Бейнелеу өнері пәні барысында бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 64 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Аннотация . . . 5

Нормативтік сілтемелер . . . 6

Анықтамалар . . . 7

Кіріспе . . . 8-10

1 Бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастырудың педагогикалық мәселелері

1. 1 Бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастырудың педагогикалық-психологиялық ерекшеліктері . . . 11-20

Бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру мәселесінің зерттелу жағдайы . . . 21-27

2 Бастауыш сыныптарда бейнелеу өнері сабағы арқылы оқушылардың дүниетанымын қалыптастыру әдістемесі

Бейнелеу өнері сабақтарында оқушылардың дүниетанымын қалыптастыру мүмкіндіктері . . . 28-35
Бейнелеу өнері сабақтары арқылы оқушылардың дүниетанымын қалыптастырудың әдіс-тәсілдері, оны жетілдіру жолдары . . . 36-47
Іс-тәжірибе барысындағы әдістемелік сабақ жоспарларының үлгілері . . . 48-63

Қорытынды . . . 64-65

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 66-67

Аннотация

В дипломной работе рассматривается обеспечение основы познания мировозрения учеников начальных классов через рисование, основные обязанности начальных школ развивать в учениках личность, обеспечить первые навыки построения, науки и учебы, обеспечить первые навыки постраения, науки и учебы, обеспечить доверие в себя, познать окружающую среду, . Основа познание мировозрение через рисование дает возможность расскрывать активный интерес на природные явления.

In the thesis work рroviding of basis of cognition of world view students of initial classes is here examined through drawing, basic duties of initial schools to develop personality in students, provide the first skills of construction, science and studies, provide the first skills of, sciences and studies, provide a trust in itself, to get to know an environment. Basis cognition of world view through drawing gives an opportunity of active interest on the natural phe give stopped.

Нормативтік сілтемелер

Бұл дипломдық жұмыста келесі нормативтік сілтемелер көрсетілген:

Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы. // сайт интернет.

Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. // Егемен Қазақстан, 28 қаңтар 2012.

Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту Тұжырымдамасының (2003ж. 27. 12) мақсаты

Жас ұрпаққа адамгершілік - эстетикалық тәрбие беру концепциясы // Қазақстан мұғалімі газеті, 11. 08. 1998. - 2 б

Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту Тұжырымдамасы. (2003ж. 27. 12. )

Назарбаев Н. «Қазақстан - 2030» - Алматы: Білім, 1997. - 256 б.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты /Жалпы бастауыш білім/. Алматы: РКБ, 2003 - 46-58 б.

Анықтамалар

Дүниетаным - адамның өзіне, әлемге, өзінің әлемдегі орнына деген көзқарастар жүйесі.

Көзқарастар - баланың өзі сенетін білімдері, ұғымдары, практикадан шығарған теориялық тұжырымдары, ұсыныстары.

Ойша талдауды дамыту дегеніміз - бұл жүйелі жаттығулар арқылы заттардың құрылымды негізін ашып береді. Оқушы танып-білуге және шығармашылыққа қажетті затты, нәрсені немесе құбылысты санасында түсінуі.

Бейнелеу өнерін оқыту әдісі дегеніміз - мұғалімнің бейнелеу өнері сабақтарында оқушылардың бейнелеу іс-әрекетіне басшылық ету тәсілдерінің жүйесі.

Таным дегеніміз - обьективтік шындықты адамның ойында бейнелейтін және қайта жаңғыртатын қоғамдық іс - әрекеттің барысы. Ақиқатқа жетудің, обьективті шындықты танудың диалектикалық жолы «Нақты пайымдаудан абстрактілі ойлауға, одан тәжірибеге көшу» - болып табылады. Таным барысында ойлаудың түрлі тәсілдері пайдаланылады (анализ, синтез, дедукция, индукция, абстракция) .

Танымдық қызығулар - оқуға, ғылымға қызығу. Қызығу балаларда қарапайым тану қызығулары болып көрінуден басталады. Ол көбінесе балалардың бейімділігіне қарай көрінеді. Қызығу пәрменді, белсенді болуы қажет, ол үшін бала тікелей әрекетпен айналысуы тиіс. Мұғалім балалардың қызығуын тәрбилеуде оларға әлі де онша мәлім емес жанама қызығуларын тауып, соларды тұрақтандыру жағын ойластыруы қажет. Сонда ғана бала рухани өмірге бай, босқа зерігуді білмейтін, еңбек сүйетін жан - жақты қабілетті тұлға болып шығады.

