Доссор кен орнын электрмен қамсыздандырудың ең қолайлы әдісі

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 46 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Электрофикация нарықтық экономиканың негізі болын табылады. Халықшаруашылығында маңызды орын алады. Қазіргі таңда мұнай-газ шаруашылығының 70 % астам механизмі электр жетегемен жұмыс істейді. Электр энергиясын жылдық тұтыну әр жыл сайын 5-7%-ке көтеріледі.

Мұнай-газ шаруашылығының ерекшелігіне байланысты электрмен қамсыздандыру схемелеры және онда қолданатын электр құрылғылыры энергетикалық және технико - экономикалық параметрлерге сай келуі қажет. Бұл жағдайлар кен орындарының мемлекетті тарату желілерінен алшақтығымен нысаналардың шашыранқы орналасуымен қиындай түседі. Сондықтан мемлекеттік желілерден алшақ орналасқан кен орындарында альтернативті қорек көзін пайдыланған тиімді болып келеді.

Электрлік энергия тұтынушыларының өз спецификалық ерекшеліктері болады, осыған байланысты электрмен жабдықтауға төмендегідей талаптар қойылады: қорек көзінің сенімділігі, электр энергиясының сапасы, жекелеген элементерді сақтау және қорғау. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жабдықтау жүйесін жобалап жасау және қолдануда технико-экономикалық жағынан дұрыс кернеуді таңдау, электрлік жүктемені анықтау, қосалқы трансформаторлардың қуатын және санын, олардың сақтандырғыштарын, кернеуді реттеу тәсілдерін және реактивті қуаты қалпына келтіру жүйесін таңдау қажет.

Мұнай-газ шарушылығында, басқа салада қолданатын электрмен қамсыздау схемаларып пайдалану сәйкес келмейді сондықтан кен орандарын электрмен қамсыздандыру кезінде оңтайлы әдісті таңда, шығындар неғұрлым аз болуы қажет.

Батыс аудан. Ақтөбе, Атырау, Батыс-Қазақстан және Маңғыстау облыстары кіреді, ол Ресейдің энергетикалық жүйесімен тығыз байланыста. Қазақстанның энергетикалық жүйесінің басқа да ерекшелігі біріккен, оперативті диспетчерлік басқармасының көлденең ұйымдастырылған жүйесі болып табылады. Электроэнергияны өндірудегі құрама әдісі үлкен үлеспен де сипатталады (ЖЭО-ның энерго көзінің құрылымын пайдалану, оны электрлік және жылу энергиясын өндіреді) . Бұнымен қоса, көпшілік Қазақстандық электростанциялардың қондырғылары істен шығуы (орташа істен шыққан қондырғылардың қуаты 58, 5%) оның жұмысының есептік ресурсынан асып түсетіні алаңдатады. 2030 жылға дейінгі электроэнергетиканы дамыту бағдарламасы (1999 жылғы 9cәуірдегі № 384 бойынша Қазақстан Республикасының Басқармасының Бұйрығымен бекітілген) . Жаңартуды және электрожелілі шаруашылықты қажет етеді, бұл электрмен тасымалдау кернеуінде 0, 4-6/10-35-110-220-500 және 1150 кВ болады, жалпы ұзақтығы 454706, 5 км. Қазіргі таңда 8, 8% жүйе құрайтын электр тасымалдау желі кернеуі 220-500 кВ пайдалану талабына сай келмейді және шұғыл жұмысты қажет етеді.

1 ЖАЛПЫ БӨЛІМ

1. 1 Мұнай-газ шаруашылығының технологиясы

Мұнай-газды жер астынан шығару процесі үш этаптан тұрады.

Бірінші этап - мұнай және газды пластан сұңғұламаға қарай қозғалысы, ол жасанды түрде пластаға және ұңғыма забойындағы қысымның әр түрлі болуы арқылы жүзеге асады. Бұл процесс мұнай-газ кен орындарын өңдеу деп аталады.

Екінші этап - мұнай мен газдың ұңға зобойынан жоғардағы саласына дейін қозғалысы. Бұл процесс газ және мұнай скважиналарын эксплуатациялау деп аталады.

