Экономикалық ақпараттық жүйелердегі жаңа технологиялар



Кіріспе
1 Excel . дегі формулалар мен функциялар.
2 Формулаларда пайдаланылатын операторлар (амалдар)
3 Амалдардың орындалу тізбегі
«Экономикалық ақпараттық жүйелердегі жаңа технологиялар» пәнінің мақсаты экономикалық мамандықтарда оқитын студенттерді экономикалық және басқару мәселелерін компьютердің көмегімен шешуге әртүрлі әдістерді пайдалануға, компьютер жүйелерін жақсы игеруге, информациялық технологияларды болашақта өз кәсіпкерлік істерінде қолдануға үйрету болып табылады. Бұл жерде экономика саласына қолдануға ыңғайлы универсалды сайман ретінде ең бірінші электрондық кестенің мүмкіншіліктеріне көп көңіл бөлінген дұрыс. Әр түрлі қарапайым экономикалық, бухгалтерлік есептерді, оптимизация есептерін шығару бұл программаның мүмкіншіліктерін аша түседі.
«Экономикалық ақпараттық жүйелердегі жаңа технологиялар» курсының мақсаттары мен міндеттері
- студенттерді экономикалық және басқарудағы есептерді шешуге, информациялық жүйелерде жұмыс істеу негіздеріне оқытып үйрету;
- жаңа информациялық технологиялардың мүмкіндіктерін және болашақтағы олардың өркендеуін көрсету;
- ЭЕМ-нің, информациялық жүйелердің, компьютерлік жүйелердің және олардың программалық қамтамаларының даму қалпы мен келешегін зерделеу;
- теориялық білімдерді белсенді практикаға пайдалануға дағдыландыру. Аталған курсты оқу нәтижесінде студенттер келесіні меңгеруі керек:
- компьютерді экономикалық және басқару мәселелерін шешуге жан-жақты қолдану, ұтымды жақтарын іздестіру;
- экономикалық ақпаратты талдау әдістерін, құрылымдауын, өңдеуін көрсете білу;
- арнайы экономикалық және басқару есептерді шешуге қолданбалы программалық қамтамаларды қолданып үйрену;
- компьютерлік жүйелердің және информациялық технологиялардың жиі кездесетін өзгерістерін қадағалау.
1. Excel 97 кестелік процессоры. «Алматы» -2000
2. Оқушы анықтамасы. 7-11 сыныптар. «Арман ПВ»-2007
3. Информатика ва ахборот технологиялари. Ташкент «Уқитувчи» - 2002
4. Новые информационные технологии. 30 уроков по информатике. Е.К.Балафанов, Б.Брибаев, А.Б.Даулеткулов. «Алматы» -2001

Кіріспе
Экономикалық ақпараттық жүйелердегі жаңа технологиялар пәнінің мақсаты экономикалық мамандықтарда оқитын студенттерді экономикалық және басқару мәселелерін компьютердің көмегімен шешуге әртүрлі әдістерді пайдалануға, компьютер жүйелерін жақсы игеруге, информациялық технологияларды болашақта өз кәсіпкерлік істерінде қолдануға үйрету болып табылады. Бұл жерде экономика саласына қолдануға ыңғайлы универсалды сайман ретінде ең бірінші электрондық кестенің мүмкіншіліктеріне көп көңіл бөлінген дұрыс. Әр түрлі қарапайым экономикалық, бухгалтерлік есептерді, оптимизация есептерін шығару бұл программаның мүмкіншіліктерін аша түседі.
Экономикалық ақпараттық жүйелердегі жаңа технологиялар курсының мақсаттары мен міндеттері
- студенттерді экономикалық және басқарудағы есептерді шешуге, информациялық жүйелерде жұмыс істеу негіздеріне оқытып үйрету;
- жаңа информациялық технологиялардың мүмкіндіктерін және болашақтағы олардың өркендеуін көрсету;
- ЭЕМ-нің, информациялық жүйелердің, компьютерлік жүйелердің және олардың программалық қамтамаларының даму қалпы мен келешегін зерделеу;
- теориялық білімдерді белсенді практикаға пайдалануға дағдыландыру. Аталған курсты оқу нәтижесінде студенттер келесіні меңгеруі керек:
- компьютерді экономикалық және басқару мәселелерін шешуге жан-жақты қолдану, ұтымды жақтарын іздестіру;
- экономикалық ақпаратты талдау әдістерін, құрылымдауын, өңдеуін көрсете білу;
- арнайы экономикалық және басқару есептерді шешуге қолданбалы программалық қамтамаларды қолданып үйрену;
- компьютерлік жүйелердің және информациялық технологиялардың жиі кездесетін өзгерістерін қадағалау.