Ойла у - сезім мүшелері арқылы алынған мәліметтерді өңдейді. Ойлау барлық психикалық үдерістерді қамтиды. Ойлаудың дамуы адамның нақтылы іс - әрекетіне тығыз байланысты. Ойлаудың екі түрі болады, біріншісі, біреуден естіген немесе көпшілікке әйгілі мағлұматтарды қайталау. Екіншісі, ойлаудың ойланып - толғануға байланысты түрі.

Кіріспе

Зерттеудің өзектілігі: Қазақстанда болып жатқан әлеуметтік-экономикалық жаңару, барлық салаға айтарлықтай өзгерістер енгізді. Елбасы Н. Ә. Назарбаев халыққа жолдауында Қазақстан әлемдегі бәсекеге барынша Қабілетті 50 елдің қатарына кіру міндеттерін қойып отыр. Сонымен қатар қоғам алдында білім беру жүйесін модернизациялау- жылдық мектеп жүйесіне көшу мақсатыда тұр. Бұл жағдайда педагогика ғылымының алдында қоғам санасының аталмыш сферасының жаңа тиімді болатындай даму жолдарын іздестіру міндеттері тұр[1] . Жеке тұлға- өзіндік құндылық. Оның дамуы мен қалыптасуы мектепте оқыту мен тәрбиелеудің басты мақсаты болуы керек. Бұл жөнінде ежелден-ақ Ұлы ойшылдарымыз әл-Фараби, Ж. Баласағұн, ұлы Абай ерекше толғанған, сондықтан, еңбектерінде адамның жеке басын, дүниетанымын дамыту үнемі көтеріп отырған. Дүниетанымның қалыптасуы- күрделі әлеуметтік- педагогикалық мәселе. Педагогика тарихы мен мектеп тәжіриебесінде бұл мәселені шешудің үлкен және құнды тәжірибесі жинақталған. Ғылыми білім берудің негізгі бағыты -адамды қоғамның ең маңызды құндылығы ретінде тану, оның рухани жан дүниесінің баюына, саяси көзқарасы мен шығармашылық белсенділігінің, кәсіби іскерлігінің жоғары деңгейде қалыптасуына толық мүмкіндік беру., жағдай жасау. Жалпы бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарттарында өскелең ұрпақтың дамуы, ғылыми дүниетаным қалыптастыруының айқын бағыттары көрсетілген[2] . Себебі ғылыми дүниетаным - қоғамдық сананың ең жалпы және жоғарғы формасы. Адам дамуының дүниетанымының мәні мен маңызын ашуда әсіресе Қорқыттың, Әл-Фарабидің, Қ. А. . Яссауидің, Абайдың және тағыда басқа ойшылдарымыздың көзқарастары анықталып, дүниетанымның өмір, табиғат заңдылықтарының алатын орны ерекше екендігі көрсетілді. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев: «Ғасырлар мақсаты - қоғамның нарықтық қарым - қатынасқа көшу кезінде саяси - экономикалық және рухани дағдарыстарды жеңіп шыға алатын, ізгіленген ХХІ ғасырды құрушы, іскер, өмірге икемделген, жан - жақты мәдениетті жеке тұлғаны қалыптастыру», - деп тұжырым жасады[3] .
Қоғамның осындай дарынды адамдарға деген қажеттілігін қанағаттандыру талабы білім беру жүйесінің алдына баланың жеке қабілеті мен әлеуметтік белсенділігінің дамуына жол ашу, шығармашылық қабілеті зор жеке тұлғаны қалыптастыру міндетін қойып отыр. Елбасының жолдауы «Қазақстан-2050» саяси бағыты» жаңа саяси бағыт қазақстандықтардың өмірінің барлық саласын қамтиды. Елбасының бұл жылғы жолдауы еліміздің алдағы жылдарға жоспарланған стратегиялық мақсаттармен міндеттерін айқындалған бүкіл халыққа, жалпы ортақ еңбек қоғамына үндеген аса маңызды құжат болып табылады[4] . Елбасының биылғы Жолдауы - еліміздің өркендеуінің алғышарты. Әр жыл сайынғы Президент жолдауы өз жаңалықтарымен, құнды идеяларымен, еліміздің жаңғыруына, өркендеуіне негіз болатын салмақты тұжырымдармен ерекшеленеді. Өйткені Перзидент Жолдауы еліміз үшін жыл сайынғы басты құжат. Барлық уақытта да және қазіргі уақытта да басты мәселелердің бірі болашақ өскелең ұрпақтың тәрбиесі мен білім алуында ұстаздардың атқаратын рөлі ерекше болып отыр. Тәуелсіз еліміздің келешегі, оның әлемдік өркениеттегі өз орны, ең алдымен білім мен тәрбиенің бастауы - ұстаз қолында» - деп атап көрсеткен болатын. «Қазақстан - 2030» бағдарламасында жүзеге асырылу сөз болып, іс-тәжірибеде көрінуде, енді «Қазақстан - 2050» стратегиялық бағдарламада ол одан да дамытылады, бұл арада мектептің орны айрықша[5] .