Үшінші этап - ұңғымадағы өнімдерді жинап және мұнай мен газды тасымалдауға дайындау. Бұл этаптар кезінде мұнай және онымен бірге шығатын газ және су жиналып оларды мұнайдан бөледі; су кейін суды пласттағы қысымды сақтап тұру үшін кейін құйылады, газ тұтынушыларға таратылады.

Скважинадан мұнай және газ өнімдерін шығару келесі топтардан тұрады:

Фонтанды, бұл жағдай кезінде мұнай ұңғымадан өздігінен шығады.
Сораптар арқылы - бұл әдіс сорап көмегімен мұнай-газды шығару

Мұнай-газды шығару әдісі пласттық қысымға және пласттың шөгу тереңдігіне байланысты таңдалады.

Фонтанды әдіс пластық қысым жоғары болған жағдайда қолданады. Бұл әдіс кезінде фонтандап атқылап, сорапты-компрессорлы тұрбалар арқылы жоғары көтеріледі. Фонтандаудың ең басты шарты қысымның көп болуы.

Компрессорлы әдіс кезінде, пласттағы мұнай қысылған газ арқылы жоғары көтеріледі.

Ұңғымаға газды айдау үшін арнайы газлифыйлі компрессорлы станция пайдаланылады.

Мұнай-газ кен орындарын компрессорлы эксплуатациясының келесідей арты-қилылығы бар.

Тез тозатын және қозғалмалы бөліктердің аздығы;
Ұңғыма дебитін реттеудің қарапайымдылығы. Бірақ бұл әдістің кемшілігі де бар.
Қуаты компрессорлы станцияларды салудағы капиталдық шығындардың жоғары болуы.
Газлифті көтергіштің және «компрессор-ұңғыма» жүйесінің ПЭК-нің төмендігі.

Сорапты әдіс кезінде, скважинадан мұнай жоғарға штангілі және штангісіз сорап арқылы жүзеге асады.

Штангілі сорап арнайы конструкциялы плунжерлі сораптан жасалынады, оның жетегі жер бетіндегі штангі арқылы жүзеге асады.

Сораптың төменгі бөлігінде сорушы клапан орналастырады, плужергі сорап басушы клапанмен қамтамасыздандырылған, ол сорапты штангіге ілінеді.

Штангісіз сорап арқылы мұнайды алу кезінде: ұңғымаға электрлі ортаға тартқыш сорап түсіріледі. Оның құрамында ортаға тартқыш көпсатылы сораптан, түсіргіш электрқозғалтқыштан, көтергіш тұрбадан, арнайы кабельдерден кіреді.

Соңғы уақытта штангілі сорап жетегіне қысқа тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыш қолданылады. Қозғалтқыш жабық жасалынады оның сериясы АОПГ және моменті жоғарлатылған болып орындалады. М _n /М _н =1, 8 2. Бұл қозғаотқыштың айналу жылдамдығы синхронды 1500 айн/мин, ПЭК-ті және соsφ жоғары, салмағы төмен.

Тербеліс-станоктарын тербелу санын реттеу үшін синхронды қозғалтқыштардың айналу жиілігін тантық реттеуге, муристорлық түрлендіргіштердің дамуы өте жоғары ықпал жасады. Жартылай өткішгіштер арқылы жиілікті, кернеуді реттеу, кең қолданыста жүруде.

Мұнайда жинау және тасымалдау.

Бүгінгі күні жинаудың және тасымалдаудың келесі жүйелері бар: өздігінен ағатын екі құбырлы, жоғары қысымды бір құбырлы және қысымды.

Өздігінен ағатын қысымды бір құбырлы әдіспе ұңғыма өнімдері 0, 6МПО қысымды бөлініп, бөліген газ өзінің қысымы мен копрессорлы станцияға немесе тұтынушыға бірден жіберіліп, ал сұйық бөлігі сүзілудің екінші сатысына жіберіледі. Мұнай мен газ өзіндік ағынмен орталық жинау пунктіне жіберіледі, кейін сорап арқылы орталық жинау резервуар паркіне жіберіледі.

Сұйықтықтың өзіндік ағуы арқылы оны тасымалдауға кететін электр энергия шығындары үнемделеді. Бірақ бұл жүйенің бірнеше кемшілігі бар:

Құбырларға газдың жиналуына байланысты мұнайды терең дегазациялау қажет.
Мұнайдың қозғалуы төмендігінен құбырлар парафинденіп, жіберу көлемі азаяды. Сондықтан мұнайды жинаудың және тасымалдаудың бұл әдісі ескірген кен орындарында пайдаланылады.

Жоғары қысымды бір құбырлы жинау әдісі Грозныйдың мұнай институтында жобаланған. Оның ерекшелігі ұңғымадан шыққан өнімді ондаған километрге жоғары қысым арқылы (6. 7 МПа) тасымалданады.

Бір тұрбалы жоғары қысымды әдіс учаскелік жинау пунктін пайдаланусыз тікелей, сүзу операциясын бірден орталық жинау паркінде іске асыруға мүмкіндік береді. Осыған байланысты технологиялық құрылғылардың максималды концетрациясы қолданылады, жинау пунктерін үлкейтілуі, мұнай жинау желілеріндегі метал көлемі азаяды, кен-орын төңірегіндегі сораптық және компрессорлық станциялардың салу қажетсіздігі, кен орнының бастап өңделуінен бастап ілеспе газды бөліп алу жүреді.

Жоғары қысымды бір құбырлы жүйе тек пласттық қысым жоғары кен орындарында пайдаланылады.

Екпінді жинау жүйесі мұнай мен газды бір құбыр арқылы сүзгілеу станциясына жеткізу үшін, ұңғымадан станцияға дейін 7км аспау қажет, және газға қаныққан мұнайды орталық жинау пунктіне тасымалдауға пайдаланады. (ара қашықтық 100км және жоғары) .

Ұңғыма өнімдері қысу сораптық станция ауданы айдалып, 0, 6. . 0, 8МПа қысыма 1-сүзуде газ бөлініп кейін газ өңдеу зауытына жіберіледі. Кейін мұнай қалған газдың аз концентрациямен орталық жинау пунктіне жіберіліп сүзудің 2-ші сатысында мұнай мен газды толық айырады. Бөлінген газ- сызданған мұнай өз ағынымен шикізаттық резервуарға жіберіледі.

Екпінді жинау әдісі металшығындарды азайтып, капиталды шығындарды азайтады.

Мұнайды өндірістік дайындау.

Мұнай ұңғымалардан шығырылған өнім құрамында ілеспе газ, су, құмдар болады. Бұл күйінде мұнайды құбырлармен тасымалдауға болады, біріншіден су-ол балласт, оларды айдау пайда әкелмейді, екіншіден су, мұнай, газды бірге айдау қысымның жоғарлауы көп болады.

Мұнайды өндірістік дайындаудың мақсаты мұнайды, газсыздандыру, сусыздандыру, тұзсыздандыру және стабилизациялау болып табылады.

Мұнай, газ өндірісінде электрмен қамтамасыз ету, жергілікті энергосистемадан немесе өзіндік электр станциялардан жүреді.

Көп жағдайда үлкен қуатты қондырғылар, насостық станция, айдау насостары, жергілікті энергосистемадан қоректенеді.

Кен орындарында электрмен қамтамасыздандыру өзіндік ерекшеліктері бар. Ең басты ерекшеліктері орналауына байланысты энергожүйеден алыстығы, үнемі схемалардың өзгеріп тұруы, басқа салажа қолданылатын сұлбаларды қолдануға келмейді. Егер басқа салаларда электрмен қамтамасыздандыру мемлекеттік электр тарату желісінен алынып оны оптималды нұсқасын қарау кезінде тек жүйенің элементтеріне қаралады. Мысалы, кернеудің қандай мәнін алу, ЭТЖ сымдарының қимасын таңдау.

Орталықтандырған жүйеден электрмен қамсыздандыруда 10кВ кернеумен тарату тиімді. 6кВ кернеуді тарату пайдалы. Қазіргі таңда 660В электр қоздырғыштары кең қолданыс табылуда, бұл қозғалтқыштардың қуаты 630кВт дейін жетеді.

Электрмен қамтамасыздандырудың экономика-техникалық жағынан аудандық энергожүйеден қоректендірген тиімді. Бұл жағдайда өзіндік подстанцияны салу және оны отынмен қамтамасыз ету қажет емес.

Практикада көрсеткендей егер кен орныны өзіндік подстанция болыған жағдайда да аудандық энерго жүйені тартып әкелу кезінде энергия құны арзандайды. Аудандық подстанциядан энергия тарату жоғары кернеуде 35; 10; 6кВ - пен, ал төменгі кернеуді тарату 0, 38; 0, 22кВ таратады. Қазіргі таңдағы электр энергияны тарту үш сатылы жүйемен таратады. 100/35/10/0, 38кВ

2 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

2. 1 Трансфортаторлық қосалқыстанцияның қуатын есептеу

Трансформаторлық қосалқыстанцияның қуатын есептеудің бірнеше әдісі бар:

Тәуліктік жүктеме графигінен.
Сұраныс коэффициенті бойынша.
Меншікті электр энергия шығыны бойынша: мұнай-газ кен орындарында ең көп тарағаны есептелген қуаты және сұраныс коэффициенті бойынша есептеу.

Номиналды немесе есептелген электр қабылдағыштар қуаты алдын-ала белгілі және электрлік жүктемені есептеуге жеңіл.

Бір типті электр қабылдағыштардың сұраныс коэффициенті келесі формуламен анықталады:

, (2. 1)

мұндағы:

κ - жүктеліну коэффициенті;

κ - бір мезгілдік коэффициент;

η _n және η _с - энергия қабылдағыштар мен желі

ПЭК η _с = 0, 9 - 0, 95

Бірдей электро қабылдағыштардың қуатын және сұраныс коэффициентін біліп, әр топтың активті және реактивті қуатын анықтаймыз.

(2. 2)

ΣР _уст - бірдей электро қабылдағыштар қуаты.

(2. 3)

Есептелген активті қуат қосындысы.

Реактивтік қуат.

Есептелген реактивті қуат

Қосалқыстанция қуат коэффициенті арқылы анықталады.

Күштік трансфортатор қуаты.

Қалған тұтынушылар үшін қосалқы станцияларға күштік трансфорды таңдау және есептеу осы көрсетілген форма бойнша жүреді(кесте. 1) .

№10, 1 ұңғымалар тобына ТМ-40/6-10 трансформаторын таңдаймыз оның негізгі көрсеткіші:

Р= 40кВт, U _жк =10кВ, U _тк = 0, 4кВ, Р _хх = 1804Вт, Р _кз = 880Вт, U _кз = 4, 5% I _хх = 3, 0%, m=470кг.

№3. Ұңғымалар тобына ТМ 100/6-10 трансформаторын таңдаймыз оның негізгі көрсеткіші: Р=100кВт, U _жк =10кВ, U _тк = 0, 4кВ, Р _хх = 365Вт, Р _кз =1970Вт, U _кз = 4, 5% I _бж =2, 6%, m=715кг.

1Кесте

Трансформаторлық қосалқы станцияның есептік мәндері

Руст

кВт,

κ _cп

соsφ

P _pас

_кВт,

Q _pас

_кВАр,

Σр _р

_кВт,

ΣQ _p

_кВАр,

_рас

S _тр

_кВА,

РусткВт,: 20

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 14

QpаскВАр,: 10, 5

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 30

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 21

PpаскВт,: 15, 75

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 35

κcп: 26, 75

соsφ: 0, 764

: 39, 3

: 2

РусткВт,: 14

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 9, 8

QpаскВАр,: 7, 35

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 20

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 14

PpаскВт,: 10, 5

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 30

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 21

PpаскВт,: 15, 75

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 10

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 7

PpаскВт,: 5, 25

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 15

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 10, 6

PpаскВт,: 7, 8

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 62, 4

κcп: 46, 72

соsφ: 0, 748

: 55, 4

: 3

РусткВт,: 50

κcп: 0, 35

соsφ: 0, 4

: 0, 4

PpаскВт,: 17, 5

QpаскВАр,: 7

ΣрркВт,:

ΣQpкВАр,:

рас:

SтркВА,:

: 25

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 17, 5

PpаскВт,: 13, 3

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 20*2

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 14

PpаскВт,: 10, 5

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 10*5

РусткВт,: -

κcп: -

соsφ: -

: 7

PpаскВт,: 5, 25

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 98

κcп: 67, 55

соsφ: 0, 62

: 87, 1

: 4

РусткВт,: 30

κcп: 0, 35

соsφ: 0, 4

: 0, 4

PpаскВт,: 10, 5

QpаскВАр,: 4, 2

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 20

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 14

PpаскВт,: 10, 5

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 15

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 10, 5

PpаскВт,: 7, 87

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 10*3

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 7

PpаскВт,: 5, 25

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 56

κcп: 38, 32

соsφ: 0, 684

: 49, 7

: 5

РусткВт,: 350

κcп: 0, 35

соsφ: 0, 4

: 0, 4

PpаскВт,: 122, 5

QpаскВАр,: 49

ΣрркВт,:

ΣQpкВАр,:

рас:

SтркВА,:

: 300

РусткВт,: 0, 35

κcп: 0, 4

соsφ: 0, 4

: 105

PpаскВт,: 42

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 50

РусткВт,: 0, 35

κcп: 0, 4

соsφ: 0, 4

: 17, 5

PpаскВт,: 7

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 245

κcп: 98

соsφ: 0, 4

: 217, 7

: 6

РусткВт,: 30*2

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 21

QpаскВАр,: 15, 75

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 15

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 10, 5

PpаскВт,: 7, 87

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 10

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 7

PpаскВт,: 5, 25

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

РусткВт,:

κcп:

соsφ:

PpаскВт,:

QpаскВАр,:

ΣрркВт,:

ΣQpкВАр,:

рас:

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 59, 2

κcп: 44, 62

соsφ: 0, 749

: 25, 6

: 7

РусткВт,: 20

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 14

QpаскВАр,: 10, 5

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 15

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 10, 5

PpаскВт,: 7, 87

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 10*5

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 7

PpаскВт,: 5, 25

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 59, 5

κcп: 44, 62

соsφ: 0, 749

: 52, 6

: 8

РусткВт,: 30*2

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 21

QpаскВАр,: 15, 75

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 15

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 10, 5

PpаскВт,: 7, 87

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 10

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 7

PpаскВт,: 5, 25

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 59, 2

κcп: 44, 62

соsφ: 0, 753

: 47, 7

: 9

РусткВт,: 30*2

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 21

QpаскВАр,: 15, 75

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 25

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 10, 5

PpаскВт,: 13, 3

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: 20

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 7

PpаскВт,: 10, 5

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 59, 5

κcп: 55, 3

соsφ: 0, 9

: 52, 0

: 10

РусткВт,: 55

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 38, 5

QpаскВАр,: 28, 8

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 38, 5

κcп: 28, 8

соsφ: 0, 75

: 34, 2

: 11

РусткВт,: 15

κcп: 0, 7

соsφ: 0, 8

: 0, 75

PpаскВт,: 10, 5

QpаскВАр,: 7, 87

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

SтркВА,: -

: 15

РусткВт,: 0, 7

κcп: 0, 8

соsφ: 0, 75

: 10, 5

PpаскВт,: 7, 87

QpаскВАр,: -

ΣрркВт,: -

ΣQpкВАр,: -

рас: -

: Жалпы суммасы

РусткВт,: 21

κcп: 15, 74

соsφ: 0, 749

: 18, 6

№2; 4; 6; 7; 8; 9; ұңғымалар тобына ТМ-63/6-10 трансформаторын таңдаймыз: Р=63кВт, U _жк =10кВ, U _тк =0, 4кВ, Р _хх =256Вт, Р _кз =1280Вт, U _кз =4, 5%, I _бж =2, 8%, m=600кг.

№5. тұтынушылар тобына ТМ 250/6-10 трансформаторын таңдаймыз, оның негізгікөрсеткіші: Р=250кВт, U _жк =10В, U _тк =0, 4кВ, Р _хх =780Вт, Р _кз =3700Вт, U _кз = 4, 5% I _бж = 2, 3%, m=1300кг.

№11. ұңғамалар тобына ТМ 25/6-10 трансформаторын таңдаймыз, оның негізгі көрсеткіші: Р=250кВт, U _жк =10кВ, U _тк =0, 4кВ, Р _хх =125Вт, Р _кз =600Вт, U _кз =4, 5% I _бж = 3, 2%, m=365кг.

2. 2 Сыртқы электрмен жабдықтау желісін жобалау

Сыртқы электр желісі көп жағдайда әуе желілерімен таратылады.

Электр тарату жілісі дегеніміз - электр энергияны тарату құрылғысын айтады. қосалқыстанция және электр тарату сымдар жиынтығын электрлік желі деп айтады. Электр желілері тоқ түріне кернеу деңгейіне, тартылу жолдарына қарай бөлінеді.

Әуе желілерінің сымдары бір сымды және көп сымды болады. Бір сымды желілер тек төменгі кернеуді таратуға арналған. Сымдар материалына қарай алюмин болып мыс болады.

Мұнай-газ кен орындарында көп сымды алюминий сымдары қолданады. Оның маркасы А-16, А-25, А-35, А-70, А-95. мыс сымдары сирек кездеседі, олардың маркасы М-6, М-10, М-16, М-25, М-35, М-70, М-95, М-120, мұндағы сандар сымдардың көлденең қимасы көрсетілген мм ² .

Тіреулер сымдарды жерден қашықтықта ұстап тұрады. Түріне байланысты тіреулер: анкерлі, сымдарды қатты ұстап тұру үшін 15-20 аралық тіреуден кейін орнатылады. Аралық тіреулер сымды жерден көтеріп тұру үшін қолданылады.

Мұнай-газ шаруашылығында ағаш тіреулер қолданылады. Оның негізгі элементі ағаш тіреудің диаметрі 14см аз болмауы қажет. Ағаш тіреулер тіке және шіріген жері болмау қажет.

Ағаш тіреудің эксплутациясын ұзарту үшін антисептикпен өңделеді. Тіреулерге түбіне темірбетон құйылады, ол жерге көміледі.

Конструкциясына байланысты бір тіреулі А және П түрлі болады. Бір тіреулілер аралық үшін қолданылады. А және П түрлі тіреулер анкерлі түріне қолданады.

1кВ жоғарғы желілерді ШС, ШЛ маркалы істікше оқшаулама қолданады. Кернеу деңгейі 20кВ жоғары болса, П - түрлі ілінбеле оқшаулама қолданады. Бұл оқшауламалар 6-10кВ желілерге де қолданылады.

Разрядсыздандырғыш әуе желілерін найзағай кезінде қорғайды. Олардың жұмыс істеу принципі найзағай түскен кезде оны жерге жіберу болып табылады. Разрядсыздандырғыштың ең көп тараған РТ, РТВ құбыр тәріздес түрлері. Разрядсыздандырғыштың кедергісі 20 Ом-нан жоғары болмау қажет.

Жоғары вольттың әуе желілері трассасын салудан басталады. Трасса салыну кезінде ең қысқа жол таңдалып, бұрылыс саны аз болуы қажет және трасса жол бойына жақын орналасқан дұрыс. Жоғары вольтты желілер елді мекендермен жүргізгенде адам аз жүретін көшелермен жүргізіледі.

Тіреулер арасындағы арақашықтық төменгі вольтті желі үшін 25-45м, ал жоғарғы вольтті желі үшін 6-100м (6-10кВ) . Сымның ең төменгі нүктесінен жерге дейінгі арақашықтық 1кВ төмен кернеу үшін елді мекендерде 6м, ал далаллық жерде 5м, 1кВ жоғары желі үшін 1м жоғары көтереді.

Тіреуді жерге орнату үшін шұңқыр қазылады, оның тереңдігі жердің қасиетіне байланысты 1, 4-2м аралығында болады. Шұңқырларды қазу үшін арнайы бұрғылау машиналары қолданады, мысалы: БИК-9, бұл машина диаметрі 0, 4-0, 7м тереңдігі 2, 1м шұңқыр қазады.

Электр желілерін жобалаған кезде желі бойындағы электр қондырғыларының жүктемесін анықтайды. Есептеудің мақсаты ең минималды сымның көлденең қимасын таңдау. Сымдардың қимасы есептеу жылулық режимен таңдау керек. Электр қондырғыларының құрылысының ережелері бойынша токтың жүктеме арқылы таңдайды.

Есептік ток мәні келесі формуламен анықталады:

(2. 4)

S _p - қосалқыстанцияның есептелген қуаты.

Үш фазалы желіде кернеу шығыны (кВт)

Салыстырмалы кернеу шығыны

, (2. 5)

мұндағы: L - желі ұзындығы, км;

r- активті кедергі, Ом/км;

x _o - индуктивті кедергі Ом/км;

U - номиналды кернеу;

cosφ - қуат коэффициенті;

r _o cosφ + x _o sinφ өрнегі есептеулі кедергі оның мәні анықтамалық әдебиетте көрсетіледі.

Жоғардағы теңдеуді пайдаланып сымдар қимасын таңдаймыз:

Есептеулер мәніне сәйкес А-30 маркалы сым таңдалынады.

Максималды токтың жүктемесі 195А;

2. 3 Ішкі электрмен жабдықтауды жобалау

Төменгі кернеу желілерін келесі жолмен тартады: тарату, қосу, тарту және бекіту.

Сымдарды анкерлер арасына арнайы машинамен немесе монтажды роликтермен тартады. Сымдарды қысу арнайы қосқыштар арқылы қысқышпен қысады. Сымдарды бір-біріне жалғау кезінде олар оралып келіп балқытып бекітеді.

Анкерлер арасында сымдарды тарту лебедка немесе машинамен тартылады. Тартылу кезінде сымдардың деңгейі бірдей болуы керек. Төменгі кернеулі желіде сымдарды горизониальді және вертикальді орналастыруға болады. Олардың арақашықтығы 400м вертикальді, 300мм - горизонталь орналасқан.

Тіреу мен сымдар арасында арақашықтық 70мм кем болмауы керек.

Сымдардағы жүктемелік токты анықтау:

(2. 6)

Төмендеткіш комплектті транспорматорлық подстанциядан бұрғылау қондырғысына дейін әуе желілеріне А-25 маркілі сымын таңдаймыз. Қарастырылып отырған кен орнындағы подстанция ішінде, тербелмелі-станоктар ішінде электрмен қамсыздандыруда ДПРГ-380 кабелін пайдаланамыз.

Желідегі кернеуді реттеу .

Мұнай-газ шаруашылығындағы электр қабылдағыштардың қашықтығы, жүктелердің өзгеріп тұруы кернеу шығыны жоғарлап механизмдердің дұрыс жұмыс жасамауын тудырады. Бұл жағдайда электртарату желілерінде кернеуді реттеудің қажетілігі туындайды.

Желі басындағы кернеу

Желі басындағы кернеуді жоғарлату жолдары бірі ретіндегі генератордың қозу деңгейін жоғарлату егер ол жергілікті қосалқыстанция болса, егер жоғары вольтті желі болса, арнайы кернеулі реттегіші бар трансформаторлар қолданылады.

Электрмен қамсыздандырып отырған кен орны жоғары вольтты желіден қоректенгендіктен келесідей трансформаторды қарастырамыз. ТКМАК трансформаторы желі кернеуін реттеуде жиі қолданады.

Бұл трасформатор көмегімен тек кернеуді 10% дейін көтеруге болады бірақ көп жағдайда бұл жеткіліксіз. Кернеу жеткіліксіз болғанда арнайы кернеу қосқыш трансформаторы, автортрансформаторлар, немесе трансформатор түріндегі кернеуді реттегіштер пайдаланылады.

Кернеу қосқыш трансформатордың принципиалды сұлбасы 1. суретте көрсетілген.