Организмде минерал алмасуының бұзылуы

Минералдар жасушалар мен тіндерді құратын элементтерді түзуге қатынасып,ферменттердің,гормандардың,витаминдердің,пигмпенттердің, белокты кешендердің құрамына кіреді. Олар – биокатализаторлар , сондықтан зат алмасу үдерісінің біразына қатынасып қышқыл – негіздік ортаны қажетті деңгейде ұстауды маңызды рөл атқарып, организмнің қалыпты тіршілігін қамтамасыз етуде де айтарлықтай орын алады.
Минералдар - ферменттер, гормондар, витаминде, күрделі белоктар мен пигментердің құрамына еніп, жасушалар мен тіндердің құрылымдық элементтерін құрастыруға қатысады.
Минералдар көптеген зат алмасу үрдісінде биокатализатор қызметін атқарып, қышқыл сілтілі ортаның тепе теңдіңгін реттеп, организмнің қалыпты қызметін тұрақтандырады.
Организмдағы минералды зат алмасуының бұзушылыстары мына себептерден пайда болады :

— кернеулi өмiр, стресстер,
— қоршаған ортаның қолайсыз факторларының әсерi,
— дұрыс қоректенбеу, диеталар т.б.

Микроөртеу тәсілін гистоспектрографиямен сабақтастыра қолдану тіндердегі кальцийді, темірді , магнийді, кремнийді және басқа элементтерді дәл анықтауға мүмкіндік береді. Радиоавтографиялық тәсілмен организмге изотопы енгңзңлген элементтердің жиналатын жерін білуге болады. Сонымен қоса, белокты қоспадан босап, тінге жиналған элементтердің біразын анықтау үшін дәстүрлі гистохимиялық тәсілдер қолданылады.

Организмде кальции, мыс, калий және темір алмасуының практикалық маңызы зор.
Кальций алмасуының бұзылуы.
Кальций- жасуша мембранасының өткізгіштігін, нерв бұлшықет аппараттарының қозуын, қан ұю үрдісіне, қаңқа сүйектерін құрастыруға, қышқыл сілтілі ортаны реттеуге қатысады.
Кальций алмасуы: Са аш ішектің жоғарғы бөлігінен Са фосфат түрінде адсорбцияланады. Д витамині Са адсорбциясында катализатор қызметін атқарады. Са утилизациясына белокты коллойттар мен қанның рН ортасының маңызы зор. Шығарылған Са -дің біраз бөлігі қан мен тіндік сұйықтықтарда ұсталып қалады. Са-дің басым бөлігі қор ретінде сүектің органикалық заттарымен байланысқан Са тұздары түрінде сақталады. Компакті бөлігінде стабильді, кеуекті бөлігінде лабильді.
Тіндерде Са Коссаның күмістендіру әдісімен анықталады. Тағаммен түскен Са-дің алмасуының реттелуі нейрогуморальді жомен реттеліп отырады:
Қалқанша маңы безінің гипофункциясы: паратгормон қаннан сүйекке.
Қалқанша безінің гиперфункциясы: калцитонин сүйектен қанға.
Қалқанша маңы безінің гиперфункциясы, парад гормонының гипофункциясы сүйектегі Са-дің қанға сорылуы яғни гиперкальциемия дамиды.