Иммундық жүйенің орталық және шеткі мүшелері

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Иммунды жүйе — барлық лимфоидты организмдер мен организмдегі торшалар жинағы. Ерекше иммундық қорғаныс механизмдеріне жауапты.
Иммунды жүйе сүйектік қызыл кемігі, лимфа безі, айыршық безі (тимус), кұстардық фабрицнев қапшығы, көкбауыр, сондай-ақ тыныс алу және ас қорыту жолдарындағы топталған лимфоидты тканьдар кіреді. Иммунды жүйе ең басты мүшесінің қызметін әртүрлі лимфоциттердің субпоппуляциялары және лимфоциттердің кейбір тармақтары атқарады, олар макрофагтармен қосылып, иммунологиялық жауаптың негізі — антиденелер түзу және сезімталдығы күшейтілген лимфоциттердің жиналуын қамтамасыз етеді, ал бұлар бөтен антигендерді таниды, қорытады және жояды.
Иммундық жүйе ағзаны генетикасыз жасушалардан немесе сыртқы өсерден, немесе ағзада пайда болатын зиянды заттардан сақтап тұратын ұлпалар мен мүшелер болып табылады. Иммундық жүйенің мүшелері лимфойдты ұлпадан түзіліп, өмір бойы адам агзасының ішкі ортасын бір қалыпты сақтайды. Ол мүшелер иммундық қасиеті (түрлі ауруға қарсы тұра алады) бар лимфоциттер мен плазмоциттерді жасап, қорғаныш қызметіне қатыстырады. Мұны орындауға Т және В — лимфоциттері қатысады.
Иммунды жүйе мүшелеріне жілік кемігі (майы), айырша без (тимус), түйінбездер, талақ, аскорыту мен тыныс жүйелерінің қуысында болатын түйінбез шоғырлары, сокыр ішек пен мықын ішектегі түйінбездер, бадамшалар жатады. Олар иммуногендік қызметіне карай орталық жөне шеткі иммундық мүшелер деп бөлінеді. Орталық мүшелерге айырша без, жілік майы, соқыр ішек пен мықын ішектердегі мүйінбездер, ал шеткісіне — бадамшалар, асқорыту мен тыныс жүйесінің қуысындағы түйінбездер және талақ жатады.
Айырша без—иммуногендік орталық мүше. Без туралы «Ішкі секреция бездері» деген бөлімде айтқанбыз. Бұл безге жілік майынан шығатын ерекше (бағаналық) жасушалар қан арқылы келеді. Осы жасушаның иммундық (иммунитеттік) қабілеті жетіледі, сөйтіп Т-лимфацитіне айналады. Қорғаныш қызметін атқару үшін лимфоциттер қан мен сарысу қосылады. Айырша без қандағы Т-лимфоциттердің қызметіне әсер ететін «тимиялық (гуморальдық) фактор» деген сұйықтық зат шығарып тұрады. В-лимфоциттерінің беткі қабаттарыңда қабылдағыштары (рецепторлары) болады. Сол сезгіш иппараттары арқылы ағзадағы антигендерді сезеді. Сөйтіп, күрделі иммундық реакцияға кіріседі де антигенге қарсы антитела немесе иммуноциттер түзеді.
Лимфоидты ұлпадан түзілген тақ санды тіл бадамшасын (тілдің түбінде орналасады); жұп санды тавдай бадамшасын (тіл мен таңдай аралық шұңқырына орналасады), тақсанды жұтқыншақ бадамшасьш (жұтқыншақ тесігімен оң және сол жақ дыбыс түтігінің аралығында орналасады) және жұп санды түтікті бадамшасын, (бұл да жұтқыншақ тесігі мен дыбыс түтігінің аймағында орналасады) ерекше атауға болады.

1. Б.К. Бегімқұлов «Генетика» Алматы 2000 ж. 156-159 б.
2 . Б.Т. Толысбаев, К.Б.Бияшев, Р.Ж. Мықтыбаева «Ветеринариялық санитарлық микробиология» Алматы 2008 ж.197-200 б.
3. А.Қ. Бұлашев «Иммунология» Астана 1998 ж.49-53 б.
4. www. Google. kz ., www.wikipedia.ru
5. Б.Т. Толысбаев, К.Б.Бияшев «Микробиология және иммунология» Алматы 2008 ж 218-221 б.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Иммундық жүйенің орталық және шеткі мүшелері

Тексерген: Нуркенова М. К.
Орындаған: Отарғажыева А.А.
Тобы: ВС-403

Семей 2017ж

Иммунды жүйе -- барлық лимфоидты организмдер мен организмдегі торшалар жинағы. Ерекше иммундық қорғаныс механизмдеріне жауапты.
Иммунды жүйе сүйектік қызыл кемігі, лимфа безі, айыршық безі (тимус), кұстардық фабрицнев қапшығы, көкбауыр, сондай-ақ тыныс алу және ас қорыту жолдарындағы топталған лимфоидты тканьдар кіреді. Иммунды жүйе ең басты мүшесінің қызметін әртүрлі лимфоциттердің субпоппуляциялары және лимфоциттердің кейбір тармақтары атқарады, олар макрофагтармен қосылып, иммунологиялық жауаптың негізі -- антиденелер түзу және сезімталдығы күшейтілген лимфоциттердің жиналуын қамтамасыз етеді, ал бұлар бөтен антигендерді таниды, қорытады және жояды.
Иммундық жүйе ағзаны генетикасыз жасушалардан немесе сыртқы өсерден, немесе ағзада пайда болатын зиянды заттардан сақтап тұратын ұлпалар мен мүшелер болып табылады. Иммундық жүйенің мүшелері лимфойдты ұлпадан түзіліп, өмір бойы адам агзасының ішкі ортасын бір қалыпты сақтайды. Ол мүшелер иммундық қасиеті (түрлі ауруға қарсы тұра алады) бар лимфоциттер мен плазмоциттерді жасап, қорғаныш қызметіне қатыстырады. Мұны орындауға Т және В -- лимфоциттері қатысады.
Иммунды жүйе мүшелеріне жілік кемігі (майы), айырша без (тимус), түйінбездер, талақ, аскорыту мен тыныс жүйелерінің қуысында болатын түйінбез шоғырлары, сокыр ішек пен мықын ішектегі түйінбездер, бадамшалар жатады. Олар иммуногендік қызметіне карай орталық жөне шеткі иммундық мүшелер деп бөлінеді. Орталық мүшелерге айырша без, жілік майы, соқыр ішек пен мықын ішектердегі мүйінбездер, ал шеткісіне -- бадамшалар, асқорыту мен тыныс жүйесінің қуысындағы түйінбездер және талақ жатады.
Айырша без -- иммуногендік орталық мүше. Без туралы Ішкі секреция бездері деген бөлімде айтқанбыз. Бұл безге жілік майынан шығатын ерекше (бағаналық) жасушалар қан арқылы келеді. Осы жасушаның иммундық (иммунитеттік) қабілеті жетіледі, сөйтіп Т-лимфацитіне айналады. Қорғаныш қызметін атқару үшін лимфоциттер қан мен сарысу қосылады. Айырша без қандағы Т-лимфоциттердің қызметіне әсер ететін тимиялық (гуморальдық) фактор деген сұйықтық зат шығарып тұрады. В-лимфоциттерінің беткі қабаттарыңда қабылдағыштары (рецепторлары) болады. Сол сезгіш иппараттары арқылы ағзадағы антигендерді сезеді. Сөйтіп, күрделі иммундық реакцияға кіріседі де антигенге қарсы антитела немесе иммуноциттер түзеді.
Лимфоидты ұлпадан түзілген тақ санды тіл бадамшасын (тілдің түбінде орналасады); жұп санды тавдай бадамшасын (тіл мен таңдай аралық шұңқырына орналасады), тақсанды жұтқыншақ бадамшасьш (жұтқыншақ тесігімен оң және сол жақ дыбыс түтігінің аралығында орналасады) және жұп санды түтікті бадамшасын, (бұл да жұтқыншақ тесігі мен дыбыс түтігінің аймағында орналасады) ерекше атауға болады.
Жілік майы. Қан жасайтын жөне иммундық мүше -- сүйек майы ересек адамның жілігінің кемік затында орналасады. Эмбриондық даму кезеңінде жіліктің түтік бөлігіндегі жілік майынан да қан жасалады. Ересек болғанда жіліктің диафиздегі майы оның сары майына алмасып, нағыз май жасушаға айналатындықтан, қан жасау қызметін тоқтатады. Жіліктің кемік бөлігіндегі майлар қызыл майға айналады. Кеміктің қызыл болып көрінуі майда қылтамырлардың өте көп болуына байланысты.
Кеміктік қуыстардың арасында орналасқан май қан жасайтын ұлпаға айналып, одан үздіксіз қанның қызыл түйіршіктері, гранулоциттер жөне тромбациттер пайда болып отырады.
Сондай-ақ иммундық жүйеге қажетті жасушаларда Т-лимфоцитіне біздері осы жілік майларынан шығатыны да анықталды. Қызыл түйіршік жетілгенше бірнеше кезеңнен өтеді (ол гистология жөне гемотология пөнінде толық қарастырылады). Жетілген эритроциттер жөне гранулациттер ретикулярлы ұлпалардың кеңейген қойнауларындағы қылтамырларға еніп, қанайналым жүйесіне қосылады. Түйінбездер сарысу тамырларының бойыніа орналасқаны туралы жоғарыда баяндадық. Түйін-бездер, бадамшалар, дара фолликульдер, ішектің фолликульды білеуі жөне талақ лимфоидты мүшелері иммундық жүйенің шеткі мүшелеріне жатады.
Иммунды жүйе мүшелері мал денесінде қалай болса солай орналаспай, белгілі төртіппен ретпен орналасады. Ол мүшелер ағзадағы микрофлорасы көп шоғырланатын генетикасыз туындылардың денеге өтеді-ау деген жерлерінде шоғырланады. Мал денесінде иммундық жүйе мүшелерінің жалпы салмағы (жілік майынан басқасы) шамамен 1,5 -- 2 кг болады.
Лимфоидты ұлпадан түзілген тақ санды тіл бадамшасын (тілдің түбінде орналасады); жұп санды тавдай бадамшасын (тіл мен таңдай аралық шұңқырына орналасады), тақсанды жұтқыншақ бадамшасьш (жұтқыншақ тесігімен оң және сол жақ дыбыс түтігінің аралығында орналасады) және жұп санды түтікті бадамшасын, (бұл да жұтқыншақ тесігі мен дыбыс түтігінің аймағында орналасады) ерекше атауға болады.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.