Бастауыш сыныпта математика сабағында дидакикалық ойындарды пайдаланудың әдістемелік жүйесі

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

Ф-ОБ-001/033

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ

ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

«Қорғауға жіберілді»

«Бастауыш оқыту теориясы

мен әдістемесі» кафедрасының

меңгерушісі п. ғ. к., доцент Б. Ортаев

« » 2011 ж.

Д И П Л О М Д Ы Қ Ж Ұ М Ы С

Тақырыбы: «Бастауыш сыныпта математика сабағында дидакикалық ойындарды пайдаланудың әдістемелік жүйесі»

050102- мамандығы- «Бастауыш оқытудың педагогикасы

мен әдістемесі»

Орындаған: СПМ- 815о тобының студенті

Афизова Г.

Ғылыми жетекшісі: магистр оқытушы М. Кадирова

Түркістан - 2011

М а з м ұ н ыКіріспе:

М а з м ұ н ы

Кіріспе

: І

М а з м ұ н ыКіріспе: Бастауыш сыныпта дидактикалық ойындарды пайдаланудың психологиялық-педагогикалық негізі

: 1. 1

М а з м ұ н ыКіріспе: Дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы оқушылардың ой-өрісін дамытудың теориялық негізі

: 1. 2

М а з м ұ н ыКіріспе: Бастауыш сыныпта дидактикалық ойындарды пайдаланудың педагогикалық шарттары

: ІІ

М а з м ұ н ыКіріспе: Бастауыш сыныпта математика сабағында дидактикалық ойындарды пайдалану әдістемесі

: 2. 1

М а з м ұ н ыКіріспе: Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту барысында дидактикалық ойын есептерін пайдалану әдістемесінің негізі

: 2. 2

М а з м ұ н ыКіріспе: Бастауыш сыныпта дидактикалық ойындарды математика сабағы барысында пайдалану

: 2. 3

М а з м ұ н ыКіріспе: Сабақ жоспарының үлгісі

М а з м ұ н ыКіріспе:

Қорытынды . . .

Пайдаланылған әдебиеттер

Қосымша

КІРІСПЕ

Диплом жұмысының көкейкестілігі. Еліміз егеменді мемлекет болғалы бері барлық салаларда ауқымды өзгерістер жүріп жатыр. Мұндай өзгерістерден білім беру саласы да тыс қалған жоқ. Қазіргі білім беру (саласы) жүйесі әлемдік өркениеттің барлық талабына сай келетін, парасатты, білім мен біліктілігі жетілген мамандар дайындауды қажет етеді. Сондықтан да Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында білім беру жүйесінің міндеті ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау екендігі айтылған.

Іс-әрекеттің айрықша түрлерінің бірі ойын болып табылады. Ойын оқу әрекетіне тән бірқатар қасиеттерге ие екендігі белгілі. Мұны мектеп оқушыларының білімі мен дағдыларын қалыптастыруға бағыттауына мақсатталуы айқын көрсетеді. Сонымен қатар ойын оқушыларға қозғау салуға, оларға түрткі болуға да бағытталған. Ол төмендегідей бірқатар қайталанбас қасиеттерге ие: балалар мен жасөспірім жеткіншектер үшін оның оңайлығы мен игерімділігі, демократиялылығы («ойын барлығын да қабылдайды»), игерілуі тиіс шынайы ақиқаттың барынша әралуан қырларын модельдеуге мүмкіндік беретін ойындық құралдардың бейімділігі, ең бастысы-балалар үшін ойынның тартымдылығы. Қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбаев: «Ойын ойнап ән салмай, өсер бала бола ма?»-деп айтқандай, бала өмірінде ойын ерекше орын алады. Баланың өмірі, қоршаған ортаны танып, еңбекке қатынасы, психологиялық ерекшеліктері ойын үстінде қалыптасады. Олар ойын ойнау барысында өздерін еркін сезінеді. Іздемпаздық, тапқырлық әрекеті (сезіну, қабылдау, ойлау, зейін қою, ерік арқылы) байқалады.

Ойындарды мақсатты пайдалану мәселесі қандай да бір деңгейде бастауыш оқушыларына тәрбие беру теориясы мен оқыту тәжірибесінде шешімін тапқан. Педагогикалық ғылымның аталған саласына Л. А. Венгер, В. В. Давыдов, А. В. Запорожец, Н. Н. Подьяков, А. П. Усова, Д. Б. Эльконин және тағы да басқа ғалымдар өздерінің елеулі үлестерін қосты.

