Қазіргі тандағы коммерциялық банктердің тартылған қаражаттарының жалпы жағдайын талдау
4
Қазақстан республикасы
білім және ғылым министірлігі
кафедра: «Банк ісі»
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
«Ақша, несие, банктер» пәні бойынша
Тақырыбы :
Курстық жұмыстың Орындаған
бағасы Студент
/калы, аты -жөні тобы /
/бағасы, уақыты /
Комиссия Жетекшісі
/калы, аты -жөні /
/калы, аты -жөні /
/калы, аты -жөні /
Кафедра: Бапк ісі
«БЕКІТЕМІН»
Кафсдра меңгерушісі :
Бе
.
« » 200 ж
КУРСТЫҚ ЖҮМЫСҚА ТАПСЫРМА
. Пәні бойынша
Студент тобы .
Курстық жұмыстың тақырыбы Қазақстан Республикасының ақша жүйесі. .
. .
Курстық жүмысқа бастапқы берілетін мәліметтер .
. .
Әдебиеттер: 1 Сейтқасымов Г Қ Ақша несие банктер .
2 . ҚР -ның «Ұлттық банк туралы » ҚР -ның Президентінің заң .
3 ҚР Вексель айналысы. ҚР - 1997ж заң күні бар
4 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 ж 13 мамыр дағы заңы
Гапсырмасын берілген күні .
Курстық жүмысты қорғау уақьіты .
Жүмыстың жетекшісі .
(қызметі, аты/ жөні қолы)
Тапсырма қабылданған
/аты-жөні, студенттің қолы/
КІРІСПЕ
І. ЕКШІШ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРДЩ ТАРТЫЛҒАН
ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ БАНК ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ НЕГТЗГТ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
- Банктің тартылған қаражаттары банк пайдасының негізгі көзі
- Екінші деңгейлі банктердің клиентерге шоттарды ашу жэне жабутэртібі және олардың ерекшеліктері
2. ҚАЗІРГІ ТАНДАҒЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ТАРТЫЛҒАН ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2. 1 Екінші деңгейлі банктерінің депозиттік операцияларын жалпы
салыстырмалы талдау және олардың түрлері
2. 2 Екінші деңгейлі банктерінің тартылған каражаттарының жалпы
өзгерістерін талдау жэне шетелдік тэжірибе
ҚОРЫТЫНДЫ ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Кіріспе
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердін жэне депозиттік емес ресурстардың шоттарьтның эр түрлері кездеседі. Бүл банктердің жоғарғы бэсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын қанағаттандыруға және олардың каражаттары мен уақытша бос қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
- талап етуіне дейінгі депозиттер;
- мерзімді депозиттер;
- жинак салымдары;
- бағалы қағаздар. Сондай-ақ, оларды мынадай белгілерінебайланысты жіктеуге болады:
- мерзімдеріне қарай;
- салым иелерінің категорияларына қарай;
- қаражаттарды салу жэне қайтарып алу шартына қарай;
- пайыз төлеу тэсіліне қарай;
- қаражаттарды салу жэне кайтарып алу шартына қарай;
- пайыз төлеу тэсіліне қарай;
- банктің активтік операциялары бойынша жеңілдіктер алуынақарай;
- тағы басқалар.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай түрлерге бөлінеді:
- жеке тұлғалардың шоттарына;
- кэсіпорындар жэне акционерлік қоғамдардың шоттарына;
- жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
- қаржылық мекемелердің шоттарына;
- шетелдік азаматтардьщ шоттарьша.
Талап етуіне дейінгі депозиттер - бүл салым иелерінің бастапқы талап етуіне байланысты әр түрлі төлем қүжаттар арқылы қолма-қол ақшаларын алатын эр түрлі шоттардағы қаражаттар. Отандык банктік тэжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар жатады: мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ эр түрлі шағын коммерциялық кұрылымдардың ағымдық шоттарындағы сақталатын қаражаттары;
- эр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
- есеп айырысудағы қаражаттар;
- жергілікті бюджеттер қаражттары жэне олардың ;
- басқа банктердің корреспонденттік шоттарындағы каражаткалдықтары. Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардыңартықшылығы олардың иелері үшін жоғарғы сипатталады. Талап етуге дейінгі депозиттік шоттарға
қаражаттар, шаруашылық жэне басқа да операциялардың жүзеге асырылуы барысында түседі жэне пайдаланылады.
Ал кемшілігі - бұл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді немесе біршама төменгі мөлшерде төленеді. Міне, осыдан келіп талап етуге дейінгі шоттардың мынадай өзіндік ерекшеліктері калыптасады:
- ақша салу жэне оны алу кез келген уақытта ешкандай да шектеусіз жүзеге асырылады. Нарықты экономика жағдайындағы банк жүйесі -экономиканың қажетті эрі ажырамайтын салаларының бірі. Өйткені тауар өндірісі мен банктердің дамуы, тарихи түрде қатар, қабаттас жүрді. Банктер шаруашылықты несиелей жэне капиталды қайта бөлуде делдалдык рөл атқара отырып, қоғамдық еңбек өнімділігінің артуына, өндірістің жалпы тиімділігінің артуына өте зор ықпал етеді. Бүгінгі таңда, тауар және қаржы нарыгының қарқынды дамуы жағдайында банк жүйесінің кұрылымы, қызмет ету бағыттары түбегейлі өзгеруде. Нарық жағдайында қаржы мекемелерінІң көптеген жаңа түрлері пайда болуда жэне клиенттерге қызмет көрсетудің эдістері мен құралдары өзгерген, коммерциялық банктер жаңа өнімдер мен қызмет көрсетулердің түрлерін қарқынды дамытуда. Жалпы банктің операцияларын активті жэне пассивті операциялар деп бөлетін болсақ, онда бүгінгі таңда банктер өз клиенттеріне активтік жэне пассивтік операциялардың көптеген түрлерін үсынып отыр.
Түрақты макроэкономикалық даму жағдайында Қазакстанның банктік секторы неғүрльш жоғары карқынмен өсуде. 2000 жылдың басынан 2004 жыл аяғына (1. 10. 2004 ж) дейін банк активтері 6, 6 есе өсті (шамамен 17 млрд. АҚШ доллары көлемінде) . Зерттелген уақыт аралығында активтердің елдің ЖІӨ-гі үлесі 16, 9 пайыздан 47 пайызға дейін артты. Банк секторының меншікті капиталы 4, 5 есе аралығында өсіп, 1. 10. 2004 жылы валюта эквиваленті түрінде 2 млрд. АҚШ долларына арттьт, яғни оның ЖЮ-гі үлесі 3, 4 -тен 6, 5 пайызға өсті. Алайда, банктің меншікті капиталының өсу темпі активтердің өсу темпінен аз, меншікті капиталдардың активтерге қатынасы 20, 2 пайыздан 14 пайызға дейін төмендеген.
І. БКІНШІ ДЕҢГЕИЛІ БАНКТЕРДІҢ ТАРТЫЛҒАН
ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ БАНК ЖҮЙЕСІНДЕГТ ОРНЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
1. 1 Банктің тартылған қаражаттары банк пайдасының негізгі көзі
Банк ресурстарының кұрылымында тартылған қаражаттар үлесі меншікті қаражаттармен салыстырған өте жоғары, олардың есебінен банктің активтік операцияларының басым бөлігі жүзеге асырылады.
Нарықтық катынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескі банктік жүйе үшін уақытша бос ақшалай қаражаттарды тартудың дэстүрлі емес тэсілдерінің болуы, тартылатын қаражаттар қүрылымын толығымен өзгертті десе де болады.
Банктік тәжірибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне байланысты үлкен екі топқа бөледі:
- депозиттік қаражаттар;
- депозиттік емес тартылған қаражаттар.
Тартылған қаражаттар ішінде ең көп бөлігін депозиттер кұрайды. Депозиттер банк үшін бірден-бір арзан ресурс көзі болып табылады.
Депозит - бұл клиенттердін (жеке және заңды тұлғалардың) банктегІ белгілі бір шотқа салған жэне өздері пайдалана алатын қаражаттары.
Депозиттік емес тартылған қаражаттар - бұл банктің алган қарыздары түрінде немесе өздерінің меншікті бағалы қағаздарын сату жолымен тарататын қаражаттары.
Депозиттік емес банктік ресурс көздері мен депозиттер өзара ажыратылады. Біріншіден, олар персоналдық емес, яғни банктің нақты клиентінің атынан тартылмайды; екіншіден, мүндай қаражаттарды тарту инициативасы банктің өзінен туындайды.
Депозиттік емес тартылған ресурстармен көбіне ірі коммерциялық банктер айналысады. Өйткені, депозиттік емес каражаттар ірі сомада сатып алынатындықтан да, оларды көтерме сауда операциялар сипатына жатқызуға болады.
Банктің депозиттік операциялары
Банктік операциялар активті жэне пассивті болып бөлінеді. Активті депозиттік операциялар - банктің уақытша бос ақша қаражаттарын басқа корреспондент - банктердегі шоттарда орналастыруымен байланысты операциялар. Олар банктің өтімді активтері ретінде, яғни жалпы активтердің өте аз бөлігін алады.
Пассивті депозиттік операциялар - бүл клиенттердің уақытша бос ақша каражаттарын белгілі уақытқа жэне пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты операциялар. Бүл операциялар көмегімен тартылған депозиттер пассив жағынан көп бөлігін алады жэне банктік ресурстар қалыптастырудың негізгі көзі.
2004 жылдың 31 желтоксанда ақша жэне олардың эквиваленттерінің жалпы сомасының 28% көлеміндегі 10 банкке салған салымдар құрады. 2003 жылдың 31 желтоқсанда 10 банктің салған салымдарының сомасы ақша және олардың эквиваленттерінің жалпы сомасының 44% құрады.
Банктің 2001-2004 жылғы консолидирленген бухгалтерлік баланстары мынадай болды: (№3 кестесінде көрсетілген)
Қазіргі банктік тэжірибеде салымдардьтң, депозиттердің жэне депозиттік емес ресурстардың шоттарының әр түрлері кездеседі. Бұл банктердің жоғарғы бэсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын қанағаттандыруға жэне олардың қаражаттары мен уақытша бос қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуьтна жағдай жасайды. Кесте 1
2001-2004 жылдардағы ақша жэне олардың эквиваленттері
Депозиттер бойынша сыйақы ставкілер мен мерзімі былай көрінеді: (№2 кестесінде көрсетілген) Кесте 2
Банктің басқа банктердегі депозиттері
Төлеу
мерзімі
Төлеу
мерзімі
Төлеу
мерзімі
Басқа
банктердегі кысқа мерз. депозиттер
Экономикалық мазмұнына карай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
- талап етуіне дейінгі депозиттер;
- мерзімді депозиттер;
- жинак салымдары;
- бағалы кдғаздар.
Сондай-ақ, оларды мынадай белгІлеріне байланысты жіктеуге болады:
- мерзімдерІне қарай;
- салым иелерінің категорияларына карай;
- қаражаттарды салу және қайтарып алу шартына қарай;
- пайыз төлеу тәсіліне қарай;
- қаражаттарды салу жэне қайтарып алу шартына карай;
- пайыз төлеу тәсіліне қарай;
- банктің активтІк операциялары бойынша жеңілдіктер алуынақарай;
- тағы басқалар.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай түрлерге бөлінеді:
- жеке тұлғалардың шоттарына;
- кәсіпорындар жэне акционерлік қоғамдардың шоттарына;
- жергілікті билік үйымдарының шоттарына;
- қаржылык мекемелердің шоттарьша;
- шетелдік азаматтардың шоттарына.
