Күріш дақылының өсіру технологиясы. Күріш дақылына зиян келтіретін бунақденелілердің түр құрамы, биологиясы

Кіріспе
Негізгі бөлім
2.1 Күріш дақылының өсіру технологиясы
2.2 Күріш дақылына зиян келтіретін бунақденелілердің түр құрамы, биологиясы
2.3 Бунақденелілердің зияндылығы
2.4 Бунақденелілерге қарсы қолданылатын күрес шаралары
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Астық және басқа ауыл шаруашылық өнімдері зиянкестерінің түр құрамымен танысу және оларға қарсы күресу шаралары. Зиянды бунақденелер мен кенелердің көптеген түрлері қоймадағы астықты және басқа да ауыл шаруашылық дақылдарының өнімдерін зақымдауға бейімделген. Бұл зиянкестер астық дәндерімен және олардан жасалған азық-түліктермен, сондай-ақ кептірілген жемістермен және көкөністермен қоректеніп, олардың санын кемітеді, экскременттерімен ластайды және тұқымдық материалдардың өнгіштік қасиетін төмендетеді. Зиянкестер қоймаға астық дәндерімен және басқа дақылдардың өнімдерімен бірге енеді, оларды кемірушілер мен құстар апаруы мүмкін. Бұрын табиғи жағдайларда тіршілік еткен және кемірушілердің іні мен құстардың ұясында өсімдік типті азық-түліктің қорымен қоректенген көптеген зиянкестер ұзақ уақытқа созылған тарихи процесстердің нәтижесінде бірте-бірте жабық орындарда мекендеуге бейімделіп, қарқынды түрде өсіп-өне бастаған. Бұған азық-түлік сақталатын қоймадағы ерекше жағдайлар, яғни күн сәулесінің жоқтығы, ауа ылғалдылығының жоғарылығы, температураның бірқалыпты болуы да едәуір мүмкіндік туғызған.
Жалпы айтқанда энтомология-насекомдар туралы ғылым.Ауыл шаруашылық дақылдарына насекомдармен қатар жануарлар дүниесінің басқа топтарының өкілдері де зиян келтіреді.Солардың ішінде түрлерінің саны жағынан өте көбі-насекомдар класы.Практикалық маңызына байланысты насекомдар пайдалы және зиянды болып екі топқа бөлінеді.Пайдалы насекомдарға зиянды организмдерді құртатын жыртқыш және паразиттік тіршілік ететін түрлер,топырақ түзілуге қатысатындар т.б. жатады.Ал зиянды өсімдіктерге ауыл шаруашылық дақылдарын,басқа да пайдалы өсімдіктерді және орман ағаштарын зақымдайтын өсімдік қоректілер,қауіпті аурулар тудыратын әр түрлі қан сорғыш жәндіктер жатады.
Дақылдардың зақымдану сипаты,оның салдарынан шығынның мөлшері тек қана өсімдіктердің зиянкестік әрекетіне ғана тәуелді емес,сонымен қатар сорт ерекшелігіне,агротехника дәрежесіне,егіннің орналасу тәртібіне және тағы басқа шараларға сәйкес өсімдіктің зиянкеске төзімділігіне де байланысты болады.Бұрынғы одақтас республикаларының ішінде Қазақстанның ұлан-байтақ жерінің табиғаты алуан түрлі екендігі белгілі.Алуан түрлі табиғат ерекшеліктеріне сай мұндағы өсімдік түрлері өте көп.Қазіргі кезде республиканың егістік жерлерінің көлемі барынша ұлғайып миллиондаған гектарға жетіп отыр.Осыншама ұлан-байтақ алқаптардан жыл сайын мол да тұрақты,әрі сапалы өнім алу үшін жергілікті жердің табиғи ерекшеліктеріне қарай жасалатын агротехникалық шаралар құрамында зиянды организдерге қарсы күрес шарасының да мәні зор.Республиканың кең байтақ жерінде тіршілік етіп,алуан түрлі өсімдіктермен қоректенетін ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімін елеулі дәрежеде кемітетін зиянкестердің түрлері де көп-ақ.

1. Энтомология, Ә.Т.Тілменбаев, Г.Ә.Жармұхамедова. Алматы, Қайнар,1994.
2. Матпаева Б.Б. Тілменбаев Ә.Т. Ауыл шаруашылығына пайдалы жәндіктер.Алматы,Қайнар,1973.
3. Қыдырбаев Х, Төлебаев А., Әлімбаев Р. Зиянкес кеміргіштер және оларға қарсы күрес. Алматы, Қайнар, 1970.
4. Справочник по защите растений / Под ред. академиков НАН РК Сагитова А.О., Исмухамбетова Ж.Д. Алматы, 2004, 320с.
5. Осмоловский Г.Е., Бондаренко Н.В. Энтомология. -Л., «Колос», 1980, 360с.
6. Защита зерновых культур от вредителей, болезней и сорняков /Под ред. Т.Н.Нурмуратова. - Алма-Ата, 1986.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
Негізгі бөлім
2.1 Күріш дақылының өсіру технологиясы
2.2 Күріш дақылына зиян келтіретін бунақденелілердің түр құрамы, биологиясы
2.3 Бунақденелілердің зияндылығы
2.4 Бунақденелілерге қарсы қолданылатын күрес шаралары
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Астық және басқа ауыл шаруашылық өнімдері зиянкестерінің түр құрамымен танысу және оларға қарсы күресу шаралары. Зиянды бунақденелер мен кенелердің көптеген түрлері қоймадағы астықты және басқа да ауыл шаруашылық дақылдарының өнімдерін зақымдауға бейімделген. Бұл зиянкестер астық дәндерімен және олардан жасалған азық-түліктермен, сондай-ақ кептірілген жемістермен және көкөністермен қоректеніп, олардың санын кемітеді, экскременттерімен ластайды және тұқымдық материалдардың өнгіштік қасиетін төмендетеді. Зиянкестер қоймаға астық дәндерімен және басқа дақылдардың өнімдерімен бірге енеді, оларды кемірушілер мен құстар апаруы мүмкін. Бұрын табиғи жағдайларда тіршілік еткен және кемірушілердің іні мен құстардың ұясында өсімдік типті азық-түліктің қорымен қоректенген көптеген зиянкестер ұзақ уақытқа созылған тарихи процесстердің нәтижесінде бірте-бірте жабық орындарда мекендеуге бейімделіп, қарқынды түрде өсіп-өне бастаған. Бұған азық-түлік сақталатын қоймадағы ерекше жағдайлар, яғни күн сәулесінің жоқтығы, ауа ылғалдылығының жоғарылығы, температураның бірқалыпты болуы да едәуір мүмкіндік туғызған.
Жалпы айтқанда энтомология-насекомдар туралы ғылым.Ауыл шаруашылық дақылдарына насекомдармен қатар жануарлар дүниесінің басқа топтарының өкілдері де зиян келтіреді.Солардың ішінде түрлерінің саны жағынан өте көбі-насекомдар класы.Практикалық маңызына байланысты насекомдар пайдалы және зиянды болып екі топқа бөлінеді.Пайдалы насекомдарға зиянды организмдерді құртатын жыртқыш және паразиттік тіршілік ететін түрлер,топырақ түзілуге қатысатындар т.б. жатады.Ал зиянды өсімдіктерге ауыл шаруашылық дақылдарын,басқа да пайдалы өсімдіктерді және орман ағаштарын зақымдайтын өсімдік қоректілер,қауіпті аурулар тудыратын әр түрлі қан сорғыш жәндіктер жатады.
Дақылдардың зақымдану сипаты,оның салдарынан шығынның мөлшері тек қана өсімдіктердің зиянкестік әрекетіне ғана тәуелді емес,сонымен қатар сорт ерекшелігіне,агротехника дәрежесіне,егіннің орналасу тәртібіне және тағы басқа шараларға сәйкес өсімдіктің зиянкеске төзімділігіне де байланысты болады.Бұрынғы одақтас республикаларының ішінде Қазақстанның ұлан-байтақ жерінің табиғаты алуан түрлі екендігі белгілі.Алуан түрлі табиғат ерекшеліктеріне сай мұндағы өсімдік түрлері өте көп.Қазіргі кезде республиканың егістік жерлерінің көлемі барынша ұлғайып миллиондаған гектарға жетіп отыр.Осыншама ұлан-байтақ алқаптардан жыл сайын мол да тұрақты,әрі сапалы өнім алу үшін жергілікті жердің табиғи ерекшеліктеріне қарай жасалатын агротехникалық шаралар құрамында зиянды организдерге қарсы күрес шарасының да мәні зор.Республиканың кең байтақ жерінде тіршілік етіп,алуан түрлі өсімдіктермен қоректенетін ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімін елеулі дәрежеде кемітетін зиянкестердің түрлері де көп-ақ.
