Еркін және тізбекті қатынас құру тәсілдері

1. Еркін және тізбекті қатынас құру тәсілдері.
2. Енгізу.шығару ағындары. Енгізу.шығаруды қорғау тәсілдері.

Әрбір контроллердің бірнеше регистрлері болады, олардың көмегімен орталық процессор контроллерлермен қатынаса алады. Бұл регистрлерге белгілі бір мәндерді жаза отырып, операциялық жүйе құрылғыға деректерді алмасу және қабылдау, қосу және өшіру командасын береді. Құрылғының регистрлерін оқу оның жағдайын, команданы қабылдау дайындығын және т.б. анықтауға мүмкіндік береді. Басқару регистрлеріне қосымша көптеген құрылғыларда операциялық жүйе тарапынан жазбаларды жазу және оқуға қол жетерлік деректер буфері болады. Мысалы, пикселдерді экранда бейнелеу көптеген компьютерлерде бейнежад көмегімен іске асырылады. Түбінде, бейнежад операциялық жүйе бағдарламалары бейнеленетін деректерді жазып қоятын буфер болып табылады. «Процессор басқару регистрлері және құрылғылардың деректер буферімен қалай өзара әрекет етеді?» деген сұрақ туындайды. Екі альтернатива бар. Біріншісі рбір регистрге енгізу-шығару портының нөмірлерін – 8 – немесе 16-разрядты сандар белгілеуді ұйғарады. Процессор PORT басқару регистрін оқи алады және енгізу-шығарудың арнайы командасын пайдалана отырып нәтижені өзінің REG регистрінде сақтай алады, мысалы:
IN REG,PORT
Дәл осылайша, келесі команда процессордың REG регистрінің мазмұнын құрылғының PORT басқару регистріне жазады:
OUT PORT,REG
Мэйнфреймдерді қосқанда, көптеген алғашқы компьютерлер осылайша жұмыс істеді. Бұл жағдайда жад және енгізу-шығару облысының 8.1-суретте көрсетілгендей әртүрлі адрестік кеңістіктері бар.

1. Э.Таненбаум, А.Вудхалл. Операционные системы. Разработка и реализация. 3-е изд. Питер, 2007. Беттер 75-76
2. Олифер В.Г., Олифер Н.А. Сетевые ОС. – СПб.: 2002
3. Дейтл Г. Введение в операционные системы. В 2-х томах. Пер. с англ. – М.: Мир., 19872.
4. Тажибаева Б.Т. Операционные системы. Электронный учебник. 2009.
5. Р.Дж.Торрес. Практическое руководство по проектированию и разработке пользовательского интерфейса. М: Издательский дом «Вильямс» 2002. Беттер 79-96
6. А.В.Петраков. Введение в электронную почту. – М:-Финансы и статистика, 1993.
7. В.Г.Олифер, Н.А.Олифер. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. – СПб.:Питер, 2001
8. Қазақстан Республикасында ақпараттық теңсіздікті төмендету бағдарламасы бойынша халықты компьютерлік сауаттылыққа оқыту жөніндегі оқу-әдістемелік құрал 2007ж.