Талап етуіне дейінгі депозиттер - бұл салым иелерінің бастапқы талап етуіне байланысты әр түрлі төлем күжаттар арқылы қолма-қол ақшаларын алатын эр түрлі шоттардағы қаражаттар.
Отандық банктік тәжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар жатады:
- мемлекеттік, акционерлік кэсіпорындардың, сондай-ақ эр түрлішагын коммерциялық күрылымдардың ағымдық қаражаттары;
- әр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
- есеп айырысудағы қаражаттар;
- жергілікті бюджеттер қаражттары және олардың ;
- баска банктердің корреспонденттік шоттарындағы қаражатқалдықтары.
Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардың артықшылығы олардың иелері үшін жоғарғы өтімділігіне байланысты сипатталады. Талап етуге дейінгі депозиттік щоттарға қаражаттар, шаруашылык жэне басқа да операциялардың жүзеге асырылуы барысында түседі жэне пайдаланылады.
Ал кемшілігі - бүл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді немесе біршама төменгі мөлшерде төленеді. Міне, осыдан келіп талап етуге дейінгі шоттардың мынадай өзіндік ерекшеліктері қалыптасады:
- ақша салу жэне оны алу кез келген уақытта ешқандай да шектеусізжүзеге асырылады;
- шот иесі банктен осы шотты пайдаланғаны үшін пайыз түрінденемесе коммиссиондық ақы алып отырады;
- банктер талап етуге дейінгі шоттарда ақшалай қаражаттардысақтағаны үшін өте төменгі деңгейде пайыз төлейді, кейде төлемеуіде мүмкін;
- талап етуге дейінгі депозиттер бойынша, коммерциялық банкОрталық банкте сақталатын міндетті резервтерге жоғарғымөлшерде аударымдар жасайды.
АҚШ-тың банктік тәжірибесінде, талап етуге дейінгі депозиттік шоттармен қатар, сондай шоттар түріндегі Нау-шотты жэне куэландырылған чектер сияқты депозиттер АҚШ банктерінде кеңінен қолданылады. АҚШ-ғы депозиттердің түрлері 3-суретте беріледі.
Қэзіргі таңдағы талдаулар көрсеткендей банктердің заңды жэне жеке тұлғалардан тартылған салымдарының жалпы көлемі (Халыкаралық қаржылық ұйымдарын қоспағанда) 1. 713, 6 млрд теңгені құрап, көрсетілген айда 8, 4%-ға дейін өскен. Жалпы жеке түлғалардың салымдарының сомасы қэзіргі таңда айтарлықтай артып отыр жэне бүл көрсеткіш осы жылы 459, 7 млрд теңгені құрады, яғни, 3, 0%-ға жоғарылады.
Жалпы алғанда, банктердің несиелік портфелі 2004 жылдың өзінде 45, 3%-ға (банктераралық заемдарды қосқанда) өскен. Алайда, банктердің несиелік портфелінің аталған өсімі ссудалык портфелді жақсартудың негізгі көрсеткіші емес, яғни бұл, банктің несиелік тэсекелінің көлемін де кеңейтеді. Қаржылык жағынан түрақты және неғұрлым несие қабілетті кэсіпорындардың көпшілігі банктердің несиелерін пайдаланды.
Несиелер қүрылымында валютаның түрлері бойынша да, мерзімдері бойынша да оң өзгерістер болды. Үлттық валютадағы кредиттердің өсуі шетел валютасындағы кредиттермен салыстырғанда басып озу сипатына ие болады. Ұлттық валютадағы кредиттер 49, 0%-ға өсіп, 648, 9 млрд. теңгеге, ал шетел валютасындағы кредиттер 43, 6%-ға өсіп, 779, 1 млрд. теңгеге жетті. Нэтижесінде теңгелік кредиттердің үлес салмағы 44, 5%-дан 45, 4%-ға дейін өсті.
2004 жылғы 11 айда ұзақ мерзімді кредиттер 52, 6%-ға өсті, 928, 6 млрд. теңгеге, ал қысқа мерзімді кредиттер 35, 1 %-ға өсіп, 499, 5 млрд. теңгеге жетті. Ұзак мерзімді несиелердің үлес салмағы 62, 2%-дан 65, 0%-ға дейін көбейді. Несиелер бойынша ставкалардың динамикасы эр түрлі бағыттағы сипатқа ие болды. Мәселен, 2004 жылғы 11 айда жеке тұлғалардың ұлттық валютадағы кредиттері орташа алынған сыйақы ставкасы 20, 3%-дан 20, 6%-ға дейін өсті, ал заңды тұлғалардың кредиттері бойынша 14, 9%-дан 14, 5%-ға дейін төмендеді.
Қарыз портфелінің сапасы 2001 жылдың басындағы кезеңмен салыстырғанда біраз төмендеген, бұл несиелеудің тұрақты өсу темпімен түсіндіріледі (Кесте 4)
Кесте 4
Банк капиталы жэне активтері
01. 10. 0
4
ЕДБ
активтері
16, 9
%
20, 3
%
30, 6
%
ЕДБ
активтеріне % түрінде
18, 5
%
15, 6
%
14, 1
%
13, 3
%
2, 1
%
ЕДБ-нің меншікті капиталы мен активтерінің динамикасы (млрд. теңге)
ЕДБ-нің меншікті капиталы ЕДБ-нің активтері
Экономикадағы несиелердің динамикасы (млрд. теңге)
1999 2000 2001 2002 2003 01. 04. 04 01. 07. 04 01. 10. 04
Қысқа мерзімді Ұзақ мерзімді Кіші кәсіпкерлікке берілетін несиелер
2000 жылдың басымен салыстырғанда екіншІ деңгейлі банктеріндегі
тартылған салымдардың көлемі 6 есеге дейін өсті. Осы орайда,
тұрғьтндардың депозиттерінің үлесі депозиттердің жиынтық сомасында 32-
ден 40 пайызға дейін артты. Соңғьт кездерде Ұлттық валютамыз - теңгенің
нығаюына байланысты, шетел валютасьшдағьт депозиттердің үлесі
айтарлықтай төмендеді. Осыган қарамастан, шетел валютасьт мен теңгедегі
депозиттер арасындағы аракатынастың шамасы сақталуда.
01. 10. 2004 жылдағы жағдайда банктермен тартылған депозиттердІң көлемі
мемлекеттің ЖІӨ-де 21%-ға дейін артты. Банктің тартылған
қаражаттарының көлемі 4 кестеде, ал депозиттерді тарту бойынша ЕДБ іс-әрекеттерін сипаттайтын көрсеткіштер 6 суретте көрсетілген (кесте 4, сурет 5) .
келесі суреттерде ЕДБ-нің таза кірістерінің жэне табыстылық көрсеткіштері берілген.
ЕДБ-нің таза кірістерінің динамикасы, млрд. теңге
1999 2000 2001 2002 2003
Сурет 6
Банк секторындағы табыстылық көрсеткішінің динамикасы (%)
ЯОА ЯОЕ
Соңғы жылдары Қазақстанның жалпы экономикалық жэне банктік жүйесі сапалы да санды өсіп келеді. Қазақстан банктеріндегі несиелердің жалпы көлемі 47, 3%-ға өсіп, 1056, 8 млрд. теңгені құрады.
«Валют-Транзит Банкі» ААҚ-ы мемлекетіміздің каржылык секторының дамуына өзінің маңызды үлесін қосты, ойткенІ «Валют-Транзит Банкі» ААҚ-ң қызметінің негізгі көрсеткіштері жоғарғы рекордтык өсімге жетіп отыр. 2004 жылы банк активтері 63%-ға көбейіп, жыл соңында 95, 4 млрд. теңгені кұрады. Соның ішінде халықаралык стандарттар бойынша консолидирленген табысы 14546, 0 млн. теңгеге жетіп, өткен жылмен салыстырғанда ол 44, 8 %-ға көбейді. Осы маңызды қорытынды менеджмент аумағындағы эффективті жүмысының көрсеткіштері ғана емес, сонымен қатар акционерлер үшін инвестицияларының эффективтілігін бағалау қажеттіліғі болып табылады. Жеткен нэтижелер -универсалды қаржылық институт ретінде банктің таңдаған даму стратегиясының дұрыстьтғын растайды. Осылайша, қазіргі кезде «Валют-Транзит Банк» ААҚ-ы біздің мемлекетіміздің банктік жүйесіндегі алдыңғы қатарлы банктер ішінде төртінші орынды иеленіп отыр. Әрбір банктің партнері, ол жеке тұлға, не шағын жэне орта бизнес субьектісі, не ірі корпорация болсын банктік, қаржылық өнімдерінің кең ауқымды спектірін қолданып, банктің барлық филиалдарында оперативті жэне сапалы сервиске сенімділігін білдіруіне болады.
1. 2 Екінші деңгейлі банктердің клиентерге шоттарды ашу және жабу тәртібі жэне олардың ерекшеліктері
Банк үнемі халықаралық каржылык институттармен өзінің қатынасын дамыттып, нығайттуда . Сонымен бірге, Валют-Транзит Банк экономиканың реалды секторының өсуін ынталандыру максатында соңғы жылдары халықаралық даму институттармен активті түрде қарым-қатынаста болды. Олар: ЕКДБ (ЕБРР), АБР, Кілу жэне Әлем Банкі. Банкпен ЕБРР-мен қарым-қатынас жасаудың ең жоғарғы деңгейІне жетті, оның шағын жэне орта бизнесті қолдау бойынша бағдарламасы Қазақстанда 1998 жылдан бастап сэтті жүзеге асырылып келе жатыр. Банктің барлық филиалдарында МСБ (Шағын жэне орта бизнес) несиелендіру бағдарламасы жұмыс істеп келеді. Валют-Транзит Банк өздерінің клиенттеріне кең ауқымды қызметтер түрін ұсынып отыр. Яғни, клиенттерге шот ашу, тұтыну, шағын және орта бизнесті несиелендіру бойынша несиелер беру, депозиттер ашу, клиенттер шоттарына ақшаны есептеу және аудару, шетел валютасын сату-сатып алу, айырбастау, клиенттерге жол чектері бойынша ақшалай аударымдар жасау жэне тағы басқалар.
1. Клиентке шоттарды ашу жэне жабу тэртібі. Банктік шот- бұл банкпен клиент арасындағы клиентке қызмет көрсету мен ақшаларды кабылдау бойынша келісім қатынастарын білдіреді. Банктік шоттар банк пен клиент арасындағы банктік шот туралы келісім, банктік салым туралы келісім немесе карт-шот туралы келісім жасалған жағдайда ғана ашылады.
Ағымды шот- бұл банкте клиент ақшаларын болуын қамтамасыз ету жэне оларды қолдану, клиент шотына ақшалар қабылдау, клиенттің талап етуімен 3-ші түлғаға акшалай аударым жасау, 3-ші тұлғалардың талап етуімен ҚР-ң заң актілерІнде қарастырылған немесе келісім негізінде клиенттің шотынан ақшаларды аудару, клиент атынан немесе клиентке нақты ақшаларды қабылдау жэне тапсыру, сыйақыны толық көлемде жэне тэртіп бойынша төлеу, клиент талабы бойынша банкте клиент акшаларынъщ сомасы туралы мэліметтерді ұсыну сияқты операциялар орындалатьтн банктік шот туралы келісім бойынша банкте клиентке ашылатын шот. Жинақтық шот- бұл банкте:
... жалғасыСіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz