Процесстерді жоспарлау және диспетцерлеу

1. Процесс дегеніміз не?
2. Процесстерді жоспарлау және диспетчерлеу.
3. Синхрондық тасымалдау.
4. Таратылған жүйеде процесстерді синхрондау.

Процесс ((мәліметтерді) өңдеу, сұранысты орындау) (процесс (обрабатывать (данные), выполнять запрос); process) – орындалып жатқан программаны белгілеу үшін қолданылатын жалпы термин. Мәліметтерды өңдеу, сұранатын орындау, есеп шығару сөздерін де балама ретінде қарастыруға болады.

Процестерді жоспарлау және диспетчерлеу
Процессордың уақытын тарату бойынша операциялық жүйені үш топқа бөлуге болады:
• бір қолданушылық режим жүйесі
• пакеттік режимдегі жүйе
• көп есепті режимді жүйе
Жоспарлаудың үш деңгейін бөлуге болады:
• жоғары деңгейдегі жоспарлау – бұл жүйеге келіп түскен кездегі жоспарлау
• аралық деңгейдегі жоспарлау – бұл процестің ресурсты күту кезегімен процессорға орналастыруға дайын кезегін аулауы кезіндегі жоспарлау
• төменгі деңгейдегі жоспарлау(диспетчерлеу) – бұл дайын процессорға орналастыру кезегін жоспарлау
Жоспарлаудың бес негізгі мақсатын қалыптастыруға болады:
• жоспарлаудың әділдігі;
• процестің көп мөлшерінің уақыт бірлігінде аяқталуы;
• қолданушының көп санына жауап беру уақытын тиімді қамтамасыз ету;
• жоспарлаудың алдын-ала болжауы, ол бір есептің бір уақытта ешқандай шартқа тәуелсіз жүйеде орындалуы;
• жүйенің жұмысқа қабілеттігінің біртіндеп төмендеуі.
Приоритеттер
Приоритет – процестің маңыздылығын белгілейтін қандай да бір сан. Олар төмендегідей болады:
• статикалық және динамикалық;
• автоматты түрде берілетін және сырттан белгіленетін;
• сатып алынған және сутегі сіңген ;
• рационалды және кездейсоқ
Жоспарлау алгоритмдері
Жоспарлау алгоритмдердің негізгілерін қарап шығайық:
1. Кезекке бірінші келген процеске бірінші қызмет көрсетілуі.
2. Циклға қызмет көрсету. әрбір процесс процессорда шектеулі уақыт квантілді болады, уақыт біткен соң кезектің соңына барып тұрады.
3. Қысқа процесске бірінші қызмет көрсетіледі.
4. Аз қалдықты уақыты бар процеске бірінші қызмет көрсетіледі.
5. Кері байланысы бар көпдеңгейлі кезек. Алдымен әрбір процесс бірдей приоритетпен кезекке түседі. Егер процесс оған берілген уақыттың барлығын процессорда өткізсе, онда ол кезекке аз приоритетпен өтеді. Егер процесс барлдық уақытты өтеп шықпаса, онда ол үлкен приоритетпен өтеді.

1. Э.Таненбаум, А.Вудхалл. Операционные системы. Разработка и реализация. 3-е изд. Питер, 2007. Беттер 75-76
2. Олифер В.Г., Олифер Н.А. Сетевые ОС. – СПб.: 2002
3. Дейтл Г. Введение в операционные системы. В 2-х томах. Пер. с англ. – М.: Мир., 19872.
4. Тажибаева Б.Т. Операционные системы. Электронный учебник. 2009.
5. Р.Дж.Торрес. Практическое руководство по проектированию и разработке пользовательского интерфейса. М: Издательский дом «Вильямс» 2002. Беттер 79-96
6. А.В.Петраков. Введение в электронную почту. – М:-Финансы и статистика, 1993.
7. В.Г.Олифер, Н.А.Олифер. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. – СПб.:Питер, 2001
8. Қазақстан Республикасында ақпараттық теңсіздікті төмендету бағдарламасы бойынша халықты компьютерлік сауаттылыққа оқыту жөніндегі оқу-әдістемелік құрал 2007ж.