Игіліктер нарығындағы тепе-теңдіктер

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Халықаралық қатынастар факультеті

Халықаралық қатынастар және әлемдік экономика кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: «Игіліктер нарығындағы тепе-теңдіктер »

Орындаған: Садыкова Эльнура

Тексерген: Табеев Талғат

Алматы, 2017 жыл

Қарастырылатын сұрақтар:

Игіліктер нарығындағы макроэкономикалық тепе-тедіктер;
«Кейнс кресі» моделі;
IS қисығы;
Бюджет -салық саясатының IS қисығын жылжытуы.

Игіліктер нарығындағы макроэкономикалық тепе-тедіктер

Тауарлар мен қыызметтер нарығындағы байланысты түсіну үшін игіліктер нарығындағы макроэкономикалық тепе-теңдікті қарастыру керек. Оны IS қисығы арқылы көрсетуге болады. Ол тауарлар мен қызметтер нарығында пайда болатын пайыздық мөлшерлеме мен табыс көлемі арасындағы байланысты көрсетеді.

Жоспарланған шығындар - үй шаруашылықтары, фирма мен мемлекеттің тауарлар мен қызметтерге жаратуға жоспарланған шығындар сомасы. Нақты шығындардың жоспарланған шығындардан айырмашылығы - фирмалардың қорларға жоспарланбаған инвестицияларды салуға міндеттілігі. Яғни, фирмалардың төменгі немесе жоғарғы сату деңгейіне байланысты өздерінің тауарлық-материалдық қорлар деңгейін көтеруі мен төмендетуі болып табылады.

Экономика жабық және таза экспорт нолге тең деп алайық, сонда Е жоспарланған шығыстарды, С тұтыну, I жоспарланған инвестиция мен G мемлекеттік шығыстардың сомасы деп қарастыруға болады:

E=C+I+G

C=C(Y-T) бұл тұтыну қолдағы табысқа байланысты. Сонымен қатар жоспарланған инвестиция деңгейі тұрақтандырылған (I= $\overline{I}$ ), мемлекеттік шығындар көлемі мен салықтар да тұрақты : G= $\overline{G\ }$ , T= $\overline{T}$ . Сонда:

E=C(Y- $\overline{\mathbf{T) }}\mathbf{+ \ }\overline{\mathbf{I +}}\overline{\mathbf{G}}$

Осы теңдеуден E- жоспарланған шығыстар Y-табыстар функциясы болып табылады:

E=Y

Y= C(Y- $\overline{\mathbf{T}}$ ) + $\overline{\mathbf{I}}$ + $\overline{\mathbf{G}}$

сурет. Табыс функциясы ретінде жоспарланған шығыстар

Жоспарланған шығыстар табыс көлеміне байланысты. Себебі табыстың жоғары болуы тұтынудың жоғарылауына алып келеді. 1-суреттегі сызықтың иілуі тұтынуға шекті бейімділікті көрсетеді. Ол табыстың 1 долларға ұлғайған кездегі жоспарланған шығындар қаншаға ұлғайғанын көрсетеді.

Нақты шығыстар = жоспарланған шығыстар

Y=E

Осы жағдайда экономика тепе-теңдікте болады. Осы теңдеу макроэкономикалық тепе-теңдік шарты. Бұл тепе-теңдік сақталмаған жағдайда игіліктерді кем өндіру немесе артық өндіру арқасында экономикада инфляция немесе өндірістің құлдырауы немесе жұмыссыздық пайда болуы мүмкін.

Арнайы кейнстік теория жағдайында инвестициялар I тіркелген шама болып саналады. Мұндай жағдай орын алуы мүмкін, егер Орталық банк пайыз мөлшерлемесін өзгеріссіз ұстап қалса. Сондықтан, E=C(Y- $\overline{T) } + \ \overline{I +}\overline{G}$ жоспарланатын шығыстар графигінің көлбеуі де MPS тең.

E=C+I+G жоспарланатын шығыстар сызығы C=C(Y-T) тұтынушылық шығыстар сызығының (I+G ) шамасына жоғарыға параллель түрде жылжуы арқылы шығарылады.

«Кейнс кресі» моделі

Қандай жағдайда экономика тепе-теңдікке қол жеткізеді? Көптеген фирмалар үшін тепе-теңдікке қол жеткізуде қор басты орын алады.

2-сурет. Жоспарланатын шығыстар сызығы

Егер фирма тауарлы тұтынушылар сұранысынан артық өндірсе, онда олар өздерінің тауарлық-материалдық қорын өсіреді. Яғни 4-сурет бойынша $Y_{1\ } > Y_{0} \rightarrow E < Y \rightarrow AD < AS$ - артықшылық, A- жоспарланбаған қорды көбейту. Егер керісінше, фирмалар тұтынушылар сұранысынан кем өндірсе, онда олар қордағы тауарларды сатып, қорды қысқартып отырады. Яғни, 4-сурет бойынша $Y_{2} < Y_{0} \rightarrow E > Y \rightarrow AD > AS$ - тапшылық, B- жоспарланбаған қорды азайту процесі.

3-сурет. Кейнс кресі

4-сурет. Кейнс кресіндегі тепе-теңдік жағдайына жылжу.

Жалпы Кейнс кресі Y табыстың бюджет-салық саясаты мен жоспарланған шығындардың E белгілі бір көлемінде қалай анықталатынын көрсетеді. Біз бұл модельді экзогенді элементтердің біреуінің өзгеруінде табыстың қалай өзгеретінін байқау үшін қолдана аламыз.

I инвестициялар немесе G мемлекеттік шығыстардың артуы (азаюы), сонымен қатар T салықтардың азаюы(артуы) жоспарланатын -шығыстар сызығын жоғары (төмен) параллель түрінде жылжытады.

Мемлекеттік шығыстар мультипликаторы $\frac{1}{1 - MPS}$ . Ол G мемлекеттік шығыстар немесе I инвестицияларды бір бірлікке арттырғандағы Y _e тепе-теңдік табыс деңгейінің қаншаға ұлғаятынын көрсетеді.

$G \uparrow \rightarrow E \uparrow \rightarrow Y \uparrow$

Салықтық мультипликатор $\frac{MPS}{1 - MPS}$ , T салықтарды бір бірлікке арттырғанда Y _e тепе-теңдік табыс деңгейінің қаншаға азаятынын көрсетеді.

$\mathrm{\Delta}T \downarrow \rightarrow (Y - T) \uparrow \rightarrow C \uparrow \rightarrow E \uparrow \rightarrow Y \uparrow$

5-сурет. Кейнс кресі моделінде мемлекеттік шығыстардың өсуі

6-сурет. Кейнс кресі моделінде салықтардың азаюы

IS қисығы

Пайыз мөлшерлемесі өскенде табыстың қалай өзгеретінін анықтау үшін біз инвестиция функциясы мен «Кейнс кресі» графигін қолдана аламыз. Пайыз мөлшерлемесі өзгермелі деп алайық.

7А-сурет.

$r_{1} \rightarrow r_{2}\$ дейін пайыз мөлшерлемесінің өсуі жоспарланған инвеситицияларды $I\left( r_{1} \right) \rightarrow I\left( r_{2} \right)$ дейін азайтады.

7B-сурет.

Кейнс кресі бейнеленген. $I\left( r_{1} \right) \rightarrow I\left( r_{2} \right)$ дейін жоспарланған инвестицияның азаюы табысты $Y_{1} \rightarrow Y_{2}$ дейін қысқартады.