Таза иілу
1. Тік кернеуді анықтау
2. Тік кернеу бойынша беріктікке есептеу шарты
3. Көлденең иілудегі жанама кернеуді анықтау
2. Тік кернеу бойынша беріктікке есептеу шарты
3. Көлденең иілудегі жанама кернеуді анықтау
Ию моменті — арқалықтың көлденең қимасындағы ішкі тік кернеулердің қорытынды моменті. Тік кернеулердің шамасы мен қима бетіндегі таралу заңдылығын анықтау үшін таза иілген арқалықты қарастырайық (8, а-сурет).
Есептің статикалық жағы. Таза иілген арқалықтың кез келген көлденең қимасында ию моментінен басқа ішкі күштер нөлге тең. Ию моменті ішкі күштердің қорытынды моменті болғандықтан, көлденең кимада (m — m) жатқан кез келген нүктеде тек қана тік кернеу әсер етеді (8, б-сурет).
Статикалық теңдіктер кернеудің шамасы мен қима бетіндегі таралу заңдылығын анықтауға жеткіліксіз. Сондықтан, есеп бір рет статикалық анықталмаған.
Таза иілу кезіндегі деформациялану процесін жазық қималардың бір-біріне қарағандағы бұрылуы деп қарастыруға болады. Бір-бірінен dz қашықтықта орналасқан көршілес екі қиманы қарастырайық. Иілу әсерінен бұл қималар бір-бірінен бұрыш жасай бұрылады. Иіліген кезде қиманың жоғарғы талшықтары созылады да, төменгі талшықтары сығылады. Ал СD талшығының ұзындығы өзгермейді.. Арқалықтың ұзындығы өзгеріссіз қалатын талшықтарының геометриялық орны бейтарап жазықтық деп, ал бейтарап жазықтықтың кез келген көлденең қимамен қиылысу сызығы, қиманаң бейтарап сызығы деп аталады. Бұл кезде СD=C’D’=dz=ρdθ. CD сызығынан у қашықтықта орналасқан АВ кесіндісі иілудің арқасында шамасына ұзарады.
Есептің статикалық жағы. Таза иілген арқалықтың кез келген көлденең қимасында ию моментінен басқа ішкі күштер нөлге тең. Ию моменті ішкі күштердің қорытынды моменті болғандықтан, көлденең кимада (m — m) жатқан кез келген нүктеде тек қана тік кернеу әсер етеді (8, б-сурет).
Статикалық теңдіктер кернеудің шамасы мен қима бетіндегі таралу заңдылығын анықтауға жеткіліксіз. Сондықтан, есеп бір рет статикалық анықталмаған.
Таза иілу кезіндегі деформациялану процесін жазық қималардың бір-біріне қарағандағы бұрылуы деп қарастыруға болады. Бір-бірінен dz қашықтықта орналасқан көршілес екі қиманы қарастырайық. Иілу әсерінен бұл қималар бір-бірінен бұрыш жасай бұрылады. Иіліген кезде қиманың жоғарғы талшықтары созылады да, төменгі талшықтары сығылады. Ал СD талшығының ұзындығы өзгермейді.. Арқалықтың ұзындығы өзгеріссіз қалатын талшықтарының геометриялық орны бейтарап жазықтық деп, ал бейтарап жазықтықтың кез келген көлденең қимамен қиылысу сызығы, қиманаң бейтарап сызығы деп аталады. Бұл кезде СD=C’D’=dz=ρdθ. CD сызығынан у қашықтықта орналасқан АВ кесіндісі иілудің арқасында шамасына ұзарады.
Дәріс -9. Таза иілу
1. Тік кернеуді анықтау
Ию моменті — арқалықтың көлденең қимасындағы ішкі тік кернеулердің
қорытынды моменті. Тік кернеулердің шамасы мен қима бетіндегі таралу
заңдылығын анықтау үшін таза иілген арқалықты қарастырайық (8, а-сурет).
Есептің статикалық жағы. Таза иілген арқалықтың кез келген көлденең
қимасында ию моментінен басқа ішкі күштер нөлге тең. Ию моменті ішкі
күштердің қорытынды моменті болғандықтан, көлденең кимада (m — m) жатқан
кез келген нүктеде тек қана тік кернеу әсер етеді (8, б-сурет).
Арқалық таза иіліп деформация-ланғанда
демек,
(9)
Статикалық теңдіктер кернеудің шамасы мен қима бетіндегі таралу
заңдылығын анықтауға жеткіліксіз. Сондықтан, есеп бір рет статикалық
анықталмаған.
