Оңтүстік Қазақстан облысы жағдайында бақша дақылына зиян келтіретін бунақденелілердің таралуы, биологиясы, зияндылығы

I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
II. Негізгі бөлім
2.1 Оңтүстік Қазақстан облысы Төлеби ауданының табиғи климаттық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
2.2 Қарбызды өсіру технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.3 Оңтүстік Қазақстан облысы жағдайында бақша дақылына зиян келтіретін бунақденелілердің таралуы, биологиясы, зияндылығы ... .5.11
2.4 Күресу шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12.13
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
IV. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15

Бақша дақылдары зиянкестерінің түрлік құрамы сан алуан. Олардың аса қауіптілеріне мынадай көп қоректі зиянкестер жатады: шыртылдақ қоңыз бен қара қоңыздың дернәсілдері, бұзаубас, кеміргіш көбелектердің жұлдызқұрттары, шырыштар (ұлулар). Ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестерімен күресу шаралары агротехникалық, биологиялық, химиялық, механикалық, физикалық және өсімдіктер карантині деп аталатын тәсілдер арқылы жүзеге асырылады. Қазіргі кезде ауыл шаруашылығы дақылдарын зиянкестерден қорғау шараларының кешенінде басты орында химиялық тәсіл алады. Оны қолдануда әр түрлі химиялық заттар – пестицидтер пайдаланылады. Химиялық тәсілдің тиімділігі өте жоғары және ауыл шаруашылығы дақылдарының барлығында дерлік оларды зақымдайтын зиянкестердің көпшілігіне қарсы қолдануға болады. Сонымен қатар бұл тәсіл өте жоғары өнімді келеді. Себебі оны жүзеге асыру үшін әр түрлі машиналар мен механизмдер кешені (бүріккіштер, тозаңдатқыштар, аэрозль генераторлары, тұқым дәрілегіштер тағы басқалары) пайдаланылады. Көпшілік жағдайда егінді пестицидтермен баптау үшін авиацияны қолданады. Күрестің химиялық тәсілінің ең бір артықшылығы - өте көбейіп кеткен зиянкестерді құрту қажеттігі туған жағдайда оны жылдам және тиімді түрде ұйымдастыруға болады. Осы айтылғандардың бәрі өсімдік қорғаудың бұл тәсілінің тек елімізде ғана емес, сонымен қатар шет елдерде де өте көң тарауына себеп болды. Химиялық күрес тәсілінің елеулі кемшіліктері де аз емес. Мысалы, оны жүзеге асыру үшін пестицидтерді, машиналарды, аппаратураларды қолдану белгілі бір қаражатты керек етеді. Көптеген пестицидтер тек зиянкестер үшін ғана емес, сонымен қоса пайдалы организмдер (энтомофагтар), жылы қанды жануарлар және адам үшін де улы болады.Сондықтан зиянкестермен күресті жүргізгенде қауіпсіздік ережесінің талаптарын бұлжытпай орындау керек. Көпшілік пестицидтердің қолдану мерзіміне белгілі бір дәрежеде шек қойылады. Күзде бақша егілген жерді тереңдетіп айдау, сол жерді 20-25 күннен кейін көлдетіп суару арқылы нәтижесінде қуыршақтары тұншы¬ғып жердің бетіне шыққан кезде, оларды құс¬тар¬дың теріп жеуі жақсы нәтиже береді.Зақымданған өнімді (қарбызды жинап) 1 метрге дейін терең қазып, көміп тастау тәсілдері ұсынылады.Химиялық күресу жолдарына бірнеше химиялық препараттар түрлері ұсынылады: 20%-тік конфидор (0,2-0,4 л/га), 36%-тік дельтафос, (0,2-0,4 л/га), Карбафос-(1л/га), децис, суми-альфа, нурелл (0,5-0,7 л/га) және т.б.

