Операциялық күшейткіштердің қолданылуы



1 Операциялық күшейткіштер.
2 Операциялық күшейткіштердің қолданылуы және биполярлық транзистормен байланысы...
3 Дифференциалды күшейткіш..
4 Жүктемені операциялық күшейткішке қосу.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер.
Операциялық күшейткіш (Операционный усилитель; operational amplifier, opamp) — 1) әрекеттер тіркесі күшейткіштің қосалқы тізбелерін ауыстырып қосу арқылы өзгертілуі мүмкін аналогтық компьютердің элементі; кернеу өзгерісінің формасы белгілі бір математикалық өрнекке сәйкес болғанда, шығыстық кернеу өзгерісінің формасы а өзгеріс формасына сәйкес болады. Мысалы, қосындыны орындау үшін а-ға программаланған болса, онда оның кірісіндегі кернеу акернеу кірісіндегі а- ның қосындысына тең болады; 2) кері байланыс тізбегі жоқ күшейткіш. Әдетте, тұрақты ток күшейткіші. Оның күшейту еселігі үлкен, кіріс кедергісі жоғары, ал шығыс кедергісі төмен болады.
Күшейткіштік каскадтардың параметрлері мен сипаттамалары неғұрлым кең аралықты қамтитын болса, онда олар солғұрлым әр түрлі мақсаттағы электрондық құрылғыларда қолданымды келеді Осындай әмбебап күшейткіштік құрылымды элементке операциялық күшейткіш жатады.
Негізгі әдебиет:
1. Гусев В. Г., Гусев Ю. М. Электроника иМПТ: Учебник для вузов - М.: Высш. шк., 2005. - 799 с. [1]
2. Батоврин В.К., Бессонов А.С., Мошкин В.В. LabVIEW: практикум по аналоговой и цифровой электронике: Лабораторный практикум. Издание второе.-М., 2008. [2]

Қосымша әдебиет:
1. Ф.И.Вайсбурд, Г.А.Панаев, Б.Н.Савельев. Электроные приборы и усилители. Изд.3-е, стереотипное. – М.: КомКнига, 2005. – 472 с. [3]
2. Раимова А.Т., Якупов С.С. Электроника и основы микропроцессорной техники: Учебное пособие.- Оренбург: ГОУ ОГУ, 2003. – 145 с. [4]

Мазмұны

1
Операциялық күшейткіштер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
2
Операциялық күшейткіштердің қолданылуы және биполярлық транзистормен байланысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

5
3
Дифференциалды күшейткіш ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7
4
Жүктемені операциялық күшейткішке қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
9

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
10

1 Операциялық күшейткіш

Операциялық күшейткіш (Операционный усилитель; operational amplifier, opamp) -- 1) әрекеттер тіркесі күшейткіштің қосалқы тізбелерін ауыстырып қосу арқылы өзгертілуі мүмкін аналогтық компьютердің элементі; кернеу өзгерісінің формасы белгілі бір математикалық өрнекке сәйкес болғанда, шығыстық кернеу өзгерісінің формасы а өзгеріс формасына сәйкес болады. Мысалы, қосындыны орындау үшін а-ға программаланған болса, онда оның кірісіндегі кернеу акернеу кірісіндегі а- ның қосындысына тең болады; 2) кері байланыс тізбегі жоқ күшейткіш. Әдетте, тұрақты ток күшейткіші. Оның күшейту еселігі үлкен, кіріс кедергісі жоғары, ал шығыс кедергісі төмен болады.
Күшейткіштік каскадтардың параметрлері мен сипаттамалары неғұрлым кең аралықты қамтитын болса, онда олар солғұрлым әр түрлі мақсаттағы электрондық құрылғыларда қолданымды келеді Осындай әмбебап күшейткіштік құрылымды элементке операциялық күшейткіш жатады. Операциялық күшейткіштің жиілік бойынша жұмыс істеу аралығы кең, күшейту коэффициенттері өте жоғары, кірмелік кедергісі өте үлкен де, ал шықпалық кедергісі аз болыпі келеді. Операциялық күшейіткішке мұндай қасиеттерді оның құрамына кіретін симметриялы немесе бейсимметриялы дифференциалдың каскадтар мен коллекторы ортақ каскад және басқа қосымша элементтер қамтамасыз етеді.
Операциялық күшейткіштер аналогтық есептеу машиналарында және автоматты басқару қондырғыларында кеңінен қолданылады. Мұнда олар негізінен математикалық амалдарды (қосу, алу, интегралдау т.б.) орындау үшін пайдаланылады.

а) б)

1.1-сурет. Операциялык күшейткіштің шартты белгісі (а) мен сумматордың сұлбасы (б).

Оперциондық күшейткіш- үлкен кіру кедергісімен және өз шығу кедергісі бар күшейту коэффицентіне ие болатын тұрақты тоқтың дифференциялды күшейткіштері. Шығу кернеулігі келесі формуламен анықталады:

Uшығу=U+-U-∙Kоу (1.1)

Мұндағы: U+- ОK инверісті емес кірудегі кернеу; U-- ОK инверісті кірудегі кернеу; Uшығу- ОK шығудағы кернеу; Kоу- ОK микросхемасының күшейту коэффиценті.[1]
Операциондық күшейткіштің келесі сыртқа шығулар бар:
oo Инверісті кіру;
oo Инверісті емес кіру;
oo Кернеуліктің қоректену тұжырымы (екі полярлы қоректену көздері қажет);
oo Шығу;
oo Жиіліктің коррекциясының тұжырымдары.
Кернеулер кіре берісте беріледі және шығу жерінде екі нүктеден шешіледі.
Егер инвертирующий кіру жерге қосылған (заземлен) және инвентерующий кіруге сигнал берілсе, онда шығудағы сигнал фаза бойынша кіру жерінде сигнал 1800 қа бұрылады.
Егер инвентерующий кіру жерге қосылған (заземлен), ал сигнал неинвентерующий кіруге берілсе, онда шығудағы сигнал кірудегі сигналмен синфазалық болады.
Операциондық күшейткіш нағызға жақындаушы мінездемеге ие. Күшейткіштің мінездемесі:
oo Кернеулігі бойынша К--infinity шексіз күшею коэффиценті
oo Rкіру--infinity шексіз толық кіру кедергісі
oo Rшығу--infinity нолбдік толық шығу кедергісі
oo Uкіру--infinity тең дәрежедегі кірудегі нөльдік кернеулік
oo f--infinity шексіз өткізу жолағының ені
Нақты операциондық күшейткіш тура болып табылмайды.
Жоғарыда аталып өткен мінездемелер нөлдік болып табылмайды немесе соңғы мәнді береді.
Операциондық күшейткіш дифференциалдық кіру күшейткішіне ие болатын көп каскадты болып табылады.
Бірінші каскадты операционды күшейткіштің дифференциалды күшейткіш каскады болып табылады. Дифференциалдық күшейткіш кіру кернеулігінің әртүрлілігін күшейтіп және симфазалық сигналды күшейтпейді. Үлкен кіру кедергісіне ие. Операциондық күшейткіштін барлық микросхемасы бойынша кіру кернеулігін анықтайды.
Екінші каскад кезендік күшейткіш каскады болып табылады. Олар бірнеше болуы мүмкін. Каскад ортақ эмит схемасы бойынша орындалады.
Аяқталған каскад орнына жай және екі тактілі комплементарлы эмиттерлі қайталағыш қолданылады. [4]

2 Операциялық күшейткіштердің қолданылуы және биполярлық транзистормен байланысы

Операциялық күшейткіш (ОК) аналогты есептеу машиналарында математикалық операцияларды орындауға арналған. Алғашқы лампылы K2W ОК-н 1942 жылы Л.Джули (АҚШ) жасап шығарған. Ол екі қосақталған электровакуумдық триодтан тұрды. Алғашқы ОК-тер үлкен және қымбат құрылғы болды. Лампыларды транзисторлармен алмастырғаннан кейін операциялық күшейткіштердің көлемі кішірейіп, арзан, сенімді бола түсті, әрі олардың қолдану саласы да кеңи түсті. Алғашқы транзисторлы операциялық күшейткіштер саудада 1959 жылы пайда болды. Р.Малтер (АҚШ) жеті германий транзисторларымен варикапты көпірден тұратын Р2 ОК-н жасап шығарды. Сенімділігін, сипаттамаларын жақсартуға, бағасын және көлемін кішірейтуге (азайтуға) қойылған талаптар, 1958жылы Texas Instruments (США) лабораториясында ойлап шығарылған интегралды микросхемалардың дамуына әсерін тигізді. Нарықтық жетістіктерге жеткен алғашқы mA702 операциялық күшейткішті 1963 жылы Р.Уидлар жасап шығарған. Бүгінде ОК наменклатурасы жүздеген атаулардан турады. Операциялық күшейткіштердің шағын габаритты корпуста шығарылып, арзан болуы оның кең таралуына әсерін тигізеді. Операциялық күшейткіштер, нөлдік ығысу кернеулері мен кірістік токтарының мәндері төмен, және күшейту коэффициенті жоғары, тұрақты ток күшейткіштері болып табылады. Өлшемі мен бағасы жағынан алғанда олардың жеке транзисторлардан айырмашылығы жоқ. Сонымен қатар, операциялық күшейткіштердегі схема арқылы сигнал түрлендіру тек қана күшейткіштің кері байланыс тізбектерінің қасиеттері арқылы анықталады, және жоғары тұрақтылығымен, қайта өндірілуімен ерекшеленеді. Сондай-ақ, ОК-ның мінсіз сипаттамалырының арқасында олардың негізінде жасалған электронды схемаларды жузеге асыру, жеке транзистор негізінде жасалғаннан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Күшейткіштің жұмыс істеу принципі
Күшейткіш элементтер туралы жалпы түсінік
Фазоайналдырғышы бар синусоидалды сигналдар генераторын есептеу
Қуат күшейткіштері
Операциялық күшейткіштің қасиеттері
Дифференциальдық күшейткіш каскадтар
Күшейткіштің құрылымдық схемасын таңдау және негіздеу
Күшейту тізбектері
Операциялық күшейткіштер
Интегралды микросхема
Пәндер