Ауыл шаруашылығы дақылдарын зиянды жәндіктерден ойдағыдай қорғаудың негізгі шарты-оларды бір-бірінен ажырата білу.Онан кейін олардың тіршілік әрекеттерін,яғни биологиялық және экологиялық ерекшеліктерін жете білу керек.Сонда ғана зиянкестерге қарсы күрес шараларын дер кезінде тиімді ұйымдастыруға мүмкіндік туады.Дүние жүзінде насекомдар буынаяқтылар типіне,екі класс тармағына жіктелетін 34 отрядтан тұрады.Республика аймағында 500-ден астам тұқымдасқа біріккен 28 отрядты құрайтын насекомдар кездеседі.

Күріш дақылын өсіру технологиясы
Алғы дақыл. Күрішті бір орынға екі, әрі кетсе үш жылдан артық орналастыруға болмайды, өйткені топырақ батпақтанып және сортаңданып кетеді. Сондықтан күрішті суда өспейтін жақсы алғы дақылдардан кейін орналастырудың үлкен маңызы бар. Сонымен қатар, топырақтың ауа режимі бұзылады, анаэробты процесс жүріп, алюминий, темір металдарының шала тотықтары пайда болады, сөйтіп, күріштің өсуіне зиян келтіріледі. Ғылыми-зерттеу мекемелері мен алдыңғы қатарлы шаруашылықтардың тәжірибесі күріштің ең жақсы алғы дақылы жоңышқа екенін дәлелдеді. Одан кейінгі алғы дақыл жоңышқа қыртысының аударылған алқабы. Күріш ауыспалы егісіне екпе немесе таза сүрі жер (мелиоративті танап) енгізген дұрыс, одан кейін күрішті бір-екі жыл себуге болады.
Тыңайтқыш қолдану. Суармалы жерлерде өсірілетін астық дақылдарының ішінде күріш қоректік заттарға ерекше талап қояды. Тыңайтқыш колдану басқа дакылдардан гөрі күріштің өнімінің артуына
көбірек әсерін тигізеді. Бір тонна астығы мен сәйкес мөлшерде сабан өнімін түзу үшін күріш 22-25 кг азот, 10-15 кг фосфор және 30-35 кг калий пайдаланады. Күріш қоректену үшін минералды элементтер топырақта жетіспесе оның өнімі азаяды, әсіресе азоттың жетіспеуі күрішке көп әсер етеді: фотосинтез процесінің өнімділігі төмендейді, өсімдік сарғыштанып, түптенуі нашарлайды. Азот күрішке вегетациялық кезеңінің барлық сатысында қажет. Басқа қоректік элементтерге карағанда күріш топырақтан калийді көбірек алады, әсіресе түтікке шығу кезеңі басталарда калийді көп керек етеді. Сондықтан күрішті осы мерзімде калиймен камтамасыз етсе, солғұрлым тез жетіледі. Барлық тыңайткыштардың ішінде күріш өніміне неғұрлым көбірек әсер ететін азот тыңайтқышы.Азот тыңайтқышының мөлшері көбейтілген сайын күріштің өнімі де арта түседі. Азот тыңайтқышының мөлшері алғы дақылға да байланысты өзгереді.Күрішке баяу сіңірілетін азот тыңайтқыштарын (мочевинді-формальдегидті) қолданудың маңызы зор. Бұл тыңайтқыштар кұрамындағы азотты өсімдік 2-3 жыл пайдаланады. Күрішке органикалық және жасыл тыңайтқыштарды қолдану оның өнімін едәуір арттырады. Жасыл тыңайтқыш ретінде асбұршақ, сиыр жоңышқа, май бұршақ сыяқты дақылдарды пайдаланады. Қазақстан жағдайында күріш өсімдігінің азот пен күл элементтерін ең көп пайдаланатын мерзімі үш-төрт жапырақ салғаннан бастап түтіктенуге дейін, аз пайдаланатын кезі гүлдену, әсіресе дамуының соңғы кезеңі болып саналады. Осыған байланысты көң мен фосфор, калий тыңайтқыштарының жылдық мөлшерін түгелдей сүдігер жыртар алдында немесе күрішті себер алдында, ал азот тыңайтқышын үш бөліп беру керек (30%-ын себер алдында, 30%-ын 3-4 жапырақ пайда болғанда, 40%-ын түптену кезінде). Минералды тыңайтқыштарды (азот 50-70 кгга, фосфор 100 кгга) негізгі тыңайтқыш ретінде енгізу үшін тұқым себер алдындағы культивациялау кезінде РТТ-4,2, 1-РМС-4 машиналарымен шашып ЛПЛ-10-25, БДТ-7 құралдарымен топырақтың 10-12 см тереңдігіне сіңіреді.
Топырақ өңдеу. Күріш өсіруді механикаландыру үшін инженерлік суару жүйесін жасау керек. Суару жүйесінің басты элементі - атыз. Оның көлемі 2-3 гектар. Суды танапта ұстап тұру үшін танапты айнала топырақ үйіндісімен қоршайды. Танаптың негізгі бөгеттері биіктеу болып бірнеше жылға жасалады, көлденең бөгеттері аласалау, биіктігі 30 -- 40 см, бұлар әр күз сайын жаңартылып отырады. Жал аралығындағы жерді атыз деп атайды. Атыздың ені 20 м, ұзындығы 700-1500 м болғаны дұрыс. Су бас арықтың екі жағынан бірдей жіберіледі.Әр атыздың ұзын бойына, бас арыққа қарама қарсы тереңдігі ең кем дегенде 0,7 м арық қазылады. Ол негізінен егістік бетіндегі артық суды ағызып жіберуге арналады. Су бас арықтан атызға және одан қашыртқы арыққа ашып-жабатын қақпағы бар құбырлы тоспалар арқылы ағып барады.Күріш танаптарының топырағын өңдеу көбінесе алғы дақылдарға байланысты.Ал батпақты жерде өсетін арам шөптерге қарсы топырақты 12-14 см терендікте жыртқан дұрыс.Қайта игерілген тың мен тыңайған жерлерде (ең кемі 23 см), сонымен қатар қамыс басқан учаскелерде (25-27 см) сүдігер ерте жыртылады.Екпе сүрі жерді өңдеу оған себілген дақылды жинап алысымен, жерді суарудан (гектарына 1000-1500 м³) басталады. Су топыраққа толық сіңіп, арамшөптер жаппай көктеп шыққаннан кейін, танапты сыдыра жыртқыш соқалармен (ППР-10-25, ППП-5-25) 20-22 см тереңдікке жыртады. Жыртылған қабат толық кепкеннен соң егістік жердің жөндеу-тегістеу жұмыстарына кіріседі.Топырақты тұқым себу алдында өңдеу жұмыстарына көктемде топырақтың физикалық пісуі жетсімен кіріседі.Арамшөптер басып кеткен жерлерді тұқым себерден 2-3 күн бұрын 16-18 см тереңдікке қайта жыртып, пайда болған тоң кесектерді соңынан Зигзаг тырмасы тіркелген ауыр дискілі БДТ-2,2 немесе БФД-2,5, БДГ-3,0, БДНТ-3,5 тырмаларымен ұнтақтайды. Әр түрлі ауруларға қарсы (фузариоз, бактериоз жэне басқалар) тұқымды дәрілейді. Күрішті, топырақ, тұқым сіңірілетін тереңдігінде +12-14°С-қа қызған кезде немесе мамыр айының 1-20 жұлдызы аралығында себу ең қолайлы деп саналады.Себу мөлшері топырақтың құнарлылығына, тұқымның сіңіру тереңдігіне, себу мерзіміне, сорттың биологиялык ерекшеліктеріне, танаптың арамшөптерден тазалығына, тұқым сапасына, алғы дақылға тікелей байланысты.Күріш вегетация кезеңінде суда тұрып өсетін дақыл, сондықтан суарудың бірнеше тәсілдері қолданылады:
1) Үзбей-тұрақты суару, тұқым себілген егістікке үздіксіз жіберілетін су деңгейі күріш піскенше бірқалыпты тұрады. Бұл ең кең тараған тәсіл.
