Тоқтар Әубәкіров туралы

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
I. Тоқтар Әубәкіров туралы
1.1. Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2. Қысқаша өмірбаяны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
II. Қазақтың тұнғыш ғарыштық қыраны
2.1. Ғарышқа ұшуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
2.2. Президенттің Тоқтарды ғарышқа ұшуға көндіруі ... ... ... ... ... ..7
3. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10

Тақырып өзектілігі: Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров (27 шілде 1946 жыл, Қарқаралы ауданы, Қарағанды облысы, Қазақстан) — қазақтан шыққан тұңғыш ғарышкер, ұшқыш, Кеңес Одағының Батыры (1988), Қазақстан Республикасының Халық қаһарманы (1995), техника ғылымының докторы (1998), профессор(1997), Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің құрметті профессоры. Өз өміріндегі ең бір шуақты сәт жайлы Тоқтар былай деп әңгімелейді: «Ол кезде ғарышқа тек Тоқтар Әубәкіров емес, бүкіл Қазақ баласы ұшып бара жатты. Сонда мен рапортты басқа тілде беруім керек пе? Рас, ол уақытта мен Қазақ тілін жете білмейтін едім. Себебі 30 жыл ғұмырым орыстар арасында өтті. Сонда да тілімді бұрап: «Мен қазақпын! Мен ұшуға дайынмын! Қазақ халқы үшін!» — дедім. «Кемеңіз от алып, жерден көтеріліп бара жатқанда, қандай сезімде болдыңыз?» — дейсің. Жалпы, ғарышкерлердің арасында жазылмаған мынадай заң бар. Ғарыш кемесі көтерілер сәтте «поехали» деп айту керек. Ол сөз Ю.Гагариннен қалған. Бірақ мен осы дәстүрді бұзып: «Халқым, сен үшін отқа да, суға да түсуге дайынмын!» — дедім. Қазақша айттым, ол сөздерім таспада бар. Өз өміріндегі ең бір шуақты сәт жайлы Тоқтар былай деп әңгімелейді: «Ол кезде ғарышқа тек Тоқтар Әубәкіров емес, бүкіл Қазақ баласы ұшып бара жатты. Сонда мен рапортты басқа тілде беруім керек пе? Рас, ол уақытта мен Қазақ тілін жете білмейтін едім. Себебі 30 жыл ғұмырым орыстар арасында өтті. Сонда да тілімді бұрап: «Мен қазақпын! Мен ұшуға дайынмын! Қазақ халқы үшін!» — дедім. «Кемеңіз от алып, жерден көтеріліп бара жатқанда, қандай сезімде болдыңыз?» — дейсің. Жалпы, ғарышкерлердің арасында жазылмаған мынадай заң бар. Ғарыш кемесі көтерілер сәтте «поехали» деп айту керек. Ол сөз Ю.Гагариннен қалған. Бірақ мен осы дәстүрді бұзып: «Халқым, сен үшін отқа да, суға да түсуге дайынмын!» — дедім. Қазақша айттым, ол сөздерім таспада бар» деп айтқан болатын.

Мақсаты мен міндеті: Тоқтар Әубәкіровтың ғарышқа ұшу жолымен танысу, елдің батыры Тоқтар.Ә өмірімен танысу. Тоқтар Әубәкіров туралы қосымша мәлімет жинау.

1. Т. Әубәкіровтың сұхбаты
2. ӘУБӘКІРОВ ТОҚТАР ОҢҒАРБАЙҰЛЫ
3. Өнегелі өмір иелері
4. Аубакиров Токтар Онгарбаевич

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АШЫҚ АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМ
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ ЖӘНЕ МӘДЕНИЕТІ КАФЕДРАСЫ

№3 СЕМЕСТРЛІК ЖҰМЫС
Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәні

Тақырып: Т.Әубәкіров - Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш ғарышкері.
Мамандығы: 05070400 - Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету

Орындаған: Баймаханов. Б Тобы: ВТк-17-1
Тексерген: к.и.н., доцент Байдильдина С.Х

___________ _______________ _____ __________201__ж.
(бағасы) (қолы)

Алматы 2017ж.

Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
I. Тоқтар Әубәкіров туралы
1.1. Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..4
1.2. Қысқаша өмірбаяны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
II. Қазақтың тұнғыш ғарыштық қыраны
2.1. Ғарышқа ұшуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
2.2. Президенттің Тоқтарды ғарышқа ұшуға көндіруі ... ... ... ... ... ..7
3. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...10

Кіріспе
Тақырып өзектілігі: Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров (27 шілде 1946 жыл, Қарқаралы ауданы, Қарағанды облысы, Қазақстан) -- қазақтан шыққан тұңғыш ғарышкер, ұшқыш, Кеңес Одағының Батыры (1988), Қазақстан Республикасының Халық қаһарманы (1995), техника ғылымының докторы (1998), профессор(1997), Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің құрметті профессоры. Өз өміріндегі ең бір шуақты сәт жайлы Тоқтар былай деп әңгімелейді: Ол кезде ғарышқа тек Тоқтар Әубәкіров емес, бүкіл Қазақ баласы ұшып бара жатты. Сонда мен рапортты басқа тілде беруім керек пе? Рас, ол уақытта мен Қазақ тілін жете білмейтін едім. Себебі 30 жыл ғұмырым орыстар арасында өтті. Сонда да тілімді бұрап: Мен қазақпын! Мен ұшуға дайынмын! Қазақ халқы үшін! -- дедім. Кемеңіз от алып, жерден көтеріліп бара жатқанда, қандай сезімде болдыңыз? -- дейсің. Жалпы, ғарышкерлердің арасында жазылмаған мынадай заң бар. Ғарыш кемесі көтерілер сәтте поехали деп айту керек. Ол сөз Ю.Гагариннен қалған. Бірақ мен осы дәстүрді бұзып: Халқым, сен үшін отқа да, суға да түсуге дайынмын! -- дедім. Қазақша айттым, ол сөздерім таспада бар. Өз өміріндегі ең бір шуақты сәт жайлы Тоқтар былай деп әңгімелейді: Ол кезде ғарышқа тек Тоқтар Әубәкіров емес, бүкіл Қазақ баласы ұшып бара жатты. Сонда мен рапортты басқа тілде беруім керек пе? Рас, ол уақытта мен Қазақ тілін жете білмейтін едім. Себебі 30 жыл ғұмырым орыстар арасында өтті. Сонда да тілімді бұрап: Мен қазақпын! Мен ұшуға дайынмын! Қазақ халқы үшін! -- дедім. Кемеңіз от алып, жерден көтеріліп бара жатқанда, қандай сезімде болдыңыз? -- дейсің. Жалпы, ғарышкерлердің арасында жазылмаған мынадай заң бар. Ғарыш кемесі көтерілер сәтте поехали деп айту керек. Ол сөз Ю.Гагариннен қалған. Бірақ мен осы дәстүрді бұзып: Халқым, сен үшін отқа да, суға да түсуге дайынмын! -- дедім. Қазақша айттым, ол сөздерім таспада бар деп айтқан болатын.

Мақсаты мен міндеті: Тоқтар Әубәкіровтың ғарышқа ұшу жолымен танысу, елдің батыры Тоқтар.Ә өмірімен танысу. Тоқтар Әубәкіров туралы қосымша мәлімет жинау.

