Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын жүзеге асыруға даярлау

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Қорытынды

Қазақстан жоғары мектебінің алдына қойып отырған мақсаты – инновациялық оқыту технологиясы арқылы оқу мен тәрбие жұмысын дамыту, еліміздің әлеуметтік – экономикалық жағдайын жақсарту бағытында білімгерлерге жүйелі, нақты білім беру болып табылады.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында: «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологиясы мен инновациялық әдіс-тәсілдерді енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу», – деп білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттері атап көрсетіледі. Бұл міндеттерді іс жүзіне асыру мұғалімнің шеберлігіне, ізденісіне байланысты. Оны жүзеге асыру педагогика ғылымының жүргізген зерттеу бағыттарының нәтижелеріне, мектеп практикасына озық тәжірибелерді енгізуге қатысты.
Еліміздің білім беру туралы заңындағы педагогикалық үдерісті жетілдіруге сәйкес басты басымдықтарды Республикамыздың Президенті Н.Ә.Назарбаев 2012 жылғы халыққа кезекті «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» тақырыбындағы Жолдауында: «Қазақстанда адами капитал сапалы өсуі, ең алдымен, білім беру мен денсаулық сақтауға байланысты екендігін айта келіп, «...оқыту үдерісіне қазіргі заманғы әдістемелер мен технологияларды енгізу; педагогтар құрамының сапасын арттырудың маңызы зор» - деп маңызды іс-шараларды атап көрсетті. Осы бағыттағы жүргізілетін жұмыстар негізінен адам капиталын жетілдіруге бағытталатынын көруге болады.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

ӘОЖ 371.307 8
Қолжазба құқығында

Абдуллаева Қаламқас

Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын жүзеге
асыруға даярлау

6М010200 – Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі

Магистрлік диссертацияның авторефераты

Қазақстан Республикасы
Түркістан, 2012

Диссертация Халықаралық қазақ-түрік университетінің Бастауыш оқыту
теориясы мен әдістемесі кафедрасында орындалған.

Ғылыми жетекшісі:
педагогика ғылымдарының

докторы, доцент Ортаев Б.Т.

Ресми оппоненті:
М.О.Әуезов атындағы ОҚМУ
педагогика ғылымдарының

кандидаты, доцент
Камалов Ю.Н.

Диссертация 2012 жылдың маусымында сағат
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінде (мекен-жайы:
161200, Түркістан қаласы, Университет қалашығы, Бас оқу ғимараты, №432
дәрісхана) қорғалады.

Диссертациямен Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік
университетінің кітапханасында танысуға болады.