Кейбір әдіскерлердің пікір-көзқарастары бойынша ойын оқыту әдісіне жатқызыла бастады. Математиканы оқыту үрдісінде дидактикалық ойын есептердің қолданылымдары жеке оқушылардың ой-өрісін, біліктерін, дағдыларын қалыптастырудың құралы ретінде ғалым-әдіскерлер А. Е. Әбілқасымова, Ә. К. Қағазбаева, Д. Рахымбек, Б. Баймұханов, А. М. Мүбәраков, Е. Ж. Смағұлов, Ж. Т. Қайыңбаев, М. Ө. Мұсабеков, Г. О. Жетпісбаеваның т. б. еңбектерінде қарастырылған.

Ойынды бастауыш мектепте оқыту барысында қолдануға арналған Қазақстандық ғалымдардың біраз еңбектері бар. Атап айтсақ: Бастауыш сыныпта ұлттық-дидактикалық ойындарды пайдалануға Р. Жиеналиев пен Р. Қ. Керімбековтың ғылыми жұмыстары арналған. А. Ж. Алдажанова мен З. Н. Күдебаеваның ғылыми зерттеулерінде бастауыш сынып оқушыларының сабаққа қызығушылығын арттыруда дидактикалық ойындардың алатын орны жан-жақты қарастырылған. Математика сабақтарында дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыру проблемасы Т. Қ. Жаспанованың ғылыми еңбегінде қарастырылған. Білім беру барысында ойын технологиясын қолдануда С. Кемазанова қарастырған. Р. Керімбаева мен Т. Керімбаеваның еңбектерінде дидактикалық ойындардың түрлері зерттелген. А. К. Айтпаеваның зерттеу жұмысында қазақтың ұлттық ойындары бастауыш сынып оқушыларын тәрбиелеу құралы ретінде қарастырылған.

Бастауыш мектеп жас кезеңі (6-10 жас аралығы) ең алдымен жүйелі оқу әрекетін дамытудың барынша маңызды кезеңі болып табылатындығын атап өту қажет. Бұл жас кезеңінде балалардың бойында оқу біліктері қалыптастырылады, сол себепті де оқу іс-әрекеті бастауыш мектеп жасындағы балалар үшін жетекші іс-әрекеттердің бірі болып табылады.

Демек, бастауыш сыныпта математиканы оқытуда дидактикалық ойындарды қолдану арқылы оқушылардың ой-өрісін дамыту қажеттілігімен және ондай қолданудың теориясы негізделіп, әдістемесінің жүйеленбеуінің арасында қарама-қайшылық бар екендігі анық байқалады. Бұл қарама-қайшылық «Бастауыш сыныпта математика сабағында дидакикалық ойындарды пайдаланудың әдістемелік жүйесі» атты тақырыбының көкейкестілігін дәлелдейді.

Осыған орай зерттеудің проблемасы дидактикалық ойындарды қолданып, бастауыш сыныпта математиканы оқыту барысында оның әдістемесін жүйелеу болып табылады.

Зерттеу нысаны: бастауыш сыныптарда математиканы оқыту үдерісі.

Зерттеу пәні: бастауыш сыныпта математика сабағында дидактикалық ойындарды пайдалану.

Зерттеудің мақсаты: бастауыш сыныпта математика сабағында дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы оқушылардың ой-өрісін дамытудың әдістемелік жүйесін анықтау.

Зерттеу міндеттері:

- бастауыш сыныпта математика сабағында дидактикалық ойындарды пайдаланудың қазіргі жағдайын анықтау және ол ойындарды қолданып оқушылардың ой-өрісін дамытудың теориялық негізін анықтау;

- дидактикалық ойындарды пайдаланып оқушылардың ой-өрісін дамытудың әдіс-тәсілдерін анықтап, оны педагогикалық тұрғыда негіздеу;

Зерттеудің әдістері: зерттеу жұмыстарын жүзеге асыруда теориялық (аналитикалық-синтетикалық, салыстырмалы, индуктивті-дедуктивті талдау), эмперикалық (сұрау, бақылау, педагогикалық озық іс-тәжірибелерді жинақтау) ; дидактикалық ойын түрлерін ұсынып, оның нәтижесін көрсету, білім беру жүйесі субъектілерінің тәжірибелерін талдау, салыстыру, зерделеу, жинақтау әдістері қолданылды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы: Кіріспеден, ІІ бөлімнен, 4 тараушадан, қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімі және қосымшадан тұрады.