1.1. Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров -- қазақтың тұңғыш ғарышкері, Кеңес Одағының Батыры (1988), Қазақстан Республикасының Халық Қаһарманы (1995), техника ғылымының докторы (1998), профессор (1997), Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің құрметті профессоры. Ол 1946 жылы Қарағанды облысының Қарқаралы ауданында өмірге келген. Ресей Федерациясындағы Армавир жоғары әскери ұшқыштар училищесін (1969), авиация институтын бітірген (1979). 1969 -- 75 жылдары Әскери-әуе күштерінде ұшқыш, звено командирі, эскадрилья командирінің орынбасары. 1976 -- 1992 жылдары Мәскеудегі Тәжірибелік конструкторлық бюроның ұшқыш-сынақшысы міндеттерін атқарды. Ол реактивті ұшақтың елуден аса жаңа түрін сынақтан өткізді. 1990 жылы ғарышкерлер құрамына алынды. 1991 жылы 2 қазанда Байқоңырдан "Союз ТМ-13" кемесімен ғарышқа ұшты. Онда ол өзге ғарышкерлермен бірге биотехнология, металлургия, медицина салалары және Арал аймағы бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Зерттеу нәтижесінде Арал үстіндегі тұзды шаң борамасының пайда болу процесі, сол зиянды аэрозолдардың Қазақстан мен Ресей аймақтарына таралуының ғарыштық суреттері алынды. Ғарыштан оралған соң Қазақстандағы ғарыштық зерттеулердің негізін қалауға, отандық Қарулы Күштердің әскери даярлығын жетілдіруге, әскери-патриоттық тәрбие жұмыстарын жолға қоюға белсене араласты. Ол 1992 -- 93 жылдары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 1-орынбасары, 1993 -- 94 жылдары Қазақстан Республикасы Ұлттық аэроғарыштық агенттігінің бас директоры -- Ғылым және жаңа технология министрінің орынбасары. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің депутаты -- Қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің төрағасы болды.
1.2. 1946 жылы маусымның 27-інде Қарағанды облысы Қарқаралы ауданы, 1-інші май ұжымшарында дүниеге келген,қазақ.
Жоғары білімді. Техника ғылымдарының докторы, профессор, академик, авиация генерал-майоры.
1965 -- 1969 жылдары -- Армавир Әуе қорғанысы ұшқыштарының жоғары әскери оқу орнында оқыды, ұшқыш- инженер.
1969 жылы КСРО Әскери әуе күштерінде.
1976 Авиация өнеркәсібі миниистрлігінің сынаушы ұшқыш мектебі, сынаушы ұшқыш.
1988 жылы кеңес одағында алғаш рет әуеде ұшаққа екі мәрте жанармай құйдыру арқылы солтүстік ендікке қонбай ұшуды ерлікпен жүзеге асырды. Реактивті ұшақтың елуден аса жаңа түрін сынақтан өткізді.
1991 жылы 2 қазанда Байқоңыр ғарыш алаңынан "Союз ТМ - 12" ғарыш кемесімен ұшып, " Мир" орбиталдық комплексінеде өзге ғарышкерлермен бірге сегіз тәулік бойы ғылыми өзерттеу жұмыстарын жүргізіді.
1992 жылы сәуірінен -- Қазақстан Республикасы қорғаныс мемлекеттік комитетінің төрағасының бірінші орынбасары, Қазақстан Республикасы Президентінің ғарыш игеру жөнінде көмекшісі.
Парламентке сайланудын алдында Қазақстан Республикасы Ұлттық аэроғарыш агенттігінің бас директоры, Алматы қаласы.
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің 12 шақырылым депутаты, ҚР Жоғарғы Кеңесінің 13 шақырым депутаты, Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің 3-ші шақырылым депутаты болып сайланған.
1962 - 65 жылы Теміртау құйма-механика зауытында токарь болды, есімі облыстың Құрмет кітабына алтын әріппен жазылды (1964). Ресей Федерациясындағы Армавир жоғары әскери ұш--қыштар училищесін бітірді (1969). 1969 - 75 жылы Кеңес Одағы Әскери-әуе күштерінің Қиыр шығыс әскери округінде ұшқыш, звено командирі, эскадрилья командирінің орынбасары. 1975 - 76 жылы Мәскеу ұшқыштар-сынақшылар мектебін, Мәскеу авиация институтын бітірген (1979). 1976 - 1992 жылы Мәскеудегі А.Микоян атындағы Тәжірибелік конструкторлық бюроның ұшқыш-сынақшысы міндеттерін атқарды. Ә. 1988 жылы Кеңес Одағында тұңғыш рет әуеде ұшаққа 2 рет жанармай құйдыру арқылы солтүстік полюске ұшу сапарын ерлікпен орындады. 1989 жылы 1-болып, авиатасушы крейсердің алаңқайшасына МиГ-29к реактивті ұшағын үлкен шеберлікпен дәл қондырды. Сондай-ақ, ол реактивті ұшақтың 50-ден аса жаңа түрін сынақтан өткізді. 1990 жылы ғарышкерлер құрамына алынды. 1991 жылы 2 сәуірде Кеңес Одағы Ғарышкерлер даярлау орталығында ғарышқа ұшу дайындығына кірісіп, сол жылы 2 қазанда Байқоңырдан Союз ТМ-13 кемесімен ғарышқа ұшты. Ғарыш кемесі жер төңірегіндегі Мир орбиталық кешенімен түйісті. Онда ол өзге ғарышкерлермен бірге биотехнология, металлургия, медицина салалары және Арал туған аймағы бойынша ғылыми-зертуған жұмыстарын жүргізді. Зерттеу нәтижесінде Арал үстіндегі тұзды шаң борамасының пайда болу процесі, сол зиянды аэрозолдардың Қазақстан мен Ресей аймақтарына таралуының ғарыштық суреттері алынды. Сондай-ақ, Қазақстан аумағындағы атмосфераны және жер бетін зерттеу, жұлдызды аспан астрофизика бақылау жұмыстары да ойдағыдай өтті. Әубәкіров 1991 жылы 10 қазанда Жерге оралды. Әубәкіров ғарыштан оралған соң Қазақстандағы ғарыштық даярлығын зерттеулердің негізін қалауға, отандық Қарулы Күштердің әскери даярлығын жетілдіруге, әскери-патриоттық тәрбие жұмыстарын жолға қоюға белсене араласты. Ол 1992 - 93 жылы Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 1-орынбасары, 1993 - 94 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық аэроғарыштық агенттігінің бас директоры - Ғылым және жаңа технология министрінің орынбасары, 1994 - 95 жылы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің депутаты - Қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің төрағасы болды. 1996 жылдан Қазақстан Республикасы Президентінің кеңесшісі. 2001 жылы 44 Қызылорда сайлау округі бойынша Қазақстан Республикасы парламенті мәжілісіне депутат болып сайланды. Қызылорда қаласының құрметті азаматы.
2.1. 1991 Ю.А. Гагарин атындағы Ғарышкер дайындау орталығында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.