Таза иілу кезіндегі деформациялану процесін жазық қималардың бір-біріне
қарағандағы бұрылуы деп қарастыруға болады. Бір-бірінен dz қашықтықта
орналасқан көршілес екі қиманы қарастырайық (9-сурет).
Иілу әсерінен бұл қималар бір-бірінен бұрыш жасай бұрылады.
Иіліген кезде қиманың жоғарғы талшықтары созылады да, төменгі талшықтары
сығылады. Ал СD талшығының ұзындығы өзгермейді.. Арқалықтың ұзындығы
өзгеріссіз қалатын талшықтарының геометриялық орны бейтарап жазықтық деп,
ал бейтарап жазықтықтың кез келген көлденең қимамен қиылысу сызығы, қиманаң
бейтарап сызығы деп аталады. Бұл кезде СD=C’D’=dz=ρdθ. CD сызығынан у
қашықтықта орналасқан АВ кесіндісі иілудің арқасында шамасына
ұзарады. 9-суреттегі салуларға қарап, оның салыстырмалы ұзындығын оңай
анықтауға болады:
(10)
Көлденең қимада жанама кернеу жоқ болғандықтан, жанама кернеулердің
жұптық заңы бойынша, ол бойлық қималарда да жоқ. Сондықтан, бойлық
талшықтар өзара әсерлеспейді деп қарастыруға болады. Олай болса, АВ
талшығы сызықтық кернеулі күйде. Сызықтық кернеулі күй үшін Гук заңы
= E.
Гук заңына (10) тендігін енгізіп
,
(11)
кернеу қарастырылған нүкте мен бейтарап осьтің ара қашықтығына (у) тура
пропорционал өзгеретінін көреміз. Бейтарап осьте жатқан нүктедегі кернеулер
нөлге тең, ал қиманың ең жоғарғы және ең төменгі нүктелерінде ең үлкен
кернеулер әсер етедію
Статикалық (9) тендеуіне (11) теңдігін енгізіп '
,
ал теңдіктегі интеграл -қиманың Х осіне қарағандағы осьтік
инерция моменті екенін ескерсек,
(12)
Мұндағы -арқалықтың қатаңдығы, -арқалықтың қисықтығы. Гук
заңынан (11)
(13)
яғни
(14)
Соңғы формула таза иілген арқалықтың көлденең қимасыңда жатқан кез
келген нүктедегі тік кернеуді анықтауға мүмкіндік береді.
Еңді (14) формуласын (9) тендеулеріне кезекпен енгізейік:
болғандықтан
Бұл интеграл – қиманың бейтарап оське қарағандағы статикалық моменті.
Статикалық моменті нөлге тең болғандықтан, бейтарап ось қиманың ауырлық
центрі арқылы өтіп, X осінің үстінде жатады.
2. болғандықтан,
Бұл итеграл — қиманың X, Ү осьтеріне қарағандағы центрден тепкіш
инерция моменті. Центрден тепкіш инерция моменті нөлге тең болғандықтан X,
Ү осьтері басты, ал сыртқы момент басты Ү осі арқылы өтетін жазыктықта әсер
етуі тиіс. Демек, жазық иілудегі Ү осімен сәйкес келетін сырты күштердің
әсер ету сызығы мен бейтарап сызық өзара перпендикуляр.
Теориялық және тәжірибе жүзіндегі зерттеулердің нәтижелеріне қарағанда,
(14) формуланы көлденең жазық иілген арқалықтар үшін де қолдануға болады.
2. Тік кернеу бойынша беріктікке есептеу шарты
Иілген арқалықтң беріктігін тексеру үшін М(z) эпюрі тұрғызылып, қауіпті
қимасы анықталады.
Қауіпті деп, ию моменттерінің (абсолюттік шамасы) ең үлкені (Mmax )
әсер етіп тұрған қиманы айтады. Қауіпті қимадағы қауіпті кернеу
мұндағы Ymax - бейтарап осьтен ең шеткі нүктеге дейінгі ара кашықтық;
Imax ymax =Wx - геометриялық сипаттама, осьтік қарсыласу моменті ... жалғасы
1. Тік кернеуді анықтау
Ию моменті — арқалықтың көлденең қимасындағы ішкі тік кернеулердің
қорытынды моменті. Тік кернеулердің шамасы мен қима бетіндегі таралу
заңдылығын анықтау үшін таза иілген арқалықты қарастырайық (8, а-сурет).
Есептің статикалық жағы. Таза иілген арқалықтың кез келген көлденең
қимасында ию моментінен басқа ішкі күштер нөлге тең. Ию моменті ішкі
күштердің қорытынды моменті болғандықтан, көлденең кимада (m — m) жатқан
кез келген нүктеде тек қана тік кернеу әсер етеді (8, б-сурет).
Арқалық таза иіліп деформация-ланғанда
демек,
(9)
Статикалық теңдіктер кернеудің шамасы мен қима бетіндегі таралу
заңдылығын анықтауға жеткіліксіз. Сондықтан, есеп бір рет статикалық
анықталмаған.
Таза иілу кезіндегі деформациялану процесін жазық қималардың бір-біріне
қарағандағы бұрылуы деп қарастыруға болады. Бір-бірінен dz қашықтықта
орналасқан көршілес екі қиманы қарастырайық (9-сурет).
Иілу әсерінен бұл қималар бір-бірінен бұрыш жасай бұрылады.
Иіліген кезде қиманың жоғарғы талшықтары созылады да, төменгі талшықтары
сығылады. Ал СD талшығының ұзындығы өзгермейді.. Арқалықтың ұзындығы
өзгеріссіз қалатын талшықтарының геометриялық орны бейтарап жазықтық деп,
ал бейтарап жазықтықтың кез келген көлденең қимамен қиылысу сызығы, қиманаң
бейтарап сызығы деп аталады. Бұл кезде СD=C’D’=dz=ρdθ. CD сызығынан у
қашықтықта орналасқан АВ кесіндісі иілудің арқасында шамасына
ұзарады. 9-суреттегі салуларға қарап, оның салыстырмалы ұзындығын оңай
анықтауға болады:
(10)
Көлденең қимада жанама кернеу жоқ болғандықтан, жанама кернеулердің
жұптық заңы бойынша, ол бойлық қималарда да жоқ. Сондықтан, бойлық
талшықтар өзара әсерлеспейді деп қарастыруға болады. Олай болса, АВ
талшығы сызықтық кернеулі күйде. Сызықтық кернеулі күй үшін Гук заңы
= E.
Гук заңына (10) тендігін енгізіп
,
(11)
кернеу қарастырылған нүкте мен бейтарап осьтің ара қашықтығына (у) тура
пропорционал өзгеретінін көреміз. Бейтарап осьте жатқан нүктедегі кернеулер
нөлге тең, ал қиманың ең жоғарғы және ең төменгі нүктелерінде ең үлкен
кернеулер әсер етедію
Статикалық (9) тендеуіне (11) теңдігін енгізіп '
,
ал теңдіктегі интеграл -қиманың Х осіне қарағандағы осьтік
инерция моменті екенін ескерсек,
(12)
Мұндағы -арқалықтың қатаңдығы, -арқалықтың қисықтығы. Гук
заңынан (11)
(13)
яғни
(14)
Соңғы формула таза иілген арқалықтың көлденең қимасыңда жатқан кез
келген нүктедегі тік кернеуді анықтауға мүмкіндік береді.
Еңді (14) формуласын (9) тендеулеріне кезекпен енгізейік:
болғандықтан
Бұл интеграл – қиманың бейтарап оське қарағандағы статикалық моменті.
Статикалық моменті нөлге тең болғандықтан, бейтарап ось қиманың ауырлық
центрі арқылы өтіп, X осінің үстінде жатады.
2. болғандықтан,
Бұл итеграл — қиманың X, Ү осьтеріне қарағандағы центрден тепкіш
инерция моменті. Центрден тепкіш инерция моменті нөлге тең болғандықтан X,
Ү осьтері басты, ал сыртқы момент басты Ү осі арқылы өтетін жазыктықта әсер
етуі тиіс. Демек, жазық иілудегі Ү осімен сәйкес келетін сырты күштердің
әсер ету сызығы мен бейтарап сызық өзара перпендикуляр.
Теориялық және тәжірибе жүзіндегі зерттеулердің нәтижелеріне қарағанда,
(14) формуланы көлденең жазық иілген арқалықтар үшін де қолдануға болады.
2. Тік кернеу бойынша беріктікке есептеу шарты
Иілген арқалықтң беріктігін тексеру үшін М(z) эпюрі тұрғызылып, қауіпті
қимасы анықталады.
Қауіпті деп, ию моменттерінің (абсолюттік шамасы) ең үлкені (Mmax )
әсер етіп тұрған қиманы айтады. Қауіпті қимадағы қауіпті кернеу
мұндағы Ymax - бейтарап осьтен ең шеткі нүктеге дейінгі ара кашықтық;
Imax ymax =Wx - геометриялық сипаттама, осьтік қарсыласу моменті ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz