Сүйекті балықтар

Жоспар
Кіріспе

1 Сүйекті балықтар (лат. Osteichthyes)
2 Сүйекті балықтарда ерекше мүше

Сүйекті балықтар (лат. Osteichthyes) — омыртқалы жануарлар класы, қазіргі заманда балықтардың ең түрге бай тобы. Дене ұзындығы 0,7-1,1 см, ден 5-7 м дейін, салмағы 1,5 т жетеді. Ішкі қаңқасы сүйектенген. Әрдайым тері сүйектері болады. Қабыршақтары әртүрлі: ганоидтық, космоидтық немесе сүйекті, (цикпоидтық, немесе ктеноидтық). Желбезектері қоршаулармен бөлінбеген. Кейбір түрлердің торсылдағы жойылған. Ұрықтану сыртқы ортада өтеді, кейбір түрлері тірі табатындар. Тұщы су және теңіз балықтарының қысымды реттеуі әртүрлі: тұщы су балықтары артық суды желбезек және тері арқылы шығарады, ал теңіз балықтары, бүйрек және желбезек арқылы. 2 класс тармағы бар: қалаққанаттылар және сәулеқанаттылар, (қазіргі заман балықтарының негізгі бөлігі).
Сүйекті балықтардың қазіргі кезде 20 000-нан астам түрлері бар. Дене пішіндері де түрліше. Денесі бас, тұлға және құйрық бөлімдеріне бөлінген. Сүйекті балықтардың терісі жалпақ әрі ірі қабыршақтармен қашаған. Қабыршақтарында ағаш діңіндегі жылдық сақиналарға ұқсас сызықтар бар. Осы сызықтарға қарап, балықтың жасын ажыратуға болады. Сүйекті балықтардың қаңқасында сүйектер өте көп. Олардың қаңқа бөлімдері шеміршекті балықтардың қаңқа бөлімдеріне ұқсас. Сүйекті балықтардың желбезектерінің сырты сүйекті желбезек қақпағымен жабылған. Сүйекті балықтардың көпшілігінің аузы бас бөлімінің алдыңғы тұсында орналасады. Жақсүйектерде және т.б. сүйектерде де тістері бар. Ал тұқы балықтарының желбезек доғаларында жұтқыншақ тістері де болады. Ауыз қуысына көлемді жұтқыншақ жалғасады. Қысқа өңеші қарынмен жалғасқан. Қоректік заттарға байланысты қарынның көлемі мен пішіні әр түрлі. Жыртқыш балықтардың (алабұға, шортан) қарны үлкен әрі созылғыш. Қарыннан аш ішек басталады. Сүйекті балықтардың ішегі едәуір ұзын. Кейбір балықтарда аш ішек пен тоқ ішектің түйіскен жерінде ұсақ тұйық өскіндер болады. Олар ішектің ішкі сіңіру бетін үлғайтады. Тік ішек аналь тесігімен аяқталады. Бауырлық, үйқыбездің өзектері аш ішектің алдыңғы бөлігіне ашылады. Бауыр улы заттар мен зиянды өкімдерді зарарсыздандыруға қатысады.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Реферат

Тақырыбы: Сүйекті балықтар

Орындаған:Төлеген А.К

Тексерген: Шакиржанова И.С

Сүйекті балықтар (лат. Osteichthyes) — омыртқалы жануарлар класы, қазіргі
заманда балықтардың ең түрге бай тобы. Дене ұзындығы 0,7-1,1 см, ден 5-7 м
дейін, салмағы 1,5 т жетеді. Ішкі қаңқасы сүйектенген. Әрдайым тері
сүйектері болады. Қабыршақтары әртүрлі: ганоидтық, космоидтық немесе
сүйекті, (цикпоидтық, немесе ктеноидтық). Желбезектері қоршаулармен
бөлінбеген. Кейбір түрлердің торсылдағы жойылған. Ұрықтану сыртқы ортада
өтеді, кейбір түрлері тірі табатындар. Тұщы су және теңіз балықтарының
қысымды реттеуі әртүрлі: тұщы су балықтары артық суды желбезек және тері
арқылы шығарады, ал теңіз балықтары, бүйрек және желбезек арқылы. 2 класс
тармағы бар: қалаққанаттылар және сәулеқанаттылар, (қазіргі заман
балықтарының негізгі бөлігі).
Сүйекті балықтардың қазіргі кезде 20 000-нан астам түрлері бар. Дене
пішіндері де түрліше. Денесі бас, тұлға және құйрық бөлімдеріне бөлінген.
Сүйекті балықтардың терісі жалпақ әрі ірі қабыршақтармен қашаған.
Қабыршақтарында ағаш діңіндегі жылдық сақиналарға ұқсас сызықтар бар. Осы
сызықтарға қарап, балықтың жасын ажыратуға болады. Сүйекті балықтардың
қаңқасында сүйектер өте көп. Олардың қаңқа бөлімдері шеміршекті балықтардың
қаңқа бөлімдеріне ұқсас. Сүйекті балықтардың желбезектерінің сырты сүйекті
желбезек қақпағымен жабылған. Сүйекті балықтардың көпшілігінің аузы бас
бөлімінің алдыңғы тұсында орналасады. Жақсүйектерде және т.б. сүйектерде де
тістері бар. Ал тұқы балықтарының желбезек доғаларында жұтқыншақ тістері де
болады. Ауыз қуысына көлемді жұтқыншақ жалғасады. Қысқа өңеші қарынмен
жалғасқан. Қоректік заттарға байланысты қарынның көлемі мен пішіні әр
түрлі. Жыртқыш балықтардың (алабұға, шортан) қарны үлкен әрі созылғыш.
Қарыннан аш ішек басталады. Сүйекті балықтардың ішегі едәуір ұзын. Кейбір
балықтарда аш ішек пен тоқ ішектің түйіскен жерінде ұсақ тұйық өскіндер
болады. Олар ішектің ішкі сіңіру бетін үлғайтады. Тік ішек аналь тесігімен
аяқталады. Бауырлық, үйқыбездің өзектері аш ішектің алдыңғы бөлігіне
ашылады. Бауыр улы заттар мен зиянды өкімдерді зарарсыздандыруға қатысады.
Сүйекті балықтарда ерекше мүше - торсылдақ болады. Іші ауаға толы торсылдақ
ұрықтың даму кезеңінде ішектен бөлінеді. Ол балықтың дене салмағын
өзгертіп, судың түрлі қабаттарына өтуіне жағдай жасайды. Торсылдақ кейбір
балықтарда тыныс алуға, дыбыс шығаруға қатысады. Су түбінде тіршілік етуге
бейімделген сүйекті балықтарда торсылдақ болмайды. Сүйекті балықтар
желбезектерінің сыртында сүйекті желбезек қақпағы болады. Желбезек
шашақтары бірден сүйекті желбезек доғаларына бекіген. Сүйекті балықтардың
терілі желбезекаралық пердесі болмайды. Тынысалуы желбезек қақпағының
қозғалуына тікелей байланысты. Сүйекті балықтардың қантарату жүйесі
теміршекті балықтарға ұқсас. Қарыншаның қабырғасы құлақшадан қалың, одан
құрсақ қолқа қантамыры басталады. Сүйекті балықтарда да екі бүйрек, екі
несепағар өзек болады. Оларда алғашрет зәрдің уақытша сақталатын мүшесі -
қуық пайда болған. Зәр шығаратын тесік те сыртқа жеке ашылады. Сүйекті
балықтар миының қүрылысы темір шекті балықтардың миымен салыстырғанда
қарапайым әрі кіші. Алдыңғы ми - шағын, екі ми сыңарына бөлінбеген. Ортаңғы
ми мен мишығының көлемі үлкендеу. Көзінің құрылысы шеміршекті балықтарға
ұқсас. Есту мүшесі де тек ішкі құлақтан тұрады. Балықтар бірімен-бірі
түрліше дыбыстар шығару арқылы байланыс жасайды. Дыбыстарды қабылдайтын;
балықтар тіршілігінде маңызы зор. Бұлардың иіс, дәм сезуі, бүйір сызығы
шеміршекті балықтарға ұқсас. Балықтарда дара жынысты, қосжыныстылық сирек
кездеседі. Тек теңіз алабұғасы ғана қосжынысты. Аталықтарының да,
аналықтарының да екі-екіден жыныс бездері бар. Аталық безден бөлінген
сұйықтық шовал деп аталады. Оның құрамында өте көп мөлшерде аталық жыныс
жасушасы - сперматозоидтар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.