Осы қазіргі уақытта білімнің кең көлемді қоры жиылған заманымызда бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру мәселесіне тоқталып өтетін болсақ: оқытудың әр түрлі әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, терең білімді, ізденімпаз, барлық іс-әрекеттерінде шығармашылық бағыт ұстанатын, сол тұрғыда өз болмысын таныта алатын жеке тұлға тәрбиелеу ісіне ерекше мән берілуде. Демек, мектептегі бейнелеу өнерін оқыту барысы оқушылардың дүниетанымын қалыптастырып, дамытуына жол ашуы қажет. Дүниетаным - оқушының оқуға, білуге деген ынта-ықыласының, құштарлығының көрінісі болып саналады. Бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру - бейнелеу өнері пәніне байланысты ұйымдастырылған эстетикалық тәрбиені қатар жүргізетін, шығармашылық пен оқушының психикалық дамуын, танымы мен қиялын арттыратын ұзақ әрі кең ауқымды үрдіс. Қорқыт атаның, Әл-Фарабидің, Қ. А. Ясауидің, Абайдың, Шәкәрімнің т. б. адам дамуындағы дүниетанымның мәні мен маңызын ашуда көзқарастары анықталып, дүниені танудың, өмір, табиғат заңдылықтарының алатын орны ерекше екендігі көрсетілді[6] .

Тұлға дүниетанымының теориялық, интеллектуалдық, практикалық сипатын ашумен психологтар С. Л. Рубинштейн, А. С. Леонтьев, А. Ковалев, К. К. Платонов, Л. Н. Божович, Р. С. Немов, А. В. Петровский, Л. В. Занков, В. В. Давыдов, Д. Б. Эльконин , А. С. Асмолов, Т. Тәжібаев, М. Мұқанов, Қ. Жарықбаев, С. Жакупов, Ж. И. Намазбаева, Қ. Шериязданова т. б. шұғылданып, өз еңбектерінде ғылыми-теориялық және әдістемелік жағынан айқындап берді[7] .

Бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымының ерекшеліктерін, оның жеке тұлғаның дамуымен өзара байланыстарын Б. Т. Лихачев, И. Лернер, Ю. К. Бабанский, В. Беспалько, К. Жүнісова, Р. М. Қоянбаев т. б. педагогикалық зерттеулерінде қарастырды және олардың дүниетанымын қалыптастырудағы білімнің рөлі, оқушылар іс-әрекеті мен ұстанымдарының мәні, оған қажетті жағдайлар туралы А. С. Леонтьев, В. А. Крутецкий, Д. Б. Эльконин, С. Жакупов т. б. зерттеген[8] .

Бейнелеу өнері арқылы оқушылардың дүниетанымын қалыптастырудың жүзеге асырылуының теориялық және әдістемелік зерттеулері И. Г. Песталоцци, П. П. Чистяков, Н. Н. Ростовцев, К. Ф. Юон, В. С. Кузин, Б. П. Юсов, П. Я. Шпикалова, Қ. Ералин, С. Смаилов, М. Абдирасилов, Б. Әлмұхамбетов, Ж. Балкенов, Ә. Камаков, Қ. Болатбаев, К. Құдабаева т. б. еңбектерінде жан-жақты анықталған.

Зерттеу мақсаты: Бейнелеу өнері пәні барысында бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру.

Зерттеу нысаны: бейнелеу өнері пәнін оқыту барысында бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру мәселелері.

Зерттеу пәні: Бастауыш сыныптардағы бейнелеу өнері пәні.

Зерттеудің міндеттері:

- Бастауыш сыныптарда оқушылардың дүниетанымын қалыптастырудың теориялық негіздерін зерттеу;

- Бастауыш сыныптарда оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруда бейнелеу өнері пәнінің маңызын анықтау;

- 2-сыныпта бейнелеу өнері пәнін оқытуда оқушылардың дүниетанымын қалыптастырудың тиімді әдіс-тәсілдерін көрсету;

- Бастауыш сынып оқушыларының бейнелеу өнері пәні барысында дүниетанымын қалыптастыру жолдарын анықтау.

Дипломдық жұмыстың құрылымы . Диплом жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Кіріспеде: зерттеу жұмысының көкейкестілігі, мақсаты, нысаны, пәні, міндеттері қамтылған. Екі тарауда бастауыш сынып оқушыларын бейнелеу өнері пәні барысында дүниетанымын қалыптастырудың теориялық, әдістемелік жақтары талданып жазылған. Сонымен қатар, оқу-тәрбие барысында оның сабақ барысында және сабақтан тыс уақыттарда маңызы түсіндіріледі. Қорытындыда зерттеліп отырған тақырып толық нақтыланып, түйінделді.

1 Бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастырудың педагогикалық мәселелері

1. 1 Бастауыш сынып оқушыларының дүниетанымын қалыптастырудың педагогикалық-психологиялық ерекшеліктері

Бастауыш сынып оқушыларын өз алдына үлкен бір жеке тұлға, өзіндік құндылық. Оның дамуы мен қалыптасуы мектепте оқыту мен тәрбиелеудің басты мақсаты болуы керек. Бұл жөнінде ежелден-ақ көптеген ұлы ойшылдарымыз Әл-Фараби, Ж. Баласағұн, Абай, Шәкәрім, т. б., ерекше назар бөліп, ой-толғаныстарын жасырмаған, сондықтан да еңбектерінде баланың жеке басын, дүниетанымын дамыту мәселесін үнемі көтеріп отырған. Дүниетанымның қалыптасуы- күрделі педагогикалық мәселе. Педагогика тарихы мен мектеп тәжіриебесінде бұл мәселені шешудің үлкен және құнды тәжірибесі жинақталған. Бастауыш сынып оқушыларын оқыту мен тәрбиелеудің, дамытудың негізгі бағыты - оны қоғамның ең маңызды құндылығы ретінде тану, оның рухани жан дүниесінің баюына, көзқарасы мен шығармашылық белсенділігінің, қимыл-қозғалыстарының жоғары деңгейде қалыптасуына толық мүмкіндік беру, жағдай жасау. Жалпы бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарттарында өскелең ұрпақтың дамуы, дүниетаным қалыптастыруының айқын бағыттары көрсетілген. Себебі дүниетаным - қоғамдық сананың ең жалпы және жоғарғы формасы. Дүниетаным ұғымына тоқталатын болсақ оның түрлі анықтамалары келтірілген. Дүниетаным - жеке адамның, әлеуметтік топтың, таптың немесе тұтас қоғам қызметінің бағытын және шындыққа деген қатынасын айқындайтын принциптердің, көзқарастардың мақсат-мұраттар мен сенімдердің жүйесі[9] . Дүниетанымды қалыптастыру саяси, адамгершілік және эстетикалық көзқарастар көп әсер етеді. Ғылыми білімдер дүниетаным жүйесіне ене отырып, адамның немесе бүкіл топтың қоршаған әлеуметтік және табиғат заңдылықтарын бағдарлау мақсаттарына қызмет етеді. Сонымен қатар, ғылым адамдарды әртүрлі нанымдар мен адасулардан құтқарып, оның шындық болмысты ақыл-ойы арқылы тануына жағдай жасайды[10] . Дүниетаным - адамдар мен табиғатқа, жалпы құндылықтарға, моральдық ережелерге жеке тұлғаның жалпы қатынасын білдіретін негізгі сенім, қалып, таным немесе қоғам мүшелерімен ортақ көзқарас қалыптастырып, қоршаған ортамен қатынас қалыптастырудағы негізгі өлшем. Ол - адамның дүниені ақиқатпен теориялық және тәжірибелік жағынан бірлікте тану мақсатындағы рухани-тәжірибелік әдіс. Дүниетанымда тұтас адамзат әлемінің үлгісі сияқты мәдениет категорияларының жүйесі көрініс тапқан[11] . Дүниетаным - әлемді түсіну, қабылдау, қоршаған ортадағы шынайылыққа жалпылама көзқарастар жүйесі. Дүниетаным - адамның өзіне, әлемге, өзінің әлемдегі орнына деген көзқарастар жүйесі[12] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.