Құсты сою мен өндеудің заманауи технологиялық жүйелері

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
• Құсты біріншілік өңдеу
• Етті орау түрлері
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Елімізде азық-түлік мәселесін ойдағыдай шешу тұрғысында дербес шаруашылық иелерінің қосар үлесі мол. Мысалы қазіргі кезде жалпы ауыл шаруашылығы өнімдерінің төрттен бір бөлігі, соның ішінде құс шаруашылығы өнімдерінің үштен бір бөлігі осы дербес шаруашылықтардан өндіріледі.
Дербес шаруашылықты өркендетуге мемлекет өз тарапынан зор қамқорлық жасауда. Осынау қамқорлықтың арқасында ауылдардың 99 пайызының, ауылдық жерде тұратын жұмысшылар мен қызметкерлердің 81 пайызының өз дербес шаруашылығы бар. Осыған байланысты дербес шаруашылық иелері өздерінің етке деген қажеттілігінің 80 пайызын, жұмырқаға деген қажеттілігінің 95 пайызын, жүннің қажеттілігіне 82 пайызын. Орта есеппен алғанда бұл көрсеткіштер дербес шаруашылық иесінің жылдық табысының 75 пайызын құрайды екен. Осыдан-ақ дербес шаруашылық маңызының золағына әбден көз жеткізуге болады. Оның сыртында әрбір дербес шаруашылық иесі түтінінің экономикасына тигізетін пайдасы тағы бар. Мәселен 4-5 адамнан тұратын бір түтін жылына 220-240 жұмыртқа табатын 6-10 тауықұстаса медициналық мөлшер бойынша қажет жұмыртқамен, ал 40-50 балапан шығаратын үйрек немесе 20-30 балапан шығаратын қаз немесе күркетауық ұстаса кемінде 100 килограмдай диеталық құс етімен қамтамасыз етіледі.
Бұл күндері ауылдық жерде тұратын әрбір түтіннің құстардың әр түрлі тұқымдарын өсіруге мүмкіндігі бар. Шаруашылығынан өндірілген өніммен өз қажетін толық өтеген соң, артылғанын мемлекетке өткізуге немесе базарға апарып сатуға толық хақылы.
Дербес шаруашылықта құстарды өсіру, сөйтіп аса сапалы бағалы өнім өндіру үшін оларды күтіп бағу және азықтандыру ерекшеліктерін жетік білу қажет. Сондай-ақ оларды сұрыптау, іріктеу, аурулардың алдын алу жағдайларын жақсы білген жан ғана табысқа жетеді.
Көпшілік оқырман қауым ұсынылып отырған, осы мәселелермен қатар қойды сою, оның терісін тұздау, қойды қырқу, дербес шаруашылықта жүргізілетін мал дәрігерлік зоогигиеналық шараларға да қанығады. Сонымен бірге мал өнімдерін дайындалатын қазақтың дәстүрлі және қазіргі тағамдарын әзірлеу жолдары да оқырманның кәдісіне жарар деген ойдамыз.

1. Дүйсембаев С.Т. «Ветеринариялық-санитариялық сараптау»
2. Н.Б.Елубайұлы «Мал және құс өнімдерін ветеринариялық-санитариялық сараптау»
3. В.А.Макаров «Ветеринарно-санитарная экспертиза с основами технологии и стандартизации продуктов животноводства»
4. Т. Телеуғали, С. Қырықбай «Мал дэрігерлік-санитарлық сараптау жэне мал шаруашылығы өнімдерінің технологиясы мен стандарттау негіздері», Алматы, «Бастау»
5. Толысбаев Б.Т.,Бияшев Қ.Б., Мықтыбаева Р.Ж...Ветеринариялық санитарлық микробиология Оқулық.-Алматы-2008
6. А.Ж. Исабаев,Г. К.Алиева «Құс шаруашылығы өнімдерін ветеринарлық санитарлық сараптау» оқу -әдістемелік құралы

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ
Тақырыбы: Құсты сою мен өндеудің заманауи технологиялық жүйелері.

Тексерген:Серикова А.Т.
Тобы:ВС-403
Орындаған:Байзақ Н.С.

Семей 2017

ЖОСПАР:

Кіріспе
Негізгі бөлім
Құсты біріншілік өңдеу
Етті орау түрлері
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Елімізде азық-түлік мәселесін ойдағыдай шешу тұрғысында дербес шаруашылық иелерінің қосар үлесі мол. Мысалы қазіргі кезде жалпы ауыл шаруашылығы өнімдерінің төрттен бір бөлігі, соның ішінде құс шаруашылығы өнімдерінің үштен бір бөлігі осы дербес шаруашылықтардан өндіріледі.
Дербес шаруашылықты өркендетуге мемлекет өз тарапынан зор қамқорлық жасауда. Осынау қамқорлықтың арқасында ауылдардың 99 пайызының, ауылдық жерде тұратын жұмысшылар мен қызметкерлердің 81 пайызының өз дербес шаруашылығы бар. Осыған байланысты дербес шаруашылық иелері өздерінің етке деген қажеттілігінің 80 пайызын, жұмырқаға деген қажеттілігінің 95 пайызын, жүннің қажеттілігіне 82 пайызын. Орта есеппен алғанда бұл көрсеткіштер дербес шаруашылық иесінің жылдық табысының 75 пайызын құрайды екен. Осыдан-ақ дербес шаруашылық маңызының золағына әбден көз жеткізуге болады. Оның сыртында әрбір дербес шаруашылық иесі түтінінің экономикасына тигізетін пайдасы тағы бар. Мәселен 4-5 адамнан тұратын бір түтін жылына 220-240 жұмыртқа табатын 6-10 тауықұстаса медициналық мөлшер бойынша қажет жұмыртқамен, ал 40-50 балапан шығаратын үйрек немесе 20-30 балапан шығаратын қаз немесе күркетауық ұстаса кемінде 100 килограмдай диеталық құс етімен қамтамасыз етіледі.
Бұл күндері ауылдық жерде тұратын әрбір түтіннің құстардың әр түрлі тұқымдарын өсіруге мүмкіндігі бар. Шаруашылығынан өндірілген өніммен өз қажетін толық өтеген соң, артылғанын мемлекетке өткізуге немесе базарға апарып сатуға толық хақылы.
Дербес шаруашылықта құстарды өсіру, сөйтіп аса сапалы бағалы өнім өндіру үшін оларды күтіп бағу және азықтандыру ерекшеліктерін жетік білу қажет. Сондай-ақ оларды сұрыптау, іріктеу, аурулардың алдын алу жағдайларын жақсы білген жан ғана табысқа жетеді.
Көпшілік оқырман қауым ұсынылып отырған, осы мәселелермен қатар қойды сою, оның терісін тұздау, қойды қырқу, дербес шаруашылықта жүргізілетін мал дәрігерлік зоогигиеналық шараларға да қанығады. Сонымен бірге мал өнімдерін дайындалатын қазақтың дәстүрлі және қазіргі тағамдарын әзірлеу жолдары да оқырманның кәдісіне жарар деген ойдамыз.
Құстардың тұқымдары өте көп жерге тарап, кез-келген халықтың өсіретіндігінде себеп-салдары жоқ емес, соның ең бастысы құстардың алуан-алуан табиғи жағдайларға төзімділігі, бейімділігі. Соған орай құс қысы қатты, қары қалың солтүстікте де, желі ызғарлы, жайлымы шөлайт жерлерде де, жазы ыстық жерлерде өсе береді. Оған құстың биологиялық ерекшеліктері арасындағы ең негізгісі - түрлі жайлым отын өте жақсы пайдаланатындығы мүмкіндік жасайды.
Құс өндірісі және өңдеу ауыл шаруашылығындағы құстарды ұша, ұша бөліктері және әртүрлі сүйексіз ет өнімдеріне, яғни жылумен өңдеуге дайын қылып айналдыру үшін тағайындалған өзара байланысқан бірнеше кезеңдерден тұрады. Тамақ өнімдерінің сапасы ретінде құс етінің бұлшық ет тіндерінің артықшылығы - оларды етке айналдыру үрдісінде бұлшықетте жүретін химиялық, физикалық және құрылымдық өзгерістерге байланысты. Құс өндірісі кезінде сояр алдындағы факторлар тек бұлшық ет салмағының өсуіне ғана емес, оның даму дәрежесі мен құрамына да әсерін тигізеді, ол оның сою барысындағы құстың жағдайын анықтауға мұмкіндік береді. Осылайша,құстың сояр алдындағы және сойғаннан кейінгі жағдайы ет сапасына тікелей байланысты. Құс етінің құрамында көп мөлшерде толыққұнды биологиялық ақуыздар, жоғары калориялы және дәмді қасиетке ие жеңіл қорытылатын майлар бар. Құс етінің қорытылуы жануар етіне қарағанда жеңіл өтеді. Құс етінің химиялық құрамы оның жасына, қоңдылығына, тұқымына, ұстау жағдайы мен азықтандырылуына тікелей байланысты. Тауықтың және күркетауықтың етінде ақуызы - 22-24%, ал қызыл етінде - 20-23%. Ақуыз құрамындағы азотты экстрактивті ақуызды емес креатин заттары қызыл етке қарағанда, ақ етте 1,5-2 есе көп. Құс етінде полиқанықпаған май қышқылдары сиыр және қой еттеріне қарағанда 3-5 есе көп. Минералды заттардың ішінде құс етінде калий, натрий, кальций, фосфор, темір,т.б. тұздары болады. Экстрактивті заттар құс етінде мал етіне қарағанда көбірек болады. Құс етінің құндылығы 100 г шаққанда 110-250 ккал құрайды . Флетчер ұсынған жіктеуге сәйкес ет сапасына әсерін тигізетін сояр алдындағы факторларды екі түрге бөлуге болады: жалғастырушы және қысқа уақыт әсер ететін. Жалғастырушы әсер ететін факторлар құсқа тұрақты түрде оның барлық тіршілігінде - генетикалық және физиологиялық ерекшеліктеріне, қоректену режимдері мен рациондарына, өткінші ауруларына және күту жағдайына әсер ететін қысқа мерзімді факторлар құс өмірінің соңғы 24 сағатында әсер етеді. Оларға жататындар: сояр алдындағы ұстау, тасымалдау, өнеркәсіпте ұстау және сою. Сояр алдында ұстаудың мақсаты - өңдеу барысында ұшаның ластануынан сақтауда маңызды болып келетін максималды түрде құс шегін босату. Құсты сояр алдында ұстау кезінде тамақтандырмайды және су да бермейді. Тамақтық ашығудың ұзақтығы - маңызды параметр, себебі ол ұшаның бүлінуіне, өнімнің шығымына, шығынның өсуіне өңдеу тізбектерінің әсерлі жұмысына, сонымен қатар, өнім сапасы мен қауіпсіздігіне әсер етеді. Құстың және олардың тіндерінің физиологиялық реакциясы өнім сапасына кепілділік беру үшін маңызды. Өнімнің сапасына қатар, оның өнімділігі де маңызды рөл атқарады
Құсты біріншілік өндеу
Еттерді механизацияланған және автоматизацияланған желілерде қайта
өңдейді. Ол үшін құстарды аспалы немесе арқан конвейрлерде тасымалдайды.
Құсты қайта өңдеу желілері бірнеше конвейрлерден тұрады:
* Біріншілік өңде;
* Желімдеу (тек суда жүзетін құстар үшін);
* Аршу;
* Салқындату;
* Сұрыптау.
Қайта өңдеу технологиясы ерекшеліктеріне сәйкес Құстарды конвейрден
біріншілік өңдеуге конвейр воскованияға іледі, аршу, салқындату, сұрыптау.
Ковейрдің әр түрі арнайы жабдықталған.
Құстарды біріншілік қайта өңдеуге технологиялық операциялар еттерді аршуға, дайындау кіреді.
Құстарды біріншілік қайта өңдеу кезінде конвейрге ілу. Тірі құстарды конвейр аспасына іледі, содан кейін шыбық көмегімен фиксациялайды, сол кезде құс қиғаш жағдайында жылжыйды. Осылайша жұмысшылар үшін құстарды толықтай электрлік естен тандыруға жол беріледі.
Электр тоғы арқылы естен тандыру Союдан алдын құс қозғалмау үшін
электрлік тоқтың көмегімен орталық жүйесіне әсер етіп естен тандырады. Осы кезде құстың организімінде функционалды-морфологиялық өзгерістер болады, интенсивтілілігіне кернеу әсер етеді, күші және импульс жиілігі, тек құс арқылы өтеді (барлық дене бойымен немесе бас аймағында). Жүректің
жентектелу, ас қорыту және басқа системаәрекеті. Жүректің толық тоқтап
қалуы бойынша құс еті, дұрыс қансыздандырылмайды, ол жерлерде қан құюлу пайда болады, әсіресе қанат аймақтарында, сондықтан оларды қайта өндіру еттеріне жібереді.
Құстарды қайта өңдеу кәсіпорындарында естен тандыру үшін жиілік
электрлік аппараттарды қолданады (50Гц) немесе жоғары жиіліктегі (3000 Гц
дейін). Электрлік шынжыр құтарда аяғынан басына дейін тұйықталады немесе тек басы арқылы жүргізіледі. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.