Excel - дегі формулалар мен функциялар.
Excel электорндық кестесінің негізгі абзалдығы онда күшті формула және функциялар аппартының барлығы. Excel - де барлық мәліметтерды өңдеу сол аппарат көмегі арқылы жүзеге асырылады. Сіздер сандарды қосуыңыз, азайтуыңыз , бөлуіңіз, көбейтуіңіз , синусты, косинусты, лагорифмді, экспонентаны есептеулеріңіз мүмкін.
Excel электорндық кестесі арифметикалық амалдарды , функциялармен біріктірілген сандар тізбегін немесе ұяшықтар адрестерінен тұратын арифметикалық өрнектерды формула ретінде қабылдайды.
Формула - бұл Excel бағдарламасы орындайтын жазылған есептеулер. Сіз ұяшыққа өрнекті енгізген кезде бағдарлама оны есте сақтап қалады, бірақ ұяшықтың өзінде есептеу нәтижесі ғана көрініс табады.
Формулаларды міндетті түрде "=" теңдік немесе "+" қосу белгісінен бастап жазу керек.
Формуланы көру үшін осы орнек орналасқан ұяшықты шерту керек. Формула формулалар жолағында көрініс табады. Формуланы енгізу аяқталған кезде ұяшықта оның өзі емес , осы формула бойынша жүргізілген есептеу нәтижесі көрінеді.
Excel - де өрнектерді есептеу кезінде амалдар мынадай ретпен орындалады:
Жақша ішіндегі өрнектер.
Теріс таңба (мысалы: -2).
Дәрежеге шығару (мысалы: 2^3).
Процентті есептеу.
Көбейту немесе бөлу.
Қосу немесе алу.
А1 ұяшығындағы деректі В1 ұяшығындағы дерекке бөлу формуласы
Excel бағдарламасында былайша көрініс табады: А1В1.

Формуланы енгізу:
Формуланы кірістіру қажет ететін ұяшықты белсенді етіңіз.
"=" белгісін қойып, формуланы енгізіңіз (мысалы: А5*С5). Енгізу
барысында формула екі орында : ағымдағы ұяшықта және өрнектер жолағында көрініс табады.
Деректерді енгізгеннен кейін Enter перенсін немесе өрнектер
жолағындағы Енгізу пернесін басыңыз. (1.1-сурет)

1.1 сурет
Cандың процентін есептеу формуласы төмендегіше орындалады .
1.2-сурет

Бетте орындалатын есептеулерден ең көп таралғандарынан бірі-ұяшықтар ауқымдарын қосу болып табылады. Ұяшықтар ауқымын ағымдағы қосу (+) амалдағыштарымен бөлінген барлық ұяшықтардың мекен жайларын қамтитын өрнек жасап қосуға болады.
Дәл осындай нәтиже алудың оңайырақ тәсілі - ҚОСЫНДЫ жетесін пайдалану.
Excel бағдарламасында ұяшықтар ауқымының жалпы қосындысын есептеп шығаруға мүмкіндік беретін ҚОСЫНДЫ жетесін жылдам шығаруға арналған Өзқосынды (Автосумма) батырмасы бар.
Бір жолдың бойында немесе бір бағанада орналасқан ұяшықтар қосындысын есептеу үшін , ұяшықтардың барлығын бөлектеп алыңыз да , Стандартты құралдар үстеліндегі Автосумма батырмасын басыңыз.
батырмасы тек ұяшықтардың қосындысын есептеуге ғана емес , олардың ішінде орташа арифметикалық , ең кіші және ең үлкен мәндерін және т.б. табуға мүмкіндік береді. (1.2 сурет).
Ұяшықтардың қосындысын есептеу үшін:
Қосындысын шығару қажет ұяшықтардың барлығын бөлектеп алыңыз.
2.Стандартты құралдар үстеліндегі батырмасын басыңыз.
3. Нәтижесі осы жолдағы немесе бағанадағы ең жақын тұрған бос ұяшықта
жазылады. (1.3 - сурет).

Басқа амалдарды таңдау үшін:
Амал жүргізілетін ұяшықтардың барлығын бөлектеп алыңыз.
Стандартты құралдар үстеліндегі батырмасының тұсындағы таңбашасын шертіңіз.
Қажет амалды таңдаңыз.
Нәтижесі ең жақын тұрған бос ұяшықта орналасады

1.4-сурет

Формулаларда ұяшықтар атауы тек латын әріптері арқылы берілуі шарт.
Excel бағдарламасында формулаларды өңдеуге болады. Мысалы, өрнектегі қатені түзету үшін формуланы шертіп, формулалар жолағында түзетулер енгізу керек.

Ұяшыққа кірітілетін формулаларда төмендегі элементтер бөлуі мүмкін:
Арифметикалық амалдар , мысалы + (қосу), *(көбейту).
Ұяшық немесе аудан адресі немесе олардың аты.
Сандар
Жұмыс кестесі функциялары, мысалы , СУММ.
Егер бір ұяшыққа формула кірітілген болса , бұл формула бойынша
есептелген өрнек сол ұяшықта пайда болады.

Формулалардағы амалдардың орындалу реті операторлардың көмегімен жазылады. Операторлар дегеніміз - іс-әрекеттің орындалу ретін анықтайтын шартты белгілер . Көбейту, бөлу, қосу, азайту операторлары , яғни әртүрлі амалдарды орындау шартты белгілеулер түрінде өте қысқа болып жазылады. Excel электорндық кестесінде мұндай операторлардың бірнеше түрлері бар.

Формулаларда пайдаланылатын операторлар (амалдар).

Таңбалар
Амалдар
^
Дәрежелеу
*
Көбейту

Бөлу
+
Қосу
-
Азайту
&
Конкатенация
=
Теңдік

Үлкен

Кіші
=
Үлкен немесе тең
=
Кіші немесе тең
#
Тең емес

Формулаларда кез келген амалдардан пайдаланылуы мүмкін (күрделі формулалар да болуы мүмкін).
Мысалдар:

="Алма" - & "23А"
Екі мәтінді бір біріне улайды . Нәтіжеде
Алма - 23А мәтіні пайда болады.
=А1&А21
А1 және А2 ұяшықтардағы мәліметтерді үлайды.
=6^3
6 ні 3-дәрежеге көтереді (нәтиже 216)
=A1A2
Егер А1 ұяшықтағы мәні А2 ұяшықтағы мәнден кіші болса "Истина" , керісінше "Лож" пайда болады

Амалдардың орындалу тізбегі

Таңбалар
Амалдар
Приоритет
^
Дәрежелеу
1
*
Көбейту
2

Бөлу
2
+
Қосу
3
-
Азайту
3
&
Конкатенация
4
=
Теңдік
5

Үлкен
5

Кіші
5

Excel бағдарламасында математикалық , финанстық , статистикалық және
логикалық функцияларды ауықымды жиыны ендірілген. Егер кестеге бірнеше сандар енгізілетін болса , Excel бағдарламасы оларды қарапайым арифметикалық ортасын табудан бастап , күрделі тригонометриялық есептеулерді жасауға дейін 300-ден аса тәсілмен өңдей өңдей алады. Excel - де функциялар - бағдарлама жадында сақталып тұрған арнайы формулалар болып табылады. Әрбір функция функцияның аты (мысалы , СУММ т.с.с) мен оның аргументі арқылы өрнектеледі. Аргументтер дегеніміз - нәтиже алу үшін қолданылатын мәліметтер. Функцияның аргументі сілтемелер немесе атау, мәтін немесе сан, уақыт немесе мерзім бола алады. Аргуметтер функция атының оң жағында жай жақшаның ішінде жазылады.
Функциялар есептеулерді ықшамдық күйде жазу үшін қолданылады және
мынадай түрде жазылады:
у=f(x), мұндағы у - функцияны есептеудегі нәтиже, х-аргумент,
f - функция.
Мысалы:
=sin(C7) мұндағы sin - функцияның аты, С7-аргумент (ол сан, мәтін және
т.б.) , сан тұрған ұяшыққа сылтеме болып тұр.
Ұяшықтардың диапазонын қосқан кезде формулаларды өзіміз құраумызға
да болады. , мысалы , сіздің кестеңізде жалпы бағанды есептеу қажет . Ол үшін сіз = D1+D2+D3D+D4+D5+D6+D7 формуласын енгізесіз, тіпті Excel-де дайын функцияларды қолдануға болады. Мысалы, мұнадай үзін формулпның орнына =CУММ (D1:D7) енгізуге болады.
Формуланы есептеу кезінде құрылатын формулаға функцияны енгізуге
көмектесетін Мастер функции ны қолдануға болады. Функциялар деректерді енгізуді жеңілдетіп қана қоймай , сонымен қатар есептелуі қиын арнайы есептеулерді орындайды.
Мастер функции ны шақыру үшін құралдар тақтасындағы Вставить

функцию батырмасын басу немесе формула жолағындағы Вставить функцию батырмасын басу керек. Сол кезде терезеде Мастер функции диалог терезесі шығады

Функция шеберін қолдану. Функция шеберінің Категория тізімінен қажетті функцияны категориясы бойынша таңдап алуға болады. Функциялар тізімінен берілген ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ақпараттық жүйе мысалдары
Информатика мұғалімінің автоматтан-дырылған жұмыс орнын құрудың теориялық және методологиялық негізі
Корпоративті ақпараттық жүйелер үшін желілік технологиялардың сенімділігін арттыру әдісі
Өндірісті механикаландыру және автоматтандыру кезіндегі жаңаүлгілерге қойылатын еңбек қауіпсіздігі
Операциялық жүйелерде рұқсат етілмеген қолжетімділіктен ақпаратты қорғау
Элементтердің қасиеттері мен құрылымы
Информатика және ЭЕМ
Қол жеткізуді басқару жүйесін жобалау
Ақпараттық қауіпсіздікке қауіптер
Педагог мамандарды даярлауда ақпараттық құзырлықты қалыптастырудың дидактикалық мүмкіндіктері
Пәндер