HLA антигендері мен аурушылдыққа тұқым қуалау бейімділіктің байланысы

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Негізгі гистосәйкестік комплекс, HLA жүйесі.
2.2. HLA антигендерінің жіктелісі.
2.3. Гистосәйкестіктің басты кешенінің қызметі
2.4. Иммундықжауаптыңгендері. Генге тәуелді аурулар
2.5. Трансплантациялықиммунитет
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланылған әдебиеттер

Гистосәйкестіліктің басты комплексі жасуша бетіндегі гендер және оларды кодтайтын антигендер тобы, олар бөтен антигенді анықтауда және иммунды жауапты қалыптастырады. Генетикалық жүйегистосәйкестіктің басты комплексі деп, немесе адам лейкоциттерінің А жүйесі аталады. Бұл атау трансплантациялы антигендердің перифериялы қанның лейкоциттерінде бірінші рет 1952 жылы анықталуымен байланысты. Бүгінгі күні аллотрансплантаттың ажырауы иммунды жауаптың қызметтерінің бірі болып табылатыны белгілі. Ажырау реакциясының иммунологиялық табиғатын дәлелдеу үшін аз емес күш жұмсалды. Бұл бағыттағы бірінші жұмыстар П.Медовармен жасалынған, ол терінің бөтен трансплантаттың ажырауы иммунологиялы қарнайлылығының ережелеріне бағынатынын көрсетті. Дж.Снеллу ажырау реакцияларының генетикалық факторларға бағынатынын көрсетті, бұл тышқандардың конгенді түрлерін, яғни бір локустан басқа бірдей гендердің түрлері, жасау деген ойға әкелді. Тышқандардың бұл түрлерінің көмегі мен бөтен ұлпалардың ажырауына жауапты локус тыанықтауға мүмкіндік беретін әдістер жасалынды.
Адамның гисто сәйкестіктің басты кешені (HLA - Human Leucyties Antigen-sistem) 6 – хромосомада орналасқан, және өз бетінше және олар мен кодталатын өнімдер арқылы маңызды биологиялық қызметті орындайды, бірінші кезек теиммунды жауаптың генетикалық бақылауды және иммунды жауапты жүзеге асыратын әртүрлі жасушалық элементтердің байланысын қамтамасыз ететін гендер кешенінен тұрады.

1. “Жалпы иммунология”, Ә.Ә. Шортанбаев, С.В. Қожанова. Алматы 2008жыл
2. А.Ройт. Основа иммунологии. Москва. 1991г.
3. Вершигорова А.Е. Общая иммунология.Киев , 1990. 257-304бет
4. К.А. Жуманбаев «Клиникалык иммунология және аллергология» Караганды 2008ж
5. Петров Р.В. Иммунология .М. 1983, 79-97 бет. 1987, 88-110 бет.
6. Хаитов Р.М. «Иммунология», Москва, 2000

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан
Мемлекеттік Медицина Университеті

Студенттің өзіндік жұмысы

Мамандығы: жалпы медицина
Дисциплина: жалпы иммунология
Кафедрасы: микробиология, вирусология және иммунология
Курс: ІІІ
Тақырыбы: HLA антигендері мен аурушылдыққа тұқым қуалау бейімділіктің
байланысы
Орындау әдісі: мәнжазба

Орындаған: Құдабаева Г.Б.
Тобы: 310 Б
Тексерген: Тажединова А.И.

Ақтөбе 2016ж

Жоспары:

