Мемлекеттік басқаруды қамтамасыз ететін құқықтық реттеудің қазіргі жағдайы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің теориялық негіздері.
1.1Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы ... ... ... ... 5
1.2 Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
2.Мемлекеттік басқаруды қамтамасыз ететін құқықтық реттеудің қазіргі жағдайы
2.1 Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы ... ... .11
2.2.Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеу проблемалары мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
3.Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеуді жетілдіру жолдары
3.1Қазақстандағы мемлекеттік басқарудыңқұқықтық реттеу ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
3.2Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
1. Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің теориялық негіздері.
1.1Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы ... ... ... ... 5
1.2 Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
2.Мемлекеттік басқаруды қамтамасыз ететін құқықтық реттеудің қазіргі жағдайы
2.1 Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы ... ... .11
2.2.Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеу проблемалары мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
3.Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеуді жетілдіру жолдары
3.1Қазақстандағы мемлекеттік басқарудыңқұқықтық реттеу ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
3.2Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Курстық жұмыстың тақырыбы: «Қазақстандағы мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеу құрылымы және оны жетілдіру бағыттары».
Курстық жұмыстың өзектілігі:Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен оның маңызы, мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандарымен әдістері және құқықтық реттеуді жетілдіру бағыттары.
Курстық жұмыстың мақсаты:Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызын ашу.
Курстық жұмыстың міндеті:Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің ерекшеліктері мен жетілдіру бағыттарын талдау.
Жалпы, мемлекет дегеніміз-адамзат қоғамы дамуының нәтижесінде пайда болған саяси ұйым.Яғни, қоғамды басқару міндетін атқаратын, адамдардың, топтардың, таптардың қарым-қатынастарын реттеп отыратын, заңдарды қабылдайды.Мемлекеттік басқару теориясында диалектикалық материалистік әдістеменің қолданылуы мемлекеттің қызметін зерттеу барысында үш негізгі талаптар орындалуы тиіс:
Біріншіден, мемлекетті әлеуметтік жүйе ретінде және оның басқарушылық қызметін әлеуметтік басқарудың бір түрі ретінде қарастыруды;
Екіншіден,мемлекеттік басқаруды объективті саналы қызмет ретінде, яғни саяси әлеуметтік өмірдің әр түрлі нысандарында, ұйымдық басқарушылық құрылымдарда, саяси құқықтық актілерде, орталық мемлекеттік билік пен партиялар, қоғамдық ұйымдар және т.б. мекемелер арасындағы нақты басқарушылық қатынастарда жүзеге асатын қызмет ретінде түсінуді;
Үшіншіден, мемлекеттік басқарудағы нақты тарихи тұрғыдан теориялық талдау жасауды және даму идеясын мемлекеттік басқарудың нақты тарихи ерекшелігін білдіреді.
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені, адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес.
Курстық жұмыс ІІІ тарауды қамтиды:
І тарауда, Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы және Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері туралы жазылған.
ІІ тарауда, Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы, Ақтөбе қаласының қазіргі таңдағы әлеуметтік экономикалық жағдайықамтылған.
ІІІ тарауда, Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары қарастырылады.
Курстық жұмыстың өзектілігі:Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен оның маңызы, мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандарымен әдістері және құқықтық реттеуді жетілдіру бағыттары.
Курстық жұмыстың мақсаты:Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызын ашу.
Курстық жұмыстың міндеті:Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің ерекшеліктері мен жетілдіру бағыттарын талдау.
Жалпы, мемлекет дегеніміз-адамзат қоғамы дамуының нәтижесінде пайда болған саяси ұйым.Яғни, қоғамды басқару міндетін атқаратын, адамдардың, топтардың, таптардың қарым-қатынастарын реттеп отыратын, заңдарды қабылдайды.Мемлекеттік басқару теориясында диалектикалық материалистік әдістеменің қолданылуы мемлекеттің қызметін зерттеу барысында үш негізгі талаптар орындалуы тиіс:
Біріншіден, мемлекетті әлеуметтік жүйе ретінде және оның басқарушылық қызметін әлеуметтік басқарудың бір түрі ретінде қарастыруды;
Екіншіден,мемлекеттік басқаруды объективті саналы қызмет ретінде, яғни саяси әлеуметтік өмірдің әр түрлі нысандарында, ұйымдық басқарушылық құрылымдарда, саяси құқықтық актілерде, орталық мемлекеттік билік пен партиялар, қоғамдық ұйымдар және т.б. мекемелер арасындағы нақты басқарушылық қатынастарда жүзеге асатын қызмет ретінде түсінуді;
Үшіншіден, мемлекеттік басқарудағы нақты тарихи тұрғыдан теориялық талдау жасауды және даму идеясын мемлекеттік басқарудың нақты тарихи ерекшелігін білдіреді.
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені, адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес.
Курстық жұмыс ІІІ тарауды қамтиды:
І тарауда, Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы және Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері туралы жазылған.
ІІ тарауда, Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы, Ақтөбе қаласының қазіргі таңдағы әлеуметтік экономикалық жағдайықамтылған.
ІІІ тарауда, Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары қарастырылады.
1. К.Б.Бердалиев, С.Ы.Өмірзақов, Б.К.Есенғазиева, Қ.Р.Ерғалиев. «Басқару негіздері» Алматы «Экономика» 1997ж
2. С.Баққұлов «Құқық негіздері» Алматы 2004ж
3. К.Ғ.Ахметов, Е.Н.Сағындықов, Ү.С.Байжомартов, Б.А.Жүнісов, Ж.Ж.Жұмаев. «Менеджмент негіздері» Ақтөбе-Орал 2005ж
4. Ғ.С.Сапарғалиев, А.С.Ибраев. «Мемлекет және құқық теориясы» Астана «Фолиант» баспасы 2007ж.
5. Ж.Ихданов, Ғ.Н.Сансызбаева, Р.Ғ.Есенжігітова. «Мемлекеттік басқару теориясы» Алматы «Экономика» 2007ж.
6. А.Б.Рахымбаева, Б.О.Сабатаева, А.Қ.Белгібаев. «Менеджмент» «Алматы» 2008ж
7. Б.Жакенова, Қ.Тәмпішева, Ж.Слатова. «Менеджмент негіздері» Алматы «Фолиант» баспасы
8. В.Крымова «Экономикалық теория» Алматы 2009ж
9. «Заң және заман» журналы
10. www.google.kz
11. e.gov.kz.
2. С.Баққұлов «Құқық негіздері» Алматы 2004ж
3. К.Ғ.Ахметов, Е.Н.Сағындықов, Ү.С.Байжомартов, Б.А.Жүнісов, Ж.Ж.Жұмаев. «Менеджмент негіздері» Ақтөбе-Орал 2005ж
4. Ғ.С.Сапарғалиев, А.С.Ибраев. «Мемлекет және құқық теориясы» Астана «Фолиант» баспасы 2007ж.
5. Ж.Ихданов, Ғ.Н.Сансызбаева, Р.Ғ.Есенжігітова. «Мемлекеттік басқару теориясы» Алматы «Экономика» 2007ж.
6. А.Б.Рахымбаева, Б.О.Сабатаева, А.Қ.Белгібаев. «Менеджмент» «Алматы» 2008ж
7. Б.Жакенова, Қ.Тәмпішева, Ж.Слатова. «Менеджмент негіздері» Алматы «Фолиант» баспасы
8. В.Крымова «Экономикалық теория» Алматы 2009ж
9. «Заң және заман» журналы
10. www.google.kz
11. e.gov.kz.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің теориялық негіздері.
1.1Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы ... ... ... ... 5
1.2 Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
2.Мемлекеттік басқаруды қамтамасыз ететін құқықтық реттеудің қазіргі жағдайы
2.1 Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы ... ... .11
2.2.Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеу проблемалары мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
3.Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеуді жетілдіру жолдары
3.1Қазақстандағы мемлекеттік басқарудыңқұқықтық реттеу ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
3.2Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Кіріспе
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстандағы мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеу құрылымы және оны жетілдіру бағыттары.
Курстық жұмыстың өзектілігі:Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен оның маңызы, мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандарымен әдістері және құқықтық реттеуді жетілдіру бағыттары.
Курстық жұмыстың мақсаты:Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызын ашу.
Курстық жұмыстың міндеті:Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің ерекшеліктері мен жетілдіру бағыттарын талдау.
Жалпы, мемлекет дегеніміз-адамзат қоғамы дамуының нәтижесінде пайда болған саяси ұйым.Яғни, қоғамды басқару міндетін атқаратын, адамдардың, топтардың, таптардың қарым-қатынастарын реттеп отыратын, заңдарды қабылдайды.Мемлекеттік басқару теориясында диалектикалық материалистік әдістеменің қолданылуы мемлекеттің қызметін зерттеу барысында үш негізгі талаптар орындалуы тиіс:
Біріншіден, мемлекетті әлеуметтік жүйе ретінде және оның басқарушылық қызметін әлеуметтік басқарудың бір түрі ретінде қарастыруды;
Екіншіден,мемлекеттік басқаруды объективті саналы қызмет ретінде, яғни саяси әлеуметтік өмірдің әр түрлі нысандарында, ұйымдық басқарушылық құрылымдарда, саяси құқықтық актілерде, орталық мемлекеттік билік пен партиялар, қоғамдық ұйымдар және т.б. мекемелер арасындағы нақты басқарушылық қатынастарда жүзеге асатын қызмет ретінде түсінуді;
Үшіншіден, мемлекеттік басқарудағы нақты тарихи тұрғыдан теориялық талдау жасауды және даму идеясын мемлекеттік басқарудың нақты тарихи ерекшелігін білдіреді.
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені, адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес.
Курстық жұмыс ІІІ тарауды қамтиды:
І тарауда, Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы және Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері туралы жазылған.
ІІ тарауда, Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы, Ақтөбе қаласының қазіргі таңдағы әлеуметтік экономикалық жағдайықамтылған.
ІІІ тарауда, Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары қарастырылады.
1 . Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің теориялық негіздері.
0.1 Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы.
Мемлекттің мәні, адамдар өміріндегі оның орны мен рөлі жөнінде өткен ғасырда либералдар мен этатистер арасында туындаған пікірталас жалғасын табуда. Мемлекетті бұрынғыдай куштеу машинасы, қысым көрсету құралы ретінде біржақты түсіндіру әлі де болса сақталуда. Қазіргі кезде мемлекет көбінесе қолында белгілі бір саяси күштердің немесе тұлғалардың меншігі ретінде қарастырылады. Кейбір мемлекеттанушы ғалымдар мемлекетті әрбір адамға қайырым жасауға міндетті, жалпыға бірдей игілікті қамтамасыз ететін құрылым ретінде сипаттайды.
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес. Себебі әр елдің экономикасы, мәдениеті, әлеуметтік жағдайы, рухани санасы, саясаты бір деңгейде болмайды. Бұған қоса олардың географиялық, ұлттық ерекшеліктері болады.
Сондықтан болашақта құқықтық мемлекет бірнеше дамыған елдерде қалыптасуы мүмкін. Бірақ ол мемлекеттердің мазмұнында, әсіресе нысанында объективтік ерекшеліктері болады.
Құқықтық мемлекеттің мазмұнының негізгі талаптары:
1) Құқықтық мемлекет азаматтық қоғамның объективтік даму процесіне сәйкес ескіріп, жаңарып жататын көп қырлы кұбылыс. Бұл мемлекетте адамның толық егеменді болуы қажет, олардың мемлекеттің билік жүргізетін органдарын кұруға қатысуы заңды түрде бекітілуі керек.
2) Құқықтық мемлекеттің экономикалық негізі - өндіргіш күш пен өндірістік қатынас және көп меншіктік шаруашылық арқылы дамуы. Құқықтық мемлекетте меншіктің басым көпшілігі - өндіруші мен тұтынушылық билігінде болуы қажет. Бұл билік шаруашылықтың жақсы, сапалы дамуын қамтамасыз ету үшін оларға толық бостандық беруі керек. Сонда ғана қоғамның әлеуметтік, экономикалық жағдайын көтеруге, нытайтуға болады.
3) Құқықтық мемлекеттің әлеуметтік негізі -- өзін-өзі басқаратын азаматтық қоғамда адамдардың бостандығын, теңдігін қамтамасыз етіп, олардың жақсы еңбектенуіне, дұрыс жұмыс жасауына мүмкіншілік беру. Қоғамның әлеуметтік жағдайының жақсаруы құқықтық мемлекеттің нығаюы. Бұл екі процесс бір-бірімен тығыз байланысты. Құқықтық мемлекет сонымен бірге әлеуметтік мемлекет.
4) Құқықтық мемлекеттің моральдық негізі - гуманизм, әділеттік, бостандық, теңдік, адамдардың қадір-қасиетінің, ар-намысының деңгейі. Осы жоғары дәрежедегі принциптер болса құқықтық мемлекет болады. Өйткені мұндай қоғамда адамдардың рухани сана-сезімі де жоғары дәрежеде болады.
5) Құқықтық мемлекеттің саяси негізі -- халықтың, ұлттық тәуелсіздігін қалыптастырып қоғамдық билікті жан-жақты дамытып, адамдардың бостандығын, теңдігін қорғап, әділеттікті, демократияны орнату, қарым-қатынастарды реттеп басқару.
Қоғамның осы негіздеріне сүйене отырып құқықтық мемлекет орнатуға мүмкіншілік қалыптасады.
Құқықтық мемлекеттің негізгі белгілері:
- мемлекеттік билікті үш түрге бөлу, олардың ара қатынасын қатаң сақтау,азаматтық қоғамның калыптасуы;
- қоғамда жоғары дәрежеде құқықтық мәдениеттің қалыптасуы, адамдардың,руханисана-сезімінің жақсыдамуы;
- мемлекеттік аппараттың, лауазымды тұлғалардың, қоғамдық ұйымдардың,жеке адамдардың өмірдегі қарым-қатынастарда өзара жауаптылығы;
- қоғамның экономикалық, әлеуметтік бағытында әділеттікті, теңдікті
қамтамасыз ету үшін антимонополиялық органның қызметін қатаң бақылау;
- қоғамның ішкі құқық нормалары мен халықаралық құқықтың өзара
қатынасын бақылап, жақсартып отыру;
- қоғамда заңның үстемділігін орнату, азаматтық қоғамды қалыптастыру.
Адамдар "заңның құлы" болмайынша құқықтық тәртіпте, демократия да жақсы дамуға тиіс емес. Бұл туралы өмір тәжірибесінен қалыптасқан мынадай өсиет сөз бар:
Заң -- мемлекеттің ақылы.
Сот -- мемлекеттің жүрегі.
Мәдениет -- мемлекеттің тәртібі.
Міне осы үш қағидалы өсиет өзара бірігіп қалылтасып және мемлекеттің ішкі заңдары көпшілік таныған халықаралық құқықтық нормалар мен принциптерге сәйкес келсе, елімізде мемлекет орнайды.
Нормативтік аспект дегеніміз адамдар әректінің нормаларын немесе ережелерін әзірлеп, заңды түрде бекіту. Оның элементтері:
1.Гипотеза өмірдегі қарым қатынастармен әр түрлі жағдайлардан туындайтын нормалардың бір бөлігі;
2.Диспозицияіс әрекет ережесінің мән мазмұнын анықтайтын субъектінің заңды құқықтары мен міндеттері;
3.Санкциятиісті нормалар диспозициясымен гипотезасының орындалмаған жағдайда мемлекеттік биліктің қолданатын шараларынан тұратын норманың бір бөлігі.
Құқықтық реттеудің тәжірибелік аспектісі заң нормаларының арнайы мемлекеттік ұйымдық құрылымдар арқылы жүзеге асырылу барысын білдіреді. Осы жерде құқықтық реттеудің аталған аспектісінің ең күрделі екендігін атап өткен жөн, себебі кейбір қабылданған нормаларды, әсіресе адамның мінез құлқын және іс әрекетін өзгертуді талап ететін нормаларды қоғам мүшелерінің бәрі бірдей орындацға ниет білдіріп, оларды оң қабылдай бермейді. Көбінесе нормативтік талаптардың ескеріліп, оларды адамдардың орындалуы үшін тиісті мемлекеттік құрылымдар тарапынан ықпал ету қажет болады. Құқықтық реттеу қандай да бір жүріс тұрыс нормалары нақты өмірде басшылыққа алынып және олардың мән мағынасына сәйкес мінез құлық пен іс әрекет жүзеге асқанда туындайды. Осыған орай құқықтық реттеудің ұтымдылығы мен тиімділігі маңызды алғы шарт ретіндегі заңды нормалардың мазмұнымен емес, олардың нақты жүзеге асырылуымен, адамдардың қарым қатынасына, сана сезіміне, жүріс тұрысына, қызметіне тікелей әсер етуімен және тіршілік ету процестерін өзгерту қабілетімен анықталады.
Сонымен құқықтық реттеу адамдар әрекетінің заңды нормаларын, ережелерін анықтаумен байланысты болатын мемлекет қызметінің бір түрі. Ол әлеуметтік жағынан негізделген, тиімді жүйелі түрде ұйымдастырылған болуы тиіс және іске асырылуы қажет
0.2 Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері.
Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеу мемлекеттік органдарды ұйымдастыру және олардың қызмет ету ережелерін бекіту жөніндегі мемлекет қызметін білдіреді. Бұл қызмет басқарушылық процестерде мемлекеттік билікті жүзеге асыру тәсілдерін, құралдарын және процедураларын негізінен заңды тұрғыдан анықтаумен байланысты болғандықтан ерекше мәнге ие. Жалпы құқықтық реттеу мемлекеттік органдардың функцияларын, ұйымдастырушылық құрылымдары мен басқарушылық қызметтерін тәртіпке келтіруге арналған.
Құқықтық реттеудің объектілерін құрайтын мемлекеттік және қоғамдық өмірдің бірнеше аспектілерін атап өтуге болады:
1.Мемлекет пен қоғам, азаматтар арасындағы қатынастар;
2.Мемлекеттік органдар арсындағы билік бөлініс және олардың құқықтық мәртебесін анықтауға байланысты қалыптасатын қатынастар;
2.1Мемлекеттік органдардың мемлекеттік басқару жүйесіндегі
орнын,рөлін, функциясын және мақсат міндеттерін анықтау;
2.2Мемлекеттік органдардың ұйымдық құрылымын заңды түрде бекіту;
3.Мемлекеттік басқарущылық процеске қатысушы адамдар арасындағы қатынастар, мемлекеттік қызметті атқаруға байланысты және өздерінің қандай да бір мәселелеріе шешу үшін мемлекеттік органдарға жүгіну барысында қалыптасатын қатынастар.
Құқықтық мемлекет орнатудың негізгі бағыттары:
-мемлекеттік биліктің үш саласының жұмысын жақсарту, әсіресе заңның, нормативтік актілердің сапасын көтеру;
-нормативтік актілердің дұрыс пайдалануын, орындалуын қамтамасыз ету, халықтың рухани сана-сезімін, мәдениетін жақсартып, көтеру
-қоғамдағы қатынастарды дұрыс, жақсы реттеу - басқару бағытындағы мемлекеттік, қоғамдық ұйымдардың жұмысын жақсарту;
-бостандықты, теңдікті, әділеттікті, демократияны дамыту;
-заңдылықты, құқықтық тәртіпті қатаң сақтау. Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша құқықтық мемлекет қалыптастырудың негізгі бағыттары демократиялық, зайырлы, құқықтық, әлеуметтік мемлекет құру.
Демократиялық мемлекет -- Қазақстанды алдымен Конституция қабылдап, тікелей басшысын және Парламент сайлауға, өкілетті мерзімі біткен соң, оларды ауыстыруға халықтың құрылтайшылық билігі бар республикалық құрылыстағы мемлекет ретінде танытатын ұғым. Республиканың жоғарғы органдары арқылы көпшілік қазақстандықтардың еркін шынайы анықтауға және мүддесін барынша жүйелі қорғауға қажетті мүмкіндіктер береді. Демократиялық мемлекет әлеуметтік және ұлттық нысандарына қарамастан, азшылық пен жекелеген азаматтардың мүддесін білдіруіне, оның есепке алынуына да мүмкіндіктер береді, мемлекеттік қызметке араласып, қатысуға тең құқықтар беріледі. Демократиялық мемлекет қызметінің түбегейлі принциптерінің бірі -- Қоғамдық татулық пен саяси тұрақтылық Зайырлы мемлекет - Қазақстан Республикасында діни мекемелер мен дін ұстау мемлекеттен бөлістігін білдіреді және бұл Қазақстандағы ислам мен православиелік тағы басқа нанымдық ағымдарға бірдей қатысты. Діни негізде партия құруға жол берілмейді. Наным немесе атеизм мәселесі-әркімнің жеке басының шаруасы. Елдегі дін ұстау бостандығы мен діни бірлестіктердің жұмысы жөніндегі заңдылықтарды мемлекет белгілеп, бақылайды.
Құқықтық мемлекет - Қазақстанның барлық органдары мен лауазымды адамдарының қызметі құқық нормаларына байланысты, соған бағынышты және соған сәйкес іс-әрекет жасайды. Құқықтың негізгі принцитері: азаматгар үшін - заңға тыйым салынбағанның бәріне рұқсат етіледі, мемлекеттік органдар мен лауазым иелері үшін -- Заңда нақты не көрсетілсе, соған ғана рұксат. Барлық заң жүйесін жақсартып, әділеттікті жоғары дәрежеге көтеру және азамат құқығы мен бостандығын халықаралық өлшем деңгейіне жеткізу Қазақстан мемлекетінің негізгі міндеті. Құқықтық мемлекетте Заң бір әлеуметтік топтың емес, халықтың шынайы еркін білдіреді. Мұндай мемлекетте заңның рухы үстемдік етеді. Барша адамдар, ең жоғары дәрежедегі лауазым иелерінен қатардағы азаматтарға дейін заңдардың бүкіл халықтың мүддесі, игілігі үшін жасалып, қолданылатынын, заңдар адамдарға қажет қоғамдық тәртіпті орнататынын, адамдарға отбасын құрып, өсіп-өнуге, өзі қалаған жұмыспен шұғылдануға, өздерін еркін сезінуге, қоғам ісіне қатысуға жағдай туғызуы керек екенін түсінуі қажет.
Мемлекеттік органдар мен мемлекеттік лауазымдардың құқықтық жағдайын айқындау мақсатында қолданылатын құқық нысандарының оларға қажетті құрылымдық ұйымшылдық атқаратын қызметтеріне ұтымдылық,өзара іс әрекеттеріне жүйелілік сипат беруде маңызы зор. Мемлекеттік басқару элементтеріне, басқарушылық процестердегі адамдардың жүріс тұрыс ережелеріне мәртебелік сипаттама беретін құқықтық нормалардың күші неғұрлым жоғары болса, соғұрлым мемлекеттік басқарудың тұтастығын қамтамасыз етуге және оның ұйымды құрылымының әр түрлі деңгейлері мен кіші жүйелерінің басқарушылық ықпалдарын үйлестіруге мүмкіндігі мол болады. Сонымен қатар құқықтық реттеу нысандары өздерінің сипаты, мазмұны жағынан үйлесімді болып, нәтижесінде мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеу жүйесін құруы қажет. Сондықтан орындалуының нәтижесінде мемлекеттік ұймдастырушылық құбылыстар, процестер, қатынастар ретке келтірілетін құқықтық реттеу нысандарына бірқатар талаптар қойылады:
а) құқық нормаларын дер кезінде қабылдау;
ә) құқықтық реттеу нысандары тұрақты болуы тиіс;
б) құқық нормаларының өзара байланыстылығы және кешенділігі.
Құқықтық реттеудің ең негізгі нысаны мемлекеттің конститутциясы және одан туындайтын әр түрлі қоғамдақ қатынастарды реттейтін заңдар, нормативтік құқытық актілер, Президенттің шығаратын түрлі жарлықтары, өкімдері. Заң шеңберінде құқықтық нормативтік актілер жалпы мемлекеттік, ведомстволық, жергілікті, локальдық немесе ішкі ұйымдық болып бөлінеді. Жалпы мемлекеттік нормативті актілер жалпы мемлекеттік қатынастарды реттеп, басқарады. Оларды мемлекеттік көлемде қоғамда басқаратын ең жоғарғы мемлекеттік органдар бекітеді. (президент, парламент, үкімет). Жекелеген ведомствалардың заң негізінде жасаған нормативтік акілері сол ведомоства ішіндегі қатынастарды реттейді. Жергілікті нормативтік актілерді жергілікті жерлерде мемлекеттік биліктің аумақтық органдары мен басқармалары немесе өзін өзі басқарудың жергілікті органдары шығарады. Олардың ықпалы мен әрекеті сол өлке, облыс, қала, аудан, кент, ауыл аумағында тұаратын адамдарды түгел қамтиды. Локальдық немесе ішкі ұйымдық нормативтік актілерді жекелеген кәсіпорындар, ұйымдар өздерінің ішкі істеріндегі мәселелерді шешу мақстаында шығарады. Бұл актілердің ықпалдары мен әсерлері тек осы ұжым мүшелері болып табылатын адамдарды ғана қамтиды.
Құқықтық реттеу нысандарына сәйкес құрылымы қалыптасады:
1. Конститутция мен заң шығару негізінде бекітіліп, активті түрде
қалыптасқан;
2. Мемлекеттік басқару қатынастарының сипатына қарай:
oo Заң шығару арқылы реттеу;
oo
oo Мемлекеттік басқарудың бірқатар элементтерін жергілікті басқару органдар арқылы нормативтік айқындау;
oo Жалпы (орталық) атқарушы билік арқылы ішкі жүйелік нормативтік реттеу;
oo Аумақтар шеңберіндегі халықтың еркін білдіретін өзін өзі басқаруға негізделген реттеу;
oo Құқықтық қорғау негізіндегі реттеу.
Құқықтық реттеу процесі жүйелі түрде ұйымдастырылған болуы тиіс, яғни құқықтық нормаларды қабылдау уақыты, мазмұны, заңдық күші және оларды жүзеге асыратын органдар арасында өзара тығыз байланыс болуы қажет.
Сонымен Қазақстанда реформаторлық процесс арқылы қоғамның саяси-экономикалық құрылысында көп өзгерістер болды. Қоғамдық ғылымдарда жаңаша ғылыми зерттеулер басталады. Мемлекет пен құқықты дүниежүзілік заң ғылымдар туралы концепциямен бірлестіріп дамытуға мүмкіншілік туды. Отандық кұқықтану, философиялық, экономикалық, саяси ой, сана, пікір құқықтық демократиялық мемлекет туралы ғылымды зерттеуге, дамытуға бет бұрды.
2. Мемлекеттік басқаруды қамтамасыз ететін құқықтық реттеудің қазіргі жағдайы.
2.1 Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес. Себебі әр елдің экономикасы, мәдениеті, әлеуметтік жағдайы, рухани санасы, саясаты бір деңгейде болмайды. Бұған қоса олардың географиялық, ұлттық ерекшеліктері болады.
Сондықтан болашақта құқықтық мемлекет бірнеше дамыған елдерде қалыптасуы мүмкін. Бірақ ол мемлекеттердің мазмұнында, әсіресе нысанында объективтік ерекшеліктері болады.
Құқықтық мемлекеттің мазмұнының негізгі талаптары:
1) Құқықтық мемлекет азаматтық қоғамның объективтік даму процесіне сәйкес ескіріп, жаңарып жататын көп қырлы кұбылыс. Бұл мемлекетте адамның толық егеменді болуы қажет, олардың мемлекеттің билік жүргізетін органдарын кұруға қатысуы заңды түрде бекітілуі керек.
2) Құқықтық мемлекеттің экономикалық негізі - өндіргіш күш пен өндірістік қатынас және көп меншіктік шаруашылық арқылы дамуы. Құқықтық мемлекетте меншіктің басым көпшілігі - өндіруші мен тұтынушылық билігінде болуы қажет. Бұл билік шаруашылықтың жақсы, сапалы дамуын қамтамасыз ету үшін оларға толық бостандық беруі керек. Сонда ғана қоғамның әлеуметтік, экономикалық жағдайын көтеруге, нытайтуға болады.
3) Құқықтық мемлекеттің әлеуметтік негізі -- өзін-өзі басқаратын азаматтық қоғамда адамдардың бостандығын, теңдігін қамтамасыз етіп, олардың жақсы еңбектенуіне, дұрыс жұмыс жасауына мүмкіншілік беру. Қоғамның әлеуметтік жағдайының жақсаруы құқықтық мемлекеттің нығаюы. Бұл екі процесс бір-бірімен тығыз байланысты. Құқықтық мемлекет сонымен бірге әлеуметтік мемлекет.
4) Құқықтық мемлекеттің моральдық негізі - гуманизм, әділеттік, бостандық, теңдік, адамдардың қадір-қасиетінің, ар-намысының деңгейі. Осы жоғары дәрежедегі принциптер болса құқықтық мемлекет болады. Өйткені мұндай қоғамда адамдардың рухани сана-сезімі де жоғары дәрежеде болады.
5) Құқықтық мемлекеттің саяси негізі -- халықтың, ұлттық тәуелсіздігін қалыптастырып қоғамдық билікті жан-жақты дамытып, адамдардың бостандығын, теңдігін қорғап, әділеттікті, демократияны орнату, қарым-қатынастарды реттеп басқару.
Міне қоғамның осы негіздеріне сүйене отырып құқықтық мемлекет орнатуға мүмкіншілік қалыптасады.
Құқықтық мемлекеттің негізгі белгілері:
- мемлекеттік билікті үш түрге бөлу, олардың ара қатынасын қатаң сақтау,
азаматтық қоғамның калыптасуы;
- қоғамда жоғары дәрежеде құқықтық мәдениеттің қалыптасуы, адамдардың,
руханисана-сезімінің жақсыдамуы;
- мемлекеттік аппараттың, лауазымды тұлғалардың, қоғамдық ұйымдардың,
жеке адамдардың өмірдегі қарым-қатынастарда өзара жауаптылығы;
- қоғамның экономикалық, әлеуметтік бағытында әділеттікті, теңдікті
қамтамасыз ету үшін антимонополиялық органның қызметін қатаң бақылау;
- қоғамның ішкі құқық нормалары мен халықаралық құқықтың өзара
қатынасын бақылап, жақсартып отыру;
- қоғамда заңның үстемділігін орнату, азаматтық қоғамды қалыптастыру.
Адамдар "заңның құлы" болмайынша құқықтық тәртіпте, демократия да жақсы дамуға тиіс емес. Бұл туралы өмір тәжірибесінен қалыптасқан мынадай өсиет сөз бар:
Заң -- мемлекеттің ақылы.
Сот -- мемлекеттің жүрегі.
Мәдениет -- мемлекеттің тәртібі.
Міне осы үш қағидалы өсиет өзара бірігіп қалылтасып және мемлекеттің ішкі заңдары көпшілік таныған халықаралық құқықтық нормалар мен принциптерге сәйкес келсе, елімізде мемлекет орнайды.
Нормативтік аспект дегеніміз адамдар әректінің нормаларын немесе ережелерін әзірлеп, заңды түрде бекіту. Оның элементтері:
1.Гипотеза өмірдегі қарым қатынастармен әр түрлі жағдайлардан туындайтын нормалардың бір бөлігі;
2.Диспозиция іс әрекет ережесінің мән мазмұнын анықтайтын субъектінің заңды құқықтары мен міндеттері;
3.Санкция тиісті нормалар диспозициясымен гипотезасының орындалмаған жағдайда мемлекеттік биліктің қолданатын шараларынан тұратын норманың бір бөлігі.