2) Тарта суару, су деңгейі күріш көктеп шығысымен 3-5 см-ге дейін, түптенгесін 10-15 см-ге көтеріледі де, қамырланып піскенше сол қалыпта ұсталады.
3) Узбелі суару, тұқым себілгеннен кейін атыздарды 6-10 күн бойы 10-12 см су қабатында ұстайды, содан кейін 5-6 күн су жіберілмейді, осылайша кезектеп суару әдісін дәннің сүттеніп пісуіне дейін қайталайды.
4) Қезеңді суару, күріш егістігін жаңбырлату әдісімен немесе қатараралықтағы су жолдарымен күрішті көктеу, түптену, сабақтану және дән салу кезеңдерінде ғана суарады. Күріш егістігін суару негізінен егістіктің арамшөптермен (күрмек) ластануына және топырақтың сортаңдануына тікелей байланысты.
Күтіп-баптау жұмыстары. Күтіп-баптау жұмысына күрішті үстеп қоректендіру де жатады.Балдырларды жою үшін суға, гектарына 0,5-1,0 кг мөлшерінде тотыяйын қосып суарады. Ол үшін су жіберетін арықтың басына тотыяйынды мәрліге орап байлап қояды, сонда тотыяйын суда біркелкі ериді. Балдырлар тым көбейіп кетсе егістіктің суын 7-8 күнге ағызып жіберіп топырақ беті кептіріледі.Көктеу кезеңінде жағалау шыбыны және күріш масасына қарсы 25% э.к. ровикурт (0,3-0,6 лга) немесе актеллик 500 э.к. (0,5 лга) инсектицидтері қолданылады.
Күрішті жинау - ең жауапты кезең. Оны ору қыркүйек - қазан айларында жүргізіледі. Дестеге түсіру кезінде жер толық құрғақ болуы үшін күріштің дәні қамырлана бастағанда су беру тоқтатылады. Күріш толық піскен кезде атыздардағы су тартылап, жер құрғайды. Күріш негізінен екі кезеңді бөлектеп жинау тәсілімен іске асырылады: ең алдымен ЖНУ-4, ЖРК-5 дестелегіштерімен шашақ бастағы дәннің 85-90% толық піскенде күрішдестеге шабылады, содан 3-5 күннен кейін СҚД-5Р, СКПР-6, СКГД-б комбайндарымен жинап, бастырылады.

Қызылорда облысы күріш егістігінде кездесетін зиянкестерге жағалық шыбын, күріш масасы, арпа ұңгі қоңызы, швед шыбыны, күріш көбелегі шаян тектестерден дулығар су шаяны жатады. Осы зиянкестер күріш егісіне жыл сайын едәуір зиян келтіреді.
Күріш бізтұмсұғы - Sitophilus oryzae L. Қазақстанның барлық облыстарында таралған. Солтүстік және орталық Қазақстанда жылыжайларды, сонымен қатар қоймаларда ылғал шамадан жоғары болған жағдайда дән үймелерінің өздігінен қызған жерлерін мекендейді. Қоңыздың ұзындығы 2-2,5 мм, түсі күңгірт қоңыр, немесе аздап жылтыр, арқа сақинасында тығыз орналасқан көптеген ірі шұңқырлар бар. Үстіңгі қанаттарының әр қайсысында қызғылт түсті 2 дақ пайда болады. Артқы қанаттары жақсы дамыған. Дернәсілдерінің сыртқы пішіні жағынан қамба бізтұмсұғының дернәсілдеріне ұқсас. Қоңыздар 3 айдан 8 айға дейін өмір сүреді. Осы уақыт ішінде ұрғашыларының әр қайсысы 500-ге дейін жұмыртқа салады. Жұмыртқаларын біреуден дәннің ішіне орналастырады.

1-сурет.Күріш бізтұмсығы

Ұрықтың дамуы 4-8, дернәсілдерінің дамуы 25-30, қуыршақтың дамуы 5-8 күнге созылады. 18˚С температура жағдайында бір ұрпақтың дамуы 3,5 айға, ал 21-22,5˚С 1,5 айға дейін созылады. Қолайлы жағдайлар болса, Солтүстік облыстарды жылыны 7-8 ұрпаққа дейін беріп өсіп-өнеді. Қамба бізтұмсұғымен салыстырғанда күріш бізтұмсұғы жылу сүйгіш бунақденелілер, оның белсенді тіршілігі үшін үйлесімді температура 27-29˚С шамасында. Суыққа ең төзімдісі жұмыртқа, одан кейін төзімдірегі қуыршақ пен дернәсіл, ең төзімсізі ересек қоңыз. Р.С. Ушатинцкаяның мәліметі бойынша -10˚С ересек қоңыз 15, қуыршақ 27, дернәсілі 24, жұмыртқа 90 сағаттан кейін тіршілігін жояды. Дәннің дымқылдығы 10 пайыз төмен болған жағдайда қоңыздар дами алмайды.Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 73 пайыз болғанда салатын жұмыртқаларының саны азаяды, ал 50 пайыз қоңыздар қырылады. Дернәсілдерінің дамуы үшін дәннің дымқылдығы 17 пайыздан асқанда, ал ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 89 пайыз болғанда ғана қолайлы жағдайлар туады.
Қамба бізтұмсығына қарағанда күріш бізтұмсығы көпқоректілерге жатады. Ол масақты дақылдардың көптеген түрлерінің, күріштің, жүгерінің дәндерін және әртүрлі жармаларды, ұннан жасалған тағамдарды, бұршақты, мақта тұқымын, темекіні, шошқа жаңғағын, және т.б көптеген өсімдік өнімдерін зақымдайды. Ол қамба бізтұмсығына қарағанда жақсы ұша алады және егіс далаларында масақты, пісіп келе жатқан астық дәндерін де зақымдайды. Одан соң ол астықпен бірге қоймаға енеді.
Жағалық шыбын- Ephydra maullaria bgg. Кең тараған және күріш егісіне қауіпті зиянкестер қатарына жатады.Жағалық шыбын су жағаларында өсіп-өнетін зиянды жәндіктер тобына тобына жатады.Ол республиканың оңтүстігіндегі барлық күріш егілетін аудандарда кездеседі.Шыбынының ұзындығы 4мм.Төсі мен бауыры жасыл, ал аяқтары қызғылт - жасыл, қанаттары ұзын.
Шыбынның дернәсілі күңгірт-сарғыш, денесі 12 сегменттен тұрады.Есейген дернәсілдің ұзындығы 7 мм-ге жетеді, денесінің құйрық жағы түтік тәріздес. Дернәсілі өз өмірінде үш рет түлейді. Ересек зиянды жәндіктер қысты күні өсімдік қалдықтарының астында, әртүрлі қуыстарда, ескі үйлер мен шатбақтарда жабысып қыстап шығады. Олар ұшып шыққаннан кейін 6-10 күн өткен соң-ақ жұмыртқа сала бастайды. Әуелі жұмыртқасын ұсақ суларда, судың температурасы 16-17 градус болған кезде салады. Сонымен қатар шыбындар жұмыртқасын арамшөп қалдықтарына, судың бетіндегі биологиялық қабықтарға, балдырларға, судың бетіне салады. Жұмыртқалау мерзімі 4-6 күнге созылады. Жаппай жұмыртқа салуы маусым айының екінші екінші он күндігінен, яғни күріш егісінің өсіп-жетілу кезеңінің орта мерзіміне тура келеді.
Күріш егістігінде шыбын, күрішті суға бастырған соң 2-3 күннен кейін пайда болады. Осы кезеңде атыздағы судың температурасы 15-16 градусқа көтеріледі.Шыбынның қарқынды қоректену кезеңі 13 сағаттан 16 сағатқа дейін созылады. Жаппай жұмыртқалауы тұқымның ісіну кезеңіне сәйкес келеді. Эмбриональдық дамуы ауа райының жағдайына байланысты 6-дан 10 күнге дейін созылады. Шыбындардың көп жиналатын жері күріш атыздарының бұрышы және атыз жағасының ұзына бойында дернәсілдер көп кездеседі.Дернәсілдер атыздың ішіне, өсімдіктерге су толқынымен, әсіресе желді күндері таралады. Дернәсілдің тууы әуелі уақытша су көздерінде, судың температурасы күріш суына қарағанда 5-6 градустан жоғары болғанда басталады. Күріш атызында дернәсіл күндізгі судың температурасы 17 градустан төмен болған кезде пайда болады. Ол мамыр айының бірінші онкүндігінде, күріш тұқымының өсу фазасында байқалады.
Дернәсіл күріш атызында немесе басқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.