І Бастауыш сыныпта дидактикалық ойындарды пайдаланудың психологиялық-педагогикалық негізі

1. 1 Дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы оқушылардың ой-өрісін дамытудың теориялық негізі

Елімізде жүріп жатқан саяси-әлеуметтік реформаларға байланысты жалпы білім беру салаларына қойылатын талаптар да өзгеруде. Себебі білім беру жүйесі қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуында жетекші роль атқарады.

Қазіргі уақыттағы білім беру қызметкерлерінің алдында тұрған басты мақсат-еліміздегі білім беруді халықаралық деңгейге көтеру және білім сапасын жетілдіру, жеке тұлғаны қалыптастыру, қоғам қажеттілігін өтеу, оны әлемдік білім кеңістігіне кіріктіру болмақ.

Бастауыш мектеп тәжірибесінде ұлттық және дидактикалық ойындарды барынша біржақты түсіну және мұғалімдер мен оқушылар тарапынан оған деген әралуан қарым-қатынасты байқауға болады. Көптеген мұғалімдер мен әдіскерлер, мұндай ойынмен «қызықты» сипатта берілген тапсырмалар мен жаттығуларды ғана байланыстырады. Олар рольдік және басқа да ойындарды сабақтарда қолданудың орынсыздығы мен мақсатқа сай келмейтіндігі туралы айтады. Сондай-ақ қазіргі кезде көбінесе, ойынды екінші қатарға шығару байқалады. Ойын игерілген білімдер мен дағдыларды бекітуге арналған құрал ретінде ғана мойындалды. 1 және 2 сынып арифметика курсына арналған ойындар жүйесін жасап шығарған әдіскер Н. В. Огаркова да осындай ой-тұжырымға келген. Кейбір зерттеулер мен әдістемелік әдебиеттерде оқыту үдерісіндегі ойындарды пайдалану ерекшеліктерін айқындайтын ойын мен оқу іс-әрекеттерінің өзара байланысы жеткілікті айқындалмағаны еместігі байқалады.

Ойынды адамзат іс-әрекетінің арнайы формасы ретінде дамытудағы тарихи аспектті Е. А. Покровский, Р. И. Жуковская, Р. И. Меджерицкая, В. Г. Яковлева ғалымдардың зерттеулерінде сипатталды.

1980-1985 жылдардан бастап, ұлттық және дидактикалық мазмұнды ойын есептерінің мазмұны мен қызметін айқындау, нақтылау бағытында бірқатар іс-әрекеттер жасала бастады. Кіші мектеп жасындағы балаларды оқытуда ойынды пайдалануға байланысты М. И. Моро, А. М. Пышкало, В. Н. Рудницкая, Л. И. Смагина, Н. А. Янковская тарапынан жекелеген әдістемелік ұсынылымдар жасалды.

ХХ ғасырдағы көрнекті Нидерланды ойшылы И. Хейзинг «Ойнаушы адам» ұғымы «Жасаушы адам» ретінде елеулі қызметті бейнелейтіндігін айтады. Шындығында іс-әрекеттің қалған түрлерінің ешқайсысында да адам ойындағыдай өзінің психофизиологиялық, интеллектуалдық мүмкіндіктерін әйгілей алмайды. Ойын оқытады, дамытады, тәрбиелейді, әлеуметтендіреді, көңіліңді аулайды, демалыс сыйлайды. Баланы ойыннан ажырату-оның дамуының басты көзінен, шығармашылық импульсінен және әлемді тану үдерісін жандандырудан айыру болып табылады. Ойын - баланың барлық өмірлік бағыттарының реттеушісі. Дидактикалық ойындар таным және бастауыш білім беруде оқушылардың іс-әрекетінің белсендіргіші. Ол балалардағы балаға тән қасиеттерді сақтайды және дамытады, балалардың өмір мектебі және «даму тәжірибесі» Бала ойнай отырып өмірді таниды, өзін оған дайындайды, жасампаз адам ретінде қалыптасады.

Оқушылардың танымдық ойын әрекеттерінің түрлерін бірқатар
психологтар мен педагогтардың еңбектерінде МА. Данилов,
И. Я. Ленер, Л. В. Занков, М. М. Махмудов, А. Н. Леонтьев,

П. Я. Голперин, М. И. Левиналар дидактикалық ойынның бала өміріндегі маңыздарын атап өтті.

«Оқу құралдарының мінезі-мектеп мінезінің айнасы» - деп атақты ұлы педагог, ақын Мағжан Жұмабаев айтқандай, біздің берер білім, тәрбие жолына пайдаланылатын әдістемелер мәнді болуы керек. Ол үшін бала ұғымына, қабылдауына сәйкестендіріліп ойын ұйымдастыруы қажет. Балаға арналған білім баланың ақылына лайықталап, талабын шабыттандыратындай, ойын оятарлық, іскерлігін дамытарлықтай, бастаған істің нәтижесіне жетуге тырысарлықтай нәрлі болуы керек. Оқушылардың ой белсенділігін, саналы ойлана білуін дамыту мұғалімнің негізгі міндеті. Ойын баланың ойлау қабілеті мен сөздік қорын дамытуға, түрлі дағды мен шеберлікті меңгеруге, қиындықты жеңуге, төзімділікке баулиды. Олай болса, ойынды қай сәттерде, не мақсаттпен пайдаланатынымызға аса назар аудару қажет. Мысалы, балалардың ой-өрісін дамыту үшін «Санамақ» ойынын қолдануға болады. Оның басты ерекшелігі баланың ойлау қабілітін жетілдіру. Атау ұйқастарын санау арқылы бала сандардың атын атауға үйренеді, санға аты ұқсас заттарды танып біледі:

Бір дегеніміз-білеу,

Екі дегеніміз-егеу,

Үш дегеніміз үкі,

Төрт денегіміз төсек, т. б.

«Ақсүйек» ойыны белгісіз санды табуға арналған ойын. Ойынға толық сынып қатысады. Кестедегі белгісіз сандардың орнына «ақсүйек» тағылып жатыр. Кім дұрыс шығарса, сол табады. Кім ақсүйекті көп тапса, сол ұтады.

Д. Б. Эльконин ойын іс-әрекетінің дамуындағы екі әлеуметтік баспалдақтарды анықтап көрсетті: 1) заттармен әрекеттестікті бейнелейтін ойындар; 2) рөлдік ойындар.

Ойын тұтас ұжымды тәрбиелеудің тамаша құралы болып табылады. Ойын талаптарын орындау арқылы балалар өздерінің мінез-құлқы мен жүріс-тұрыстарын басқаруды үйренеді, оларда ұжымгершілік пен жауапкершілік сезімі дами түседі. Бір ойынға қатысушының ереже бұзуы тұтас команда нәтижелерінен көрініс тауып отырады. Ұжым талаптарын қайта-қайта бұзушылық болған жағдайда оны ойнаушылар қатарына қабылдамай қоюға болады. Ал бұл ықпал көрсетудің салмақты, байыпты шарасы болып саналады. Өйткені балаларды ойынға тартып, қатыстырудан басқа, ұжымда бірлікте болуға ұмтылу және белгілі орынды иемденуге деген ұмтылыс та олар үшін айрықша роль атқарады. Ойын балалардың белсенді қарым-қатынасқа және де ұжымдық іс-әрекетке деген мұқтаждықтарын қанағаттандырады. Ойын ұжымдағы жалпы нормалар мен құндылықтарды қалыптастырады. Дидактикалық ойындар қоршаған өмір құбылыстары мен заттары жөніндегі балалардың білімін нақтылайды, елестете алуды, сөйлеуді дамытып оқумен, санауды және т. б. үйретеді.

Біз өз зерттеуімізде төмендегідей түсініктемені ұстандық: дидактикалық ойындар - бұл ойындық және танымдық негізден тұратын іс-әрекет түрі. Баланың мектепке келуінен кейін ойын іс-әрекеттің жетекші түрі болмай қалады, дегенмен бұрынғыша баланың дамуы мен қалыптасуында елелулі орын алады. Мұндай пікірлерді Т. Е. Конникова, Ф. И. Фрадкина және т. б. көптеген ғалымдар қолдайды. Олар мектеп жасына дейінгі балалықтың аяқталуымен бірге ойынның өлмейтіндігін, тек қана өмір сүруді жалғастырып қана қоймай өзіндік үлгіде дами беретіндігін айқындайды.

Оқыту, білім беру мақсатында ойындарды пайдаланудың мақсатқа сәйкестілігін мойындауды біз ежелгі дүниеден де табамыз. Ойынды оқыту, білім беру және тәрбие беру құралы ретіндегі алғашқы жазбаларды біз ежелгі грек философы Платонның еңбектерінен кездестіреміз. Ол ойынның маңызды ролін барынша терең түсінді және ойындық тәсілдер балалардың оқуын, білімді меңгеруін оңайлатады деп санады. Рим мектептерінде Қайта өрлеу дәуірінде балаларды оқуға үйрету кезінде ойындарды енгізу міндетті түрде талап етілген болатын. Оқудағы ойын мәселесіне Р. Оуэн, Ф. Фребель, Ж. Фурье секілді ғалымдар да айрықша назар аударған. Олар, ойын балалардың ең қиын деген түсініктерді меңгеруді жеңілдетеді деп көрсетті. Ф. Фребель арнайы әдістеме әдістеме жасады және балаларды оқыту, оларға білім беру тек қана ойындық тәсілдер көмегімен ғана жүзеге асырылатын мектептерді Германияда құруға әрекет жасады.

Бүгінгі күннің өзекті мәселесі адам ресурстарын арттырудың ұстанымдарын, шығармашылық ойлауды қалыптастырудың теориясын басшылықққа ала отырып әлемдік бәсекелестікке лайықты жаңа тұлғаны субъект ретінде тәрбиелеу болып отыр. «Субъектілік» ұғымының мазмұны оқытудың жүйесіне жаңа көзқараспен қарауды талап етеді. Қазіргі даму кезеңі білім беру жүйесінің алдына өсіп келе жатқан жеке тұлғаны субъект ретінде жан-жақты дамыту мәселесін қойып отыр. Қазіргі оқушы:

• Шыдамды, тапқыр;

• Дарынды, белсенді;

• Ізденімпаз, талапты;

• өз алдына мақсат қоя білетін болуы керек.

Осындай жеке тұлғаны субъект ретінде дамытып, қалыптастыру керек.

Ғалым А. В. Брушлинскийдің ұйғарымы бойынша, «Субъект - аса жоғары белсенділік, біртұтастық , автономдық деңгейіне жеткен адам. Адам субъект болып дүниеге келмейді, субъект болып дамып жетіледі. Оның субъект ретінде дамуының алғы шарты іс-әрекет, қарым-қатынас, тіршілік барысы болып табылады».

Субъект психологтясының алғашқы ілімдері С. Л. Рубинштейн, Д. Н. Узнадзе, Б. Г. Ананьев еңбектерінен бастау алады.

Б. Г. Ананьев «субъект» ұғымын адамның тұлғалық, индивидтік, даралық негіздері, субъектілік қасиеттер жиынтығынан тұрады деп түсіндіреді. []

Б. Г. Ананьев пайымдауынша, субъект - тұлғаның өзін-өзі ұйымдастыруы, өзін-өзі реттеу, өзін-өзі құру ерекшеліктері, іс-әрекетті жүзеге асыру үшін ішкі және сыртқы ахуалдарды үйлестіру тәсілі, іс-әрекеттің объективті және субъективтілік мақсаттары мен міндеттеріне орай барлық психикалық процестерді, қасиеттерді, кейіпті байланыстыру орталығы.

«Бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастырудың алғы шарты - өзгермелі даму үстіндегі ортада өмір сүруге бейім, коммуникативті құзіретті, адамдармен өзара әрекет пен қарым қатынас тәсілдерін білетін, тілі дамыған жеке тұлғаны субъект ретінде дамыту және қалыптастыру», -деп 12-жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасында көрсетілген.

Бастауыш сынып оқушыларын дамытанын, өсіретін әрі тәрбиелейтін іс-әрекет - ойын. Ойын арқылы бала өзін қоршаған ортамен, табиғатпен, қоғамдық құбылыстармен, адамдардың еңбегімен, қарым-қатынастарымен танысады. Халқымыз ойындарды тек балаларды алдандыру, көңілін көтеру әдісі деп қарамай, жас ерекшеліктеріне сай олардың көзқарастарын, мінез-құлын қалыптастыру құралы деп ерекше бағалаған. Ойын негізінен балаларға дене шынықтыру және эстетикалық тәрбие берудің маңызды құралы. Ойын балаларды ұйымшылдыққа үйретеді. Ойынның түрлері көп, соның ішінде маңыздысы - дидактикалық ойын. Дидактикалық ойындар арқылы балалардың оқу әрекеттерін жандандыруға, оқуға деген ынтасын арттыруға, өмірді тани білуіне, табиғатпен, қоршаған ортамен қарым-қатынасқа түсуін қалыптастыру.

Қазіргі кезде жеке тұлғана өзінің және қоғамның мүддесінде өзін-өзі белсендіруге дайын, бәсекеге қабілетті және құзіретті, білімді, жан-жақты болу үшін алдымен оның тілін дамыту керек. Адам мәдениетіндегі өте күрделі көрсеткіштердің бірі дидактикалық ойындар болып табылады. Бала өміріндегі ойынның маңызы туралы В. А. Сухамлинский былай деп дазған. «Ойын дегеніміз-орасан зор жарық терезе, осы терезе арқылы баланың рухани дүниесіне қоршаған дүние туралы түсініктерін, ұғымдардың ширақ тасқыны келіп құйылады. Ойын дегенімі-бұл ынталық пен құмарлықтың отын жағатын ұшқын». Бастауыш сыныптардағы сабақтарда дидактикалық ойындар мен дидактикалық ойындарды кеңінен қолданудың маңызы зор.

К. Д. Ушинский бүкіл оқу үрдісін ойынға айналдыруға табанды түрде қарсы шықты. Дегенмен балалардың есте сақтау қабілетін, ынта мен оқуға деген қызығушылығын жоғарылатуда ойындардың маңыздылығына педагогтардың назарын аударуға әрекеттенді. Ол сонымен қоса ойын арқылы тұлғаның қандай да бір қыры ғана емес, тұтас адам қалыптасады деп санады. Ғалым ойындарды пайдалануға қатысты көптеген құнды кеңестер берді. Мәселен ойын негізінде балаларда белсенді шығармашылық іс-әрекетке деген құштарлық пен ынтызарлықты дамытуды ұсынды.

Педагогика ғылымында ойын әрекетінің оқу үрдісінде алатын орны туралы зерттеліп жүрген еңбектер аз емес. Себебі ойын-оқу, еңбек іс-әрекеттерімен бірге адамның өмір сүруінің маңызды бір түрі. Оны мынадай сызба арқылы суреттесек те болады. (1 сурет)

Оқу әрекеті Еңбек әрекеті Ойын әрекеті

1-сурет - Ойын-оқудың маңызды бір түрі

«Ойын» ұғымына түсінік берсек - бұл адамның мінез-құлқын өзі басқарумен анықталатын қоғамдық тәжірибені қалыптастыруға арналған жағдаяттар негізіндегі іс-әрекеттің бір түрі. Адамзат тәжірибесінде ойын әрекеті мыныдай қызметтерді атқарады:

-ойын-сауық;

-коммуникативтік немесе қарым-қатынастық:

-диагностикалық (ойын барысында өзін-өзі тану) ;

-коррекциялық (өзін-өзі түзету) ;

-әлеуметтендіру

Әлде де болса ойынның адамның дамуына, қалыптасуына, тәрбиесіне байланысты функциялары анықталуда.

Ойын - адам өміртанымының алғашқы қадамы. Сондықтан ойын арқылы балалар өмірден көптеген мәліметтер алып, білімін жетілдіреді.

Ойын - бір қарағанда қарапайым құбылыс не әрекет іспетті. Ол міндетті түрде ұжымдық әрекет. Ойынның ережелері ойнаушылардың қисынды ой қабілетінің дамуы, бір-біріне деген сыйластық қажеттіліктерімен санасуы әр ойыншының жеке әрекеттерінен туындайды. Ойынның басты шарты жеңіске жету болса, әр ойыншы өз қарсыласының мүмкіндігімен санасып, бір-біріне деген сенімін арттырады.

Ойынның да өзіне тән мотивтері болады. Мысалы, мазмұндық, рөлдік ойындар баланың зейінін, есін, ойлауын, қиялын қалыптастыруда зор маңыз атқарады. Ойын әсері арқылы бала өз қасиетін қалай қанағаттандыра алатынын, қандай қабілеті бар екенін байқап көреді. Ал, ақыл-ой ойындарында белгілі бір ережелерді сақтап ойнайды. Ол ойындар баланың тапқырлығын, байқағыштығын, зейінділігін артырумен қатар, ерік сезім түрлерін де дамытады.

Бастауыш сынып оқушыларының негізгі әрекеті-оқу, қарым-қатынас, ойын және еңбек болса, бұлардың әрқайсысы негізгі функцияларды атқарып, баланы дамытады. Оқу-білім алу мен білік дағдыны қалыптастырса, қарым-қатынас-бұл балалардың бірін-бірі дұрыс қабылдап, сонымен қатар жаңалық алмасуын арттырады. Ал ойын-баланың дамуын арттырады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.