Дебат технологиясының негізгі түсінігі

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе
1.Негізгі бөлім
1.1 Дебат технологиясының негізгі түсінігі мен басты құндылықтары ... ... ... .4
1.2 Дебат технологиясын өткізудің тиімді әдісі...6
1.3 Дебат технологиясын қолдану арқылы оқушылардың коммуникативтік құзіреттілігін дамыту жолдары ... ... 10
Қортынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Шығармашылық – бүкіл тіршіліктің көзі. Адам баласының сөйлей бастағанынан бастап бүгінгі күнге дейін жеткен жетістіктері шығармашылықтың нәтижесі. Әр жаңа ұрпақ өзіне дейінгі ұрпақтың қол жеткен жетістіктерін меңгеріп, қана қоймай, өз іс - әрекетіне сол жетістіктерді жаңа жағдайға бейімдей жетілдіре отырып, барлық салада таңғажайып табыстарға қол жеткізеді. Ал бүгінгі күрделі әлеуметтік - экономикалық жаңарулар тұсында шығармашылық қабілеттер басты нысана болып, керісінше оқушыда шығармашылық қабілеттің болмауы – үлкен проблема саналып, ойландыруы тиіс.
Оқушының шығармашылық қабілеті оның ойлауы мен практикалық әрекеттері арқылы дамиды. Ойлауға үйрететін сабақтар -жаңа технологияларды қолдану сабақтары болып табылады. Мұндай сабақтарда оқушыға ерекше ахуал, мұғалім мен оқушы арасында ынтымақтастық қатынас қалыптасады. Мұғалім бұл жағдайда дайын білімді түсіндіріп қоюшы, бақылаушы емес, бағалаушы емес, танымдық іс әрекетін ұйымдастыратын ұжымдық істердің ұйытқысы. Тек осындай оқыту ғана оқушы интеллектісінің көзін ашып, шығармашылығын дамытады. Осындай оқыту технологияларының бірі – дебат технологиясы болып табылады.

Пән: Әдебиет
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

http:stud.kzreferatshow20903

Реферат

Жоспар
Кіріспе
1.Негізгі бөлім
1.1 Дебат технологиясының негізгі түсінігі мен басты құндылықтары ... ... ... .4
1.2 Дебат технологиясын өткізудің тиімді әдісі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 6
1.3 Дебат технологиясын қолдану арқылы оқушылардың коммуникативтік құзіреттілігін дамыту жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
Қортынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Шығармашылық - бүкіл тіршіліктің көзі. Адам баласының сөйлей бастағанынан бастап бүгінгі күнге дейін жеткен жетістіктері шығармашылықтың нәтижесі. Әр жаңа ұрпақ өзіне дейінгі ұрпақтың қол жеткен жетістіктерін меңгеріп, қана қоймай, өз іс - әрекетіне сол жетістіктерді жаңа жағдайға бейімдей жетілдіре отырып, барлық салада таңғажайып табыстарға қол жеткізеді. Ал бүгінгі күрделі әлеуметтік - экономикалық жаңарулар тұсында шығармашылық қабілеттер басты нысана болып, керісінше оқушыда шығармашылық қабілеттің болмауы - үлкен проблема саналып, ойландыруы тиіс.
Оқушының шығармашылық қабілеті оның ойлауы мен практикалық әрекеттері арқылы дамиды. Ойлауға үйрететін сабақтар -жаңа технологияларды қолдану сабақтары болып табылады. Мұндай сабақтарда оқушыға ерекше ахуал, мұғалім мен оқушы арасында ынтымақтастық қатынас қалыптасады. Мұғалім бұл жағдайда дайын білімді түсіндіріп қоюшы, бақылаушы емес, бағалаушы емес, танымдық іс әрекетін ұйымдастыратын ұжымдық істердің ұйытқысы. Тек осындай оқыту ғана оқушы интеллектісінің көзін ашып, шығармашылығын дамытады. Осындай оқыту технологияларының бірі - дебат технологиясы болып табылады.
Дебат - [ фр. debats - талқылау] - қандай да бір жиылыста, мәжілісте пікірталасу; жарыссөз, айтыс. Пікірсайыс дегеніміз - белгілі тақырып көлемінде арнайы ережелермен шектелген сөз жарыстыру, білім таластыру өнері. Қазіргі таңда пікірсайыстың әртүрлі форматтары бар. Олардың барлығы жаңа заман педагогикасындағы субъект - субъект принципіне негізделген. Пікірсайыс мұғалім мен оқушылар арасында, оқушы мен оқушы арасында, оқушылар топтарының арасында болуы мүмкін. Бұл технология оқушы мен мұғалім арасындағы авторитарлы стильдегі қатынасты ашық демократиялық стильде түрлендіруге мүмкіндік береді. Осындай стильдегі қарым қатынас оқушы мен мұғалімнің шығармашылыққа деген әлеуетін көтереді. Пікірсайыс технологиясы білім беруде жоғарғы жетістіктерге жетуге мүмкіндік береді. Пікірсайыс әңгіме болғалы отырған заттар жайлы белгілі бір білімнің болуын талап етеді. Аталмыш заттар жайындағы білімдер жүйелі болмаған жағдайда да пікірсайысқа түсу мүмкін емес. Осы тұрғыдан алғанда пікірсайысқа қатысушылардың белгілі бір жүйелі білімі болады. Пікірсайыс технологиясын оқу үдерісіне енгізу бүгінгі заманның талабы.

1.1 Дебат технологиясының негізгі түсінігі мен басты құндылықтары.
"Дебат" сөзі бізге Франциядан келген, ол екі қарама-қарсы көзқараста айтысуды білдіреді. Адамдар бір-бірімен келіспеуді үйренген кезден бастап айтыса бастады. Ежелгі Грецияда пікір сайыс күнде болған екен, оған философтар, саясаткерлер, қарапайым адамдар қатысқан. Ортағасырлық еуропада университеттерде шешендік өнердің курсы жүргізілген. Бірақ жастар қызметінің түрі ретінде пікірсайысу алғаш 1930 жылдары АҚШ-та пайда болды. Біз білім беретін пікірсайыс деп аталатын ойталас түрі бүкіл әлемнің: Батыс және Шығыс Еуропа, АҚШ, Жапония, Оңтүстік-Шығыс Азия, Батыс-Сібір мектептері мен университеттеріне кең таралған. Оксфорд, Кембридж, Йель, Гарвард, Сорбонна - пікірсайыс клубы жұмыс істейтін университеттердің толық тізімі емес. Қазақстанда Дебат бағдарламасы 1996 жылдан дамыды.
Дебат интеллектуалдық ойынының ерекше құрылымы, ережесі және шектеуі бар. Бейресми пікірсайысты біз күнделікті бақылаймыз. Басшы мен бағынушылар айтысады. Әр түрлі саяси париялар мүшелері айтысады. Құдайға сенушілер мен атеистер айтысады. Әр түрлі конференция өкілдері айтысады. Дүкенде, телестудияда әр түрлі мәселелер мен сұрақтар төңірегінде адамдар айтысады. Айтыс - бұл өнер. Пікірсайысшыларға жоғары интеллектуалдылық міндет болып табылады.
Мысалға, АҚШ мектептерінде пікірсайыс командасы айтулы жеңіске жетпей-ақ қатысса оқушыларға 4% қосымша рейтинг қосылады, ( бұдан жоғары 5%-ды спорт командасының капитаны және сынып президенті ғана ала алады, ал мектеп газетінде немесе рок-топта қатысу тек 3% рейтинг қосады), ал мемлекеттік немесе штаттық деңгейдегі жеңіс 22-30% рейтинг қосады. Жоғарыда көрсетілген екі сипаттама пікірсайысқа қатысудың алғышарты болып табылады, бірақ пікірсайысшыларды қосатын негізгі фактор - ол ойынның өзі, мысалы белгілі бір ерекше жағдайда бірге болу сезімі, басқа әлемнен бөлек және ерекше нормада, маңызды нәрсемен айналысу, бұл сезім әсері ойыншылардың бойында нақты ойынның шеңберінен тыс уақытта да сақталады. Пікірсайыс - табыс кілті ретінде қарастырылады.
Берілген бағдарлама әлеуметтік-белсенді тұлғаны қалыптастыруға, оқушыларды қоғамдық өмірге саналы түрде және белсенді қатыса алуға, өз көзқарасын қалыптастыруға және дәлелдеуге жаттықтырады. Ол шыдамдылықты және әр түрлі идеялар мен көзқарастарға сыйластықты өрістетеді, қазіргі заманғы жеке тұлға үшін маңызды қасиет - шыдамдылықты қалыптастыруға жағдай жасайды, коммуникативтік қабілетті дамуда маңызды рөл атқарады. Пікірсайыс - бұл көңілді, ойын-сауық интеллектуалды ойын, келешек қоғам көшбасшылары - белсенді жастар үшін жарқын болашақ. Пікірсайыс өркениетті демократиялық қоғамда қажетті жауапты шешім қабылдауға,тәуелсіздікке және басқа да дағдыларға шыңдайды.
Пікірсайыс құндылықтары:
1. Пікірсайыс технологиясынын мақсаты.
А)Дағды мен іскерлік:
Б)сыни тұрғыдан ойлауды дамыту проблеманы жан-жақты қарастыру ойды логикалық құру
В)талқыланатын сұрақтың мәнін ұғыну өз ұстанымын дәлелдеу
2. Мүмкіндіктері.
А)әр түрлі деңгейдігі ( қалалық, облыстық, республикалық, халықаралық) жарыстарға қатысу. Субъектілер арасында мәлімет алмасуды қамтамасыз ету. Білім беруді мақсатты, саналы түрде ұйымдастыру. Білімді жүйелі түрде пайдалануды үйрету.
Б)басқа қалалардағы және елдердегі өз жасындағы жастармен қарым-қатынас орнату. Мәселенің жан-жакты сырларын ашу. Мәселенін негізін, түйінін аныктау. Сын түрғысынан ойлауды үйрету.
В)саяси сауаттылықтың және білімдарлықтың деңгейін көтеру ой өрісін кеңейту. Субъектілер арасында мәлімет алмасуды қамтамасыз ету. Білім беруді мақсатты, саналы түрде ұйымдастыру. Білімді жүйелі түрде пайдалануды үйрету. Шығармашылық кабілетін ашу. Логикалық ой-өрісін дамыту. Сөйлеу мәнерін дамыту. Ғылыми ізденіске баулу.
3. Қолдануы.
сұхбаттасу (жұмысқа тұру, халқаралық қорлардың грантын және стипендиясын алуға конкурсқа қатысу және т.б.) семинарларда, симпозиумдарда, дөңгелек үстелде, ғылыми конференцияларда, теледидарда сөз сөйлеу. рефераттарды және бітіру жұмыстарын, ғылыми және әлеуметтік-мәнді жобаларды қорғау жастар саясаты саласындағы жұмыс. Окушыларды жан-жағынан сын көзбен карап, орын алып жаткан кубылыстарға өзіндік баға беруге,, айналасындагы адамдармен еркін карым-қатынас орнатып, жалпы коғам өміріне белсенді араласуға тарту.

1.2 Дебат технологиясын өткізудің тиімді әдісі.
Бүгінде пікірсайыс жаңашыл педагогикалық технология ретінде оқыту мен тәрбиелеудің түрлері мен әдістері, оқыту моделі сипатында ғылыми зерттеулер мен әдістемелік құралдарда қаралып жүр. Сондықтан пікірсайыс оқыту мен тәрбиелеу әдісі ретінде анағұрлым кең дидактикалық санатқа, яғни, педагогикалық технологияға жатады. Пікірсайыста тақырыпты оқушыларға алдын-ала хабарлап білдіру, білдірмеу тақырыптың ауқымдылығына, көлеміне байланысты. Егер тақырып ауқымды болса, мұғалім оны алдын ала хабарлап, пайдаланатын әдебиеттерді, қосымша материалдардың тізімін, бетіне дейін көрсетіп береді. Сонымен бірге, қандай мәселеге баса назар аудару керектігін де айтып, жөн сілтейді.
Барлығымызға белгілі пікірсайыс қарама-қайшы көзқарастың қақтығысын қамтамасыз ететін қатаң ережелер бойынша жүргізіледі. Мұнда тақырыбы бар 3 адамнан 2 топ қатысады. Әуелі қатысушыларға жеребе бойынша немесе келісім бойынша ұстанымдар белгіленеді: растау немесе теріске шығару. Бір топ берілген тақырыпты қорғап, дәлелдеуі тиіс, яғни оны жақтаушы топ деп атайды. Ал, екінші топ жақтаушыларға қарсы шығып, олардың пікіріне кереғар тұжырым айтуы тиіс. Сонан соң пікірсайыс белгіленген регламент бойынша өтеді. Ең негізгісі - әр топ өздері тақырыпқа сай критерийін құрып, оны қорғайды. Тек сөзбен емес, түрлі дәлел-фактілер келтіре отырып, оларды қай әдебиет, қай ақпараттық құралдан алғаны айтылуы тиіс. Әр топтың спикерлері бейтарап төрешіні өздерінің көзқарасының мейлінше дұрыс екендігін сөндіруге тырысады. Бұл жерде олар тек сөз сөйлеп қана қоймай, басқа жақтың дәлелдерін таластырып, өз ұстанымдарын қарсыластар көзқарасымен салыстырады. Раунд барысында сөз сөйлеген спикерлерге қарама-қарсы сұрақ-жауап өткізіледі. Қарама-қарсы сұрақ қарсыластар дәйектеріне анықтық енгізу, олардың пікірлеріндегі олқылықты анықтау мақсатында қойылады. Пікірсайыс кезеңі ойынды талдау және төрелік шешім қабылдау, яғни жеңімпаз топты анықтаумен аяқталады.
Қазіргі таңда, мектеп қабырғасында әдебиет пәні бойынша, көркем шығарма кейіпкерлеріне дебат әдісі арқылы баға беруге болады. Әсіресе, жағымсыз кейіпкерлерге талдау жасағанда, жақтаушы, даттаушы бола отырып, ол бейненің жағымды жақтарын да анықтауға болады. Мысалы: Абай жолы роман-эпопеясындағы Құнанбай, Қалқаман-Мамыр поэмасындағы Көкенай, Махамбет Өтемісұлының өмірінде орын алған Жәңгір хан, т. б. Оқушы өз пікірін дәлелдеу үшін көркем шығарманы, деректерді майда деталь-штрихтарына дейін қалдырмай оқиды. Баспасөз материалдарынан, басқа көркем әдебиеттерден көбірек іздене отырып, зерттеулер, салыстырулар жүргізеді. Тарих пәні бойынша да ауқымы кең тақырыптарды ала отырып дебат жүргізуге болады. Бұл оқушының өз бетінше ізденуіне, өз бетінше өз пікірін қалыптастыра алуына жәрдем етеді.
Дебат әдісін әр сабақ сайын болмаса да жиі қолданған жөн. Бірақ, үнемі көрініп жүретін белсенді оқушылармен шектеліп қалмау керек. Яғни, сыныптағы барлық оқушы түгел қатысқаны жөн. Дебат білімділікті, шешендікті, тіл байлығын, тапқырлықты қажет ететін әдіс болғандықтан, сыныптағы білім деңгейі төмен оқушыларды пікірсайысқа түсіру көп қиындық келтіреді. Олар өз-өздеріне сенімсіздіктің, сөзге шорқақтығының әсерінен бұл әдісті тез игере қоймауы мүмкін. Қазіргі таңда қалалық мектептерде жастардың көбісі өз тілінде емес, өзге тілдерде шорқақтап жатады. Өз тілінде жетік білмей, өзге тілдерде сөйлеу, әрине, туған тілімізге, өз тіліне келтірілген зиян. Сондықтан мектеп қабырғасында ұстаздар, жас мамандар тілімізді, жастардың тілін байыту үшін оқушыларымызды жүйелі сөйлеуге, өз көзқарасын ашық айтуға, білімін жетілдіруге, қоғамда болып жатқан мәселелерге сын көзбен қарауға үлкен септігін тигізетін осындай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.