Құқықтық реттеудің тәжірибелік аспектісі заң нормаларының арнайы мемлекеттік ұйымдық құрылымдар арқылы жүзеге асырылу барысын білдіреді. Осы жерде құқықтық реттеудің аталған аспектісінің ең күрделі екендігін атап өткен жөн, себебі кейбір қабылданған нормаларды, әсіресе адамның мінез құлқын және іс әрекетін өзгертуді талап ететін нормаларды қоғам мүшелерінің бәрі бірдей орындацға ниет білдіріп, оларды оң қабылдай бермейді. Көбінесе нормативтік талаптардың ескеріліп, оларды адамдардың орындалуы үшін тиісті мемлекеттік құрылымдар тарапынан ықпал ету қажет болады. Құқықтық реттеу қандай да бір жүріс тұрыс нормалары нақты өмірде басшылыққа алынып және олардың мән мағынасына сәйкес мінез құлық пен іс әрекет жүзеге асқанда туындайды. Осыған орай құқықтық реттеудің ұтымдылығы мен тиімділігі маңызды алғы шарт ретіндегі заңды нормалардың мазмұнымен емес, олардың нақты жүзеге асырылуымен, адамдардың қарым қатынасына, сана сезіміне, жүріс тұрысына, қызметіне тікелей әсер етуімен және тіршілік ету процестерін өзгерту қабілетімен анықталады. Қазақстанның тәуелсіздігі жылдары ішінде демократиялық және құқықтық мемлекеттің сұранысына сай келетін құқық қорғау жүйесі қалыптасып, тұтас алғанда тиімді жұмыс істеп келеді.Сонымен қатар мемлекеттің құқық қорғау қызметі одан әрі дамытуды және жетілдіруді талап етеді. Осыған байланысты бұл қызметтегі басты басымдық мыналар болуға тиіс: қылмысқа қарсы күрес, заңдылықты және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, азаматтардың құқықтары мен бостандығын қорғау, мемлекеттің кез келген құқық бұзушы - лыққа жауап әрекетінің бұлтартпаушылығын қамтамасыз ету, қылмыстарды жылдам әрі толық ашу, оларды жасаған адамдарды әшкерелеу және қылмыстық жауаптылыққа тарту, құқық бұзушылықтардың алдын алу, қылмысқа қарсы күресте азаматтармен өзара іс-қимылдар жасасу.Осы міндеттерді шешу үшін құқық тәртібі органдарын нығайту, олардың жұмыстарының нысандары мен әдістерін жетілдіру ғана емес, сонымен қатар кадр саясатының тұрақ - ты - лығын қамтамасыз ету, құқық қорғау органдары қызмет - керлерінің біліктілігі мен тәртібіне талапты күшейту қажет.Еліміздің құқық қорғау жүйесінің ұйытқысы прокуратура органдары болып табылады.Прокуратураның негізгі функциясы ретінде оның қадағалау қызметінің тиімділігін арттыру қажет.Алдағы уақытта прокуратура органдары қызметінің іс жүргізу негіздері жетілдіруді қажет етеді. Осы жұмыс ая - сын - да сотқа дейінгі іс жүргізудегі прокурордың рөлі мен жауап - кер - шілігін прокуратура жүзеге асыратын қылмыстық қудалау функ - циясының құрамдас бөлігі ретінде прокуратура орган - дарының қоғамға елеулі қауіп пен қиындық тудыратын қыл - мыс - тар туралы қылмыстық істерді тексеруі арқылы арттыру қажет.Прокуратура органдарының құқық қорғау қызметіне қатысты үйлестіру функциясының, оның ішінде осы функцияны тиісті құқықтық регламенттеу арқылы оның тиімділігін одан әрі арттыру керек.Ішкі істер органдарының басты міндеттері қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, жеке адамға, меншікке қарсы қылмыстарға және басқа да жалпы қылмыстарға қарсы күрес болып табылады. Азаматтардың қауіпсіздігі мен тыныштығы, еліміздегі қылмыстың жай-күйі пен криминогендік жағдайдың деңгейі ішкі істер органдары қызметінің тиімділігіне байланысты, сондықтан ішкі істер органдарын жетілдіру процесі қылмыстық көріністер мен құқық бұзушылықтардың алдын алуда олардың жылдам әрі барабар әрекет етуін қамтамасыз етуге бағытталуға тиіс.Қаржы полициясы органдары экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте өздеріне жүктелген міндеттерді орындай отырып, өз мақсатын толық көлемде орындауда.Сонымен қатар нарықтық экономика жағдайында қар - жы полициясы органдарының қазіргі жағдайларда үнемі орын алып отырған экономикалық қылмысқа және сыбай - лас жемқорлыққа пәрменді қарсы тұру мүмкіндігі болуы үшін әрқашан жұмыс нысандары мен әдістерін жетілдіріп отыруы қажет. Қаржы полициясы экономикалық және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарға жүйелі негізде қарсы тұруы қажет, сыбайлас жемқорлықтың туындауына ықпал ететін себептер мен жағдайларын анықтап, жоюы керек. Қаржы полициясы органдарының негізгі міндет - терінің бірі бизнес қауіпсіздігін қамтамасыз ету, оның қызметіне негізсіз араласуды болдырмау болып табылады.Құқық қорғау органдарында неғұрлым тиімді ұйым - дастырушылық-басқарушылық тетіктерді орнықтыру және тиісті функцияларды тиімді бөлу мақсатында олардың құры - лымы мен функцияларын оңтайландыру қажет, осы орайда құқық қорғау органдарын оларға тиесілі емес функция - лардан босату мәселесі әлі де өзекті болып отыр. Бұл ретте құқық қорғау органдарында әкімшілік реформа жүргізу кезінде қолданылатын шаралар олардың құқық қорғау әлеуетін төмендетуге, қылмысқа қарсы іс-әрекеттеріндегі мүмкіндіктерінің әлсіреуіне әкеп соқтырмас үшін олардың қызметінің өзгешеліктері мен ерекшеліктерін ескеру қажет.Құқық қорғау органдарының қызметкерлері үшін бір - ыңғай құқықтық стандарттар мен қызмет өткеру нормалары, оның ішінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің теориялық негіздері.
1.1Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы ... ... ... ... 5
1.2 Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
2.Мемлекеттік басқаруды қамтамасыз ететін құқықтық реттеудің қазіргі жағдайы
2.1 Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы ... ... .11
2.2.Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеу проблемалары мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
3.Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеуді жетілдіру жолдары
3.1Қазақстандағы мемлекеттік басқарудыңқұқықтық реттеу ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
3.2Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Кіріспе
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстандағы мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеу құрылымы және оны жетілдіру бағыттары.
Курстық жұмыстың өзектілігі:Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен оның маңызы, мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандарымен әдістері және құқықтық реттеуді жетілдіру бағыттары.
Курстық жұмыстың мақсаты:Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызын ашу.
Курстық жұмыстың міндеті:Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің ерекшеліктері мен жетілдіру бағыттарын талдау.
Жалпы, мемлекет дегеніміз-адамзат қоғамы дамуының нәтижесінде пайда болған саяси ұйым.Яғни, қоғамды басқару міндетін атқаратын, адамдардың, топтардың, таптардың қарым-қатынастарын реттеп отыратын, заңдарды қабылдайды.Мемлекеттік басқару теориясында диалектикалық материалистік әдістеменің қолданылуы мемлекеттің қызметін зерттеу барысында үш негізгі талаптар орындалуы тиіс:
Біріншіден, мемлекетті әлеуметтік жүйе ретінде және оның басқарушылық қызметін әлеуметтік басқарудың бір түрі ретінде қарастыруды;
Екіншіден,мемлекеттік басқаруды объективті саналы қызмет ретінде, яғни саяси әлеуметтік өмірдің әр түрлі нысандарында, ұйымдық басқарушылық құрылымдарда, саяси құқықтық актілерде, орталық мемлекеттік билік пен партиялар, қоғамдық ұйымдар және т.б. мекемелер арасындағы нақты басқарушылық қатынастарда жүзеге асатын қызмет ретінде түсінуді;
Үшіншіден, мемлекеттік басқарудағы нақты тарихи тұрғыдан теориялық талдау жасауды және даму идеясын мемлекеттік басқарудың нақты тарихи ерекшелігін білдіреді.
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені, адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес.
Курстық жұмыс ІІІ тарауды қамтиды:
І тарауда, Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы және Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері туралы жазылған.
ІІ тарауда, Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы, Ақтөбе қаласының қазіргі таңдағы әлеуметтік экономикалық жағдайықамтылған.
ІІІ тарауда, Қазақстандағы мемлекеттік басқарудың құқықтық реттеудің жетілдіру бағыттары қарастырылады.
1 . Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің теориялық негіздері.
0.1 Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен маңызы.
Мемлекттің мәні, адамдар өміріндегі оның орны мен рөлі жөнінде өткен ғасырда либералдар мен этатистер арасында туындаған пікірталас жалғасын табуда. Мемлекетті бұрынғыдай куштеу машинасы, қысым көрсету құралы ретінде біржақты түсіндіру әлі де болса сақталуда. Қазіргі кезде мемлекет көбінесе қолында белгілі бір саяси күштердің немесе тұлғалардың меншігі ретінде қарастырылады. Кейбір мемлекеттанушы ғалымдар мемлекетті әрбір адамға қайырым жасауға міндетті, жалпыға бірдей игілікті қамтамасыз ететін құрылым ретінде сипаттайды.
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес. Себебі әр елдің экономикасы, мәдениеті, әлеуметтік жағдайы, рухани санасы, саясаты бір деңгейде болмайды. Бұған қоса олардың географиялық, ұлттық ерекшеліктері болады.
Сондықтан болашақта құқықтық мемлекет бірнеше дамыған елдерде қалыптасуы мүмкін. Бірақ ол мемлекеттердің мазмұнында, әсіресе нысанында объективтік ерекшеліктері болады.
Құқықтық мемлекеттің мазмұнының негізгі талаптары:
1) Құқықтық мемлекет азаматтық қоғамның объективтік даму процесіне сәйкес ескіріп, жаңарып жататын көп қырлы кұбылыс. Бұл мемлекетте адамның толық егеменді болуы қажет, олардың мемлекеттің билік жүргізетін органдарын кұруға қатысуы заңды түрде бекітілуі керек.
2) Құқықтық мемлекеттің экономикалық негізі - өндіргіш күш пен өндірістік қатынас және көп меншіктік шаруашылық арқылы дамуы. Құқықтық мемлекетте меншіктің басым көпшілігі - өндіруші мен тұтынушылық билігінде болуы қажет. Бұл билік шаруашылықтың жақсы, сапалы дамуын қамтамасыз ету үшін оларға толық бостандық беруі керек. Сонда ғана қоғамның әлеуметтік, экономикалық жағдайын көтеруге, нытайтуға болады.
3) Құқықтық мемлекеттің әлеуметтік негізі -- өзін-өзі басқаратын азаматтық қоғамда адамдардың бостандығын, теңдігін қамтамасыз етіп, олардың жақсы еңбектенуіне, дұрыс жұмыс жасауына мүмкіншілік беру. Қоғамның әлеуметтік жағдайының жақсаруы құқықтық мемлекеттің нығаюы. Бұл екі процесс бір-бірімен тығыз байланысты. Құқықтық мемлекет сонымен бірге әлеуметтік мемлекет.
4) Құқықтық мемлекеттің моральдық негізі - гуманизм, әділеттік, бостандық, теңдік, адамдардың қадір-қасиетінің, ар-намысының деңгейі. Осы жоғары дәрежедегі принциптер болса құқықтық мемлекет болады. Өйткені мұндай қоғамда адамдардың рухани сана-сезімі де жоғары дәрежеде болады.
5) Құқықтық мемлекеттің саяси негізі -- халықтың, ұлттық тәуелсіздігін қалыптастырып қоғамдық билікті жан-жақты дамытып, адамдардың бостандығын, теңдігін қорғап, әділеттікті, демократияны орнату, қарым-қатынастарды реттеп басқару.
Қоғамның осы негіздеріне сүйене отырып құқықтық мемлекет орнатуға мүмкіншілік қалыптасады.
Құқықтық мемлекеттің негізгі белгілері:
- мемлекеттік билікті үш түрге бөлу, олардың ара қатынасын қатаң сақтау,азаматтық қоғамның калыптасуы;
- қоғамда жоғары дәрежеде құқықтық мәдениеттің қалыптасуы, адамдардың,руханисана-сезімінің жақсыдамуы;
- мемлекеттік аппараттың, лауазымды тұлғалардың, қоғамдық ұйымдардың,жеке адамдардың өмірдегі қарым-қатынастарда өзара жауаптылығы;
- қоғамның экономикалық, әлеуметтік бағытында әділеттікті, теңдікті
қамтамасыз ету үшін антимонополиялық органның қызметін қатаң бақылау;
- қоғамның ішкі құқық нормалары мен халықаралық құқықтың өзара
қатынасын бақылап, жақсартып отыру;
- қоғамда заңның үстемділігін орнату, азаматтық қоғамды қалыптастыру.
Адамдар "заңның құлы" болмайынша құқықтық тәртіпте, демократия да жақсы дамуға тиіс емес. Бұл туралы өмір тәжірибесінен қалыптасқан мынадай өсиет сөз бар:
Заң -- мемлекеттің ақылы.
Сот -- мемлекеттің жүрегі.
Мәдениет -- мемлекеттің тәртібі.
Міне осы үш қағидалы өсиет өзара бірігіп қалылтасып және мемлекеттің ішкі заңдары көпшілік таныған халықаралық құқықтық нормалар мен принциптерге сәйкес келсе, елімізде мемлекет орнайды.
Нормативтік аспект дегеніміз адамдар әректінің нормаларын немесе ережелерін әзірлеп, заңды түрде бекіту. Оның элементтері:
1.Гипотеза өмірдегі қарым қатынастармен әр түрлі жағдайлардан туындайтын нормалардың бір бөлігі;
2.Диспозицияіс әрекет ережесінің мән мазмұнын анықтайтын субъектінің заңды құқықтары мен міндеттері;
3.Санкциятиісті нормалар диспозициясымен гипотезасының орындалмаған жағдайда мемлекеттік биліктің қолданатын шараларынан тұратын норманың бір бөлігі.
Құқықтық реттеудің тәжірибелік аспектісі заң нормаларының арнайы мемлекеттік ұйымдық құрылымдар арқылы жүзеге асырылу барысын білдіреді. Осы жерде құқықтық реттеудің аталған аспектісінің ең күрделі екендігін атап өткен жөн, себебі кейбір қабылданған нормаларды, әсіресе адамның мінез құлқын және іс әрекетін өзгертуді талап ететін нормаларды қоғам мүшелерінің бәрі бірдей орындацға ниет білдіріп, оларды оң қабылдай бермейді. Көбінесе нормативтік талаптардың ескеріліп, оларды адамдардың орындалуы үшін тиісті мемлекеттік құрылымдар тарапынан ықпал ету қажет болады. Құқықтық реттеу қандай да бір жүріс тұрыс нормалары нақты өмірде басшылыққа алынып және олардың мән мағынасына сәйкес мінез құлық пен іс әрекет жүзеге асқанда туындайды. Осыған орай құқықтық реттеудің ұтымдылығы мен тиімділігі маңызды алғы шарт ретіндегі заңды нормалардың мазмұнымен емес, олардың нақты жүзеге асырылуымен, адамдардың қарым қатынасына, сана сезіміне, жүріс тұрысына, қызметіне тікелей әсер етуімен және тіршілік ету процестерін өзгерту қабілетімен анықталады.
Сонымен құқықтық реттеу адамдар әрекетінің заңды нормаларын, ережелерін анықтаумен байланысты болатын мемлекет қызметінің бір түрі. Ол әлеуметтік жағынан негізделген, тиімді жүйелі түрде ұйымдастырылған болуы тиіс және іске асырылуы қажет
0.2 Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі нысандары мен әдістері.
Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеу мемлекеттік органдарды ұйымдастыру және олардың қызмет ету ережелерін бекіту жөніндегі мемлекет қызметін білдіреді. Бұл қызмет басқарушылық процестерде мемлекеттік билікті жүзеге асыру тәсілдерін, құралдарын және процедураларын негізінен заңды тұрғыдан анықтаумен байланысты болғандықтан ерекше мәнге ие. Жалпы құқықтық реттеу мемлекеттік органдардың функцияларын, ұйымдастырушылық құрылымдары мен басқарушылық қызметтерін тәртіпке келтіруге арналған.
Құқықтық реттеудің объектілерін құрайтын мемлекеттік және қоғамдық өмірдің бірнеше аспектілерін атап өтуге болады:
1.Мемлекет пен қоғам, азаматтар арасындағы қатынастар;
2.Мемлекеттік органдар арсындағы билік бөлініс және олардың құқықтық мәртебесін анықтауға байланысты қалыптасатын қатынастар;
2.1Мемлекеттік органдардың мемлекеттік басқару жүйесіндегі
орнын,рөлін, функциясын және мақсат міндеттерін анықтау;
2.2Мемлекеттік органдардың ұйымдық құрылымын заңды түрде бекіту;
3.Мемлекеттік басқарущылық процеске қатысушы адамдар арасындағы қатынастар, мемлекеттік қызметті атқаруға байланысты және өздерінің қандай да бір мәселелеріе шешу үшін мемлекеттік органдарға жүгіну барысында қалыптасатын қатынастар.
Құқықтық мемлекет орнатудың негізгі бағыттары:
-мемлекеттік биліктің үш саласының жұмысын жақсарту, әсіресе заңның, нормативтік актілердің сапасын көтеру;
-нормативтік актілердің дұрыс пайдалануын, орындалуын қамтамасыз ету, халықтың рухани сана-сезімін, мәдениетін жақсартып, көтеру
-қоғамдағы қатынастарды дұрыс, жақсы реттеу - басқару бағытындағы мемлекеттік, қоғамдық ұйымдардың жұмысын жақсарту;
-бостандықты, теңдікті, әділеттікті, демократияны дамыту;
-заңдылықты, құқықтық тәртіпті қатаң сақтау. Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша құқықтық мемлекет қалыптастырудың негізгі бағыттары демократиялық, зайырлы, құқықтық, әлеуметтік мемлекет құру.
Демократиялық мемлекет -- Қазақстанды алдымен Конституция қабылдап, тікелей басшысын және Парламент сайлауға, өкілетті мерзімі біткен соң, оларды ауыстыруға халықтың құрылтайшылық билігі бар республикалық құрылыстағы мемлекет ретінде танытатын ұғым. Республиканың жоғарғы органдары арқылы көпшілік қазақстандықтардың еркін шынайы анықтауға және мүддесін барынша жүйелі қорғауға қажетті мүмкіндіктер береді. Демократиялық мемлекет әлеуметтік және ұлттық нысандарына қарамастан, азшылық пен жекелеген азаматтардың мүддесін білдіруіне, оның есепке алынуына да мүмкіндіктер береді, мемлекеттік қызметке араласып, қатысуға тең құқықтар беріледі. Демократиялық мемлекет қызметінің түбегейлі принциптерінің бірі -- Қоғамдық татулық пен саяси тұрақтылық Зайырлы мемлекет - Қазақстан Республикасында діни мекемелер мен дін ұстау мемлекеттен бөлістігін білдіреді және бұл Қазақстандағы ислам мен православиелік тағы басқа нанымдық ағымдарға бірдей қатысты. Діни негізде партия құруға жол берілмейді. Наным немесе атеизм мәселесі-әркімнің жеке басының шаруасы. Елдегі дін ұстау бостандығы мен діни бірлестіктердің жұмысы жөніндегі заңдылықтарды мемлекет белгілеп, бақылайды.
Құқықтық мемлекет - Қазақстанның барлық органдары мен лауазымды адамдарының қызметі құқық нормаларына байланысты, соған бағынышты және соған сәйкес іс-әрекет жасайды. Құқықтың негізгі принцитері: азаматгар үшін - заңға тыйым салынбағанның бәріне рұқсат етіледі, мемлекеттік органдар мен лауазым иелері үшін -- Заңда нақты не көрсетілсе, соған ғана рұксат. Барлық заң жүйесін жақсартып, әділеттікті жоғары дәрежеге көтеру және азамат құқығы мен бостандығын халықаралық өлшем деңгейіне жеткізу Қазақстан мемлекетінің негізгі міндеті. Құқықтық мемлекетте Заң бір әлеуметтік топтың емес, халықтың шынайы еркін білдіреді. Мұндай мемлекетте заңның рухы үстемдік етеді. Барша адамдар, ең жоғары дәрежедегі лауазым иелерінен қатардағы азаматтарға дейін заңдардың бүкіл халықтың мүддесі, игілігі үшін жасалып, қолданылатынын, заңдар адамдарға қажет қоғамдық тәртіпті орнататынын, адамдарға отбасын құрып, өсіп-өнуге, өзі қалаған жұмыспен шұғылдануға, өздерін еркін сезінуге, қоғам ісіне қатысуға жағдай туғызуы керек екенін түсінуі қажет.
Мемлекеттік органдар мен мемлекеттік лауазымдардың құқықтық жағдайын айқындау мақсатында қолданылатын құқық нысандарының оларға қажетті құрылымдық ұйымшылдық атқаратын қызметтеріне ұтымдылық,өзара іс әрекеттеріне жүйелілік сипат беруде маңызы зор. Мемлекеттік басқару элементтеріне, басқарушылық процестердегі адамдардың жүріс тұрыс ережелеріне мәртебелік сипаттама беретін құқықтық нормалардың күші неғұрлым жоғары болса, соғұрлым мемлекеттік басқарудың тұтастығын қамтамасыз етуге және оның ұйымды құрылымының әр түрлі деңгейлері мен кіші жүйелерінің басқарушылық ықпалдарын үйлестіруге мүмкіндігі мол болады. Сонымен қатар құқықтық реттеу нысандары өздерінің сипаты, мазмұны жағынан үйлесімді болып, нәтижесінде мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеу жүйесін құруы қажет. Сондықтан орындалуының нәтижесінде мемлекеттік ұймдастырушылық құбылыстар, процестер, қатынастар ретке келтірілетін құқықтық реттеу нысандарына бірқатар талаптар қойылады:
а) құқық нормаларын дер кезінде қабылдау;
ә) құқықтық реттеу нысандары тұрақты болуы тиіс;
б) құқық нормаларының өзара байланыстылығы және кешенділігі.
Құқықтық реттеудің ең негізгі нысаны мемлекеттің конститутциясы және одан туындайтын әр түрлі қоғамдақ қатынастарды реттейтін заңдар, нормативтік құқытық актілер, Президенттің шығаратын түрлі жарлықтары, өкімдері. Заң шеңберінде құқықтық нормативтік актілер жалпы мемлекеттік, ведомстволық, жергілікті, локальдық немесе ішкі ұйымдық болып бөлінеді. Жалпы мемлекеттік нормативті актілер жалпы мемлекеттік қатынастарды реттеп, басқарады. Оларды мемлекеттік көлемде қоғамда басқаратын ең жоғарғы мемлекеттік органдар бекітеді. (президент, парламент, үкімет). Жекелеген ведомствалардың заң негізінде жасаған нормативтік акілері сол ведомоства ішіндегі қатынастарды реттейді. Жергілікті нормативтік актілерді жергілікті жерлерде мемлекеттік биліктің аумақтық органдары мен басқармалары немесе өзін өзі басқарудың жергілікті органдары шығарады. Олардың ықпалы мен әрекеті сол өлке, облыс, қала, аудан, кент, ауыл аумағында тұаратын адамдарды түгел қамтиды. Локальдық немесе ішкі ұйымдық нормативтік актілерді жекелеген кәсіпорындар, ұйымдар өздерінің ішкі істеріндегі мәселелерді шешу мақстаында шығарады. Бұл актілердің ықпалдары мен әсерлері тек осы ұжым мүшелері болып табылатын адамдарды ғана қамтиды.
Құқықтық реттеу нысандарына сәйкес құрылымы қалыптасады:
1. Конститутция мен заң шығару негізінде бекітіліп, активті түрде
қалыптасқан;
2. Мемлекеттік басқару қатынастарының сипатына қарай:
oo Заң шығару арқылы реттеу;
oo
oo Мемлекеттік басқарудың бірқатар элементтерін жергілікті басқару органдар арқылы нормативтік айқындау;
oo Жалпы (орталық) атқарушы билік арқылы ішкі жүйелік нормативтік реттеу;
oo Аумақтар шеңберіндегі халықтың еркін білдіретін өзін өзі басқаруға негізделген реттеу;
oo Құқықтық қорғау негізіндегі реттеу.
Құқықтық реттеу процесі жүйелі түрде ұйымдастырылған болуы тиіс, яғни құқықтық нормаларды қабылдау уақыты, мазмұны, заңдық күші және оларды жүзеге асыратын органдар арасында өзара тығыз байланыс болуы қажет.
Сонымен Қазақстанда реформаторлық процесс арқылы қоғамның саяси-экономикалық құрылысында көп өзгерістер болды. Қоғамдық ғылымдарда жаңаша ғылыми зерттеулер басталады. Мемлекет пен құқықты дүниежүзілік заң ғылымдар туралы концепциямен бірлестіріп дамытуға мүмкіншілік туды. Отандық кұқықтану, философиялық, экономикалық, саяси ой, сана, пікір құқықтық демократиялық мемлекет туралы ғылымды зерттеуге, дамытуға бет бұрды.
2. Мемлекеттік басқаруды қамтамасыз ететін құқықтық реттеудің қазіргі жағдайы.
2.1 Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің даму жағдайы
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға айналды. Өйткені адам қоғамының даму тарихында ешқашан, еш елде құқықтық мемлекет болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазмұнды, бір нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес. Себебі әр елдің экономикасы, мәдениеті, әлеуметтік жағдайы, рухани санасы, саясаты бір деңгейде болмайды. Бұған қоса олардың географиялық, ұлттық ерекшеліктері болады.
Сондықтан болашақта құқықтық мемлекет бірнеше дамыған елдерде қалыптасуы мүмкін. Бірақ ол мемлекеттердің мазмұнында, әсіресе нысанында объективтік ерекшеліктері болады.
Құқықтық мемлекеттің мазмұнының негізгі талаптары:
1) Құқықтық мемлекет азаматтық қоғамның объективтік даму процесіне сәйкес ескіріп, жаңарып жататын көп қырлы кұбылыс. Бұл мемлекетте адамның толық егеменді болуы қажет, олардың мемлекеттің билік жүргізетін органдарын кұруға қатысуы заңды түрде бекітілуі керек.
2) Құқықтық мемлекеттің экономикалық негізі - өндіргіш күш пен өндірістік қатынас және көп меншіктік шаруашылық арқылы дамуы. Құқықтық мемлекетте меншіктің басым көпшілігі - өндіруші мен тұтынушылық билігінде болуы қажет. Бұл билік шаруашылықтың жақсы, сапалы дамуын қамтамасыз ету үшін оларға толық бостандық беруі керек. Сонда ғана қоғамның әлеуметтік, экономикалық жағдайын көтеруге, нытайтуға болады.
3) Құқықтық мемлекеттің әлеуметтік негізі -- өзін-өзі басқаратын азаматтық қоғамда адамдардың бостандығын, теңдігін қамтамасыз етіп, олардың жақсы еңбектенуіне, дұрыс жұмыс жасауына мүмкіншілік беру. Қоғамның әлеуметтік жағдайының жақсаруы құқықтық мемлекеттің нығаюы. Бұл екі процесс бір-бірімен тығыз байланысты. Құқықтық мемлекет сонымен бірге әлеуметтік мемлекет.
4) Құқықтық мемлекеттің моральдық негізі - гуманизм, әділеттік, бостандық, теңдік, адамдардың қадір-қасиетінің, ар-намысының деңгейі. Осы жоғары дәрежедегі принциптер болса құқықтық мемлекет болады. Өйткені мұндай қоғамда адамдардың рухани сана-сезімі де жоғары дәрежеде болады.
5) Құқықтық мемлекеттің саяси негізі -- халықтың, ұлттық тәуелсіздігін қалыптастырып қоғамдық билікті жан-жақты дамытып, адамдардың бостандығын, теңдігін қорғап, әділеттікті, демократияны орнату, қарым-қатынастарды реттеп басқару.
Міне қоғамның осы негіздеріне сүйене отырып құқықтық мемлекет орнатуға мүмкіншілік қалыптасады.
Құқықтық мемлекеттің негізгі белгілері:
- мемлекеттік билікті үш түрге бөлу, олардың ара қатынасын қатаң сақтау,
азаматтық қоғамның калыптасуы;
- қоғамда жоғары дәрежеде құқықтық мәдениеттің қалыптасуы, адамдардың,
руханисана-сезімінің жақсыдамуы;
- мемлекеттік аппараттың, лауазымды тұлғалардың, қоғамдық ұйымдардың,
жеке адамдардың өмірдегі қарым-қатынастарда өзара жауаптылығы;
- қоғамның экономикалық, әлеуметтік бағытында әділеттікті, теңдікті
қамтамасыз ету үшін антимонополиялық органның қызметін қатаң бақылау;
- қоғамның ішкі құқық нормалары мен халықаралық құқықтың өзара
қатынасын бақылап, жақсартып отыру;
- қоғамда заңның үстемділігін орнату, азаматтық қоғамды қалыптастыру.
Адамдар "заңның құлы" болмайынша құқықтық тәртіпте, демократия да жақсы дамуға тиіс емес. Бұл туралы өмір тәжірибесінен қалыптасқан мынадай өсиет сөз бар:
Заң -- мемлекеттің ақылы.
Сот -- мемлекеттің жүрегі.
Мәдениет -- мемлекеттің тәртібі.
Міне осы үш қағидалы өсиет өзара бірігіп қалылтасып және мемлекеттің ішкі заңдары көпшілік таныған халықаралық құқықтық нормалар мен принциптерге сәйкес келсе, елімізде мемлекет орнайды.
Нормативтік аспект дегеніміз адамдар әректінің нормаларын немесе ережелерін әзірлеп, заңды түрде бекіту. Оның элементтері:
1.Гипотеза өмірдегі қарым қатынастармен әр түрлі жағдайлардан туындайтын нормалардың бір бөлігі;
2.Диспозиция іс әрекет ережесінің мән мазмұнын анықтайтын субъектінің заңды құқықтары мен міндеттері;
3.Санкция тиісті нормалар диспозициясымен гипотезасының орындалмаған жағдайда мемлекеттік биліктің қолданатын шараларынан тұратын норманың бір бөлігі.
Құқықтық реттеудің тәжірибелік аспектісі заң нормаларының арнайы мемлекеттік ұйымдық құрылымдар арқылы жүзеге асырылу барысын білдіреді. Осы жерде құқықтық реттеудің аталған аспектісінің ең күрделі екендігін атап өткен жөн, себебі кейбір қабылданған нормаларды, әсіресе адамның мінез құлқын және іс әрекетін өзгертуді талап ететін нормаларды қоғам мүшелерінің бәрі бірдей орындацға ниет білдіріп, оларды оң қабылдай бермейді. Көбінесе нормативтік талаптардың ескеріліп, оларды адамдардың орындалуы үшін тиісті мемлекеттік құрылымдар тарапынан ықпал ету қажет болады. Құқықтық реттеу қандай да бір жүріс тұрыс нормалары нақты өмірде басшылыққа алынып және олардың мән мағынасына сәйкес мінез құлық пен іс әрекет жүзеге асқанда туындайды. Осыған орай құқықтық реттеудің ұтымдылығы мен тиімділігі маңызды алғы шарт ретіндегі заңды нормалардың мазмұнымен емес, олардың нақты жүзеге асырылуымен, адамдардың қарым қатынасына, сана сезіміне, жүріс тұрысына, қызметіне тікелей әсер етуімен және тіршілік ету процестерін өзгерту қабілетімен анықталады. Қазақстанның тәуелсіздігі жылдары ішінде демократиялық және құқықтық мемлекеттің сұранысына сай келетін құқық қорғау жүйесі қалыптасып, тұтас алғанда тиімді жұмыс істеп келеді.Сонымен қатар мемлекеттің құқық қорғау қызметі одан әрі дамытуды және жетілдіруді талап етеді. Осыған байланысты бұл қызметтегі басты басымдық мыналар болуға тиіс: қылмысқа қарсы күрес, заңдылықты және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, азаматтардың құқықтары мен бостандығын қорғау, мемлекеттің кез келген құқық бұзушы - лыққа жауап әрекетінің бұлтартпаушылығын қамтамасыз ету, қылмыстарды жылдам әрі толық ашу, оларды жасаған адамдарды әшкерелеу және қылмыстық жауаптылыққа тарту, құқық бұзушылықтардың алдын алу, қылмысқа қарсы күресте азаматтармен өзара іс-қимылдар жасасу.Осы міндеттерді шешу үшін құқық тәртібі органдарын нығайту, олардың жұмыстарының нысандары мен әдістерін жетілдіру ғана емес, сонымен қатар кадр саясатының тұрақ - ты - лығын қамтамасыз ету, құқық қорғау органдары қызмет - керлерінің біліктілігі мен тәртібіне талапты күшейту қажет.Еліміздің құқық қорғау жүйесінің ұйытқысы прокуратура органдары болып табылады.Прокуратураның негізгі функциясы ретінде оның қадағалау қызметінің тиімділігін арттыру қажет.Алдағы уақытта прокуратура органдары қызметінің іс жүргізу негіздері жетілдіруді қажет етеді. Осы жұмыс ая - сын - да сотқа дейінгі іс жүргізудегі прокурордың рөлі мен жауап - кер - шілігін прокуратура жүзеге асыратын қылмыстық қудалау функ - циясының құрамдас бөлігі ретінде прокуратура орган - дарының қоғамға елеулі қауіп пен қиындық тудыратын қыл - мыс - тар туралы қылмыстық істерді тексеруі арқылы арттыру қажет.Прокуратура органдарының құқық қорғау қызметіне қатысты үйлестіру функциясының, оның ішінде осы функцияны тиісті құқықтық регламенттеу арқылы оның тиімділігін одан әрі арттыру керек.Ішкі істер органдарының басты міндеттері қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, жеке адамға, меншікке қарсы қылмыстарға және басқа да жалпы қылмыстарға қарсы күрес болып табылады. Азаматтардың қауіпсіздігі мен тыныштығы, еліміздегі қылмыстың жай-күйі пен криминогендік жағдайдың деңгейі ішкі істер органдары қызметінің тиімділігіне байланысты, сондықтан ішкі істер органдарын жетілдіру процесі қылмыстық көріністер мен құқық бұзушылықтардың алдын алуда олардың жылдам әрі барабар әрекет етуін қамтамасыз етуге бағытталуға тиіс.Қаржы полициясы органдары экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте өздеріне жүктелген міндеттерді орындай отырып, өз мақсатын толық көлемде орындауда.Сонымен қатар нарықтық экономика жағдайында қар - жы полициясы органдарының қазіргі жағдайларда үнемі орын алып отырған экономикалық қылмысқа және сыбай - лас жемқорлыққа пәрменді қарсы тұру мүмкіндігі болуы үшін әрқашан жұмыс нысандары мен әдістерін жетілдіріп отыруы қажет. Қаржы полициясы экономикалық және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарға жүйелі негізде қарсы тұруы қажет, сыбайлас жемқорлықтың туындауына ықпал ететін себептер мен жағдайларын анықтап, жоюы керек. Қаржы полициясы органдарының негізгі міндет - терінің бірі бизнес қауіпсіздігін қамтамасыз ету, оның қызметіне негізсіз араласуды болдырмау болып табылады.Құқық қорғау органдарында неғұрлым тиімді ұйым - дастырушылық-басқарушылық тетіктерді орнықтыру және тиісті функцияларды тиімді бөлу мақсатында олардың құры - лымы мен функцияларын оңтайландыру қажет, осы орайда құқық қорғау органдарын оларға тиесілі емес функция - лардан босату мәселесі әлі де өзекті болып отыр. Бұл ретте құқық қорғау органдарында әкімшілік реформа жүргізу кезінде қолданылатын шаралар олардың құқық қорғау әлеуетін төмендетуге, қылмысқа қарсы іс-әрекеттеріндегі мүмкіндіктерінің әлсіреуіне әкеп соқтырмас үшін олардың қызметінің өзгешеліктері мен ерекшеліктерін ескеру қажет.Құқық қорғау органдарының қызметкерлері үшін бір - ыңғай құқықтық стандарттар мен қызмет өткеру нормалары, оның ішінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz