«Көркем еңбек» пәнін 2- сыныпта оқыту барысында пәнаралық байланысты жүзеге асырудың тиімді жолдарын теориялық тұрғыдан айқындау

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Зерттеудің көкейкестілігі: Елбасының 17. 01. 2014 жылғы «Қазақстан жолы - 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауы бойынша Президенттің жалпыұлттық идеясы - болашақ табыстардың негізі екені баса айтылды. Ал ең бастысы - еліміздің рухын көтеретін, ұлы мақсаттарға жеткізетін «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы жарияланды. «Мәңгілік ел» идеясы - елімізді өз мақсатына талай дәуір сынынан сүріндірмей жеткізетін тұғырлы идея. Осының барлығы дамыған 30 елдің қатарына кіруімізге жаңа серпін беретіні сөзсіз.

Елбасы Жолдауында білім саласы қызметкерлерінің алдына үлкен міндеттер қойды. «Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда бізді ауқымды жұмыс күтіп тұр [1] .

Назарбаев Н. Ә. «Қазақстан-2050» стратегиясының мақсаты инновациялық дамуға жағдай жасау, білімнің маңыздылығын жоғарылату екенін айтып өтті. Ол үкіметке Қазақстан өндірісін дамытудың жаңа кезеңінің жоспарын жасауды тапсырды [1] .

Себебі, әрбір мектеп пәні өз мүмкіндігіне қарай оқушыларға еңбек пен мамандық әлемі туралы мағлұмат береді. Ал, осындағы Көркем еңбек пәні мен оны ұйымдастыру мен оқыту әдістемелері ерекше орын алады, өйткені бұл сабақта оқушылар жалпы таныммен қатар еліміздің халық шаруашылығында болашақ жұмыс істеуге қажетті жалпы еңбек біліктілігі мен дағдысын үйреніп, белгілі бір мамандықты игеруге құлшынады. Қазіргі кезеңде кіші мектеп жасындағы оқушыларды еңбекке баулудың жетілдірілген ұлтық бағдарламасы балаларды кең тараған жұмысшы кәсіптерімен жан-жақты таныстыруда еңбектің белгілі бір түріне деген түпкілікті кәсіби ықыласын қалыптастыруды басты мақсат етіп отыр.

Міне, осы турғыдан алып карағанда коғамға жан - жақты білімді, жоғарғы мәдениетті және әрбір тапсырылған жұмысты шығармашылықпен істей білетін жеке адам қажет. Ондай адамдарды әрқашанда орта және жоғарғы оқу орындары дайындайтындығында дау жоқ және әрқашан дайындайды да.

Адам баласының жарқын болашағы толығымен жас ұрпақты тәрбиелеу ісіне тәуелді. Мектептегі тәрбиенің басты міндеттері - алған теориялық білімді еңбекпен, өмірмен байланыстыра жүргізу, экономикалық, экологиялық біліммен қаруландыру, кәсіптік бағдар беруге тәрбиелеу.

Олай болса, әрбір адамзат тәрбиеге тікелей қатысы бар адамдар, ұйымдар мен мекемелер тәрбиенің мәніне, міндеттері мен мақсаттарын жете түсінулері қажет. Сондықтан әрбір оқушының дүниеге көзқарастарын қалыптастыру - негізгі шарттардың бірі.

Сонымен, еліміздің болашағына сай адам - ол теориялық біліммен толық қаруланған, оны шығармашылықпен іс жүзіне асыра алатын белсенді қоғам қайраткері, жаңа қоғамдық өмір үшін күресуге қабілеті мол, жоғары мәдениетті, білімді, өз ісіне асқан шебер адам.

Жеке тұлғаны барлық жағынан дамытып тәрбиелеу, жас ұрпақты қоғам құрылысына белсене қатысуға әзірлеу міндеттері мектеп арқылы жүзеге асырылатын іс. Мектеп қабырғасында білім және тәрбие алу барысында жас жеткіншектердің ақылы мен ойы дамиды, адамгершілік қасиеттері қалыптасады, ой еңбегіне төселеді, рухани өмір байлығын меңгереді, эстетикалық талғамы, сезімі артады, тілі дамиды.

Адам баласының даму сатысында ақыл - ой тәрбиесі әр заманда балаларға білім берудің негізгі құралы болып келеді. Дұрыс әрі ұлттық салт дәстұрге байланыстыра берілген білім баланы тәрбиелеуде айрықша рөл атқарады. Адамның жан-жақты және үйлесімді дамуында еңбек - шешуші факторлардың бірі. Сол себепті халық педагогикасында еңбекті бүкіл тәрбиенің соғып тұрған күре тамыры деп қарастырады. Адам баласы еңбексіз дамымайды, оның есесіне кері кетеді, тіпті азып тозады.

Еңбек арқылы адамның денесі, көзқарасы, эстетикалық және ақыл-ой деңгейі дамып жетіледі, еңбектің мәні және құндылығы артады.

Халық еңбекті асыл мұрат деңгейінде қарады. Адам өзінің жан және тән сұлылығын тек еңбекте ғана көрсете алатындығына назар аударды. Сондықтан да баланы еңбекке тәрбиелеу - үйелменнін қасиетті борышы.

Жас ұрпақты халқымыз жалпы еңбек сүйгіштікке тәрбиелей отырып, «он саусағынан өнері тамған» нақты кәсіп иесі болуын көздеді және бұл жерде еңбек дағдыларын меңгеруде зор жігерліктің қажет екенін жақсы түсінді. Сондықтан еңбек сапасы негізгі көрсеткіш ретінде алынды.

Осы тұрғыдан оқу - ағарту ісінің барысында нені қалдыру нені қайта қарап өзгерту керектігі туындап отыр. Олай болса осы айтылғандардың аясында кезегін күтіп тұрған және бұрыннан мүлде еленбей келген, ендігі жерде ел болуымызға мейлінше қажеттілігі айқын бір нәрсе мектепте жүргізілетін Көркем еңбек сабағы.

Бұл сабақтың жас ұрпаққа берері мол. Ұлттық мәдениетіміз бен өнерімізді көркейтуге, өмірдегі сұлулық пен көркемдікті тануға мамандықты таңдап алуға, заттардың ерекшелігі мен қасиетін түсініп үйретуде, жалпы алғанда көркем еңбек пәнінің маңызы зор. Көркем еңбек пәні баланың шығармашылық еңбегінен табиғатында бар таланты болса, оның көзін ашып жетілдіруге көмектеседі.

Баланың өсіп - өнуінде, оның жеке тұлға болып қалыптасуында осындай үлкен мәні бар Көркем еңбек пәніне бүгінге дейін зер салып көңіл аударылуы жеткіліксіз. Көркем еңбек сабағында бала қоршаған ортаны қабылдап, өздігінен әр заттың қасиетіне және ерекшелігіне көңіл қою үшін зерттеу жұмысына тақырып етуіміздің бірінші себебі осы.

Бастауыш мектеп мұғалімдерінің жұмыстарында сабақтың нәтижелі болуы, еңбекке баулудың дұрыс жолын пәнаралық байланыс арқылы меңгерту баланың көркемдікті қабылдауына байланысты екендігіне көз жеткізуі бұл -екінші себеп, болды.

Көркем еңбек пәнін оқытуда көзделетін мақсат оқушыларды еңбекке икемді етіп тәрбиелеу, қарапайым тұрмыстық және өндірістік заттарға биік талғам тұрғысына қарау табиғат пен адам өміріндегі сұлулықты қорғай білуге баулу. Осы тұрғыдан пәнаралық байланысты оқытудың тиімділігін зерттеген авторлар да баршылық. Атап айтқанда Көркем еңбек арқылы оқушылардың жеке басын дамыту мәселесін кезінде ұлы ойшылдар Сократ, Әл - Фараби, Абай, Аристотель сияқты философтарымыз зерттесе, уақыт өткен сайын жас жеткіншектерді оқытып тәрбиелеуде психолог-педагогтардың, әдіскерлердің, бастауыш мектеп оқытушыларының еңбектері жарық көре бастады.

Пәнаралық байланыс проблемасын зерттеу мен қатар көптеген ғалымдар орасан зор көңіл бөлуде. Мысалы, Р. М. Қоянбаев, В. В. Давыдов, И. Д. Зверев, Р. Г. Лемберг, В. Н. Максимова, В. Н. Малахов т. б. болды.

Республикамызда соңғы жылдарда жарық көрген мемлекеттік құжаттар мен «Білім туралы» заңдарда [2], [3], [4] Мемлекеттік білім бағдарламасында болашақ қоғам мүшесі келешекте оның белсенді қайраткері болатын жастармен, оларды білім алып дамытумен айналысатын мамандарды білімді де парасатты, шебер де іскер етіп даярлауға көңіл бөлу керектігі атап айтылған [6] .

Ғасырлар өткен сайын өмір талаптарына сай ұрпақ оқытып тәрбиелеу туралы ойлар өз жалғасын тауып, Я. А. Коменский, К. Д. Ушинский, Л. Н. Толстой, Ы. Алтынсарин, А. Г. Ананьев, А. Н. Леонтьев, Л. В. Занков, В. А. Крутецкий, А. Н. Лук, Т. С. Сабыров, Р. М. Қоянбаев т. б. ғалымдардың еңбектерінде бастауыш сынып оқушыларының Көркем еңбек пәні арқылы пәнаралық байланысқа қызығушылықтарын қалыптастырудың теориялық негіздері анықталған.

Бүгінгі білім беру саласына түбегейлі енгізіліп, жұмыстар жүргізілуде десек те қазіргі заман талабына сай, бастауыш мектептің оқыту үдерісінде пәнаралық байланысты жүзеге асырудың педагогикалық негіздерін қалыптастыруды жетілдіріп қана қоймай оны түрлендіре дамыту келелі мәселе ретінде қаралып көңіл бөлуді керек етеді. Білім берудің мазмұнын жетілдіру мәселесі осы тұрғыдан әлі де болса толық шешілмеген, енді ғана ғалым педагогтардың еңбектері, қазақ авторларының қазақ мектебіне арналған оқулық бағдарламаларының жарық көре бастағанын айтуға болады.

Айтылған мәселелер диплом жұмысы тақырыбының көкейкестілігін дәлелдейді.

Зерттеу мақсаты:

«Көркем еңбек» пәнін 2- сыныпта оқыту барысында пәнаралық байланысты жүзеге асырудың тиімді жолдарын теориялық тұрғыдан айқындау.

Зерттеу міндеттері:

1. Бастауыш сыныптарда Көркем еңбек пәні мазмұнын талдау және оқытудағы мұғалімдердің іс-тәжірибесін зерделеу;

2. 2-ші сыныпта Көркем еңбек пәнін оқыту барысында пәнаралық байланыстың әдістемесіне дидактикалық талдау жасау;

Зерттеу объектісі: 2- сыныпта Көркем еңбек пәнін оқыту үдерісі

Зерттеу пәні: Көркем еңбек пәнін оқыту үдерісінде пәнаралық байланысты жүзеге асыру барысы

Зерттеудің әдістері:

Зерттеу проблемасы бойынша ғылыми әдебиеттерге, оқулыққа, бағдарламаға, әдістемелік әдебиеттерге теориялық талдау жасау. Бастауыш мектеп мұғалімдердің озық тәжірибелерін зерттеу, жинақтау, салыстыру, бақылау әдістері қолданды.

Димлом жұмысының құрылымы:

Кіріспеден, 2 - тараудан, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І Бастауыш сыныптың оқыту үдерісінде пәнаралық байланысты жүзеге асырудың теориялық негіздері

1. 1 Бастауыш сыныптың оқыту үдерісінде пәнаралық байланысты ұйымдастыруды зерттеу мәселелері

Бүгінгі таңда еліміздегі білім беру ісі балалардың жас ерекшелігіне сай бағытталуы, ортаның әлеуметтік - мәдени өзгеруіне икемделіп отыруы, ең алдымен оқушылардың жеке тұлғалық дамуы мен жалпы дамуға дайындығы мәселелерінің бірлігін шешуі керек. Мемлекеттік күш-қуаты ең алдымен өз ісіне шығармашылықпен қарайтын, ғылымның, техниканың, өнердің, өндірістің ойдағыдай дамуына өзінің жекелей еңбегімен ықпал етуге қабілетті адамдардың санымен анықталады. Сондықтан да баланың әр уақытта қоғамдық санасының, жеке тұлғасының жан-жақты дамыған еңбек білігі мен шығармашылық қабілеті қалыптасқан адам болып өсуі өзекті де көкейтесті мәселе болып отыр.

Ы. Алтынсариннің пікірінше, педагогикалық жұмыстағы ең шешуші нәрсе: мұғалімнің ең жақсы оқыту әдістерін таба білуінде, балалармен дұрыс тіл табыса білуінде. «Үлгілі жолға қойылған, дұрыс тәртібі бар жаңа типті мектеп оқушыларды қызықтырып, оларды мәдениетке, жұмысқа және айналасын, өз ортасын тануға, ой еңбегін үйретуге тиіс», - деп атап көрсетті [10] .

Педагогикалық тұрғыдан еңбек - баланы жан-жаұты дамытып, қалыптастырудың күшті құралы. Бала жастайынан еңбек етуге талпынады. Оны еңбек дағдыларына үйрету үшін үйелмен мен мектепте еңбек тәрбиесі қазіргі заман талаптарына сай ұйымдастырылып жүргізілуі керек. Мектепте бұл іс-әрекеттің бірнеше түрлері бар. Олар: баланың өзіне-өзі қызмет етуі, қоғамдық пайдалы еңбек, өнімді еңбек. Әрекеттің мұндай түрлері оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай іске асырылады. Еңбек әреті жүйесінде оқушылардың өзіне-өзі қызмет етуінің мәні зор.

Қоғамдық пайдалы еңбек түрі оқу-тәрбие жұмыстарының мақсаттарына сәйкес жүргізіледі.

Оқушылардың өнімді еңбекке қатысуының үлкен тәрбиелік мәні бар. Олардың өнімді еңбек арысында жауапкершілігі артады, іскерлік қабілеті дамиды.

Сонымен қоғамдық пайдалы және өнімді еңбекке тікелей қатысу оқушыларды іскерлікке ғана үйретіп қоймай, олардың дене күштері мен ақыл-ойын дамытуға ықпал жасайды, сабақта алған білімдерін тереңдетіп жетілдіреді. Еңбек іс- әрекетін оқумен ұштастырып отырса, баланың әлеуметтік тәжірибесі молаяды.

Пәнаралық байланыс проблемасын педагогикалық, психологиялық жағынан зерттеумен қатар, философиялық тұрғыданда көптеген ғалымдар зор көңіл бөлуде. Философиялық деңгейде қарастырған В. В. Давыдов, И. Д. Зверев, Р. Г. Лемберг, В. Н. Максимова, В. Н. Малахов, т. б. болды. Мектеп оқушылары жекеленген пәндерден алынған білімдерін тұтас біріктіріп қабылдай алмайды. Оның негізгі себебі, олар бір - бірімен байланыста, сабақтастықта қарастырылмайды. Осының нәтижесінде оқушыларда тұтас көзқаратың туындауына қиындық туғызады. Сондықтанда оқушы санасына дұрыс көзқарас қалыптастыру үшін мектептегі оқу пәндері арасындағы пәнаралық байланысты анықтап, дұрыс пайдалана білу қажеттігі туады [6] .

Пәнаралық байланысты жан - жақты педагогикалық - психологиялық, әдістемелік жағынан зерттеуге бұрынғыдан да зор маңыз беріліп отыр. Бұл мәселені көптеген ғалымдар: М. А. Данилов, В. В. Давыдов, И. Д. Зверев, Р. Г. Лемберг, В. Н. Максимова, В. Н. Малахов, С. А. Рубинштейн, Д. Б. Эльконин, Д. Локк, И. Г. Песталоций, Ж. Руссо, Я. А. Коменский т. б. шұғылданған. Олар пәнаралық мәнін, құрылымын әдіснамалық деңгейде қалыптастырған.

Қазіргі кезде мектептегі қайта құру білім берудің мазмұнын жетілдіруді, ғылыми пәндердің өзара байланыста жүргізілуін талап етеді.

Көркем еңбек - мұғалімнің оқушыларға техникалық, технологиялық білім мен білік беретін, оқу мен еңбек үрдісін ұйымдастыратын, балаларды перспективалық технологиямен таныстырып, олардың перспективалық көзқарасын қалыптастыратын оқу үлгісі. Технологиялық еңбек сабақтарын жоспарлау оқу үрдісін ұйымдастырудағы нақтылықты, бағдарламада қойылған мақсаттарды жүзеге асыруға, шеберханаларды ұтымды пайдалануға, сапсы жоғары өнім дайындауды қамтамасыз етеді. Оқушылар сабақта еңбекке қатысты нақты білім мен білікті игереді. Игеру ісі мұғалім тарапынан техникалық - технологиялық мағлұмат беру белгілі бір техникалаық операциялардың орындалу әдістерін көрсету кезінде жүзеге асады. Мұғалім сабаққа дайындық барысында оның мақсатын, мазмұнын, құрылымын жоспарлайды, оқытудың әдістері мен түрлерін қарастырады. Осының бәрін қамтитын сабақ жоспары мынадай элементтерден тұрады:

Сабақтың тақырыбы ( оқушыларға берілетін техникалық-технологиялық білім мен біліктіліктің көлемін қамтиды)
* Сабақтың мақсаты (білім, тәрбие мен даму аспектілерін қамтитын міндеттердің кешенімен таныстырады)
* Материалдық - техникалық базасы (жабдықтар, саймандар, материалдар, көрнекі құралдар, технологиялық карталар) .
* Сабақтың құрылымы мен мазмұны оның мақсатына сәйкес белгіленеді, әрбір элементті орындауға жұмсалатын уақытты шамамен анықтауға мүмкіндік береді.

Қазақстан Республикасы ғылымына еңбегі сіңген қайраткер, профессор Р. Г. Лемберг пәнаралық байланыстың әдіснамалық және педагогикалық негізіне арналған баяндама жасады. Сонымен бірге осы пәнаралық байланыс мәселесімен шұғылданып жүрген педагогика кафедрасының ғалымы А. А. Бейсенбаева "Мектептің оқу-тәрбие үдерісі жұмысында пәнаралық байланысты жүзеге асыру тәжірибесі туралы" көлемді баяндамасында пәнаралық байланыстың дидактикалық ерекшелігіне тоқтады.

Қазіргі кезде шығармашылық еңбекке, еңбек тәрбиесіне ерекше көңіл бөлуде. Шығармашылық ойлау қабілеті кез келген адамда бар. Бұл әсіресе жас өспірімдерге тән қасиет. Психолог мамандар адамның бойындағы шығармашылық ойлау қабілетін бала кезінен қалыптастыру керек деп есептейді.

Шығармашылық қабілетті дамытудың психологиялық, педагогикалық ережелерін басшылыққа алып қарастырғанда мұғалімнің дидактикалық дайындығына мына компоненттер кіруі керек:

педогогикалық қызметті толық берілуі, оны дұрыс атқаруы;
ақыл - ой әрекетін кезеңмен қалыптастыру теориясын білу;
бала психологиясының жасқа байланысты ерекшеліктерін білу;
шығармашылық процестің негізін меңгере білу;

Психологтардың зерттеуі бойынша әрбір жас кезеңінде шығармашылыққа баулуға өзек болардай өзіндік ерекше қабілет, бейімділік бар екен.