Сельскохозяйственная энтомология / Под ред. А.А. Мигулина.- М.: Колос, 1983, 416с.
Практикум по сельскохозяйственной энтомологии/Под ред.Н.В. Бондаренко.-Л.: Колос, 1976.
Тілменбаев Ә.Т., Жармұхамедова Г.Э. Энтомология. Алматы, Кайнар, 1994,336 б.
Справочник по защите растений / Под ред. академиков НАН РК Сагитова А.О., Исмухамбетова Ж.Д. Алматы, 2004, 320с.
Осмоловский Г.Е., Бондаренко Н.В. Энтомология. -Л., «Колос», 1980, 360с.
Защита зерновых культур от вредителей, болезней и сорняков /Под ред. Т.Н.Нурмуратова. - Алма-Ата, 1986.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...2
II. Негізгі бөлім
2.1 Оңтүстік Қазақстан облысы Төлеби ауданының табиғи климаттық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
2.2 Қарбызды өсіру технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.3 Оңтүстік Қазақстан облысы жағдайында бақша дақылына зиян келтіретін бунақденелілердің таралуы, биологиясы, зияндылығы ... .5-11
2.4 Күресу шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12-13
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
IV. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15

Кіріспе
Бақша дақылдары зиянкестерінің түрлік құрамы сан алуан. Олардың аса қауіптілеріне мынадай көп қоректі зиянкестер жатады: шыртылдақ қоңыз бен қара қоңыздың дернәсілдері, бұзаубас, кеміргіш көбелектердің жұлдызқұрттары, шырыштар (ұлулар). Ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестерімен күресу шаралары агротехникалық, биологиялық, химиялық, механикалық, физикалық және өсімдіктер карантині деп аталатын тәсілдер арқылы жүзеге асырылады. Қазіргі кезде ауыл шаруашылығы дақылдарын зиянкестерден қорғау шараларының кешенінде басты орында химиялық тәсіл алады. Оны қолдануда әр түрлі химиялық заттар - пестицидтер пайдаланылады. Химиялық тәсілдің тиімділігі өте жоғары және ауыл шаруашылығы дақылдарының барлығында дерлік оларды зақымдайтын зиянкестердің көпшілігіне қарсы қолдануға болады. Сонымен қатар бұл тәсіл өте жоғары өнімді келеді. Себебі оны жүзеге асыру үшін әр түрлі машиналар мен механизмдер кешені (бүріккіштер, тозаңдатқыштар, аэрозль генераторлары, тұқым дәрілегіштер тағы басқалары) пайдаланылады. Көпшілік жағдайда егінді пестицидтермен баптау үшін авиацияны қолданады. Күрестің химиялық тәсілінің ең бір артықшылығы - өте көбейіп кеткен зиянкестерді құрту қажеттігі туған жағдайда оны жылдам және тиімді түрде ұйымдастыруға болады. Осы айтылғандардың бәрі өсімдік қорғаудың бұл тәсілінің тек елімізде ғана емес, сонымен қатар шет елдерде де өте көң тарауына себеп болды. Химиялық күрес тәсілінің елеулі кемшіліктері де аз емес. Мысалы, оны жүзеге асыру үшін пестицидтерді, машиналарды, аппаратураларды қолдану белгілі бір қаражатты керек етеді. Көптеген пестицидтер тек зиянкестер үшін ғана емес, сонымен қоса пайдалы организмдер (энтомофагтар), жылы қанды жануарлар және адам үшін де улы болады.Сондықтан зиянкестермен күресті жүргізгенде қауіпсіздік ережесінің талаптарын бұлжытпай орындау керек. Көпшілік пестицидтердің қолдану мерзіміне белгілі бір дәрежеде шек қойылады. Күзде бақша егілген жерді тереңдетіп айдау, сол жерді 20-25 күннен кейін көлдетіп суару арқылы нәтижесінде қуыршақтары тұншы - ғып жердің бетіне шыққан кезде, оларды құс - тар - дың теріп жеуі жақсы нәтиже береді.Зақымданған өнімді (қарбызды жинап) 1 метрге дейін терең қазып, көміп тастау тәсілдері ұсынылады.Химиялық күресу жолдарына бірнеше химиялық препараттар түрлері ұсынылады: 20%-тік конфидор (0,2-0,4 лга), 36%-тік дельтафос, (0,2-0,4 лга), Карбафос-(1лга), децис, суми-альфа, нурелл (0,5-0,7 лга) және т.б.

Оңтүстік Қазақстан облысы Төлеби ауданының табиғи климаттық жағдайы.
Төле би ауданы - Оңтүстік Қазақстан облысының оңтүстік-шығысындағы әкімшілік бөлік. Жерінің аумағы 3,1 мың км² (облыстың 2,6%-ын қамтиды). 1932 жылы құрылған (1991 жылға дейін Ленгер ауданы). Тұрғыны 112,8 мың адам. Аудан жеріндегі 59 елді мекен, 1 қалалық, 13 ауылдық округке біріктірілген. Аудан орталығы - Ленгер қаласы. (1945).
Негізінен сүтті-етті мал, биязы жүнді қой, астық, картоп, жібек кұртын өсіруге маманданған 8 ұжымшар, 4 кеншар болған. Жер бедері таулы, дөңесті жазық. Ең биік жері - Сайрам шыңы (4338 м). Шығысыңда Талас Алатауы, оңтүстік-батыста Өгем, Қаржантау (2500 м), Қазығұрт (1200 м) тау сілемдерінің бөктерінде орналасқан. Батысындағы жазықта және тау аңғарларында егіншілікке жарамды суармалы жерлер, жайылымдар, жеміс ағаштары кездеседі. Кен байлықтарынан қоңыр көмір, құрылыс материалдары өндіріледі. Климаты континенттік, қысы жұмсақ, жазы ыстық, құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы -3-9°С, шілде айында 24°-26°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері батысында 450 мм, шығысында 650 мм. Топырағы тауда қоңыр, сұр, жазықта саздақты. Дала өсімдіктерінен астық тұқымдас, ақселеу, жатаған, бидайық, беде, тағы басқа; тауда долана, арша, бадам, шырғанақ, итмұрын, тағы басқа өседі. Жануарлардан: қасқыр, аю, барыс, арқар, таутеке, сілеусін, тағы басқа; құстардан - бүркіт, ителгі, кекілік, ұлар мекендейді. Аудан жерімен Ақсу, Сайрамсу, Бадам (өзенде Бадам бөгені салынған) өзендері ағып өтеді. Аудан тұрғындарының орташа тығыздағы 1 км²-ге 34,6 адамнан келеді. Халқы көп ұлтты, негізгі бөлігі қазақтар 70% пайыздан, өзбектер, түріктер, әзербайжандар құрайды. Ірі елді мекендері: Ленгер қаласы, Первомаевка, Көксәйек, Сұлтанрабат, Қамшақ, Тоғыс, Ақжар, Зертас тағы басқа ауылдар.
Ауданның ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері бидай өсіруге (барлық егіс көлемінің 41,7%) маманданған. Мақсары (13,3%), арпа (3,1%), көкөніс (2,3%), картоп (1,9%) өсіріледі. Облыстағы жеміс-жидектің 18,0%-ын береді. Аудандағы ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің 30,0%-ын ет өндірісі, 17,5%-ын дәнді дақыл, 15,0%-ын сүт, 9,6%-ын көкөніс құрайды. Фудмастер-Шымкент компаниясы - сүт өнімдерін, Ақмаржан акционерлік қоғамы - ұн, жем, нан өнімдерін шығарады. Ұйық, тоқыма, тігін фабрикалары, машина жасау зауыты, Оңтүстік мұнай-газ ашық акционерлік қоғамы, Ленгер мұнай барлау скважиналарын сынау экспедициясы жұмыс істейді.

Қарбызды өсіру технологиясы
Қарбыз (Cіtrullus) - асқабақ тұқымдасына жататын бір немесе көпжылдық өсімдік. Қарбызға арналған жер суық желден қорғалған болуы керек. Өсімдік органикалық заттарға бай құмды және құмайт топырақты жерлерде жақсы өседі. Жерді егін егуден 7-10 күн бұрын дайындайды. Егілетін аймақ 10 гектардан кем болмауы керек.
Қарбыз бен қауын өсіруге арналған жерлерді асқабақтық өсімдіктерді өсіруге арналған жер секілді дайындайды. Жоғары көлемде өнім жинаудың міндетті шарттарының бірі - жерді терең жырту (немесе қазу). Жерді тереңірек өңдеу өсімдіктің жақсы өсуі мен олардың жемісті мол салуына мүмкіндік береді.Қарбыз бен қауынды Қазақстанның оңтүстік аймағының қолайлы климаттық жағдайында өсіреді. Тұқым отырғызуды 8-10 см тереңдіктегі топырақ 15 - 17° С - ге дейін қызған кезде сәуір айының соңына қарай бастайды (кеш түсуі мүмкін көктемгі үсік есепке алынады). Жекелеген кішігірім, желден жақсы қорғалған, күн түсетін учаскелерде және аулаларда тұқым отырғызуды 5 - 6 күн ерте бастауға болады.Ашық учаскелерде тұқым егуді кулиспен отырғызған дұрыс. Қарбыз бен қауынды бұлай отырғызу барлық аймақтарда мол өнім алуға мүмкіндік береді. Кулистік өсімдіктердің жұптасқан қатарын (жүгері, қонақ жүгері) әрбір 10 -15 мсайын басым болатын желдің бағытына көлденең отырғызады.Қарбыз бен қауын өсіру үшін 2-3 жыл сақталған тұқымды пайдаланған дұрыс. Былтырғы егіннен қалған ұрықты 2 сағат бойы 40 - 50° С. қыздырып барып отырғызады. Егінді кеш еккен кезде оны көктетіп барып отырғызған жөн. Ұрықты термикалық өңдеуден өткізеді. Ол үшін ұрықтарды ыстық суға (60-65°С) 3 - 4 минутқа салады, одан кейін 3 - 4 күн бойы 25°С температурада мақталы төсеніште, ылғалды жабын астында ұстайды. Қарбызды дәннің ұрығы пленкалы қабығынан оңай бөлінетін болғанда, ал тұқым жарнағы оны жеңіл үйкеген кезде түсіп қалатындай болған кезде отырғыза бастайды.Тұқым отырғызуды ұялық тәсілмен, бір ұяшыққа 5-6 ұрықтан сала отырып егеді. Ұяшықты сортына қарай қарбыз үшін 2 x0,3 м. қауын үшін 1,5 x0,3 м. болатындай етіп отырғызады. Егу нормасы тиісінше гектарына 4-5 және 3-4 кг. Тұқым жерді жарып шыққаннан кейін әр ұяда тек бір ғана мықты әрі жақсы дамыған өсімдікті қалдырады.Нағыз егіндік жапырақтары шыққаннан кейін көшеттер көтеріледі. Қатараралық өңдеуді кетпенмен немесе көпсіткішпен іске асырады. Өсімдікті көпсіте отырып, оны көпсіген ылғал топырақпен жабады.Кеберсіген топырақты 2-3 рет суғарады. Алғашқы суғаруды тұқымның өсуі алдында не тұқым шыға салысымен жүзеге асырады, екіншісін - сабақтары шыққан кезде, үшіншісін - жеміс пісуінің алдында. Суғару жыртылған жер жанында өсіп жатқан өсімдіктер бойынша жасалады, алайда судың көп мөлшерде болмауын қадағалау керек.Қарбыз бен қауынды ыстық күндері піскендерін іріктеп жинайды. Дақылдарды жинауды ауа-райы суымай тұрғанға дейін аяқтайды.Қарбыздар мен қауындарды қолайлы жағдай жасай отырып, қоймаларда, қораларда, гараждарда сақтауға болады.
Оңтүстік Қазақстан облысы жағдайында бақша дақылына зиян
келтіретін бунақденелілердің таралуы, биологиясы, зияндылығы

Бұзаубастар.Жердің астында тіршілік етеді. Орта жастағы дернәсілдері және ересектері жердің астында 1 м дейінгі тереңдікте тіршілік етеді. Өмір сүру циклі 1 жылдан көп уақытқа созылады. Мамырдың аяғында, маусым айында аналықтары 10-20 см тереңдікте, арнаулы ұяларға 150-300 данадан жұмыртқа салады.
Бұзаубастар алдыңғы аяқтарының көмегімен топырақтың үстіңгі қабатындажолдарсалады, 50-ден аса өсімдіктің тамырын, сабақтарының жерасты бөлігін, өскіндерін және тұқымдарын жеп зиян келтіреді. Олар ылғалды, суармалы жерлерді, негізінен көкөніс алқаптарын мекендейді. Жылыжайларда темекінің, көкөністердің жәнет.б. мәдени өсімдіктердің көшеттеріне өте көп зиян тигізеді. Көп тараған түрлері - кәдімгі (Gryllotalpa gryllotalpa L.) және біртікенекті (Gryllotalpa unispina Sauss.) бұзаубастар.

