Аңдарды күйекке дайындау
1. Аңдарды күйлеуге дайындау
2. Күйлеуді жүргізу
3. Шағылыстырудың әдістері
4. Аналыктардың буаздылығы және күшіктеуі
5. Сүттену маусымы кезіңде төлді өсіру
2. Күйлеуді жүргізу
3. Шағылыстырудың әдістері
4. Аналыктардың буаздылығы және күшіктеуі
5. Сүттену маусымы кезіңде төлді өсіру
Аңдарды күйлеуге дұрыс дайындаудың негізгі шарты андарды толык қанды азықтандыру және олары дұрыс күту. Ересек аналықтар сауын маусымы аяқталғаннан кейін, әлсіз болады. Сондықтан да күйлеуге дайындық қалыпты өту үшін, 10-15 күн бойы оларды жақсы азықтандырады. Аналықтардың қоңдылығы қалыпты болғанда, оларды күйлеуге дайындауга арналған азыққа көшіреді. Жануарларды жазғы - күзгі кезеңде күтуге аңдарды күту Бойынша қарапаиым жұмыстар енеді: азықтандыру, суару, торларын тазалау, денсаулықтарын бақылау. Жазғы кезеңде ересек жануарлардың жыныстық мүшелері дұрыс жетілмеген болады. Олардың дамуы тамыз — қыркүйек айларында басталады. Күзендердің жыныстық қызметі қараша - желтоқсан айларында белсенділендіріледі. Түлкілерде осындай өзгерістер желтоқсан айының соңында басталады. Қара түлкілерде жыныстық мүшелерінің дамуы қараша айында баяулайды, және көбею кезеңі оларда кеш басталады. Аңдарды көбею кезеңіне дайындау шілде айының соңында тамыз айының басында басталады. Жеткілікті түрде және толыққанды азықтандырмау буаздықтың қалыпты өтуін бұзады және күшіктеу нәтижесіне әсер етеді. Шамадан тыс азықтандыру, әсіресе аталықтарының белсенділіктеріне кері эсер етеді. Бақылау топтарыньщ аңдарын үнемі өлшеп отыру ұсынылады. Ересек аналықгар төлдегеннен кейін өлшенеді. Одан әрі оларды айдың басында төл ретінде өлшейді. Аңдарды азықтандырар алдында балаларды өлшеуге арналған немесе сауда жасауға арналған таразыларда өлшейді. Өлшеуден басқа аңдардың қоңдылығына анықтау да дұрыс. Түлкі және қара түлкілерде оның көз мөлшерімен және қолмен ұстап көру арқылы анықтайды. Күзендердің қоңдылығы көз мөлшерімен анықтайды немесе салмақтық индекстерін есептейді. Оны аңның тірі салмағының оның денесінің ұзындығына қатынасы ретінде есептейді. Денесінің ұзындығын сантиметрлік таспамен мұрын ұшынан құйрығының ұшына дейін өлшейді. Ол үшін күзеннің арнайы үстелде сым ілмекпен белгілейді. Жылдың басында негізгі табынды жинақтайды, оның құрамына төлдерді енгізеді. Қаңтар, ақпан және наурыз айларының басында асылтұқымдық барлық аңдар өлшенеді. Бұл кезеңде оларды күн сайын тексереді. Арық және қондылығы жақсы аңдардың торларьгаа белгі қояды, соның негізінде аң өсіруші жемнің үлесін үлғайтады немесе азайтады. Өндіру бойынша сапмақтық индекстері күйлеу алдында ересек күзендерде 25-35, жастарында 25-31 болғанда жақсы нәтиже береді. Шамадан тыс қонды және арық андар арасында күшіктердің өлімі және туған кезде әлсіз күшіктер көп болады. Күйлеуге дайындау түлеу кезеңінің барысы сипаггайды. Егер жазғы түктің түсуі кешіксе немесе қысқы түк уақытында ипдптя^а, онда ол олардың ондіргіштігіне эсер ететін ағзасында бүзылудың бар екендігін білдіреді. гЧ - ' Жас аналықтарды және аталықтарды күйлеуге жақсы дайындауға ерекше көңіл бөледі. Күйлеуге дайындау кезіңі олардың ағзасының толык қалыптасуының аяқталу кезеңімен сәйкес келеді. Төл тірі сапмағы бойынша 1 қаңтарда ересек аңнан айырмашылыгы болмаса жақсы нәтиже деген сөз. Табынға әкелінген асылтүқымдық аңдарды тезірек отырғызу керек. Күту