Паразиттік жұқпалар кезіндегі жүргізілетін шаралардың стандарттары мен алгоритмдері

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

Студенттің өзіндік жұмысы

Мамандығы: Жалпы медицина

Дисциплина: Эпидемиология

Кафедрасы: Эпидемиология

Тақырыбы: Паразиттік жұқпалар кезіндегі жүргізілетін шаралардың стандарттары мен алгоритмдері

Орындаған: Оспанова А. Т.

Тобы: 310 «Б»

Тексерген: Нұрмағанбетова Г. Ж.

Ақтөбе 2017 жыл

Жоспары:

І. Кіріспе.

ІІ. Негізгі бөлім

Жалпы ережелер
Паразиттік аурулардың алдын алуды мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау
Паразиттік аурулардың алдын алуды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптар
Безгектің алдын алу
Трихинеллездің, тениаринхоздың және тениоздың алдын алу
Описторхоздың, дифиллоботриоздың алдын алу және қойылатын талаптар

ІІІ. Қорытынды.

ІҮ. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе.

Паразиттер - басқа ағза ішінде не сыртында өмір сүретін және онымен қоректенетін ағзалар. Бұл топқа микробтардың 0, 1% кіреді. Бұл микроағзалар эволюция нәтижесінде паразитті түрде өмір сүруге дағдыланған. Олар ағзадан көмірқышқыл мен аммиакты сіңіріп, күрделі көміртегі мен аминқышқылдарын синтездейді. Паразиттерге құрттар яғни гельминттер, вирустар, қарапайымдардың (саңырауқұлақтар) кейбір түрлері жатады.

Осы Санитариялық қағидалардың орындалуын мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды Қазақстан Республикасының мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары өз құзыреті шегінде жүзеге асырады

Жалпы ережелер

Осы "Паразиттік аурулардың алдын алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі - Санитариялық қағидалар) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес әзірленді және санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруды және жүргізуді айқындайды, оларды cақтамау адамның өміріне немесе денсаулығына, сондай-ақ паразиттік аурулардың пайда болу және таралу қаупін туғызады.
Осы Санитариялық қағидалардың орындалуын мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды Қазақстан Республикасының мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.
2. Паразиттік аурулардың алдын алу жөніндегі іс-шаралардың
жүргізілуін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау Қазақстан Республикасында паразиттік аурулардың алдын алу жөніндегі іс-шаралардың жүргізілуін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары (бұдан әрі - мемсанэпидқызмет органдары) жүзеге асырады.
Медсанэпидқызмет органдарының мамандары паразиттік аурулардың алдын алу бойынша мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау барысында мыналарды:
1) халықтың паразиттік сырқаттанушылығын жедел және ретроспективті эпидемиологиялық талдауды;
2) аумақты эпидемиялық қолайсыздық дәрежесі бойынша аудандастыруды, паразиттік аурулардың ошақтарының типін айқындауды;
3) паразиттік аурулардың қоздырғыштарын жұқтыру қаупі бар тәуекел контингенттерін анықтауды;
4) паразиттік аурулардың факторларын және берілу жолдарын анықтауды;
5) профилактикалық іс-шаралар кешенін айқындауды, оларды іске асыру мерзімін жоспарлауды, тиімділігін бағалауды;
6) паразиттік сырқаттанушылық бойынша эпидемиялық жағдайды болжауды;
7) паразиттік аурулар қоздырғыштарының санына мониторинг жүргізуді, түр құрамын және фенологиясын зерттеуді, қансорғыш жәндіктермен және кенелермен күресуді;
8) халықты гигиеналық оқытуды жүргізеді. 3. Паразиттік аурулардың алдын алу бойынша іс-шараларды
ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптар Медсанэпидқызмет органдары паразиттік аурулардың алдын алу бойынша іс-шаралар кешенін жүргізеді, ол мыналарды қамтиды:
1) науқастарды анықтау және есепке алу;
2) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау объектілерінде паразиттік аурулар қоздырғыштарына санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг жүргізу;
3) Қазақстан Республикасының аумағына паразиттік аурулардың сырттан әкелінуінің алдын алу;
4) халықты гигиеналық оқыту.
Науқастарды және паразит тасымалдаушыларды анықтау:
1) тұрғындардың медициналық ұйымдарға жүгінуі, медициналық көмекті үйде көрсету, байланыста болғандарды ошақта медициналық бақылау; мерзімдік медициналық тексеру жүргізу; меншіктің кез келген нысанындағы клиникалық-диагностикалық зертханаларда тексеру кезінде жүзеге асырылады;
2) ведомстволық тиесілілігіне және меншік нысанына қарамастан медициналық ұйымдардың медицина қызметкерлері жүргізеді;
3) паразиттік аурулардың (тасымалдаушылық) әр жағдайы анықталған жері бойынша ведомстволық тиесілілігіне және меншік нысанына қарамастан медициналық, білім беру, сауықтыру және басқа да ұйымдарда тіркелуге және есепке алуға жатады.
9. Контагиозды гельминтоздарға және ішек протозойлы ауруларға жоспарлы профилактикалық тексеру Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін Міндетті медициналық тексеріп-қараулар жүргізу қағидаларына сәйкес жүргізіледі.
10. Паразиттік ауруларға зерттеу үшін материал жинауды медицина қызметкерлері жүргізеді.
11. Декреттелген контингенттің ішінен анықталған паразиттік науқастарды жұмыстан шеттету емдеу кезеңінде, контагиозды гельминтоз, қышыма, дерматомикоздарда - емдеу кезеңінде және емдеуден кейін зертханалық тексерулер кезінде жүргізіледі немесе инвазияланған қызметкерлер эпидемиологиялық қауіп төндірмейтін жұмысқа ауыстырылады
12. Паразиттік ауруларды зертханалық диагностикалау медициналық ұйымдардың клиникалық-диагностикалық зертханалары және санитариялық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары (бұдан әрі - санэпидқызмет ұйымдары) жүргізеді.
13. Клиникалық диагностикалау ауру анамнезі, эпидемиологиялық анамнезі, шағым, белгілер, аурудың жойылған, қалыптан тыс нысандары ескеріліп тексеру деректері негізінде жүргізіледі.
14. Эпидемиологиялық анамнез жинау кезінде науқаспен немесе тасымалдаушымен байланыстың болуы, қайнатылмаған суды, күдікті тамақ өнімдерін пайдалануы, ауру жануармен байланыста болуы немесе жануарлардан алынған шикізатты пайдалануы (орны және уақыты көрсетіле отырып) анықталады.
15. Сирек кездесетін гельминтоздар мен ішек протозойлық аурулардың диагнозын растау үшін медициналық ұйым зерттелетін материалды және зерттеу нәтижелерін аумақтық санэпидқызмет ұйымына жібереді.
16. Медициналық ұйымдар науқастарды және паразит тасымалдаушыларды анықтау нәтижелері бойынша мәліметтерді мемсанэпидқызмет органдарына жібереді.
17. Паразиттік ауру ошағында инвазия көзін, факторларын және берілу жолдарын анықтау үшін зертханалық әдістерді қолдану арқылы эпидемиологиялық зерттеу жүргізіледі.
18. Эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша (ошақтарда) халықты гельминтоздарға тексеруді санэпидқызмет ұйымдарының мамандары жүргізеді.
19. Ошақта жүргізілген эпидемиологиялық тексеруден кейін Паразиттік ауру ошағын эпидемиологиялық тексеру картасы толтырылады.
20. Барлық анықталған науқастар мен паразиттік ауру қоздырғыштарын тасымалдаушылар медициналық ұйымдарда емделуі және диспансерлік бақылаудан өтуі қажет.
21. Гельминтоздарға және ішек протозооздарына зертханалық тексерілуге мыналар жатады:
1) білім беру ұйымдарына баратын балалар - қабылдау алдында және басқа топқа ауысу кезінде, кейіннен жылына бір рет тексеріледі;
2) білім беру ұйымдарының персоналы;
3) білім беру ұйымдарының 1-4-сыныптарының оқушылары - жыл сайын жазғы демалыстардан кейін, сыныптардың құрылуы кезінде тексеріледі;
4) диспансерлеу және медициналық тексеру кезінде халықтың декреттелген топтары;
5) білім беру ұйымдарына, сәбилер үйлеріне, балалар үйлеріне, санаторий-курорттық емделуге, сауықтыру лагеріне бару алдында балалар және жасөспірімдер;
6) емделуге келіп түсу кезінде балалар ауруханаларының стационарлық науқас балалары;
7) ересек адамдар емханаларындағы және ауруханалардағы амбулаториялық және стационарлық науқастар клиникалық айғақтар болғанда;
8) стационарлық емделіп жатқан балаларға күтім жасайтын адамдар;
9) патогенді ішек қарапайымдыларына этиологиясы анықталмаған жіті ішек инфекцияларымен ауыратын науқастар;
10) науқаспен (паразит тасымалдаушымен) байланыста болған адамдар;
11) судағы спорт түрі бойынша спорттық топтарына баратын адамдар спорттық секцияларға баруы кезінде және одан әрі жылына бір рет.
22. Жұқпалы-тері (қышыма, дерматомикоздар) ауруларына тексерілуге мыналар жатады:
1) балалар үйлеріндегі және сәбилер үйлеріндегі балалар, мектеп-интернаттардың оқушылары - апта сайын;
2) білім беру ұйымдарына жаңадан келетін және әртүрлі себептермен ұзақ уақыттан кейін (бір аптадан аса) оларға қайта келетін балалар;
3) сауықтыру ұйымдарына баратын балалар;
4) білім беру ұйымдарының оқушылары - тоқсан сайын;
5) диспансерлеу және профилактикалық тексеру кезінде декреттелген контингенттің адамдары;
6) стационарлық науқастар;
7) судағы спорт түрі бойынша спорттық топтарына баратын адамдар спорттық секцияларға баруы кезінде және одан әрі жылына бір рет.
23. Амбулаториялық және стационарлық емделуге келіп түсетін пациенттерді жұқпалы-тері ауруларына тексеру нәтижелерін пациенттің амбулаториялық карталарында тіркейді. Ұзақ уақыт бойы стационарлық емделу жағдайында пациенттерді тексеруді медицина персоналы 10 күнде 1 реттен сиретпей жүргізеді.
24. Халықтың декреттелген тобынан паразиттік аурулармен ауыратын науқастар емдеуден өту кезеңінде және емделуден кейінгі қорытынды тексерудің нәтижелері теріс болғанда жұмыстан шеттетіледі немесе басқа жұмысқа ауыстырылады.

4. Безгектің алдын алу бойынша іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптар Безгек - безгек масаларының шағуы арқылы табиғи жағдайларда берілетін Plasmodium тектес қарапайым қан-паразиттерінен болатын инфекциялық аурулардың тобы. Клиникалық-эпидемиологиялық айғақтар бойынша безгекке тексерілуге мыналар жатады:
1) безгек бойынша эндемиялық аумақтардан келген немесе эндемиялық аумақтарда соңғы үш жыл ішінде барып келген адамдар есепке тұрғызғанда және клиникалық айғақтар бойынша мына белгілердің кез-келгені пайда болған кезде: дене қызуының көтерілуі, қалшылдау, әлсіздік, бастың ауыруы, бүйрек, көкбауырдың үлкеюі, ақ қабық пен тері жабындысының сарғаюы, ұшық, қан аздық;
2) безгек бойынша эпидемиялық маусымда үш күн ішінде және жылдың басқа уақытында бес күн ішінде қызба пайда болған науқастар;
3) қойылған диагнозға сәйкес жасалған емге қарамастан, дене қызуының мезгіл-мезгіл жоғарылуы жалғасқан науқастар;
4) қан құйғаннан кейін соңғы 3 айда дене қызуы жоғарылаған реципиенттер;
5) безгек ошағында тұратын дене қызуының кез келген жоғарылауы байқалған адамдар;
6) безгекпен ауырып жазылған адамдар, дене қызуының жоғарылауымен бірге жүретін кез-келген ауру кезінде;
7) қан тапсыру алдында донорлар.
Безгектің алдын алу бойынша іс-шараларды мемсанэпидқызмет органдары жүргізеді, олар мыналарды қамтиды:
1) безгек жағдайларын ерте анықтау, диагностикалау;
2) безгектің әр жағдайын эпидемиологиялық тексеру;
3) безгек ошақтарын эпидемиологиялық тексеру және жіктеу;
4) безгек-генді ықтималға байланысты аумақты және елді мекендерді безгек-генді аудандарға бөлу;
5) тасымалдаушыны және көбею орындарын энтомологиялық бақылау және түрлік құрамды зерделеу;
6) тасымалдаушылармен күресу жолдары;
7) су қоймаларының тоғандануының және қан сорғыш жәндіктердің, оның ішінде безгек масасының көбеюінің алдын алу мақсатында гидротехникалық құрылыстардың, күріш алқаптарының және басқа да су қоймаларының құрылысын және пайдаланылуын алдын ала және ағымдық қадағалау;
8) халықты гигиеналық оқыту.
Елді мекендерді (аумақты) безгек-генді аудандарға бөлу - елді мекендердің (аумақтың) безгек-генді дәрежесін айқындау және профилактикалық іс-шараларды будан әрі жоспарлау үшін пайдаланылатын әртүрлі факторларды жыл сайын жинау, қорытындылау және талдау негізінде жүзеге асырылады.
Безгекпен ауыратын науқастарды және паразит тасымалдаушыларды анықтауды медицина қызметкерлері сұрау жүргізу және қанды зерттеу арқылы клиникалық-эпидемиологиялық айғақтар бойынша:
1) адамдардың медициналық ұйымдарға жүгінуі;
2) медициналық тексеру;
3) донорларды тексеру кезінде жүргізеді.
Персоналды және пациенттерді қан сорғыш жәндіктерден қорғау мақсатында медициналық ұйымдарда барлық терезелерге тор орнатылады.
Денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарының басшылары безгекке қарсы препараттардың азаймайтын қорын қамтамасыз етеді.
Аурудың мерзіміне қарамастан безгекпен ауырып жазылған адамдардың және паразит тасымалдаушылардың донор болуына жол берілмейді.
Мемсанэпидқызмет органы мен ұйымының энтомологы мыналарды:
2) белгілі жылдағы масалар санының деңгейін анықтау үшін елді мекенді экстенсивті зерттеуді (жаппай аулау) ;
3) елді мекендегі және олардан кемінде үш километр қашықтықта орналасқан су қоймаларын паспорттауды;
4) безгекке қарсы эпидемиологиялық және энтомологиялық көрсеткіштер бойынша тазалауды ұйымдастыруды, шаралар тиімділігін бақылауды;
5) елді мекендерді және аумақтарды безгектің жергілікті берілуінің қайта пайда болу қаупі деңгейі бойынша безгек-генді бөлуді жүзеге асырады.
Безгек бойынша эндемиялық аумақтардан келген әуе және теміржол көлігі, шетелге жүзетін кемелерде масалар болған жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен көлікті дезинсекциялау жүргізіледі.
5. Трихинеллездің, тениаринхоздың және тениоздың алдын-алу бойынша іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптар Тениаринхоз - токсикологиялық-аллергиялық реакциялар мен диспептикалық бұзылулар пайда болатын биогельминтоз. Қоздырғышы - ленталық гельминт немесе тениаринхоз. Тениоз - мидың, көздің және басқа да ағзалардың ауыр органикалық бұзылуы мүмкін орталық нерв жүйесінің диспептикалық бұзылулары және функционалдық бұзылулары пайда болатын биогельминтоз. Қоздырғышы - тениоз. Трихенеллез - қызба, бұлшықеттің ауыруы, диспептикалық белгілер мен асқынулар болатын зооноздық биогельминтоз. Ет арқылы берілетін гельминтоздардың (трихинеллез, тениаринхоз, тениоз) алдын алу бойынша іс-шараларға мыналар жатады:
1) мал шаруашылығы қожалықтарын және кенттерді коммуналдық абаттандыру, дәретханаларды салу және оларды жөндеу, тазарту қондырғыларын салу, кеміргіштерді және қаңғыма жануарларды ату;
2) қоршаған ортаны гельминт жұмыртқаларымен ластанудан қорғау;
3) мал шаруашылықтары қызметкерлерімен жеке гигиена қағидаларын сақтау, оларды арнайы киіммен қамтамасыз ету;
Медициналық іс-шаралар мыналарды қамтиды:
1) эпидемиологиялық, клиникалық және зертханалық әдістерді пайдалана отырып, инвазияланған адамдарды, оның ішінде декреттелген контингенттер мен тәуекел тобындағы адамдарды, сондай-ақ клиникалық және эпидемиологиялық айғақтар болғанда амбулаториялық және стационарлық науқастарды анықтау;
2) трихинеллаларды жұқтырған етті пайдаланған адамдарды серологиялық тексеру (пайдаланудан кейін екі аптадан соң) ;
3) мал өсірушілерді және олардың отбасы мүшелерін, қасапхана, ет комбинатының қызметкерлерін, аспаздарды жыл сайын тексеру;
4) инвазияланған адамдарды жеке есепке алу, емдеу және диспансерлік бақылау (трихенеллезбен ауыратын науқастар стационар жағдайында емдеуге жатқызылады) ;
5) трихинеллез ауруының әрбір жағдайына мемсанэпидқызмет органдарына кезектен тыс ақпарат ұсынылады;
6) трихинеллездың ауыр түрімен ауырып сауыққандар алты ай ішінде амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін ұйымдарда диспансерлік есепте тұрады. Екі аптадан кейін, екі және алты айдан кейін электрокардиограмма алу арқылы қан құрамын зерттеу жүргізіледі. Диспансерлік есепке алу кезеңінде емдеу аяқталғаннан кейін екі аптадан, екі және алты айдан соң элетрокардиограммаға түсіре отырып, қанның құрамын зерттеу жүргізіледі. Аурудың қалдықты клиникалық белгілері болған жағдайда және ЭКГ өзгерген кезде диспансерлеуді он екі ай ішінде жалғастырады, айғақтар қалыпты болған жағдайда пациент диспансерлік есептен шығарылады;
7) тениидозбен ауыратын науқастар ем аяқталғаннан кейін төрт ай ішінде амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін ұйымдарда диспансерлік есепте тұрады. Диспансерлік есепке алу кезеңінде тениидозбен ауыратын науқастар екі және төрт айдан кейін қорытынды зертханалық тексеруден өткізіледі және екі теріс нәтижелі талдау болған жағдайда (бақылаудың төрт айының соңында) пациент диспансерлік есептен шығарылады;
8) жануарларда цистицеркоз (финноз) анықталған аумақтардағы халықты тексеру сұрау жүргізу және зертханалық зерттеу әдістерімен жүргізіледі, жиілігі мен көлемін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органы айқындайды.
Мемсанэпидқызмет органдары ветеринариялық қызмет (бұдан әрі - мемветқызмет) органдарымен бірлесіп, адамға және жануарларға ортақ паразиттік аурулар жағдайлары туралы өзара ақпарат алмасуды