Кіріспе

Зерттеудің көкейкестілігі. Қазақстан жоғары мектебінің алдына қойып
отырған мақсаты – инновациялық оқыту технологиясы арқылы оқу мен тәрбие
жұмысын дамыту, еліміздің әлеуметтік – экономикалық жағдайын жақсарту
бағытында білімгерлерге жүйелі, нақты білім беру болып табылады.
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында: Білім беру жүйесінің
басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен
практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби
шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа
технологиясы мен инновациялық әдіс-тәсілдерді енгізу, білім беруді
ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу, – деп
білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттері атап көрсетіледі. Бұл
міндеттерді іс жүзіне асыру мұғалімнің шеберлігіне, ізденісіне байланысты.
Оны жүзеге асыру педагогика ғылымының жүргізген зерттеу бағыттарының
нәтижелеріне, мектеп практикасына озық тәжірибелерді енгізуге қатысты.
Еліміздің білім беру туралы заңындағы педагогикалық үдерісті
жетілдіруге сәйкес басты басымдықтарды Республикамыздың Президенті
Н.Ә.Назарбаев 2012 жылғы халыққа кезекті Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту
– Қазақстан дамуының басты бағыты тақырыбындағы Жолдауында: Қазақстанда
адами капитал сапалы өсуі, ең алдымен, білім беру мен денсаулық сақтауға
байланысты екендігін айта келіп, ...оқыту үдерісіне қазіргі заманғы
әдістемелер мен технологияларды енгізу; педагогтар құрамының сапасын
арттырудың маңызы зор - деп маңызды іс-шараларды атап көрсетті. Осы
бағыттағы жүргізілетін жұмыстар негізінен адам капиталын жетілдіруге
бағытталатынын көруге болады.
Педагогика ғылымының бір ерекшелігі – баланың тұлғалық дамуына
бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға және оны болашақ
мұғалімдердің жүзеге асыруына дайындығын қамтамасыз етуге ұмтылуы.
Педагогикалық технология – мұғалім мен оқушы іс-әрекеттерінің біріккен
жүйесі арқылы іске асатын, ақпаратты білім беру нәтижесі және рефлекция
негізінде білім алуға бағытталған, бір үлгідегі педагогикалық жүйе.
Педагогикалық жүйенің мынадай құрылымы бар:
1) оқу және тәрбиелеу мақсатында нақты жүйелі дидактикалық,
педагогикалық зерттеу жүргізу;
2) оқушы меңгеруге тиісті ақпарат мазмұнын толықтыра отырып, жүйелеу;
3) қажетті дидактикалық, техникалық оқу құралдарын дұрыс қолдануын
қадағалау;
4) тәрбиелеу және диагностикалық оқыту жүйесін дамыту;
5) оқушыларға жоғары деңгейде сапалы білім беру.
Педагогикалық технологияға – В.П.Беспалько Практикада іске асатын
нақты педагогикалық жүйе, – деген анықтама берген. Ал педагогикалық жүйе,
тұлғаны қалыптастыруға ықпал ететін арнайы ұйымдастырылған мақсат,
міндеттері мен мазмұнын жүзеге асыратын бір-бірімен өзара байланыстағы әдіс-
тәсілдер мен ұйымдастыру формаларының бірлігі ретінде қарастырылады.
Осы орайда, бүгінгі таңда П.Э.Эрдниевтің дидактикалық бірліктерді
шоғырландыру технологиясы, Д.Б.Эльконин мен В.В.Давыдовтың дамыта оқыту
технологиясы, Ш.А.Амонашвилидің ізгілікті – тұлғалық технологиясы,
В.Ф.Шаталовтың оқу материалдарының шартты белгілері және сызба үлгілері
негізінде қарқынды оқыту технологиясы, М.Чошановтың проблемалық модельді
оқыту технологиясы, П.И.Третьяковтың, К.Вазинаның модельді оқыту
технологиясы, В.М.Монаховтың, В.П.Беспалько және т.б. ғалымдардың
технологиялары кеңінен таралған, оқыту үдерісінде басшылыққа алынуда.
Қазақстанда Ж.А.Қараевтың, Б.А.Тұрғынбаеваның, Ә.Жүнісбектің,
Қ.Қ.Қабдықайыровтың, Қ.М.Нағымжанованың, М.М.Жанпейісованың және т.б.
ғалымдардың ұсынған оқытудың жаңа технологиялары оқу үдерісінде белсенді
түрде қолданылуда. Болашақ мұғалімдерді даярлау үдерісінде оқыту
технологияларын жүзеге асыру мәселесі назардан тыс қалмаған және қазіргі
кезеңде жеке пән ретінде жоғары оқу орындарында оқытылуда.
Дегенмен де, оқыту технологияларын мектептің барлық оқу пәнінде қолдану
мүмкін емес және оларды орынды пайдалану мұғалімнің даярлығына байланысты.
Осы орайда кеңінен қолданылуы мүмкін оқытудың бірыңғай технологиясы оқу
пәндерін ұйымдастыруда мұғалім мен оқушының бірлескен іс-әрекетін қамтиды
(Д.Қ.Пошаев). Аталған оқыту технологиясы ақыл-ой қызметін кезеңдеп
қалыптастыру тұжырымына негізделеді.
Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын
жүзеге асыруға даярлау мәселесін басқа да бірқатар пән мұғалімдерін
даярлаудың жалпы педагогикалық мәселелерінен бөліп қарастыру мүмкін емес.
Сондықтан, біз зерттеу мәселеміздің өзектілігін анықтауда
С.И.Архангельскийдің, О.А.Абдуллинаның, Н.В.Кузьминаның, М.А.Құдайқұловтың,
В.А.Сластениннің, Н.Д.Хмельдің, А.И.Щербаковтың және де жоғары оқу
орындарында түрлі бағыттағы болашақ мамандарды кәсіби даярлауды жетілдіру
бойынша Қ.Е.Ералиннің, Б.Т.Кенжебековтің, Ж.Маусымбаевтың, Ж.Асановтың,
Ж.Ж.Жаңабаевтың, С.Ж.Пірәлиевтің, М.Н.Сарыбековтің, К.М.Беркимбаевтің,
Ж.К.Оңалбектің, Б.А.Оспанованың, Б.Қ.Мухамеджановтың, Б.Т.Ортаевтың т.б.
ғылыми жұмыстарын басшылыққа алдық.
Қазіргі мектептерде, тәжірибелік-педагогикалық жұмыс нәтижелері
көрсеткендей, әсіресе, жалпы орта, бастауыш білім беретін мектептердің оқу
жоспарлары мен бағдарламаларында оқу-тәрбие үдерістерінде инновациялық
оқыту технологиялары туралы материалдар пайдаланылғанымен, оқытудың
бірыңғай технологиясының педагогикалық мүмкіндіктері мен оқыту мазмұны әлі
де болса толық айқындалмаған, проблеманың теория жүзінде жеткілікті
зерттелмеуі, ізденіс тақырыбының көкейкестілігін дәлелдейді.
Бастауыш білім беретін мектептердің оқу-тәрбие үдерісінде бүгінгі өмір
талабына сай оқушыларға оқытудың бірыңғай технологиялары арқылы білім
беруге болашақ пән мұғалімдерін даярлауды ғылыми тұрғыдан негіздеудің
қамтамасыз етілмеуі, бұл мәселенің бастауыш сынып мұғалімдерін даярлау
теориясы мен практикасында зерттелмеуі арасында қарама-қайшылықтар
байқалады. Осы қайшылықтардың шешімін табуға ықпал ететін инновациялық
оқыту технологиясын зерттеу жұмысымыздың проблемасын белгілейді. Бұл
проблема әлі де болса педагогика ғылымында толық шешімін тапқан жоқ.
Жоғарыда аталған мәселелерге жекелей тоқталатын болсақ, бiрiншiден,
инновациялық технологиялардың потенциалдық мүмкiндiктерiн оқыту үдерісінде
талапқа сай пайдалана алатын бiлiмдi, бiлiктi мұғалiмдердiң болуы қажет.
Ал, қазiргi таңда, жоғары оқу орындарының педагогикалық мамандықтарына,
оның ішінде болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін даярлайтын оқыту үдерісінде
Қазіргі заманғы оқыту технологиялары курсының бағдарламасында
студенттердiң оқытудың бірыңғай технологиясын игеру қажеттiлiгi
ескерiлмеген. Бұл, жоғары оқу орнын бiтiрген педагог маман оқытудың
бірыңғай оқыту технологияларын өз дәрежесiнде пайдалана алмайтындығын
аңғартады.
Атап көрсетiлген мәселелер мен олардың шешiмiн табудың арасындағы
қарама-қайшылық зерттеу жұмысымыздың тақырыбын Болашақ бастауыш сынып
мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын жүзеге асыруға даярлау деп
алуымызға себеп болды.
Зерттеудiң мақсаты: болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың
бірыңғай технологиясын жүзеге асыруға даярлауды теориялық тұрғыдан анықтау
және оларды оқыту үдерісіне енгiзу.
Зерттеу нысаны: болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін кәсіби даярлау
үдерісі.
Зерттеу мiндеттерi:
- болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін даярлау үдерісінде зерделенетін
инновациялық педагогикалық технологияларды зерделеу;
- оқытудың бірыңғай технологиясының мәні мен мазмұнын айқындау;
- болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын
жүзеге асыруға даярлаудың дидактикалық шарттарын анықтау;
- болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын
жүзеге асыруға даярлау әдістемесінің тиімділігі бойынша зерттеу жұмыстарын
ұйымдастыру.
Зерттеу әдістері: зерттеу мәселесі бойынша ғылыми әдебиеттерді, ресми
құжаттарды талдау (нормативтік актілер, заңдар, тұжырымдамалар және т.б.);
оқу-әдістемелік құжаттарын зерделеу және салыстырмалы талдау; болашақ
бастауыш сынып мұғалімдерін даярлау жүйесіндегі білім стандарттарын, оқу
бағдарламалары мен оқу құралдарын, озық тәжірибелерді талдау; студенттердің
оқу іс-әрекеттерін бақылау, педагогикалық эксперимент, алынған нәтижелерді
өңдеу.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялық мәнділігі:
1. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін даярлау үдерісінде зерделетін
инновациялық педагогикалық технологиялар анықталды.
2. Оқытудың бірыңғай технологиясының мәні мен мазмұны айқындалды.
3. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын
жүзеге асыруға даярлаудың дидактикалық шарттары анықталды.
4. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын
жүзеге асыруға даярлау әдістемесінің тиімділігін практикада тексеру
ұйымдастырылды.
Диссертацияның құрылымы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан,
пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады. Жұмыстың
көлемі – 89 бет, 2 сурет, 5 кесте әзірленді, пайдаланылған әдебиеттер саны
– 83.
“Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын
жүзеге асыруға даярлаудың теориялық негiздерi” атты бірінші бөлімде болашақ
бастауыш сынып мұғалімдерін даярлау үдерісіне инновациялық педагогикалық
технологиялардың ендірілу мәселесі, педагогикалық үдерістің теориялық мәні
зерделеніп, оқытудың бірыңғай технологиясы теориялық тұрғыдан сипатталады,
болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын жүзеге
асырудың дидактикалық шарттары айқындалады.
Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын
жүзеге асыруға даярлау әдістемесі атты екінші бөлімде оқытудың бірыңғай
технологиясын жүзеге асыруға болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін даярлау
мазмұны; әдістері мен формалары баяндалады.
Қорытындыда зерттеудің нәтижелері, тұжырымдар мен болжамды растайтын
қорытындылар және ғылыми-әдістемелік нұсқаулар беріледі.
Негізгі сөздердің тізбесі: (15-20 сөз);
Технология, иновация, шарттар, педагогикалық технология, оқыту,
даярлау, болашақ бастауыш сынып мұғалімдері, болашақ бастауыш сынып
мұғалімдерін даярлау, үдеріс, оқыту үдерісі, оқыту технологиясы,
педагогикалық инновациялық технология, оқытудың біріңғай технологиясы,
әдіс, оқыту әдісі, оқу әдісі, тәсіл, техникалық тәсіл, логикалық тәсіл,
болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың біріңғай технологиясын жүзеге
асыруға даярлау.
Жарияланымдар туралы мәлімет:
1 Оқытудың бірыңғай технологиясы жөнінде. Қырғыстан Республикасы
Арабаев атындағы ҚМУ Жаршысы, 2011. бб.37-41 (Б.Т.Ортаевпен авторлық
бірлестікте).
2 Оқыту технологиясын жобалаудағы кейбір мәселелер Қ.А.Ясауи
атындағы ХҚТУ Хабаршысы. – Түркістан, 2012, №1, бб.76-81 (Б.Т.Ортаевпен
авторлық бірлестікте).
3 Педагогикалық инновациялық үдерістерді жүзеге асыру технологияларымен
шарттары Өзбекәлі Жәнібек оқулары -2012 III рес. ғыл. – тәжіриб.
Конференция материалдары II том. 2012ж. 2-3 наурыз. – Түркістан: 2012. -6-
10 бб.
4 Оқытудың бірыңғай технологиясының мәні мен мазмұны Өзбекәлі
Жәнібек оқулары -2012 III рес. ғыл. – тәжіриб. Конференция материалдары II
том. 2012ж. 2-3 наурыз. – Түркістан: 2012. -71-76 бб.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Қазіргі заман талабы тұрғысынан алып қарастырар болсақ, бүгінгі мектеп
оқушыларының жаңалық атаулыға жаны құмар, интеллектуалдық деңгейі әлдеқайда
жоғары екеніне көз жеткізуге болады. Инновациялық оқыту технологиясы
негізінде пәндік білім беру идеясы жүзеге асырылады. Инновациялық оқыту
технологияларының теориялық негізі ғылыми-педагогикалық әдебиеттерге,
еңбектерге зерттеу жүргізуді талап етеді.
“Инновация” ұғымы педагогиканың сөздік қорына ежелден енген деген пікір
ғылыми еңбектерде кездеседі. Кейбір ғалымдардың еңбектеріне “жаңа“,
“жаңалық енгізу“ деп көрсетілген.
С.Әбенбаев және т.б. “Инновация өзінің дамуы барысында белгілі бір
өмірлік сатыдан тұрады: жаңа идеяның пайда болуы; мақсат қоюшылық: тарату
және жойылу” – деп айта келе, “инновациялық технологияға жататындар мыналар
атап көрсетеді. Олар:
- компьютерлік технология, оған: дистанциялық оқу (ДО КТС), оқыту
бағдарламасы (обучающие программы) (СD-RОМ);
- ойын технологиясы: еліктеушілік-үлгілеу ойындары “Имитатио”- латын
тілінде – еліктеу, бояма немесе жасанды (подделка) деген түсінік береді,
жағдаятты-рөлдік ойындар (ситуативно-ролевые игры) және “дөңгелек стол”
формасындағы әңгіме, пікірсайыс, пресс-конференция, т.б.;
- жоба әдісі (ізденушілік жобасы, ақпарат жобасы, пәнаралық жоба, рөлдік-
ойын жобасы, шығармашылық жобасы, халықаралық жоба)” - деп топтастырып
көрсетеді.
Осы топтастырудан анықтауды керек ететіні “басқа оқытудың
технологиялары инновациялық оқыту технологиясына жатпайды ма?” - деген
сұрақ туындайды. Айтылған ойдан инновациялық технологиялар қандай мерзімнен
кейін дәстүрлі оқыту технологиясы болып табылады.
Біздің ойымызша білім берудің инновациялық технологияларына мыналар
жатады: білім берудің интерактивті технологиялары; жобалы оқыту
технологиясы; компьютерлік технологиясы.
Қазіргі өмір талабына сай Педагогикалық технология деген ұғым да
қолданылып жүр.
Педагогикалық технология – кәсіптік қызметтің ерекше түрі болып
табылады. ЮНЕСКО-ның анықтамасы бойынша, педагогикалық технология – бүкіл
оқыту үдерісі мен білімді техникалық адам ресурсын, олардың бір-біріне
өзара әсерін, білім берудегі формасын оңайландыру міндеттерін ескере отырып
меңгеруді жүзеге асырудың жүйелі әдісі.
М.В.Кларин (1989) Педагогикалық технология – бұл педагогикалық
мақсатқа қол жеткізу жолдарындағы қолданылатын барлық логикалық ілім
амалдары мен әдіснамалық құралдардың жүйелі жиынтығы және жұмыс істеу
реті, – деп анықтайды.
Болашақ мамандықтың мәнін бейнелейтін оқытудың инновациялық
технологиялары маманның кәсіби сапасын түзеді, оқушы ақиқатқа жанасатын
кәсіби тәжірибе мен шарттарды жасай алатын өзіндік аймақ болып табылады.
Сонымен, біздер Инновациялық педагогикалық технологиялар – білімді
меңгерту мен практикалық іс-әрекет іскерліктерін қалыптастыруға
бағытталған, мұғалім мен оқушының бірлескен іс-әрекетін қамтитын оқытудың
жобалары деп білеміз. Ол өз кезегінде оқытуды нәтижелі етудің негізін
қалайды және жүзеге асырады.
Педагогикалық әдебиеттер мен зерттеу нәтижелері бойынша педагогикалық
технологияға көптеген анықтамалар берілген. Олардың негізгілеріне
төмендегілерді мысалыға келтіруге болады, ол: оқыту үдерісін жүзеге
асырудың мазмұндық техникасы (В.П.Беспалько), педагогикалық ұйымдастыру мен
жүзеге асырудың жобасы (алгоритмі), оқыту үдерісін ұйымдастыру мен
жүргізуді жобалау барысындағы бірлескен педагогикалық іс-әрекет моделі
(В.М.Монахов), барлық сабақ беру үдерісін жасаудың, қолданудың және
анықтаудың жүйелі әдісі, білімді меңгерудегі техникалық және адаммен
ортаның өзара әрекеттерін ескеру (ЮНЕСКО), мазмұнын қорытындылау
(Г.К.Селевко).
В.А.Сластениннің ойы бойынша педагогикалық технология деген: ол қатал
ғылыми жоспарлау және дәлірек айтқанда педагогикалық әрекеттің жетістігін
қамтамасыз ететін елестету.
Тұтастай алғанда педагогикалық технологияларға сәйкес төмендегідей
таптастырушылық белгілерді бөлуге болады:
- оқыту технологиясы әрекетінің бағыттылығы;
- оқыту мақсаты;
- пәндік ортаға сәйкес әзірленетін технология;
- қолданылатын техникалық құралдар;
- әдістемелік міндеттер бойынша.
Педагогикалық технологияларға қойылатын талаптарға, олардың құрылымдық
элементтеріне және оларды таптастырушылық белгілеріне байланысты ажыратуға
болады. Мысалы, компьютерлік (ақпараттық) оқыту технологиясы, т.б. Солардың
бірі ретінде Оқытудың бірыңғай технологиясын атап көрсетуге болады.
Аталған оқыту технологиясының авторы Д.Қ.Пошаев оқытудың нәтижелі болуы
үшін оқытудың әрбір кезеңіндегі техника, технологиялық құралдарға, олардың
алатын орны мен маңызы арқылы оқыту үдерісін басқару мәселелерінің шешілуі
керектігін орынды атап өтеді және ол кезеңдерді төмендегіше тұжырымдайды.
Бірінші кезең – арнайы қарастырылған оқыту құралдары арқылы,
оқушыларды алдын-ала оқытудың мақсатымен таныстыру, оқу барысында қандай
мәселелерге, сұрақтарға неге осы нәрсені оқу керек екендігіне, оқытылып
жатқан материалдың практикалық мәніне, маңызына көңіл аударту.
Екінші кезең – оқушылар алдында ойлауға бағдарлық әрекет беретін
негізгі ғылыми техникалық ұғымдар жүйесімен таныстыра отырып жалпылама
ұғымдарды қалыптастыру. Ұғымдарды жекеден → ерекшеге, одан → жалпыға
(индуктивтік тәсіл); жалпыдан → ерекшеге, одан → жекеге (дедуктивті тәсіл)
меңгерту (меңгеру).
Үшінші кезең – оқушылардың іс-әрекеті моделін жасауға мұғалім
қызметінің бағытталуы. Ол үшін мұғалім оқушылардың іс-әрекеті материалдық
(техника) және материалдандырылған технологиялық үдерістерді (нұсқаларды)
қарастырады. Егер де үйретіп жатқан әрекет ой әрекетінен тысқары әрекетке
үйлессе, онда мұндай әрекет материалдық; ал, әрекет кез келген бір кескін,
схемалар көмегімен жүзеге асатын болса, мұндай әрекет материалдандырылған
деп атауға болады.
Төртінші кезең – оқушылар әрекетінің белгілі моделге ұқсас орындалуы.
Бұл кезде оқытудың оқу құралы болып: схемалар (принципиальды,
функциональды, жұмысшы; олардың орындалу шарттары (ойда)) т.т.
пайдаланылады.
Бесінші кезең – оқытушы әрекетінің қимылын біртіндеп азайтып, соңында
оларды автоматтандыру жағдайына дейін жеткізу. Оқытудың бұл кезеңі үшін
мұғалім арнайы тапсырмалар, технологиялық есептер пайдалануына болады.
Алтыншы кезең – оқушыларды оқытуда олардың кешенді тапсырмаларды,
жаттығуларды орындауын керекті тапсырмалар арқылы жүзеге асыру. Бұл кезеңде
оқушылар өз бетінше жұмыс істей алуы және ол өз әрекетіне шығармашылық
әрекеттерін қарастыруы керек.
Жоғарыдағы оқыту үдерісінде білімді басқарудың алты бірдей кезеңінде іс-
әрекет теориясы пайдаланылады. Осындай құрылымдағы оқу үдерісі іс-әрекет
логикасын түзуге, оның үстіне іс-әрекет логикасы мен танымдық қабілеттерді
жинақтап (интеграциялап) беруге септігін тигізеді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.