және азықтандыру жағдайын өзгерту кейіннен күйлеу барысына эсер етуі мүмкін. Ылғапды суық ауа райыньщ басталуымен, суык тиіп ауруып қалмаулары үшін күзен үйшіктерін жылытады. Аң өсіруші аң түратын әрбір үйшікті шөппен, жаңқамен толтырады. Күйлеуге дайындау кезіңде жұмыскерлер асылтұқымдық жануарлардың торлары мұқият тексереді. Бұзылған торлар жөнделеді. Фермада ветеринарлық шаралар өткізіледі: аңдарға егу жұмыстарын жүргізеді, анықтау және брактау үшін қан алынады, торлар зарарсыздандыралады. Аңдар жыныстары бойынша тексеріледі, кейде аналықтың орынында қателесіп аталық салынып қалуы мүмкін. Күйлеуді бастар алдында аталықтардың жыныстық жұмыртқаларының жағдайы тексеріледі. Кейбір аталықтар аналықтарды белсенді және жақсы жабады, бірақ аналықтар буаз болмайды. Жыныстық жұмыртқалары қолмен ұстап тексеріледі; оларды қалыпты дамыған, ұстаган кезде мықты және қатты болуы керек. ыр немесе екі жыныстық жұмыртқасы ұсталыноауы мүмкін немесе олар көлемі бойынша қалыптылармен салыстырғанда кішкентай болуы мүмкін. Жыныстық жұмыртқалары әлсіз жануарлар күйлеуге жіберілмейді.
1. А. А. Теміржанова, Н. Б. Бурамбаева (ТЕРІСІ БАҒАЛЫ АҢДАРДЫ ӨСІРУ )Павлодар Кереку 2015
2. Интернет желісі
3. Берестов В.А. Лабораторные методы оценки состояния пушных зверей. Петорзаводск. 1981 г.
2. Интернет желісі
3. Берестов В.А. Лабораторные методы оценки состояния пушных зверей. Петорзаводск. 1981 г.
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Аграрлық факультеті
БӨЖ
Тақырыбы: Аңдарды күйекке дайындау
Орындаған: Сакиева Ж.М
Тексерген: Тугамбаева С.М
Тобы: ОЗ-507
2017 жыл
Жоспары
1. Аңдарды күйлеуге дайындау
2. Күйлеуді жүргізу
3. Шағылыстырудың әдістері
4. Аналыктардың буаздылығы және күшіктеуі
5. Сүттену маусымы кезіңде төлді өсіру
Аңдарды күйлеуге дайындау
Аңдарды күйлеуге дұрыс дайындаудың негізгі шарты андарды толык қанды азықтандыру және олары дұрыс күту. Ересек аналықтар сауын маусымы аяқталғаннан кейін, әлсіз болады. Сондықтан да күйлеуге дайындық қалыпты өту үшін, 10-15 күн бойы оларды жақсы азықтандырады. Аналықтардың қоңдылығы қалыпты болғанда, оларды күйлеуге дайындауга арналған азыққа көшіреді. Жануарларды жазғы - күзгі кезеңде күтуге аңдарды күту Бойынша қарапаиым жұмыстар енеді: азықтандыру, суару, торларын тазалау, денсаулықтарын бақылау. Жазғы кезеңде ересек жануарлардың жыныстық мүшелері дұрыс жетілмеген болады. Олардың дамуы тамыз -- қыркүйек айларында басталады. Күзендердің жыныстық қызметі қараша - желтоқсан айларында белсенділендіріледі. Түлкілерде осындай өзгерістер желтоқсан айының соңында басталады. Қара түлкілерде жыныстық мүшелерінің дамуы қараша айында баяулайды, және көбею кезеңі оларда кеш басталады. Аңдарды көбею кезеңіне дайындау шілде айының соңында тамыз айының басында басталады. Жеткілікті түрде және толыққанды азықтандырмау буаздықтың қалыпты өтуін бұзады және күшіктеу нәтижесіне әсер етеді. Шамадан тыс азықтандыру, әсіресе аталықтарының белсенділіктеріне кері эсер етеді. Бақылау топтарыньщ аңдарын үнемі өлшеп отыру ұсынылады. Ересек аналықгар төлдегеннен кейін өлшенеді. Одан әрі оларды айдың басында төл ретінде өлшейді. Аңдарды азықтандырар алдында балаларды өлшеуге арналған немесе сауда жасауға арналған таразыларда өлшейді. Өлшеуден басқа аңдардың қоңдылығына анықтау да дұрыс. Түлкі және қара түлкілерде оның көз мөлшерімен және қолмен ұстап көру арқылы анықтайды. Күзендердің қоңдылығы көз мөлшерімен анықтайды немесе салмақтық индекстерін есептейді. Оны аңның тірі салмағының оның денесінің ұзындығына қатынасы ретінде есептейді. Денесінің ұзындығын сантиметрлік таспамен мұрын ұшынан құйрығының ұшына дейін өлшейді. Ол үшін күзеннің арнайы үстелде сым ілмекпен белгілейді. Жылдың басында негізгі табынды жинақтайды, оның құрамына төлдерді енгізеді. Қаңтар, ақпан және наурыз айларының басында асылтұқымдық барлық аңдар өлшенеді. Бұл кезеңде оларды күн сайын тексереді. Арық және қондылығы жақсы аңдардың торларьгаа белгі қояды, соның негізінде аң өсіруші жемнің үлесін үлғайтады немесе азайтады. Өндіру бойынша сапмақтық индекстері күйлеу алдында ересек күзендерде 25-35, жастарында 25-31 болғанда жақсы нәтиже береді. Шамадан тыс қонды және арық андар арасында күшіктердің өлімі және туған кезде әлсіз күшіктер көп болады. Күйлеуге дайындау түлеу кезеңінің барысы сипаггайды. Егер жазғы түктің түсуі кешіксе немесе қысқы түк уақытында ипдптя^а, онда ол олардың ондіргіштігіне эсер ететін ағзасында бүзылудың бар екендігін білдіреді. гЧ - ' Жас аналықтарды және аталықтарды күйлеуге жақсы дайындауға ерекше көңіл бөледі. Күйлеуге дайындау кезіңі олардың ағзасының толык қалыптасуының аяқталу кезеңімен сәйкес келеді. Төл тірі сапмағы бойынша 1 қаңтарда ересек аңнан айырмашылыгы болмаса жақсы нәтиже деген сөз. Табынға әкелінген асылтүқымдық аңдарды тезірек отырғызу керек. Күту және азықтандыру жағдайын өзгерту кейіннен күйлеу барысына эсер етуі мүмкін. Ылғапды суық ауа райыньщ басталуымен, суык тиіп ауруып қалмаулары үшін күзен үйшіктерін жылытады. Аң өсіруші аң түратын әрбір үйшікті шөппен, жаңқамен толтырады. Күйлеуге дайындау кезіңде жұмыскерлер асылтұқымдық жануарлардың торлары мұқият тексереді. Бұзылған торлар жөнделеді. Фермада ветеринарлық шаралар өткізіледі: аңдарға егу жұмыстарын жүргізеді, анықтау және брактау үшін қан алынады, торлар зарарсыздандыралады. Аңдар жыныстары бойынша тексеріледі, кейде аналықтың орынында қателесіп аталық салынып қалуы мүмкін. Күйлеуді бастар алдында аталықтардың жыныстық жұмыртқаларының жағдайы тексеріледі. Кейбір аталықтар аналықтарды белсенді және жақсы жабады, бірақ аналықтар буаз болмайды. Жыныстық жұмыртқалары қолмен ұстап тексеріледі; оларды қалыпты дамыған, ұстаган кезде мықты және қатты болуы керек. ыр немесе екі жыныстық жұмыртқасы ұсталыноауы мүмкін немесе олар көлемі бойынша қалыптылармен салыстырғанда кішкентай болуы мүмкін. Жыныстық жұмыртқалары әлсіз жануарлар күйлеуге жіберілмейді.
Күйлеуді жүргізу
Күйлеу - аналықтарда күйлеу, шағылысу қабілеті басталатын кезең, ал аталықтар жыныстық белсенділік танытады. Жұптарды іріктеу жоспарына сәйкес аналықтарга аталықты бекітіп оларды күн сайьш отырғызады. Іріктеу жоспарын құрғанда зоотехниктер ата -- аналардың сапасын, олардың туыстық байланыстарын есепке алады. Жұптарды іріктеудің бұзылуы және аналықтардың әр түрлі аталықтармен жабылуы күйлеудің соңында аталықтардың енуыздары (сперматогенез) тоқтағанда және аналықтар ұрықтанбай қалуы мүмкін деген қауіп болмағанда рұқсат беріледі. Жабуды таңертең, азықтандырылғаннан кейін 30-40 минуттан кейін және түскі астан кейінгі уақытта жүргізеді. Аталықтар бір күнде 2-3 аналықты жаба алады, шағылыстыру арасында 2 сағаттық демалыс болуы керек.
Күзендердің күйлеуі. Күйлеуді жүргізу тәсіліне байланысты әрбір бөлімшенің аңдарын әр түрлі жабады. Кейде барлық аталықтарды бір орында қораның ортасына отырғызады, ал аналықтарды жеке ұстайды. Аң өсіруші әрбір аталыққа оган бекітілген бір аналықтан отырғызады және оларды бақылайды. Төбелессе немесе ұзақ уақыт бойы олар бір - біріне қызыгушылық танытпаса аналықты алады және оның орынына басқасын қояды. Аталықтарды бір орынға орналастыру барлық жүптардың әрекеттерін бақылауга мүмкіндік береді, бірақ аналықтарды басқа тордан әкелуге көп уақыт және еңбек жұмсауды талап етеді. Аталықгарды топтармен қораның бірнеше жеріне орналастыруда қолданылады. Мұндай жағдайда еңбек шыганы азаяды, бірақ ангтарды бақылау қиынға түседі. Бес аталықпен күйлеуді жүргізуде оларға бекітілген аналықтар тобына жақын отырғызады. Шағылысуды бақылау үшін аң өсіруші қораның бойлап жүреді. Күзен өсіруде күйлеудің құбырлық әдісі қолданылады. Бұл әдістің мәні алты торлы жемдік жол арқылы қарапайым тордан жасалынған құбырмен біріктіреді. Құбырлардың қиылысы 15 х 15 см. Әрбір үйшікте торлы қүбырға саңылау бар, оны темір сырғытпамен жабуға болады. Торлардың біріне аталықты орналастырады, ал қалган бесеуіне оған бекітілген аналықтарды орналастырады. Күйлету кезіқде жүмыскер сыргытпаны ашады және аталықгы құбырға жібереді, содан кейін аналықтардың үйшіктерінің сырғытпаларын кезек -кезек ашады. Егер аналық шағылысуға құштарлық білдірсе шағылысу болады. Шағылысқаннан кейін аталық және аналықты өздерінің торларына кіргізеді. Егер аналық шағылысуға құштарлық білдірмесе онда оны үйшікке қамайды, ал аталыққа басқасын жібереді. Бұл тәсіл күйлетуді жүргізу кезікде өндіргіштілікті жоғарлатуға мүмкіндік береді. Күзендер 5-20 наурыз аралығында жыныстық белсенділік танытады. Күйлеу кезеңі бойында күзендерде шағылысуға қүштарлық бірнеше рет болады; шағылысуға құштарлық 1-2 күнге созылады және белгісіз уақыт аралығында қайталанады, көбінесе 7 -- 10 күннен кейін қайталанады. Аналықтың шагылысуға құштарлығы аталық қасында болғанда анықталады. Егер олар бір -- біріне өшпенділік танытпаса, онда аналық шағылысуға қүлгтяр деп есептелінеді. Күйлетуді бастағанда аталықгарды және аналықтарды күн сайын немесе күнара таңертен және түстен кейін отырғызады. Бірінші рет жапқаннан кейін үзіліс жасайды және шағылыстырудың екінші кезеңінде, бірінші шағылыстырудан 7-10 күннен кейін қайталайды. Шағылысуға қүштарлықтың осындай кезеңінде аналықты екі күн қатарынан екі рет жабуға тырысады. Содан кейін ол ұрықтандырылған болып есептелінеді. Кейбір шаруашылықтарда жұптарды шағылысуға құштарлықтың үшінші кезеңінде 14-16 күнде шагылыстырады. Күйлету соңында шағылысуға құштарлық кезеңдері арасы қысқартылады және қайталап шағылыстыру бірінші жапқаннан кейін 3-4 күндері жүргізіледі. Күзендерді шағылыстыру 20 минутқа созылады кейбір жағдайларда бірнеше минуттан 1,5-2 минутқа созылады. 24 Шағылыстыруды 20 минуттан кейін бүзу өндіргіштілік көрсеткіштеріне эсер етпейді. Аталықтьщ енуызының (сперма) сапасын шағылыстырылғаннан кейін аналықтың кынабынан алу жолымен тексеріледі. Күйлетудің соңында белсенді емес немесе белсенділігі төмен аталықгар және аналықтар бракталады және сойылады.