1-сурет. Бұзаубастар (Gryllotalpa)
Шыртылдақ қоңыздар. Ұзындығы 5-15 мм. Алдыңғы кеудесі қозғалғанда шырылдаған дыбыс шығарады. Ересектері 2-4 апта өмір сүреді. Қоңыздың зияндылығы жоқ. Жұмыртқасын топыраққа салады. Бір аналықтың жұмыртқа салатын мөлшері 30-500 дана. Дернәсілдері қыстайды. Дернәсіл 13 бөліктен тұрады. Сыртқы қатты қабығы болғандықтан және пішініне қарап оларды сымға ұқсатады. Басы, үш жұп аяқтары жақсы дамыған, түсі сары-қоңыр. Дернәсілдер 3-4 жыл өмір сүреді.
Егістіктерде ошақ-ошақ болып кездеседі. Ауылшаруашылық дақылдардың өсіп келе жатқан тұқымымен, олардың тамырларымен қоректенеді. Топырақ құрғап кеткенде өсімдіктердің етті бөліктеріне кіріп алып қоректенеді.

2-сурет. Шыртылдақ қоңыз (Agriotes)
Көп тараған түрлері: Agriotes - туысына жататын егістік шыртылдақ қоңыз (A. sputator), жолақты шыртылдақ қоңыз (A. lineatus L.), далалық шыртылдақ қоңыз (A. gurgistanus Fald.) және Selatosomus - туысына жататын жалпақ шыртылдақ қоңыз (S. latus F.).
Қара денелілер.Баяу жүретін, түстері қара, ірілі-кішілі қоңыздар. Көп түрлері қанаттары бірігіп кеткендіктен ұша алмайды.
Дернәсілдердің алдыңғы жұп аяқтары үлкен, бастары доға тәрізді. Олар жылдам өсіп жетіледі. Далалық (Blaps halophila F.) және кең кеуделі (Blaps lethifera March.) шабан қоңыздары мен жүгерінің қара денелілерінің дернәсілдері (Pedinus femorelis L.) өсімдіктердің жер астындағы мүшелерін, тұқымды зақымдайды. Құмның шабан қоңызы(Opatrum sabulosum) зиянды, олар отамалы мен көкөніс дақылдардың көшеттерін зақымдайды .
Тақта мұрттылар. Денелері ұзын-қысқалы болады. Мұрттары жалпақ. Дернәсілдері жуан, етті. Түркістандық жүгері қоңызы(PentodondubiusBall.) көп өсімдіктердің тамырларының етті ұлпаларын зақымдайды, ал түйнек тамыр жемістілер үшін өте қауіпті. Дернәсілдері өсіп келе жатқан тұқыммен қоректенеді. Қортық қоңыздың өзі ғана зиянды. Негізінен өскіннің жер үстіндегі бөлігімен қоректенеді. Батыстық мамыр қоңызы, жетісулық мәрмәр қоңыз, маусым қоңызы отамалы, көкөніс және жеміс-жидек дақылдардың негізгі зиянкестері. Олардың дернәсілдері топырақта 2-3 жыл өмір сүріп мәдени өсімдіктердің жер астындағы мүшелерімен қоректенеді.
Қауіпті полифагтарға әр түрлі қанаттылар Frenata - отряд тармағының Noctuidaе - түнгі көбелектер немесе үкі көбелектер және Pyralidae-қан көбелектер тұқымдастарының түрлері жатады.
Түн көбелектері. Көбелектер орташа мөлшерлі, жайылған қанаттары - 20-45мм.. Толық денелі. Көп түрлерінің түстері сұрғылт қоңыр. Алдыңғы қанаттарында өздеріне тән суреттері бар. Суреттердің пішіндеріне қарап үкі көбелектердің түрлерін анықтауға болады. Көбелектер негізінен ымырт түсе және түнде ұшады. Құрттары ұзынша жолақтары бар сұрғылт қоңыр немесе жасыл түсті болады. Үш жұп кеуде аяқтарынан басқа 3-5 жұп құрсақ аяқтары болады.

3-сурет. Түн көбелектері (Noctuidaе)
Тіршілік етулеріне, қоректену жолдарына байланысты кеміргіш және жапырақ кеміргіш көбелектер болып бөлінеді. Кеміргіш көбелектер топырақтың жоғарғы қабатында жасырын өмір сүреді. Олар қоректеніп топырақ деңгейінде күздік, жаздық астық дақылдары, жүгері, қызылша, картоп, мақта, темекі, көкөніс, бақша т. б. дақылдарының мүшелерін кеміріп зақымдайды. Түн көбектердің ең қауіпті түрлері: күздік - AgrotissegetumSchiff. және лепті - A. exclamationsL. Түн көбелектерінің жұлдызқұрттары соңғы жастарында топырақ астында қыстайды. Жұлдызқұрттарының 6 жастық кезеңі болады. Көктемде олар қуыршақтанады. Ересек көбелектердің жұмыртқаларын сабақтың негізіне, төменгі жапырағына, топырақ бетіндегі өсімдік қалдықтарына салады. Жылына 1-3 ұрпақ береді, ол мекендеген жерінің ауа райы жағдайларына байланысты. Жұлдызқұрттар топырақ деңгейіндегі сабақтарды, тұқымын, жас өскінін кеміреді, тамыр жемістерде, түйнектерде кеміріп, қуыс жасайды. Жер үстілік түнгі көбелектер өсімдіктердің жапырағымен, сабақтарымен, генеративті мүшелерімен қоректенеді. Көбінесе жоңышқаны, ноқатты, темекіні, қызанақты, жүгеріні және басқа да дақылдарды зақымдайды. Бүл топқа мынадай түрлері жатады: мақта (HelicoverpaarmigeraHbst.), гамма (Autographa gamma L.), беде (Discestra trifolii Hufn.), кіші жер үстілік немесе карадрина (Spodoptera exiqua Hb.).
Мақта көбелегінің қуыршағы топырақта қыстайды. Көбелек жұмыртқасын (1-3 тен) жапырақтарға, шанақтарға және гүлдеріне салады. Жұлдызқұрттың бірінші ұрпағы арам шөптерде, жоңышқада, ноқатта, темекіде, қызанақта қоректенеді. Мақтаның шанақтану және гүлдену кезеңінде келесі ұрпақтар жұмыртқа салады. Жылына 3-4 ұрпақ береді. Мақтаның генеративтік мүшелерін, жүгерінің собығын мен дєнін, темекі тұқымдарын қатты зақымдайды.
Қан көбелектері. Шалғын көбелегі (Loxosteqe sticticalis L.)ауыл шаруашылығы дақылдарының ең қауіпті зиянкестерінің бірі. Жазғы мезгілде оның саны құбылмалы және қолайлы жағдайлар болғанда өсімталдығы өте жоғары. Жұмыртқаларын өсімдік жапырағының төменгі беткі қабатына салады. Жұлдызқұрттары 5 жас өтеді. Олар қомағай болып көп қоректенеді. Қант Шалғын көбелегі Шалғын көбелек

қызылшасын, күнбағысты, бір және көп жылдық бүршақ (үрме бүршақтан басқа), жүгеріні, тарыны жєне басқа да өсімдіктерді қатты зақымдайды. Олар өсімдіктердің жер үстілік генеративты жєне вегетативты мүшелерін кеміріп жейды. Зақымданған өсімдік мүшесін жұлдызқұрттар өрмекпен шырмалайды. Бидай көбінесе шалғын көбелектің негізгі азықтық өсімдіктер жетіспегеннен соң зақымданады. 2-3 ұрпаќ беріп дамиды. Ересек жұлдызқұрттар топырақтың жоғарғы қабатында қыстап шығады.
4-сурет. Шалғын көбелегі (Loxosteqe sticticalis L.)
Сабақ немесе жүгері көбелегі (OstrinianubilalisHb.). Ересек бунақденілердің жыныстық диморфизм анық байқалады. Жұлдызқұрттың түсі сұрғылт жасыл, денесін бойлаған күңгірт жолақтары бар. Дене ұзындыѓы 25 мм - ге дейін. Жүлдызқұрттар өсімдік сабағында қыстайды. Тіршілік кезеңінде 2 ұрпақ беріп дамиды. Мєдени жєне жабайы өсімдіктер зақымданады. Көп зиян жүгері мен күнбағысқа келтіреді. Өсімдік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.