорапша секілді құрылғы. Тышқан компьютердегі арнайы блокқа (адаптер) кабель арқылы жалғанады. Ол экран бетіндегі курсорды басқарушы тетік. Жоғары бөлігінде үш перне орналасқан, олар мәзірлер шығару үшін, басын және соңын анықтау үшін, сызу үшін т. б. қолданылады.

Джойстик - ол стержіндік-қалам депте аталады, экран бетінде тік және қисайту жағдайларын қамти алатын манипуляторлық тетік. Көбінесе компьютерлік ойындарда қолданылады. Кейбір модельдерде қысымның көрсеткіші болады. Қаламның батырмасына қатырақ басатын болсақ, онда экран бетінде курсор тезір Трекбол - қорапша үстінде шары бар манипулятор. Қолданушы шарды айналдыру арқылы курсорды керек жеріне апара алады. Тышқаннан айырмашылығы трекбол компьютер жанынан бос орынды Дигитайзер - дайын суреттерді (сызбаларды, карта) цифрлік түрге айналдыратын құрылғы. Планшет тәрізді тегіз беттен тұрады, үстел бетінде орналасады, және арнаулы перо құрылғысы болады, сол перо арқылы планшет бетіндегі позицияны көрсетеді. Пероны планшет бетімен жылжыту кезінде оның нүктелік координаталары анықталып отырады, ол нүктелер компьютерде өлшем бірліктерге айналады қажет етпейдіек жүретін болады. Плоттерлер конструкторлық сызбаларды, архитектуралық жоспарларды, географиялық және метеорологиялық карталарды, күрделі сызбалады алу үшін қолданады. Плоттерлер суреттерді проның көмегімен салады. Роликтік плоттерлер перо астынан қағазды айналдырып отырады, ал планшеттік плоттерлер горизонтал жатқан қағаздың жаөық бетінің үстімен жүргізеді.
Плоттерге де принтерлерге секілді арнайы бағдарламалар( драйвер) қажет.

Компьютер (ағылшынша: computer - «есептегіш»), ЭЕМ (электрондық есептеуіш машина) - есептеулерді жүргізуге, және ақпаратты алдын ала белгіленген алгоритм бойынша қабылдау, қайта өңдеу, сақтау және нәтиже шығару үшін арналған машина. Компьютер дәуірінің бастапқы кезеңдерінде компьютердің негізгі қызметі - есептеу деп саналатын. Қазіргі кезде олардың негізгі қызметі - басқару болып табылады.
Негізгі принциптері: Өзінің алдына қойылған тапсырманы орындау үшін компьютер механикалық бөліктердің орын ауыстырылуын, электрондардың, фотондардың, кванттық бөлшектердің ағынын немесе басқа да жақсы зерттелген физикалық құбылыс әсерлерін қолданады. Көбімізге компьютерлердің ең көп таралған түрі - дербес компьютер жақсы таныс.
Құрылғылар драйверлері , яғни CONFIG. SYS файлының шеткері кұрылғылар көрсетілетін Оеүізе деген сөз тұрған жолында жазылған файлдар. Ондай файлдағы вирус сол құрылғыны іске қосқан сайын қызметке кіріседі. Бірақ драйверді бір компьютерден екінші компьютерге көшіру өте сирек болағындықтан, мұндай вирустар көп тарала қоймаған. DOS жүйелік файлдарына (МS DOS. SYS және ІО. SYS) да вирус жұқтырылуы теория жүзінде мүмкін болганымен, олардың таралуы іс жүзінде өте сирек кездеседі.

Әдетте әрбір вирус түрі файлдың бір немесе екі типіне (түріне) ғана «жұғады». Көбінесе бірден орындалатын файлдарға «жұғатын» вирустар жиі кездеседі. Дискінің жүктегіш аймағын зақымдайтын вирустар екінші орында деп айтуға болады. Шеткері құрылғылар драйверлерін зақымдайтын вирустар сирек кездеседі, әдетте олар бірден орындалатын файлдарға да зиянын тигізеді. Құрылғылар драйверлері , яғни CONFIG. SYS файлының шеткері кұрылғылар көрсетілетін Оеүізе деген сөз тұрған жолында жазылған файлдар. Ондай файлдағы вирус сол құрылғыны іске қосқан сайын қызметке кіріседі. Бірақ драйверді бір компьютерден екінші компьютерге көшіру өте сирек болағындықтан, мұндай вирустар көп тарала қоймаған. DOS жүйелік файлдарына (МS DOS. SYS және ІО. SYS) да вирус жұқтырылуы теория жүзінде мүмкін болганымен, олардың таралуы іс жүзінде өте сирек кездеседі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.