Түлкілердің күйлеуі. Түлкілердің күйлеуі 7-10 күнге созылады, аналықтардың шағылысуға қүштарлығы көбею кезеңі бойында бір рет болады және ол 2-3 күнге созылады. Күйлеудің басталғандығы және және шағылысуға күштарлығының басталғандығы аңдардың қылықтары және жыныстық мүшелерінің сыртқы жағдайы бойынша анықгауға болады. 15-20 каңтардан бастап 2-3 күннен кейін аналықтарда жыныс мүшелерінің жағдайы тексеріледі. Жыныс мүшелерінде алгашқы өзгеріс болғанда келесі тексеруді 1-2 күннен кейін тексереді. Түлкілердің жыныстық мүшелерінің сыртқы өзгерісі бірнеше кезеңнен тұрады. Ең алдымен жыныс мүшесі аздап ісінеді және ағарады, тексеру кезіңде көрінетін болады. Бұл алғашқы кезең 2-3 күнге созылады. Екінші кезең 1-2 күнге созылады. Жыныс мүшесі негұрлым ісінеді. Үшінші кезең - шағылысу қүштарлығына ауысуы. Жьшыс мүшесі қатты ісінген, дөмпек. Бұл кезең 1 -- 2 күнге созылады. Төртінші кезең -- шағылысуға қүштарлық. Жыныс мүшесі дөңгелектеу, қара, іріткі немесе кілегей сұйықтық бөлінеді. Бұл кезеңде аталықты отырғызғанда аналық құйрығын бір жаққа қарай бұрады, содан кейін аталық оны жабады. Бұл кезең 2 -- 3 күнге созылады. Бесінші кезең - тыныштықтың басталуы. Жыныс мүшесінің ісінуі азаяды, түсі ағарады. Бұл кезеңнің басында аталық жабуы мүмкін, бірақ одан ешбір нәтиже болмайды. Содан кейін аналық аталықты өзіне жақындатпайд ы. Әрбір белімшеде аналықтардың номерлері жазылған дәптер болуы керек. Онда күйлеу барысы тіркеледі, жыныс мүшесінің жағдайы үнемі жазылып отырылады. Түлкілерді күйлету екі әдіспен жүргізіледі: 1) аналықтардың жыныс мүшесінің жағдайы күн ара тексеріледі, күйлеу басталған жағдайда оларды оларга бекітілген аталыққа отырғызады. 2) аталықтарга 1-2 күннен кейін жыныс мүшесінің жагдайына қарамастан оган бекітілген барлық аналықтарды отырғызады. 25 Бірінші жапқаннан кейін аналықты аталыққа тағыда 1 -- 2 күнге отыргызады. Шағылысу бірнеше минутган екі сағатқа дейін созылады. Оны бөлуге болмайды.
Қара түлкілердің күйлеуі. Күміс түсті қара түлкілердің күйлеуі ақпан айының екінші жартысында, ал вуальды қара түлкілерде ақпан айының соңында басталады. Ең көп жабулар наурыз айында болады. Күйлеу сәуір айында аяқталады. Ал вуальды қара түлкілерде күйлеу мамыр айында аяқталады. Күйлеу кезіқде қара түлкілердің аналықтарының жыныс мүшесі түлкілердің жыныс мүіпесі сияқты тәртіпте өзгереді, бірақ уақыт бойынша ұзақ болады. Қара түлкілердің аналықтарының күйлеуі 12-14 күнге созылады. Шағылысуға қүштарлық кезеңі 3-5 күнге созылады, кей кезде 3-5 күнге созылады. Бірінші жапқаннан кейін аналықта аталықпен екі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Аграрлық факультеті
БӨЖ
Тақырыбы: Аңдарды күйекке дайындау
Орындаған: Сакиева Ж.М
Тексерген: Тугамбаева С.М
Тобы: ОЗ-507
2017 жыл
Жоспары
1. Аңдарды күйлеуге дайындау
2. Күйлеуді жүргізу
3. Шағылыстырудың әдістері
4. Аналыктардың буаздылығы және күшіктеуі
5. Сүттену маусымы кезіңде төлді өсіру
Аңдарды күйлеуге дайындау
Аңдарды күйлеуге дұрыс дайындаудың негізгі шарты андарды толык қанды азықтандыру және олары дұрыс күту. Ересек аналықтар сауын маусымы аяқталғаннан кейін, әлсіз болады. Сондықтан да күйлеуге дайындық қалыпты өту үшін, 10-15 күн бойы оларды жақсы азықтандырады. Аналықтардың қоңдылығы қалыпты болғанда, оларды күйлеуге дайындауга арналған азыққа көшіреді. Жануарларды жазғы - күзгі кезеңде күтуге аңдарды күту Бойынша қарапаиым жұмыстар енеді: азықтандыру, суару, торларын тазалау, денсаулықтарын бақылау. Жазғы кезеңде ересек жануарлардың жыныстық мүшелері дұрыс жетілмеген