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Негізгі гистосәйкестік комплекс, HLA жүйесі.
2.2. HLA антигендерінің жіктелісі.
2.3. Гистосәйкестіктің басты кешенінің қызметі
2.4. Иммундықжауаптыңгендері. Генге тәуелді аурулар
2.5. Трансплантациялықиммунитет
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Гистосәйкестіліктің басты комплексі жасуша бетіндегі гендер және оларды кодтайтын антигендер тобы, олар бөтен антигенді анықтауда және иммунды жауапты қалыптастырады. Генетикалық жүйегистосәйкестіктің басты комплексі деп, немесе адам лейкоциттерінің А жүйесі аталады. Бұл атау трансплантациялы антигендердің перифериялы қанның лейкоциттерінде бірінші рет 1952 жылы анықталуымен байланысты. Бүгінгі күні аллотрансплантаттың ажырауы иммунды жауаптың қызметтерінің бірі болып табылатыны белгілі. Ажырау реакциясының иммунологиялық табиғатын дәлелдеу үшін аз емес күш жұмсалды. Бұл бағыттағы бірінші жұмыстар П.Медовармен жасалынған, ол терінің бөтен трансплантаттың ажырауы иммунологиялы қарнайлылығының ережелеріне бағынатынын көрсетті. Дж.Снеллу ажырау реакцияларының генетикалық факторларға бағынатынын көрсетті, бұл тышқандардың конгенді түрлерін, яғни бір локустан басқа бірдей гендердің түрлері, жасау деген ойға әкелді. Тышқандардың бұл түрлерінің көмегі мен бөтен ұлпалардың ажырауына жауапты локус тыанықтауға мүмкіндік беретін әдістер жасалынды.
Адамның гисто сәйкестіктің басты кешені (HLA - Human Leucyties Antigen-sistem) 6 - хромосомада орналасқан, және өз бетінше және олар мен кодталатын өнімдер арқылы маңызды биологиялық қызметті орындайды, бірінші кезек теиммунды жауаптың генетикалық бақылауды және иммунды жауапты жүзеге асыратын әртүрлі жасушалық элементтердің байланысын қамтамасыз ететін гендер кешенінен тұрады.
HLA - жүйесінің гендері трансплантациялық антигендердің түзілуін бақылайды. Олардың көбісі лимфоциттерде, теріде жинақталған, азырақ - өкпеде, бауырда, ішектерде, жүректе, оданда аз - мида орналасқан. Жалпы түрде олар ядросы бар жасушалар мен тромбоциттерде табылады. Берілген индивидтің барлық жасушаларында HLA жүйесі бірдей, барлығына ортақ және индивидуальды түрде қайталанбайды. Донор мен реципиенттің бұдан түигендері бойынша толық сәйкестілігі бір жұмыртқалы егіздерге ғана тән. Басқа барлық жағдайлар даиммунологиялық конфликт - ажырау реакциясы дамиды.

Гистосәйкестіліктің басты комплексі - жасуша бетіндегі гендер және оларды кодтайтын антигендер тобы, олар бөтен антигенді анықтауда және иммунды жауапты қалыптастырады. Генетикалық жүйе - гистосәйкестіктің басты комплексі деп, немесе адам лейкоциттерінің А- жүйесі аталады. Бұл атау трансплантациялы антигендердің перифериялы қанның лейкоциттерінде бірінші рет 1952 жылы анықталуымен байланысты. Бұл жүйе ғылыми әдебиеттерде ГСБК - major histocompatibility complex деп белгіленеді. ГСБК шеңберінде тек қана басты трансплантациялық антигендерді бақылаушы гендер ғана емес, сонымен қатар иммундық жауаптың нақты бір антигенге қарсы қарқынын анықтайтын Ir (Immune response) атты гендер де орналасқан. МНС антигендері жасушаның бетінде орналасқан гликопротеидтер ретінде ұсынылады, олар алтыншы хромосоманың қысқа иығында орналасқан гендермен кодталынады. Гистосәйкестілік жүйесінің құрамына 5 локус кіреді. Генетикалық локустар бөтен ұлпаларды қабылдамауға жауапты. Олар: A, B, C, D, DR. HLA-жүйесінің латын әріптермен белгілінуі олардың ашылу ретіне байланысты, дегенмен локустардың орналасу реті центромерадан мынандай - D, DR, B, C, A. Әр бір локустың құрамында көптеген аллельдер болады. Сонымен, А локусында шамамен 20 аллель; С локуста - 8; В локуста - 40; D локуста - 16. А және В локустары бүгінгі күні өте жақсы зерттелінген, ал басқаларында әлі де теңдестірілмеген аллельдері бар. Индивидуумда әр локустың көптеген аллельдерінде тек біреуі ғана функциональді (басты) болады, яғни гаплотипте 5 аллель гистосәйкестіліктің 5 антигенін кодтайды.

МНС-І комплекс МНС-ІІ комплекс

Негізгі аймақтардың ішінен үш класты бөледі:
І класс гендерінің құрамында трансплантационды антигендердің синтезін детерминирлейтін, антиденелердің, цитолитикалық лимфоциттердің, Т - супрессорлардың бөлінуін белсендіретін локустар болады. І кластың HLA - антигендері ағзаның ядросы бар жасушалардың барлығында, Т-лимфоциттерде экспрессирленген, "өзіндікін" тануда негізгі рөлді атқарады. І класс антигендері екі бөліктен: гликозирленген полипептидті ауыр a-тізбегінен және b2- макроглобулиннен, тұратын мембраналық гликопротеид болып табылады.
ІІ класқа иммунды жауаптың гендері кіреді (иммунды төзімділік - JR), оның күшін реттейді. ІІ кластың HLA - антигендері (HLA-D регионына кіретін локустардың өнімдері) макрофагтарда, В-лимфоциттерде, дентритті жасушаларда және Лангерганс жасушаларында, Т-В-жасушаларының және макрофагтардың байланысуына қатысатын белсендірілген Т-лимфоциттерде кезедеседі. ІІ кластың HLA - антигендері иммуноциттердің жасушааралық байланысында және антигендердің презентациясында маңызды рөл атқарады. ІІ класс антигендерінің молекулалары екі мембраналық a және b тізбектерден тұратын интегральды мембраналық сиалогликопротеиндер түрінде болады.
І және ІІ кластың HLA - антигендерінің экспрессиясы жасушалардың белсенуі кезінде модификацияға ұшырайды. І және ІІ кластың HLA - антигендерінің транскрипциясының реттеушілері a, b, g - интерферондар, интерлейкиндер, простогландиндер және т.б. болып табылады.
HLA гендерінің ІІІ классы комплементтің С2, С4 компоненттерінің синтезін және В-жасушалардағы С3 - рецепторының экспрессиясын бақылайды.
І және ІІ кластың классикалық HLA - молекулалардан және олардың ақуызды өнімдерінен басқа, HLA жүйесінде
І кластың классикалық емес HLA гендері табылды:
HLA - Q - эмбриональды жасушаларда экспрессияланған;

HLA - Е - HLA-Q мен F арасында аралық орын алады;

HLA - Ғ - эмбриональды және лимфоидты жасушаларда экспрессияланған.

HLA - Q - гендерімен кодталатын ақуыздар эмбриогенезде қызмет атқарады және ана-ұрық иммунды байланысты реттейді, трофобласттың инвазивті потенциясын қастамасыз етеді деген тұжырым бар.

HLA жүйесінің полиморфизмі адам популяциясының антигенді гомеостазының иммунологиялық бақылауын қамтамасыз ететіндігін және ол арқылы қарқынды эволюцияланатын микроорганизмдердің ортасында оның тірі қалуын қамтамасыз ететіндігін көрсету керек.
Тышқандардың гистосәйкестіліктің басты кешені.
Н-2 кешені. Н-2 кешенінің құрылысы жөніндегі көзқарастар әр уақытта эволюцияланады. Бірінші болып серологиялық жолмен анықталатын, яғни аллогенді ұлпаларды - ісіктер, тері және т.б. трансплантацияланғаннан кейін тышқан қанында жиналатын антиденелер көмегімен көмегімен анықталынған, трансплантациялық АГ кодтайтын екі байланысқан, Н-2К және Н-2D, локустары анықталынды. Н-2К және Н-2D локустарымен кодталатын АГ серологиялық анықталынған - SD деп аталынды. Бұл локустарының арасында екі сарысулық ақуыздардың синтезін кодтайтын Ss-Slp гендері анықталынды. Барлық кешен К-соңы мен D-соңына бөлінді. Ss гені кешен ішінде ашылатын гендерді картирлеу үшін маркен қызметін атқара бастады. Лимфоциттердің аралас культурасында табылған антигендер ұлпалардың сәйкессіздігінде маңызды рөл атқарытандар деген атқа ие болды.
Тышқандарда гистосәйкестіктің Н-2 кешенін үш класқа бөледі:
Класс І (К- және D-аймақтар) құрамында Н-2К и Н-2D маркерлі локустар болады. Олар барлық дерлік ұлпалардың жасушалар мембранасында болатын трансплантациялық антигендердің синтезін детерминирлейді. Бұл антигендер серологиялық әдіспен анықталынады. Олар антиденел мен цитолитикалық Т-эффекторлардың өндірілуін белсендіреді. К- және D-гендерінің өнімдері ісікке тән трансплантациялық антигендері бар ісіктік жасушаларға қарсы және вируспен инфицирленген жасушаларға қарсы Т-жасушалық иммунитетті қосу үшін маңызды. І класс гендерімен кодталатын антигендер әрбір особьтың трансплантациялық антигендердің жиынтығының уникальдылығын қамтамасыз ететін үлкен полиморфизммен сипатталынады.
ІІ класс гендері Н-2 кешенінің 1-аймағын алып жатады. Иммунды жауаптың гендері І-А, І-В, І-С субаймақтарда орналасқан. Сонымен қоса бұл аймақта бұрын анықталынбаған аллоантигендерді кодтайтын гендер орналасады. Аллоантигендер В-лимфоциттер мен макрофагтарда экспрессияланады. І-С субаймақпен кодталатын антигендер Т-субпопуляцияларда экспрессияланады. ІІ класс регионы бұрында LD деп аталған және микс-культураларда лимфоциттермен анықталанатын антигендерді кодтайды. Олар бласттрансформация рекциясын белсендіреді, яғни Т-лимфоциттерді белсендіреді, сонымен қоса трансплантат иесіне қарсы реакциясының дамуын қамтамасыз етеді.
ІІІ класс гендері комплементтің С4 компонентінің синтезін бақылайды, және, мүмкін, В-лимфоциттердегі С-3 рецепторының экспрессия уақытын бақылайды.
G аймағының құрамында Н-2G лдокусы бар, ол биологиялық қызметі анықталынбаған кейбір аллоантигендерді кодтайды.
Гистосәйкестіктің басты кешенінің қызметі.
1. МНС ұлпалық сәйкестіліктің антигендерін детерминирлейді, "өзіндікін" және "бөтенді" жасушалық танудың үрдістерін индкцирлейді, киллинг - эффект жасушалық байланысының эффекторлы звеносын анықтайды; HLA-АГ молекулалары жасушалық байланыстарының әртүрлі звенолары үшін нысана болып табылады (олар ИКК-ның беткей құрылымдары болып табылады);
2. HLA антигендері ауруға деген бейімділікті анықтайды;
3. МНС киллинг - жауаптың интенсивтілігін және бласттүзілу, антидене генезінің деңгейін анықтай отырып, ағзаның иммунды статусының сипатын және инфекционды және инфекционды емес антигендерге иммунды реакцияның интенсивтілігін анықтайтын иммунды жауаптың "сақтаушы" гендері (JR-ген) болып табылады;
4. HLA гендерінің өнімдері екілік танудың механизмін қамтамасыз етеді;
5. МНС гендері комплементтің кейбір компоненттерінің (С2, С4) синтезін бақылайды.

HLA-жүйесіндегі рекомбинацияның жиілгі төтенше тапшы, сондықтан аллельдің функциялаушы тобы бір тұтас болып тұқым қуалайды. HLA-жүйесінің антигендердің келесі ұрпаққа таралуы кодоминантты түр бойынша жүзеге асады, яғни ұрпақта антигендердің синтезі екі ата-анасының барлық локустарының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.