Торқанаттылар (Сhrysopidae)

І. Кіріспе
1.2 Жіктелу жүйесі
1.3 Морфологиясы
ІІ. Негізгі бөлім
2.2 Биологиясы
2.3 Өсімдікті зақымдау белгісі
2.4 Табиғи жаулары
ІІІ. Қорытынды
ІV . Пайдаланылған әдебиеттер

Жіктелу жүйесі . Торқанаттылар (Chrysopidae) – жәндіктердің бір отряды. Торқанаттылар-толық түрленген жәндіктер,олардың екі жұп ұзын,мөлдір қанаттары тор желісі пішіндес сипатта.Барлық торқанаттылар-жыртқыштар,сондықтан топырақта немесе суда тіршілік ететін олардың дернәсілдері бұлардан қалыспайды,кейде тіпті ересек дарақтардан да асып түседі.Өз олжасын дернәсіл алдымен өткір бізгегімен пісіп,содан кейін жарасына ас қорыту сөлдерін төгеді және күйдірілген азығын(бұл үшін оларда бізгек пен төменгі жағының әр жағында арнайы науа орналасқан). Жыртқышта қарапайым алтынкөз алдына жан салмайды-нәзік қанаттары және үлкен алтын көздері бар әсем солғын-жасыл жәндік.Оның үстіне алтынкөздер щіркейлерді,құрттарды және ұсақ биттерді талмай аулайды.Аналықтары жұмыртқаларын ұзын,жұқа сабаққа салып,оны шіркейлер құжынаған жапырақпен бекітеді.Алтынкөздердің дернәсілдері жұмыртқадан тырбаңдап әрең шығып,бірден асқа бас қояды.Күніне тататындары 100-150 шіркей.
Тұқымдастары. Құмырсқа арыстаны-торқанаттылардың ішіндегі ең танымал өкілдерінің бірі.Ересек құмырсқа арыстандары-әлсіз мөлдір қанатты көркем жәндіктер,олар өз атауларын икемсіз,үлкен жақты жыртқыш дернәсілдеріне бола алған.Жұмыртқаны құйрығымен жарған дернәсіл қазылған құрғақ құмға келіп,оны айналасына шашып,бірте-бірте диаметрі 10 см,тереңдігі 5 см шұқыршық жасап алады. Құмырсқа арыстаны – торқанаттылар отрядының әдемі жәндігі. Ол далалы және шөлді аймақтарда жиі кездеседі.

1. Воронцов А.И, Мозолевская Е.Г. Практикум по лесной энтомологии. М., 1973.
2. Горностаев Г.Н. Насекомые СССР. М., 1970.
3. Мамаев Б.М., Медведьев Л.Н., Правдин Ф.Н. Определитель насекомых Европейской части СССР. М., 1976
4. Тыщенко В.П. Руководство по энтомологической практике Л., 1983.
5. Энтомология Ә.Т.Тілменбаев , Г.Ә. Жармұхамедова .