болады. Олардың дамуы тамыз -- қыркүйек айларында басталады. Күзендердің жыныстық қызметі қараша - желтоқсан айларында белсенділендіріледі. Түлкілерде осындай өзгерістер желтоқсан айының соңында басталады. Қара түлкілерде жыныстық мүшелерінің дамуы қараша айында баяулайды, және көбею кезеңі оларда кеш басталады. Аңдарды көбею кезеңіне дайындау шілде айының соңында тамыз айының басында басталады. Жеткілікті түрде және толыққанды азықтандырмау буаздықтың қалыпты өтуін бұзады және күшіктеу нәтижесіне әсер етеді. Шамадан тыс азықтандыру, әсіресе аталықтарының белсенділіктеріне кері эсер етеді. Бақылау топтарыньщ аңдарын үнемі өлшеп отыру ұсынылады. Ересек аналықгар төлдегеннен кейін өлшенеді. Одан әрі оларды айдың басында төл ретінде өлшейді. Аңдарды азықтандырар алдында балаларды өлшеуге арналған немесе сауда жасауға арналған таразыларда өлшейді. Өлшеуден басқа аңдардың қоңдылығына анықтау да дұрыс. Түлкі және қара түлкілерде оның көз мөлшерімен және қолмен ұстап көру арқылы анықтайды. Күзендердің қоңдылығы көз мөлшерімен анықтайды немесе салмақтық индекстерін есептейді. Оны аңның тірі салмағының оның денесінің ұзындығына қатынасы ретінде есептейді. Денесінің ұзындығын сантиметрлік таспамен мұрын ұшынан құйрығының ұшына дейін өлшейді. Ол үшін күзеннің арнайы үстелде сым ілмекпен белгілейді. Жылдың басында негізгі табынды жинақтайды, оның құрамына төлдерді енгізеді. Қаңтар, ақпан және наурыз айларының басында асылтұқымдық барлық аңдар өлшенеді. Бұл кезеңде оларды күн сайын тексереді. Арық және қондылығы жақсы аңдардың торларьгаа белгі қояды, соның негізінде аң өсіруші жемнің үлесін үлғайтады немесе азайтады. Өндіру бойынша сапмақтық индекстері күйлеу алдында ересек күзендерде 25-35, жастарында 25-31 болғанда жақсы нәтиже береді. Шамадан тыс қонды және арық андар арасында күшіктердің өлімі және туған кезде әлсіз күшіктер көп болады. Күйлеуге дайындау түлеу кезеңінің барысы сипаггайды. Егер жазғы түктің түсуі кешіксе немесе қысқы түк уақытында ипдптя^а, онда ол олардың ондіргіштігіне эсер ететін ағзасында бүзылудың бар екендігін білдіреді. гЧ - ' Жас аналықтарды және аталықтарды күйлеуге жақсы дайындауға ерекше көңіл бөледі. Күйлеуге дайындау кезіңі олардың ағзасының толык қалыптасуының аяқталу кезеңімен сәйкес келеді. Төл тірі сапмағы бойынша 1 қаңтарда ересек аңнан айырмашылыгы болмаса жақсы нәтиже деген сөз. Табынға әкелінген асылтүқымдық аңдарды тезірек отырғызу керек. Күту және азықтандыру жағдайын өзгерту кейіннен күйлеу барысына эсер етуі мүмкін. Ылғапды суық ауа райыньщ басталуымен, суык тиіп ауруып қалмаулары үшін күзен үйшіктерін жылытады. Аң өсіруші аң түратын әрбір үйшікті шөппен, жаңқамен толтырады. Күйлеуге дайындау кезіңде жұмыскерлер асылтұқымдық жануарлардың торлары мұқият тексереді. Бұзылған торлар жөнделеді. Фермада ветеринарлық шаралар өткізіледі: аңдарға егу жұмыстарын жүргізеді, анықтау және брактау үшін қан алынады, торлар зарарсыздандыралады. Аңдар жыныстары бойынша тексеріледі, кейде аналықтың орынында қателесіп аталық салынып қалуы мүмкін. Күйлеуді бастар алдында аталықтардың жыныстық жұмыртқаларының жағдайы тексеріледі. Кейбір аталықтар аналықтарды белсенді және жақсы жабады, бірақ аналықтар буаз болмайды. Жыныстық жұмыртқалары қолмен ұстап тексеріледі; оларды қалыпты дамыған, ұстаган кезде мықты және қатты болуы керек. ыр немесе екі жыныстық жұмыртқасы ұсталыноауы мүмкін немесе олар көлемі бойынша қалыптылармен салыстырғанда кішкентай болуы мүмкін. Жыныстық жұмыртқалары әлсіз жануарлар күйлеуге жіберілмейді.
Күйлеуді жүргізу
Күйлеу - аналықтарда күйлеу, шағылысу қабілеті басталатын кезең, ал аталықтар жыныстық белсенділік танытады. Жұптарды іріктеу жоспарына сәйкес аналықтарга аталықты бекітіп оларды күн сайьш отырғызады. Іріктеу жоспарын құрғанда зоотехниктер ата -- аналардың сапасын, олардың туыстық байланыстарын есепке алады. Жұптарды іріктеудің бұзылуы және аналықтардың әр түрлі аталықтармен жабылуы күйлеудің соңында аталықтардың енуыздары (сперматогенез) тоқтағанда және аналықтар ұрықтанбай қалуы мүмкін деген қауіп болмағанда рұқсат беріледі. Жабуды таңертең, азықтандырылғаннан кейін 30-40 минуттан кейін және түскі астан кейінгі уақытта жүргізеді. Аталықтар бір күнде 2-3 аналықты жаба алады, шағылыстыру арасында 2 сағаттық демалыс болуы керек.
Күзендердің күйлеуі. Күйлеуді жүргізу тәсіліне байланысты әрбір бөлімшенің аңдарын әр түрлі жабады. Кейде барлық аталықтарды бір орында қораның ортасына отырғызады, ал аналықтарды жеке ұстайды. Аң өсіруші әрбір аталыққа оган бекітілген бір аналықтан отырғызады және оларды бақылайды. Төбелессе немесе ұзақ уақыт бойы олар бір - біріне қызыгушылық танытпаса аналықты алады және оның орынына басқасын қояды. Аталықтарды бір орынға орналастыру барлық жүптардың әрекеттерін бақылауга мүмкіндік береді, бірақ аналықтарды басқа тордан әкелуге көп уақыт және еңбек жұмсауды талап етеді. Аталықгарды топтармен қораның бірнеше жеріне орналастыруда қолданылады. Мұндай жағдайда еңбек шыганы азаяды, бірақ ангтарды бақылау қиынға түседі. Бес аталықпен күйлеуді жүргізуде оларға бекітілген аналықтар тобына жақын отырғызады. Шағылысуды бақылау үшін аң өсіруші қораның бойлап жүреді. Күзен өсіруде күйлеудің құбырлық әдісі қолданылады. Бұл әдістің мәні алты торлы жемдік жол арқылы қарапайым тордан жасалынған құбырмен біріктіреді. Құбырлардың қиылысы 15 х 15 см. Әрбір үйшікте торлы қүбырға саңылау бар, оны темір сырғытпамен жабуға болады. Торлардың біріне аталықты орналастырады, ал қалган бесеуіне оған бекітілген аналықтарды орналастырады. Күйлету кезіқде жүмыскер сыргытпаны ашады және аталықгы құбырға жібереді, содан кейін аналықтардың үйшіктерінің сырғытпаларын кезек -кезек ашады. Егер аналық шағылысуға құштарлық білдірсе шағылысу болады. Шағылысқаннан кейін аталық және аналықты өздерінің торларына кіргізеді. Егер аналық шағылысуға құштарлық білдірмесе онда оны үйшікке қамайды, ал аталыққа басқасын жібереді. Бұл тәсіл күйлетуді жүргізу кезікде өндіргіштілікті жоғарлатуға мүмкіндік береді. Күзендер 5-20 наурыз аралығында жыныстық белсенділік танытады. Күйлеу кезеңі бойында күзендерде шағылысуға қүштарлық бірнеше рет болады; шағылысуға құштарлық 1-2 күнге созылады және белгісіз уақыт аралығында қайталанады, көбінесе 7 -- 10 күннен кейін қайталанады. Аналықтың шагылысуға құштарлығы аталық қасында болғанда анықталады. Егер олар бір -- біріне өшпенділік танытпаса, онда аналық шағылысуға қүлгтяр деп есептелінеді. Күйлетуді бастағанда аталықгарды және аналықтарды күн сайын немесе күнара таңертен және түстен кейін отырғызады. Бірінші рет жапқаннан кейін үзіліс жасайды және шағылыстырудың екінші кезеңінде, бірінші шағылыстырудан 7-10 күннен кейін қайталайды. Шағылысуға қүштарлықтың осындай кезеңінде аналықты екі күн қатарынан екі рет жабуға тырысады. Содан кейін ол ұрықтандырылған болып есептелінеді. Кейбір шаруашылықтарда жұптарды шағылысуға құштарлықтың үшінші кезеңінде 14-16 күнде шагылыстырады. Күйлету соңында шағылысуға құштарлық кезеңдері арасы қысқартылады және қайталап шағылыстыру бірінші жапқаннан кейін 3-4 күндері жүргізіледі. Күзендерді шағылыстыру 20 минутқа созылады кейбір жағдайларда бірнеше минуттан 1,5-2 минутқа созылады. 24 Шағылыстыруды 20 минуттан кейін бүзу өндіргіштілік көрсеткіштеріне эсер етпейді. Аталықтьщ енуызының (сперма) сапасын шағылыстырылғаннан кейін аналықтың кынабынан алу жолымен тексеріледі. Күйлетудің соңында белсенді емес немесе белсенділігі төмен аталықгар және аналықтар бракталады және сойылады.
Түлкілердің күйлеуі. Түлкілердің күйлеуі 7-10 күнге созылады, аналықтардың шағылысуға қүштарлығы көбею кезеңі бойында бір рет болады және ол 2-3 күнге созылады. Күйлеудің басталғандығы және және шағылысуға күштарлығының басталғандығы аңдардың қылықтары және жыныстық мүшелерінің сыртқы жағдайы бойынша анықгауға болады. 15-20 каңтардан бастап 2-3 күннен кейін аналықтарда жыныс мүшелерінің жағдайы тексеріледі. Жыныс мүшелерінде алгашқы өзгеріс болғанда келесі тексеруді 1-2 күннен кейін тексереді. Түлкілердің жыныстық мүшелерінің сыртқы өзгерісі бірнеше кезеңнен тұрады. Ең алдымен жыныс мүшесі аздап ісінеді және ағарады, тексеру кезіңде көрінетін болады. Бұл алғашқы кезең 2-3 күнге созылады. Екінші кезең 1-2 күнге созылады. Жыныс мүшесі негұрлым ісінеді. Үшінші кезең - шағылысу қүштарлығына ауысуы. Жьшыс мүшесі қатты ісінген, дөмпек. Бұл кезең 1 -- 2 күнге созылады. Төртінші кезең -- шағылысуға қүштарлық. Жыныс мүшесі дөңгелектеу, қара, іріткі немесе кілегей сұйықтық бөлінеді. Бұл кезеңде аталықты отырғызғанда аналық құйрығын бір жаққа қарай бұрады, содан кейін аталық оны жабады. Бұл кезең 2 -- 3 күнге созылады. Бесінші кезең - тыныштықтың басталуы. Жыныс мүшесінің ісінуі азаяды, түсі ағарады. Бұл кезеңнің басында аталық жабуы мүмкін, бірақ одан ешбір нәтиже болмайды. Содан кейін аналық аталықты өзіне жақындатпайд ы. Әрбір белімшеде аналықтардың номерлері жазылған дәптер болуы керек. Онда күйлеу барысы тіркеледі, жыныс мүшесінің жағдайы үнемі жазылып отырылады. Түлкілерді күйлету екі әдіспен жүргізіледі: 1) аналықтардың жыныс мүшесінің жағдайы күн ара тексеріледі, күйлеу басталған жағдайда оларды оларга бекітілген аталыққа отырғызады. 2) аталықтарга 1-2 күннен кейін жыныс мүшесінің жагдайына қарамастан оган бекітілген барлық аналықтарды отырғызады. 25 Бірінші жапқаннан кейін аналықты аталыққа тағыда 1 -- 2 күнге отыргызады. Шағылысу бірнеше минутган екі сағатқа дейін созылады. Оны бөлуге болмайды.
Қара түлкілердің күйлеуі. Күміс түсті қара түлкілердің күйлеуі ақпан айының екінші жартысында, ал вуальды қара түлкілерде ақпан айының соңында басталады. Ең көп жабулар наурыз айында болады. Күйлеу сәуір айында аяқталады. Ал вуальды қара түлкілерде күйлеу мамыр айында аяқталады. Күйлеу кезіқде қара түлкілердің аналықтарының жыныс мүшесі түлкілердің жыныс мүіпесі сияқты тәртіпте өзгереді, бірақ уақыт бойынша ұзақ болады. Қара түлкілердің аналықтарының күйлеуі 12-14 күнге созылады. Шағылысуға қүштарлық кезеңі 3-5 күнге созылады, кей кезде 3-5 күнге созылады. Бірінші жапқаннан кейін аналықта аталықпен екі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz