Бейнелеу өнерін оқытуда ұжымдық оқыту техникасын қолдану

Кіріспе...

І. Бөлім. Бейнелеу өнері сабағының ұлттық сипаттары
1.1 Сурет салуда өнер тарихының дамуының ерекшеліктері.
1.2 Бейнелеу өнері сабағында оқушыларға жаңа технологияны меңгертудің теориялық негіздерін қалыптастыру ... .

2.Бөлім. Бастауыш сыныптарда бейнелеу өнерін оқытуда ұжымдық оқыту технологиасын қолданудың ерекшеліктері.
2.1. Бейнелеу өнері сабақтарында жаңа педагогикалық технологиаларды қолданудағы әдіс . тәсілдері.

2.2 Бейнелеу өнері сабағында сурет салу заңдылықтарын іске асыруда оқушылардың іскерлігін әрекеттерін қалыптастыруда практикалық жұмыстың маңызы ...
Қорытынды..

Қосымша..

Пайдаланылған әдебиеттер

Кәзіргі кезеңде Қазақстан Республикасынын білім беру жүиесінің ен басты мәселесі – қазақ мектебі түлегінің сапасының деңгеиін халықаралық дәрежеге жуықтау. Ол үшін мектеп заман талабына сай мемлекеттік білім стандартына енгізу қажет.
Бастауыш білім беру сапасы оның үздік білім беру жүйесіндегі басқа буындармен тек сабақтас болумен ғана емес ең алдымен оқушы тұлғасы ұйытқысының қалыптасуымен дамуы қуатты жүретін аса маңызды құнды қайталанбайтын буын екендігін ерекшелейді.
Жаңа технология тағы бір психалогиялық негізі болып табылатын теория – Л.С.Выготскийдің «оқыту үрдісінде оқушының ақыл – ойының дамуы «актуальды даму» аймағынан «жақын арадағы даму» аймағынан ауысуы» туралы теориясы. Бұл ауысу тапсырмаларды қайталап орындауға ғана арналған бірінші деңгейден өнімді іс - әрекетті қажет ететін келесі деңгейлерге ауысу негізіндегі іс - әрекет арқылы жүзеге асады. В.П.Беспалько бұл деңгейлерді төртке бөлді: бірінші деңгей – "міндетті, оқушылық ", екінші – алгоритмдік, үшінші – эвристикалық, төртінші – шығармашылық.

1. Методика препадавание изобразительные искуства в школе Н.Н. Ростовцев. М 1974
2. Декоротивное оформление
С.А. Соловьев. М 1987
3.Сурет салу және бояумен жұмыс істеу әдістері. Б. Әлмұхамбетов. Ж. Балкенов. Алматы 1987.
4. Бейнелеу өнері және сызу. Журнал
Э.Саланчена. Ғ. Баймағанбетова. Алматы 2005.
5. Қазақстан мектебі. С. Әбішқызы. 2004-7,2004-1,2002-9,2003-8,2000-6
6.Таным мен тәрбие. газет Қ. Ералин. Шымкент 2003.
7. Сурет сала білесің бе?
8. Энциклопедический. Словар юного художнике.
В.М.Алпатов. Москва «Педагогика» 1983
9. Искусство Деревнего мира
Н.А.Дмитриева, Н.А. Винаградова. Масква 1986
10. Шаңырақ
Р.Н. Нұрғалиев. Алматы 1991

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..

І. Бөлім. Бейнелеу өнері сабағының ұлттық сипаттары
1.1 Сурет салуда өнер тарихының дамуының
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Бейнелеу өнері сабағында оқушыларға жаңа технологияны меңгертудің
теориялық негіздерін
қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...

2.Бөлім. Бастауыш сыныптарда бейнелеу өнерін оқытуда ұжымдық оқыту
технологиасын қолданудың ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ..

2.1. Бейнелеу өнері сабақтарында жаңа педагогикалық технологиаларды
қолданудағы әдіс - тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...

2.2 Бейнелеу өнері сабағында сурет салу заңдылықтарын іске асыруда
оқушылардың іскерлігін әрекеттерін қалыптастыруда практикалық жұмыстың
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..

Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Кіріспе
Кәзіргі кезеңде Қазақстан Республикасынын білім беру
жүиесінің ен басты мәселесі – қазақ мектебі түлегінің сапасының
деңгеиін халықаралық дәрежеге жуықтау. Ол үшін мектеп заман
талабына сай мемлекеттік білім стандартына енгізу қажет.

Бастауыш білім беру сапасы оның үздік білім
беру жүйесіндегі басқа буындармен тек сабақтас болумен ғана емес ең алдымен
оқушы тұлғасы ұйытқысының қалыптасуымен дамуы қуатты жүретін аса маңызды
құнды қайталанбайтын буын екендігін ерекшелейді.
Жаңа технология тағы бір психалогиялық негізі болып табылатын теория
– Л.С.Выготскийдің оқыту үрдісінде оқушының ақыл – ойының дамуы актуальды
даму аймағынан жақын арадағы даму аймағынан ауысуы туралы теориясы. Бұл
ауысу тапсырмаларды қайталап орындауға ғана арналған бірінші деңгейден
өнімді іс - әрекетті қажет ететін келесі деңгейлерге ауысу негізіндегі іс -
әрекет арқылы жүзеге асады. В.П.Беспалько бұл деңгейлерді төртке бөлді:
бірінші деңгей – "міндетті, оқушылық ", екінші – алгоритмдік, үшінші –
эвристикалық, төртінші – шығармашылық.
Жаңа педагогикалық мұндай технологиялар арқылы оқытуды ізгілендіру
мен демократияландыру, оқушылардың өздігінен бағыт – бағдарын анықтап
дамуына ең бастысы, өзін - өзі тәрбиелей алатын тұлға ретінде қалыптасуына
жағдай жасауға болатыны күмәнсіз. Сондықтан да білім беру жүйесінің алдында
тұрған басты мақсат: жаңа технологияның талаптарына сай жаңа оқулықтар
буынын жазу болып отыр. Бұл жаңа оқулықтар мен дидактикалық құралдардың
ерекшелігі сол олардың мазмұнын қысқа мерзімде ешқандай бейімдеусіз – ақ
компьютерге кіргізуге болады. Себебі бұл құралдардың құрылымы электрондық
оқулық құрылымдарына ұқсас.
Курстық жұмыстың мақсаты: Бейнелеу өнерін оқытуда ұжымдық оқыту
техникасын қолдануда. Жаңа технологиялардың мазмұнын айқындау.
Зерттеу міндеттері:
1. Оқытудағы иновациялық әдістердің мазмұны айқындап,
иновациялық технологиялардың негіздерін қарастыру.
2. Бейнелеу өнерін оқытуда жаңа иновацилық әдістерді
қолдану жолдарын зерттеу.
3.Ұжымдық оқыту технологиасы мен деңгейлеп оқыту технологиасы арқылы
бейнелеу өнері пәніне оқыту әдістерін қарастыру.
Зерттеу обьектісі: Иновациялық ізденістер.
Зерттеу пәні: Бейнелеу өнері әдістемесімен.
Зерттеу әдістері: Ғылыми әдебиеттер,оқулықтар,озат тәжірибе,баспасөз
материалдары, суретшілер туындылары.
Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен қорытындыдан, әдебиет
тізімінен тұрады.

І. Бөлім. Бейнелеу өнері сабағының ұлттық сипаттары.
1. Өнер тарихының дамуындағы ерекшеліктер.
Ұстаз үшін ұрпақ тәрбиесіне жауапкершіліктен маңызды міндет жоқ. Ұстаз
жылдар бойы халқымыздың тарихын бұмалап, тағдырын жаралап келген рухани
тоқыраудың оқу-тәрбиеге тигізген зардаптары аз емес. Тәуелсіздік көп
нәрсеге деген көзқарасымызды қайта сараптауға бағыттады. Осындай шешімін
күтіп тұрған мәселелердің бірі – оқушылардың эстетикалық талғамын дамыту,
сол арқылы адамгершілік,мейірбандық қасиеттерін қалыптастыру.
Көптеген ғасырлар бүрын қазіргі қазақ жерінде гүлденген қалалар, әсем
сарайлар болған. Өнері мен мәдениеті жағынан солкездегі Еуропадан бірде бір
кем емес еді. Оның аяғы әлемді тамсандырған. Есік қаласынан табылған Алтын
адам, Айша бибі, Бабаша хатун, Ахмет Иассауи кесене сарайлары мен
Маңғыстау, Шығыс Қазақстан, Қапшағай, Таңбалы тастағы, т.б. таулардағы
тасқа бейнелеген суреттер. Бұл бейнелер өзінің көлемімен өте шебер, әдемі
салумен көзге түседі, стильденген түрде бейнелеумен ерекше. Бұл ертедегі
адамдардың айналадағы құбылыстарды дәл көре білуінің және жан –
жануарлардың қимыл - әрекетін, сыртқы пішінін зейін қоя зерттеуінің
нәтежиесі. Бейнелеушінің шеберлігі соншалық, кейбір жануарлардың мінез –
құлқын көрсететін дене мүшелерін салмай – ақ (көз, ауыз, құлақ,мұрын, т.б)
оның сыртқы пішінімен хайуанның көңіл күйін жеткізе білген. Белгілі
американ ғалым, эстетик – психолог, өнер зерттеушісі Р.Археим былай дейді:
"Ерте дүние адамының шыншылдық пен байқампаздық қасиеті өркениеті жоғары
елдердің адамдарына қарағанда әлде қайда күшті дамыған". Сондықтан, біз
ерте дүние өнерін кездейсоқтықтан туған деп қарамай, оған көп көңіл
бөліп,тіпті солардан үйренуіміз қажет. Өнердің бастау бұлағынан нәр алып,
өз бағытымызды дамытуға болады.
Бейнелеу өнері бірнеше өнер саласының өмірге келуіне себепкер болған
өнер атасы. Кейінгі кезге дейін кейбір ғалымдар, өнер зертеушілері көшпелі
халық (Орта Азия, түрік тайпаларында).
Мәдениет, соның ішінде қолтума бейнелеу өнері дамымаған деген сыңаржақ
айтып келген еді, енді соның бәрі шындыққа жанаспайтыны белгілі болды.
Бертін келе халық ислам дінін қабылдап, ол күшіне енген кезде бейнелеу
өнері дағдарысқа ұшырағаны рас. Бірақ адамдарға жан жануарларды бейнелеуге
тыйым салынғанымен, өнердің екінші бір түрі - стилизация - абстрактілі, ою
- өрнекпен юейнелеу дамыды. Адамды, ұшқан құс пен аңдарды, дала мен тауды,
тіпті айнала құбылыстарын оюға айналдырып, бояу түстерімен ғаламат ертегі
өнер шығарды. Бар сырын ішіне бүгіп, сиқырлы күйге көшкен бұл өнер ғасырлар
бойы халықтың еңсесін көтеріп, рухани сергітіп, қуанышы, ішкі толғанысы ою
- өрнек арқылы білдіріп отырады. Сондықтан да бұл өнерді халық қастерлейді,
әр үйдің төрінен орын алатын ең асыл байлығы болып есептеледі.
Өнерді оның қоғамдық – тәрбиелік мәнін жан – жақты түсіну үшін
әсемдік, әлемдік заңдарын жақсы білуі шарт. Халық өнерін әсемдік пен
сұлулықты жете түсініп, сүюіміз қажет. Халқымыздың ою - өрнектері
бейнелеушінің ой – қиялын ұштайтын, қолын жаттықтыратын құрал - әдіс,
тамаша мектеп. Мектепте әлі күнге дейін беинелеу өнеріне жете мән берілмей
келеді. Өйткені, бағдарламаларда, оқулықтарда бірінші орында бейнелеудің
техникалық қолдану әдістерін басымырақ айтып көрсетеді. Зерделеп қарасақ,
бейнелеу өнерімен зауқы бар адамдар, көркемөнер факультеттерінің
студенттері, оқушылар айналысады. Оқушыларды бейнелеу өнеріне баулу үшін
ұлттық ерекшеліктерімізді ескеріп, түстерді, реңдерді талдай отырып,
оқушылардың ішкі сезімдері, дүниені жекелей қабылдаулары меңзеген жолмен
жүргізген дұрыс. Көре білуді, яғни, өнер шығармаларын түсініп, тебіреніспен
қабылдауды, шығармаларға баға беруді үйрету қажет. Өнердің бір саласы
сұңғақ (живопись) өнерінде басты шешім реңдер мен түстердің қатынасы
болғандықтан, түр – түсті зерттейтін ғылым бар екендігін оқушы санасына
жеткізіп отырған дұрыс.
Қазақтың өлең – жырларында,ұлттық өнерінде де тамаша суреттемелер,
түстер мен алуан реңктер мол. Сырмақ, текемет, алша, шым – ши, аяққап,
кілемше, құрақ көрпе және ұлттық киімдерге шеберлер бояу түстерімен,
реңдерімен тіл бітіре білген. Көк түс аспанның,кеңістіктің, қызыл – оттың,
күннің, сары – дәулеттің, байлықтың, ақ – адалдықтың, парасаттылықтың,
ақылдылықтың, қара, қоңыр – жердің, топырақтың, жасыл – жастардың,
жастықтың, көктемнің белгісі ретінде қаралған.
"Бақыт " шығармасындағы суретші А.Аймауытовтың ойы мен идеясы
түстердің жарасымдылығы арқылы, қарама – қарсы ашық бояулар арқылы
жеткізілген.
Бейнелеудегі түстер үйлесімін дұрыс қабылдауға дағдыландыру үшін
күнделікті тұрмыста қолданылатын жай заттардан құралған натюрморт
салғызудан бастау орынды. Әр оқушының бояу таңдауы түсті өз бетінше
қабылдауына байланысты. Бірнеше жұмыс жиынтығын жинап алып, оқушылардың
бояу таңдауы, түсті өз бетінше беруін зерделеп қарасақ, мынаны байқауға
болады. Бір бейнелеуде жылы түс, екінші бейнелеуінің бейнелеуінде суық түс
басым, үшіншіден қара түс басым (жасыл түсті паровозды қара түсті трактор
ретінде қабылдау).
Сурет салуды сүю - өмірді, табиғатты, айнала қоршаған ортаны сүю.Ол
адамның ақыл, ой, парасатын өсіреді, танымын кеңейтеді, ізгілікке,
әдемілікке үйретеді. Өмірдегі келеңсіз құбылыстармен ымырасыз күресуге
тәрбиелеп, халқыңа, еліңе, жеріңе деген сүйіспеншілікке баулу.
Өнер қашанда қамқорлықты, оған асқан жауапкершілікпен, жанашырлықпен
қарауды қажет етеді. Әсіресе, осы бейнелеу өнерін жүйелі оқыту жайлы, оған
жастай баулып тәрбиелеу ісі баршамыздың алдымызға байыпты міндеттер
таратады.
Өйткені, қазақ тілінде сурет салудан тіл сындыратын төл оқулығымыз
бұған дейін жарық көрген жоқ. Сондықтан, республикамызда қазақ тілін білу
және әр салада қазақша оқулықтар шығару – қазіргі кезде үлкен көңіл бөлуді
қажет ететін негізгі міндеттердің бірі болып отыр.
Сурет немесе бейнелеу өнері – бұл адам баласының заманнан заманға
рухани, эстетикалық байлығы ретінде ұласып келе жатқан өнер саласы. Сурет
тек жеке ғана бір өнер саласы емес, бірнеше өнер саласының өмірге келуіне
себепкер болған бүкіл бейнелеу өнерінің атасы.
Сурет тарихы – бұл адам зат тарихы; оның айналасындағы ортаны
тануына, сана сезімінің жетілуіне, эстетикалық тәрбие алуына, ұрпақтан
ұрпаққа асыл мұралар қалдыруға үлкен үлес қосқан өмірмен өзектес өнер.
Сурет – бұл шежіре. Ондаған ғасырлар бойы бүкіл әлем тарихын, тіршілік
тарихын шашауын шығармай, жоғалтпай жеткізген бірден – бір куәгер. Біз осы
куәгер сурет арқылы мыңдаған жылдар жемісіндегі тіршіліктің тынысын, адам
заттың әдет – ғұрпын, кәсібін, мәдениетін, оның бастан кешкен барша қайғы
мұңы мен таңдай қақтырар, тамсантар, дәуірлеп гүлденген шағын, табиғаттың
мың құлпырған бояуын, жан – жануарлар дүниесінің алуан түрлілігін танып
білеміз.
Сонау ерте дүние заманында адам айнала қоршаған ортасын, қызықтырған
табиғат құбылыстарын топыраққа, балшыққа, тасқа түсіріп бейнеледі, сол
арқылы табиғат сұлулығын ұқты, жан – жануарлардың әрекетін, мінезін
зерттеді. Атам заманда жартастарға, үңгірлерге қашап салынған суреттер
өздерінің шыншылдығы мен, әсерлілігі мен көрермендерді тамсандырады, тіпті
кейде композициалық құрылымның әсерлі де анық кескінделуі соншалық суретке
қарап өнер иесіне оның шеберлігіне қайран қаласың.
Сондықтан біз ерте дүние өнерін жәй кездейсоқтықтан деп қарамай оған
көп көңіл бөліп оны қастерлеуіміз қажет, тіпті үйрену керек. Өйткені бұл -
өнердің бастау бұлағы содан сусындап содан нәр алып қарыштадық емес пе!
ІХ – ХІV ғасырларда ғажайып архитектурамыз өмірге келді. Атап
айтқанда Айша бибі, Бабаша хатун, Ахмет Ясауи т.б көптеген мовзолей
сарайлар салынды. Өзіндік ерекшелікпен тұрғызылған Айша бибі мазары бүкіл
қазақ халқының өнер тарихы музейі десек артық айтпаған болар едік. Мұнда
қазақ ою - өрнегі түгелімен топтасқан, сондықтан ол қазақ өнерінің символы
болып ғасырдан ғасырға жасай бермек.
Міне, бұлар мәңгі өлмес өнер туындылары – сурет өнерінен туындаған
ғажайып дүниелер еді.
Адам бар қуанышын да, қайғысын да ою - өрнек арқылы білдіріп отырады.
Өнер - өмір бұлағы, ізгілік пен әсемдік бұлағы.
Өнерді, оның қоғамдық тәрбиелік мәнін жан – жақты түсіну үшін әсемдік,
әлемдік заңдарын жақсы түсіну шарт.
Сондықтан біз халық өнерін, айнала қоршаған әсемдікті, сұлулықты
жете түсініп, сүюіміз қажет, өнердің тылсым ғажайып сырларын ашып оқып
үйренуіміз қажет.
Өнер біздің қоғамда адамдарды оның ішінде әсіресе жастарға рухани
эстетикалық тәрбиелеуде сенімді күшті құрал болып табылады. Жастарды көркем
өнерді сүюге, адамға тән ізгі қасиеттерді қастерлей білуге үйретеді.
Оқушылардың творчестволық еңбегі-олардың рухани, идеялық және
адамгершілік қасиеттері дамуының кепілі. Баланы творчестволық еңбекке
тәрбиелеу – оның күні ертең кәсіпқой маман емес, өзі қалаған мамандықтың
нағыз шебері болып қалыптасуының маңызды шарты.
Әйтсе де бейнелеу өнері сабақтары әлі де болса бояу, қарындаштармен жұмыс
техникасының элементарлық негіздерін меңгертуден әрі аса алмай келеді: Ал
шәкірттердің өмір танудағы эмоциялық әсерленуі мен әсемдік әлемімен жүздесу
арқылы рухани бояуы назардан тыс қалуда. Оқушылардың бейнелеу және қолөнер
еңбектері олардың жан – жақты дамуына ықпал етерлік жұмыс түрлерінің бірі.

1.2 Бейнелеу өнері сабағында оқушыларға жаңа технологияны меңгертудің
теориялық негіздерін қалыптастыру.
Бейнелеу өнері – эстетикалы тәрбиенің етене жақын буыны. Мұның өзі
өнердің көркем бейнелеуінің ерекше түрі екендігінен туындайды. Бейнелеу
өнерінің кез келген түрі адамның танымдық мүмкіндігіне және әдемілікті
сезінуіне әсер етеді. Адамның өмірдегі эстетикалық талғамын қалыптастыруда
оқушыларға бейнелеу өнері сабақтарында қоршаған заттар мен құбылыстардың
нақты бейнелеуге үйретуіміз қажет.
Кеңістік пен зат өте тығыз болғандықтан, оқушылардың өмір шындығын
бейнелеген әрбір суреттерінде кеңістік ұғымын қалыптастырудың маңызы зор.
Уақыт сияқты кеңістік пен материяның өмір сүру формасы. Өмірдегі қандай зат
пен құбылыс болсын белгілі кеңістіктен (табиғаттағы дала көрінісі, бөлме
іші, т.б.) табылады.
Оқушыларды дамыта оқыту белсенділігін арттырып, ынталандыру үшін
бейнелеу өнері сабағында мынадай жолдармен өткізуге болады.
1. Сабақта кең көлемде көрнекі құралдарын пайдалану.
2. Сабақты түрлендіріп өткізу.
3. Сабаққа оқушылардың өздері салған суреттерді пайдалану.
4. Техникалық құралдарды тиімді қолдану.
5. Бейнелеу өнері туралы бейнетаспаларды көрсету.
Оқушыларды шығармашылық қабілеттерін дамыта оқытумен қатар
белсенділігін арттыруда көрнекі құралдардың тағы бір түрі – заттардың
(жемістердің) муляжын көрсету. Мысалы: оқушылар алманың суретін салатын
болса, мұғалім сол дененің сыртқы пішінін оқушыға толық жеткізу үшін
муляжды көрсетеді де, оның түрлі түсті бояумен боялғанын, сонымен қатар
оның шар тәріздес екенінде ұғындырады.
Оқушылардың сабаққа ынтасын дамыта оқыту белсенділігін арттыруда
сабақты түрлендіріп, әр түрлі әдіс-тәсілдерді қолдана өткізудің де маңызы
зор. Оқушылар затқа қарап сурет салуды қаласа, заттардан натюрморт
құрастырып, сурет салған дұрыс.
Дамыта оқыту арқылы оқушылардың белсенділігін арттырудың тағы бір жолы:
оқушылардың суреті салынатын заттардың сыртқы пішінін, түрін, түсін
естеріне ұзақ сақтауы. Бұл әдісті қолданғанда 1-2 жеңіл затты алып,
оқушылар алдына 5-10 минут қойған тиімді. Оқушылардың осы уақыт ішінде
затты мүмкіндігінше естерінде сақтап қалулары керек, содан кейін зат
орнынан алынады немесе матамен жабылады. Осыдан кейін оқушылар естеріне
сақталған заттың бейнесін салады. Егер оқушылар тапсырманы игере алса,
заттың санын көбейтіп, күрделендіре түскен жөн.
Дамыта оқыту арқылы оқушы белсенділігін арттыруда кабинеттік жүйемен
сабақ, ойын, концерт, деңгейлеп оқыту, блок, тірек-конспект,
сахналандырылған сабақ болып бөлінеді. Жаңа технология үрдістерінің талабы
оқушыға білім беруде мақсатқа жету, оқушының іс-әрекеті арқылы ойлау
дағдыларын, таным белсенділігін арттыра отырып, сабақтағы үш біріккен
мақсатты жүзеге асыруға қол жеткізу. Қазіргі кезде жаңа технологияны
оқытуда тарих пәніне жүктелетін міндеттер оқушының пәнге қызығуын оятып,
болжау қабілетін дамытады және жаңалықты тез қабылдауын қалыптастырады.
Мысалы: Шоқанның туған жері, саяхат жасаған жерлері, Құсмұрынға, сонан
соң балалық шағы өткен Сырымбетке, оның білім алған жері – Омбыға, одан әрі
саяхатшы оқушылар Жетісу, Іле Алатауы, Трбағатайды, Ыстықкөл, Құлжа, Қытай
сапарларын жүзеге асырады. Соның нәтижесінде сол жерлерде Шоқан немен
айналысқанын түсінеді.
Шоқан суретші бөлімінде оның жас кезіндегі салған суреттері, Ыстықкөл
суреттері, құлжа суреттері ілініп, одан қырғыз ұйғыр халықтарының тұрмысы
мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.