Қабілеттілік - оқушының жеке психологиялық ерекшелігі. Ол жалаң білім мен дағды емес, соны тез игеру жолындағы табандылығы. Ол адам бойындағы жақсы қасиеттер, яғни олардың жиынтығы. Өзбек ғұламасы Әлішер Науаи өзінің «Ғажайып мәжілістер» атты еңбегінде адам тек рухани қабілеттіліктен туады. Оның негізі еңбек деп тұжырымдады.

Технология пәні оқушыларңа кең көлемде білім бере отырып, олардың қабілеттерін жетілдіре түсуге, белгілі бір кәсіпке бейімделуіне көмектеседі. Қазір көптеген мектептерде ірілі - ұсақты темір, ағаш өңдейтін станоктар бар. Оқушыларға тек оларды тиімді пайдалануды үйрету кекрек. Оқушылар орындайтын еңбек екіге бөлінеді;

а) еңбек сұраныс бойынша жасалып, еңбекақы төленеді;
б) өзіне қызмет көрсету, мектеп қажеттіліктері, т. б. ( өзі үйрену үшін, еңбекақы төленбейді ) .

Еңбекті оқушылардың білімдеріне және технология мен техника негіздеріне сүйене отырып ұйымдастырады. Сол үшін мұғалім оқушылардың әдебиеттік оқу, математикадан, бейнелеу өнерінен алған білімдерін пайдаланатынын ескереді.
Еңбекті ұйымдастырудағы мұғалімнің міндеті:

*еңбек обьектілерін таңдау;
* материалдық-техникалық базаны нығайту:
* санитарлық нормалар мен қауіпсіздік техникасын сақтау:
* ұйымдастырудың тиімді түрлері мен әдістерін анықтау;
* нәтижелерді бақылау, есепке алу:
* оқушылардың өзін-өзі басқару топтарын құру;
* көрмелер ұйымдастыру.

Осы орайда мектептің оқу-тәрбие үдерісінің пәнаралық байланыс негізінде ұйымдастырылуы, ғылымдар жүйесінің бір арнаға тоғысуы, адамның интеллектуалдық өрісін байытумен бірге, бүкіл адамзаттық құндылықтар көзінің де бірлігін, жалпы ақиқат дүниенің біртұтас жүйе екендігі туралы ғылыми көзқарастың қалыптасуына мүмкіндік береді.

Оқыту мен тәрбиелеудегі пәнаралық байланыс мәселесін және білім берудегі интеграцияны әртүрлі негізде жасауға Н. В. Малахов, И. А. Лошкарева, И. Д. Зверев, В. Н. Максимова, Т. Г. Рамзаева, Н. Н. Светловская, М. Р. Львов, Н. Я. Велинкин, т. б. зор үлес қосты. Бұл педагог-ғалымдардың еңбектерінде пәнаралық байланыс мәселесі жан-жақты қарастырылды [10] .

Қазақстандық педагогикада жалпы білім беретін мектептегі оқу-тәрбие үрдісіндегі интеграция мәселесінің педагогикалық негізін Б. Т. Нәбиева, А. Р. Бектениярова, А. Ерімбетова, Р. К. Аббасова, А. А. Әбдиева т. б. сипаттаса, жаңа үлгідегі мектептердің ғылым мен тәжірибе интеграциясының педагогикалық негізін Г. К. Мендіғалиева, аспиранттардың оқу және зерттеушілік қызметі интеграциясы мәселесін Т. Н. Бақайбекова, бастауыш білім мазмұнын интеграциялау мәселесін К. Жүнісова, Ә. Мұханбетжанова және т. б. қарастырған. Олардың ғылыми еңбектерінің аса құнды екендігі мәлім [9, 10] .

Ал, мектеп тәжірибесінде пәнаралық байланысты жүзеге асыруда мұғалімдер біршама қиындықтарға кездесіп отырғаны белгілі. Атап айтқанда, оқыту үдерісін тиімді ұйымдастыру, жеке пәндер арасындағы ортақ ұғымдарды, зандылықтарды бір-бірімен өзара байланыстылықта қарастыру, оқушылардың танымдық, ізденушілік қабілеттерін, іс-әрекеттерін дамыту, алған білімдерін жинақтау, тәжірибеде қолдана білуге үйрету тағы басқа мәселелер дидактикалық тұрғыдан шешуді қажет етеді [6] .

Технология сабағында оқушыларды еңбекке баулу, олардың жеке және жас ерекшеліктерін ескере отырып жүргізіледі. Оқу материалының мазмұны қазіргі заман талабына сай ғылыми - техникалық жетістіктердің даму деңгейіне жақындатылған болуы тиіс. Оқу материалы оқушыға түсінікті болуы тиіс. Ол үшін әртүрлі әдістемелік құралдарды жиі қолдану кекрек. Оқушылардың жүктемесін олардың жас ерекшеліктерін ескере отырып берген дұрыс әрі ол қарапайым болғаны дұрыс. Еркін тақырыптағы сарамандық жұмысты орындау кезінде оқушыларды қабілеттеріне байланысты үш топқа бөлуге болады.

Бірінші топқа, өз қабілеттері мен мүмкіндіктерін жақсы білетін, жаңа тапсырмаларды орындауға қызығушылықпен кірісетін және алғашқы қиындықтардың өзінде-ақ ешбір қысылмастан мұғалімнен көмек сұрайтын оқушылар жатады. Бұл топқа сурет салуға жалпы өнерге бейімді бар оқушылар жатады.

Екінші топқа, өз қабілеттері мен мүмкіндіктерін сенімсіз бағалайтын оқушылар жатады. Аздаған қиындықтардың өзінде-ақ олар көмек сұраудан қысылады және не істерін білместен жұмыстарын тоқтатады. Мұндай оқушыларға көбірек көңіл бөліп, оларға өз күштеріне деген сенімділік ояту керек. Олардың еңбегін бағалау кезінде тіпті ең шағын жетістіктерін атап өтіп, жұмысқа деген құлшынысын ояту керек. Оларға ауық-ауық көмекке келіп, олардың жұмыстарының сәтті орындалып келе жатқандығын айтып, көңілдерін көтеріп отыру керек.

Үшінші топқа, өз мүмкіндіктерін бағалай алмайтын оқушылар жатады. Олар өз мүмкіндіктерін асыра бағалайды. Олар кез келген жұмысқа белсенді және сеніммен кіріседі.

Алайда алғашқы қиындықтардың өзінде бұл қиындықтардан қалай өтуге болатыны туралы ойламастан тоқтайды. Мұғалімнен көмек сұрамастан, өздеріне басқа жұмыс беруін өтінеді. Егер мұғалім басқа жұмыс бермесе, жұмыс істеуін тоқтатады. Бұл жағдай жұмыс істеп жатқан басқа оқушыға кесірін тигізуі мүмкін. Сондықтан мұғалім оларға өздері сұраған жұмысты беріп алғашқа қиындықтар кездескенде мұғалімді шақырулары тиіс екндігін түсіндіреді. Оқушы жұмысқа толық кірісіп кеткенше оның қасында болып, оған көмектесу қажет.

Бірақ соңғы кезде пәнаралық байланыс өзекті мәселе ретінде көтерілгендігін байқатады. Дегенмен, жалпы білім беретін мектептерде бұл мәселе әлі толық өз шешімін таппағанын байқаймыз.

Пәнаралық байланысты мектеп мұғалімдері өз тәжірибелеріне сүйеніп жүргізеді, сондықтан да оқулық пен оқу құралдарындағы тапсырмаларда пәнаралық байланыстың жете қамтылуын жүйелі ойластыру қажет. Пәнаралық байланыс мәселесі кеше немесе бүгін ғана көтеріліп, сөз болып отырмағандығы белгілі [8] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.