Бейнелеу өнеріндегі кескіндеме туралы ұғым
Кіріспе..
1 . тарау. Бейнелеу өнеріндегі кескіндеме туралы ұғым және оның тарихы...
1.1 Бейнелеу өнері және таным жүйесі 1.2 Бейнелеу өнері саласындағы кескіндеме өнерінің даму тарихы...
1.3 Көрініс (пейзаж) жанрының ерекшеліктері.
2 . тарау. «Қожа Ахмет Яссауи» кесенесі. Шығармашылық жұмыстың ізденіс жолдары...
2.1 Қазақстан суретшілерінің пейзаждық туындылары..
2.2 Менің шығармашылық жұмысым
«Қожа Ахмет Яссауи» кесенесі
3 . тарау. Кескіндеме өнерін, бейнелеу өнері сабақтарында
және сабақтан тыс тәрбие жұмыстарында қолдану..
3.1 Кескіндеме өнерін бейнелеу өнері сабақтарында қолдану.
3.2 Сабақ жоспарын құру және сабақтан тыс үйірме жұмыстарын ұйымдастыру.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер..
Иллюстрациялар.
1 . тарау. Бейнелеу өнеріндегі кескіндеме туралы ұғым және оның тарихы...
1.1 Бейнелеу өнері және таным жүйесі 1.2 Бейнелеу өнері саласындағы кескіндеме өнерінің даму тарихы...
1.3 Көрініс (пейзаж) жанрының ерекшеліктері.
2 . тарау. «Қожа Ахмет Яссауи» кесенесі. Шығармашылық жұмыстың ізденіс жолдары...
2.1 Қазақстан суретшілерінің пейзаждық туындылары..
2.2 Менің шығармашылық жұмысым
«Қожа Ахмет Яссауи» кесенесі
3 . тарау. Кескіндеме өнерін, бейнелеу өнері сабақтарында
және сабақтан тыс тәрбие жұмыстарында қолдану..
3.1 Кескіндеме өнерін бейнелеу өнері сабақтарында қолдану.
3.2 Сабақ жоспарын құру және сабақтан тыс үйірме жұмыстарын ұйымдастыру.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер..
Иллюстрациялар.
Ғылыми тұрғыдан тану дегеніміз – жер-жаһан шындығын, күш қуатын парасат-білімін пайдалану, ұғыну, адам игілігіне айналдыру үшін оның бар құбылысын ой санамен көре білу. Ғылыми таным үлгісінің тарихи жолы бастан кешкен, сезінген тәжірибелік білімдер негізінде қалыптасқан.
Деректердің молдығы, оларды қорытып, топшалау арқылы жинақталған
қыруар білімнің бірте-бірте жүйелену ең алдымен дүние кеңістігінде бағыт-бағдар табуға мүмкіндік берді. Осы мүмкіндіктен барып “жер бетіндегі” табиғат құбылыстарын ғана емес, алыс аспан шырақтарының да қозғалысын зеріттеп, бақылау ісі басталған.Ғылым мен көркемөнердегі шексіз әлем сырын тану дәстүрлерінің айырмашылығын, ғалым мен суреткер қатынасының дүние тұтастығы, бірегейлігі туралы ұғым-түсінігін кезең-кезеңге, жан-жақты қадағалау мейлінше қызықты. Таным жүйесінде бейнелеу мүмкіндігі барған сайын еркінірек ашылып, тіршілік болмысын нұсқалы, каз-қалпында жеткізетін, онымен пара-парлық қасиетке ие бола бастайды.
Көркемдік кейіптің алуан сырлы, сарқылмас сұлулық байлығы мен ғылыми ойдың логикалық дара мәнділік, мейлінше дәлме-дәлдік сипаты негізінен танылатын табиғат пен адам ерекшелігіне тікелей қатысты. Егер суреткер жеке бір құбылыстар туралы ұғым-нанымын қосалқы өзге тіршілік деректерімен толықтырып, соның негізінде мүлде жаңа жиындық бейне сомдап шықса, ал ғалым бірден қыруар құбылысты егжей-тегжейлі саралап,түгел қамтып, солардың өзінен “өндіріп” алған әр түрлі дәлел түсініктер арқылы біртұтас ғылыми ұғым қалыптастырады.
Деректердің молдығы, оларды қорытып, топшалау арқылы жинақталған
қыруар білімнің бірте-бірте жүйелену ең алдымен дүние кеңістігінде бағыт-бағдар табуға мүмкіндік берді. Осы мүмкіндіктен барып “жер бетіндегі” табиғат құбылыстарын ғана емес, алыс аспан шырақтарының да қозғалысын зеріттеп, бақылау ісі басталған.Ғылым мен көркемөнердегі шексіз әлем сырын тану дәстүрлерінің айырмашылығын, ғалым мен суреткер қатынасының дүние тұтастығы, бірегейлігі туралы ұғым-түсінігін кезең-кезеңге, жан-жақты қадағалау мейлінше қызықты. Таным жүйесінде бейнелеу мүмкіндігі барған сайын еркінірек ашылып, тіршілік болмысын нұсқалы, каз-қалпында жеткізетін, онымен пара-парлық қасиетке ие бола бастайды.
Көркемдік кейіптің алуан сырлы, сарқылмас сұлулық байлығы мен ғылыми ойдың логикалық дара мәнділік, мейлінше дәлме-дәлдік сипаты негізінен танылатын табиғат пен адам ерекшелігіне тікелей қатысты. Егер суреткер жеке бір құбылыстар туралы ұғым-нанымын қосалқы өзге тіршілік деректерімен толықтырып, соның негізінде мүлде жаңа жиындық бейне сомдап шықса, ал ғалым бірден қыруар құбылысты егжей-тегжейлі саралап,түгел қамтып, солардың өзінен “өндіріп” алған әр түрлі дәлел түсініктер арқылы біртұтас ғылыми ұғым қалыптастырады.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...0
1 - тарау. Бейнелеу өнеріндегі кескіндеме туралы ұғым
және оның
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .0
1.1 Бейнелеу өнері және таным
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...00
1.2 Бейнелеу өнері
саласындағы кескіндеме өнерінің
даму
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .00
1.3 Көрініс (пейзаж) жанрының
ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...00
2 - тарау. Қожа Ахмет Яссауи кесенесі. Шығармашылық
жұмыстың ізденіс
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .00
2.1 Қазақстан суретшілерінің пейзаждық
туындылары ... ... ... ... ... ... . ... ... 00
2.2 Менің шығармашылық жұмысым
Қожа Ахмет Яссауи
кесенесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 00
3 - тарау. Кескіндеме өнерін, бейнелеу өнері сабақтарында
және сабақтан тыс тәрбие жұмыстарында
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...00
3.1 Кескіндеме өнерін бейнелеу өнері сабақтарында
қолдану ... ... ... ... ... .00
3.2 Сабақ жоспарын құру және сабақтан тыс үйірме
жұмыстарын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .00
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..00
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 00
Иллюстрациялар ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..0 0
1- тарау. Бейнелеу өнеріндегі кескіндеме туралы ұғым және оның тарихы.
1.1 Таным жүйесі мен бейнелеу өнері
Ғылыми тұрғыдан тану дегеніміз – жер-жаһан шындығын, күш қуатын
парасат-білімін пайдалану, ұғыну, адам игілігіне айналдыру үшін оның бар
құбылысын ой санамен көре білу. Ғылыми таным үлгісінің тарихи жолы бастан
кешкен, сезінген тәжірибелік білімдер негізінде қалыптасқан.
Деректердің молдығы, оларды қорытып, топшалау арқылы жинақталған
қыруар білімнің бірте-бірте жүйелену ең алдымен дүние кеңістігінде бағыт-
бағдар табуға мүмкіндік берді. Осы мүмкіндіктен барып “жер бетіндегі”
табиғат құбылыстарын ғана емес, алыс аспан шырақтарының да қозғалысын
зеріттеп, бақылау ісі басталған.Ғылым мен көркемөнердегі шексіз әлем сырын
тану дәстүрлерінің айырмашылығын, ғалым мен суреткер қатынасының дүние
тұтастығы, бірегейлігі туралы ұғым-түсінігін кезең-кезеңге, жан-жақты
қадағалау мейлінше қызықты. Таным жүйесінде бейнелеу мүмкіндігі барған
сайын еркінірек ашылып, тіршілік болмысын нұсқалы, каз-қалпында жеткізетін,
онымен пара-парлық қасиетке ие бола бастайды.
Көркемдік кейіптің алуан сырлы, сарқылмас сұлулық байлығы мен ғылыми
ойдың логикалық дара мәнділік, мейлінше дәлме-дәлдік сипаты негізінен
танылатын табиғат пен адам ерекшелігіне тікелей қатысты. Егер суреткер жеке
бір құбылыстар туралы ұғым-нанымын қосалқы өзге тіршілік деректерімен
толықтырып, соның негізінде мүлде жаңа жиындық бейне сомдап шықса, ал ғалым
бірден қыруар құбылысты егжей-тегжейлі саралап,түгел қамтып, солардың
өзінен “өндіріп” алған әр түрлі дәлел түсініктер арқылы біртұтас ғылыми
ұғым қалыптастырады.
Танитын адамның танылатын дүние болмысына қатынасы бір - бірінен
алшақ кете алмайды, сырт көзге әр - текті көрінер денелер әрекетін іштей
бауырластырып жіберетін диалектикалық толассыз тіршілік бұл. Таным өрісінің
кемелдену дәрежесіне қарай бейнелі ойдың бірте –бірте құбылыс
1.3 Көрініс (пейзаж) жанрының ерекшеліктері.
Өнердегі басты саланың бірі – пейзаж. Пейзаж дегеніміз өзі
француз сөзі, біздің тілімізге аударғанда “табиғат” деген ұғымды береді.
Өнер саласында да пейзаж жеке жанр болып қалыптасқан.
Пейзаж тек кескіндеме саласында емес, сол сияқты графика,
керамика, мүсін бетіндегі рельефтерде т.б. орындалады.
Пейзажды негізінен табиғат ғана емес, адам пішіндері, хайуанаттар
дүниесі, бірқатар сюжеттік көріністер бейнелене береді. Мұнда ескеретін
жағдай хайуанаттар дүниесі мен адамдар басты рольді атқармайды, керісінше
композициялық шешімді дұрыс атқару мақсатында немесе картинаның сюжетін ашу
үшін қосымша деталь ретінде таңдап алынады.
Бұл заңдылықты сақтамаған жағдайда суретшінің картинасы басқа жанрға ауысып
кетуі ғажап емес, суретші айтарлықтай деңгейге жете алмайды.
Енді пейзаж өнері немесе дәлірек айтқанда пейзаж жанрының
қалыптасуының тарихына тоқталатын болсақ.
Алғашқы қауымдық құрылыс кезінде, яғни неолит дәуірінің өзінде
адамдар табиғатты жан-жануарлар дүниесін бейнелейді.
Мәселен Алжир сахарасындағы үңгірлердегі жартастарда алғашқы
адамдардың ағаштарды, тастарды және суларды бейнелегенінкездестіруге
болады.
Сонымен қатар бұл бейнелер тек жартасқа бейнеленіп қана қоймаған,
өзіндік композициялық шешімі бар, белгілі бір ұғымды береді.
Бұл пейзаж жанрының алғашқы жазбалары ежелгі шығыста Крит жерінде,
яғни Египет жерінде кездестіруге болады. Онда негізінен жартастағы бейнелер
б.э.д. ХХ ғ. аңшы фараондардың өмірлерінен көріністер, сол сияқты жабайы
мысық тұқымдасының аң аулау сәті бейнеленген жазбаларды (роспись)
кездестіруге болады. Сол сияқты б.э.д. ХХ ғ. Киоск сарайындағы жасалған
жазбаларда (криште) құстармен бірге табиғат суреттерін кездестіруге болады.
2 - тарау. Қожа Ахмет Яссауи кесенесі. Шығармашылық жұмыстың ізденіс
жолдары.
2.1 Қазақстан суретшілерінің пейзаждық туындылары.
Қазақстанда кескіндеме өнеріндегі пейзаж жанрының қалыптасуы оның
дамуы жайында анализ жүргізер болсақ, біздің елімізде кескіндеме өнерінің
өзі Ұлы Октябрь революциясынан кейін бастау алды.
Жетпіс жыл кескіндеме өнерінің дамуы мен кескіндеме мектебінің
қалыптасуы үшін көп уақыт деп ауыз толтырып айта салуға болмайды. Алайда
республика көркем өнерінің қазіргі жағдайы ол жөнінде байсалды, әрі жан –
жақты пікір айтуға лайықты.
Бір кездерде діни ұғымдардың ықпалы үзіліп қалған кескіндеме дәстүрі
бірден қалпына келіп, жоғары дәрежеге жете қоюы мүмкін емес еді.
Бірақ 30 - 40 жылдардан бастап еліміздің көркем өнері саласы күннен
– күнге қарыштап біртіндеп қалыптаса берді.
Өзге республикалардан әсіресе Москва мен Ленинградтан келген
суретшілер бұған көп жәрдемін тигізді, жалпы жағдай, әрине онша еместі
шығармашылық күштер де өте батырыңқы болатын. 1933 жылы Қазақстан
Суретшілер Одағының ұйымдастыру бюросы құрылды, оған В.Сладков, Э.Исмаилов,
Ф.Болхаев кірді, ал 1940жылы республика суретшілерінің съезі өткен болатын.
Қазақстан көркем өнерінің дамуының екінші кезеңінде 50 – 60
жылдарында оның бүкіл Кеңес көркем өнерінің жалпы дамуымен тығыз байланысты
дамыды. Бұл кезде республика суретшілерінің творчествосында натураға,
табиғатқа, болмысқа, заттың өзіне көбірек зер салу, соны бейнелеу тән
болса, 60 – жылдарда бейнелеу публицистикасына бой ұру. “Қатаң стильді”
ұлттық тұрғысынан игеру, жаңа кейіпкерді іздеу.
Ал 70 – жылдардағы көркемөнерді айтсақ - бұл айтарлықтай жаңа
дамыған әрі кемелденген, анағұрлым өте күрделі кезең. Бұл кезеңнің
ерекшелігі – дараланған трактовкалардың өзінше бейнелеу, мәнерлер мен
2.2. Менің шығармашылық жұмысым Қожа Ахмет Яссауи кесенесі.
Біз енді бастыц мэселе пейзажды жазу керек, сол сияқты нақты
творчествалық жүмыс жайлы анализ жасайық.
Адамды адам етіп қалыптастыратын - табиғат. Демек, адам мен табиғат
ажырағысыз байланысты. Менің де табиғатты бейнелеуге кірісім, осы туған
табиғаттың сүлулығы; тұрмыс - тіршілігі.
Жалпы мен бүл тақырыпты таңдауы, төменгі курстар көлемінде, тіпті одан
эрі же жатыр десем қателеспеймін.
Сондықтан мен мұны ұрпақтық парызым деп санадым.
іБіз енді жүмыстың жазылу барысы, ондағы таңдап алынған коллорит
-пейзажды композициялық сюжет жайлы сөз етейік жэне басты нэрсе пейзажды
қалай жазу керек ? Осыған көшейік.
Біз пейзажды жазбастан бұрын бірнеше кезеңдегі жаттығу жұмыстарын
жүргізуіміз керек, бүл шартты нурсе. Ол үшін біз алдымен нобайлар жасау
жұмыстарымен айналысуымыз керек. Мүның бізге берері көп, қол жаттықтырумен
қатар пейзаждың композициялық: шешімін табуға көмектеседі. Ол үшін бізге
арнайы сурет салуға арналған альбом, карандаш, кисть т.б. қажетті заттарды
алып, табиғатқа барлауға, яғни этюд жасауға шығамыз.
Одан кейінгі біздің өтетін кезеңіміз нобайларды белгілі бір жүйеге
жеткізгенге дейін немесе дэлірек айтқанда, белгілі дэрежеге, деңгейге дейін
жүргіземіз.
Содан соң 30 х 40 өлшемдегі қағаздың ортасын қиып тастап (А. Дюрер
методы) рамка ретінде даярлаймыз. Оның бізге берері көп : сол рамканың
көмегімента^иғаттьЩшімізге ұнайтын сюжеттік көрінісін көз алдымызға қойып
қарап, қажетті сюжетті таңдап алып жұмысты бастаймыз. Екіншіден,
30
бүл рамка жасалатын жұмыстың композициялық жағынан дұрыс
орналасуына және жүмыс сюжетіне тепе - тең тигізеді.
Одан кейінгі кезеңде біз қажетті таңдап алынған^абиғат\көрінісін қағазға
қарандашпен контр ретінде түсіремін. Содан кейінгі кезеңде қағаз бетін
кистінің көмегімен сулап, жүргізіп шығамыз. Бүл су жүргізіп шығу акварель
бояуымыздың қағаз бетіне дұрыс жұғуына кепілдік береді. Одан кейінгі
кезеңде біз пейзаждың ең қажетті қараңғы жеріне бояуды жүргіземіз.
Мұнда ескеретін жағдай, бірте - бірте салып жатқан пейзаждың қараңғы
жерінен бірте - бірте жарыққа қарай ауысамыз.
Жү-мыстың бастапқы кезінде біз ірі формаларға мэн бермейміз. Жұмыстың
кейінгі кезеңдерінде барып біз кішкене детальдарына көңіл бөле бастаймыз.
Сол сияқты жұмыс кезінде жұмыстың бірінші, екінші, үшінші пландардың
өзіндік заңдылықтарын шартты түрде сақтап отырамыз. Жұмыстың бірінші планын
эр уақытта нақты, шартты, кішкене детальдарына дейін саламыз. Картинаның
екінші, үшінші планы рет- ретімен бүлыңғырлау етіп өз заңдылықтары бойынша
орындалады. ^Мүндағы көп кездесетін қателік көкжиек сызығының дүрыс
орындалуынан болады. Мүны міндетті түрде эр уақыт бақылап отырумыз керек.
Жалпы алғанда, жазып жатқан пейзажымыздың композициялық шешімімен қатар
оның көкжиек сызығы 1-ші, 2- ші, 3- ші пландары өз заңдылықтарын сақтай
отырып бір - бірімен ажырағысыз байланысты жэне бір - бірімен ықпал етуі
керек.
Енді мен өз жұмысымның орындалу техникасына анлиз жасаймын.
Менің орындаған творчествалық жүмысым пейзаж, деп аталады. Таңдап алған
өлшем бірлігім 100x120 жүмыс майлы бояумен орындалды, материал
холст. 7^9°
Жалпы жүмыстың барысы жайлы айтар болсй^м, жұмыс пейзаж жанрына жатады.
Мен де жоғарыда атап өткендей бірнеше нобайлар, эскиздер жасадым. Жалпы бүл
тақырыпқа ұрьшуымньщ себебі, өзімнің үрпақтық парызым деп санадым.
2.3. Пейзажды жазу әдістемесі
Пейзаж - қайсыбір жерлерді жай айнытпай бейнелей салу емес, онда суретшінің
сезімдері мен ойларын берудің үлкен мүмкіндіктері жатыр. Адам өмірімен
салыстырып қарағанда табиғат өмірі мэңгілік сияқты болып көрінеді. Бүл
торлаган аспан, теңіз толқындары, ормандар мен таулар жүздеген, мыңдаған
жылдар бұрын қандай болса, сондай күйінде қалады. Бірақ осы бір өзгермейтін
табигатты алуан дэуір суретшілері түрліше көріп, түрліше бейнеледі.
Пейзаж жэне натюрморт, элбетте тақырптық картинаның қүрамдас бөліктері де
болуы мүмкін. Бүл туып өсхен жерімнің табиғаты болса керек. Бүл жүмыс
барысында төменгі курс көлемінде -ақ ойладым. Көптеген осы жанрда
пейзаждар жаздым. Уақт өте келе төртінші курс көлемінде пейзаж жазуға бел
' шешіп кірістім.
XVII ғасырдағы голланд суретшілерінің картиналарында теңіз үнемі дерлік
романтикалық сарынсыз болып келеді, олар табиғат сүлулығын іңкэрлікпен
қызықтауға бейім емес. Олар үшін теңіз - сауда мен жұмыс орны, тіршілік
қаракетін іздестіретін кеңістік.
Атақты Маринисіміз Айвазовскийде теңіз - әрдайым дерлік үрейлі дүлей күш,
мөлдірлеу қүпия сырлы түңғиық. Орасан зор толқындар қия жартастарға лап
қояды. Адамдар тіпті кемелердің өзі де - осынау қаьарлы, өлшеусіз қуатты
стихияды өте кішкентай, дэрменсіз де қорғансыз. Оның картиналары эсем
стихияға деген тэнтілікке, романтикалық сүйіспеншілікке бөленген.
Бір табиғи мотивтің өзі суретінің қылқаламынан мүлде басқа толысуға,
басқаша түске ие бола отырып, шебердің талғамын, көзқарастарын, көңіл күйін
береді.
32
Оның үстіне мэңгілік табиғат тіршілігіне уақыт өтуімен бірге жаңа
әуендер енеді. Табиғат адамның эсерімен өзгеріп отырады. Темір жолдар,
автомобиль жолдары, жоғары вольтты электр жүйелерінің сорайған діңгектері
мен сымдары, аспанда ұшқан реактивтік самолеттің бұдақтаған ізі - осының
бәрі бүгінгі күннің көрінісі.
Пейзаж салу барысында А. Дюрердің методын пайдаландым, өзім тұратын
ауылдың, ауданның көлемінде жүріп көптеген этюдтер жаздым. Бүл өзімді
шыңдау мақсатым еді.
Жұмысты жазу барысында көптеген кездейсоқ қиындықтарға жолықтым, ол
жүмысқа байланысты көріністі таңдап алу.
Көптеген нобайлар, этюдтер жасау барысында картинаның сюжетіне енгізу
керек деп шештім. Көптеген кафедраның байқауынан кейін, тауды картинаның
соңғы планына орналастыратын болып шештім және тау картинада оның
салтанатты көрінуі үшін жақын, биік болып орналасатын болып шешілді.
Ал картинаның бірінші планында, екінші планында төбелер симметриялы
орналасатын болып шешілді.
Картинаның бірінші, екінші планында төбелердің симметриялы
орналастырудағы мақсатым таудың асқақ, биік салтанатын көрсету болатын.
Картинаның бірінші планының мейлінше әр затына көңіл бөлдім. Бүл пейзаж
заңдылығынан ауытқымауға кірістім.
Картинадағы кезең жазғытүрым уақыт. Пейзажда көңіл күйді, коллоритті
мейлінше ашық беруге тырыстым. Ондағы мақсат- табиғаттың көктемге қарай
жаңарғанға ешқандай солғын түстердің кездеспейтінін еске үхтадым.
Табиғаттың да ашық бүлтсыз жадырап тұрған сәтін көрестуге тырыстым.
Картина сюжетін қарайтын тау, қырлар, гүл, ағаш, су, шөп т.б.
Мен ауаның кеңістіктің өз бояуын, жердің өз бояуын осы пейзажға қатысты
заттардың өз бояуларын беруге тырыстым. Ондағы мақсатым-табиғаттың көңіл
күйін көрсету.
33
осы шымкент қаласының суретшілерін пейзаж жұмыстарын арайы кітаптардан және
даярлаған альбом иллюстрациялардан көріп олардың пейзаж жазу тэсілдеріне
көңіл қойдым.
Мен картинаға таңдап алынатын детальдарды, өз аулымның тұрмысты
тіршілігіне қатысты, эдет- ғұрпына қатысты детальдарды ғана бірінші кезекке
қойдым.
Мұндағы тау табиғат сүлулығына хабар берсе, оның бергі жағындағы судың
ағысы сол ауылдың тұрмыс- тіршілігінен хабар беретіндей етіп, алуды еске
ұстадым.
Әрине өз шеберлігімді ұштау үшін, мен жүмысты холст бетіне көшірместен
бұрын картонға номермен көшіріп жаттығу жүмыстарын жүргіздім.
Жұмысты жазу жалпы бастау барысында көптеген суретшілермен келісіп,
олардың тэжірибелеріне сене отырып жұмыс жасадым.
Жұмыс туралы өз пікірім, өзім ойлаған деңгейден өзім аламын деген
биіктікке қол жеткіздім. Біз енді осы пейзаж жұмыстарын үйірме жұмыстарына
қалай жүргіземіз ? Осыған тоқталайық.
Бұл пейзаж жанрына жүмыс жазуда тек орта мектептерде ғана ұйымдастырып
қоймаймыз арнаулы мектептерде сол сияқты мэдениет сарайларында үйірме
жүмыстарын ұйымдастырып жүргізуге болады.
Суретшілер пайдаланатын барлық бояулар - пигмент қоспасы, яғни дұрысын
айтқанда, бояғыш зат жэне қандай да бір байланыстырғыш зат. Майлы бояуларда
мұндай байланыстырғыш заттар эдетте зығыр, кейде жаңғақ немесе көкнэр май
болып табылады. Басқа майлар пайдаланылмайды, себебі кепкен кезде қатты
қабық пайда болмайды немесе буланып ұшып кетеді, яки , керісінше тіпті үзақ
уақыт кеппей қояды.
Майлы бояулар сүңғақта тек XVI ғасырда ғана пайдаланыла бастады. Олардың
көптеген құнды қасиеттері бар: оңай араласады, қою жэне қалың етіп те
сондай- ақ астыңғы түс анық байқалып тұратындай, жеңіл мөлдір етіп
34
те жағуға болады. Кепкен кезде бүл бояулар өзінің түсін
өң реңін өзгертпейді.
Әдеттегі жағдайларда және эсіресе ыстық ауа райында майлы бояулармен,
оларға ештеңе қоспай немесе арнайы сұйылтқыштарды өте аз қоса отырып, сурет
салады, мұндай сұйылтқыштар мынадай номерлермен шығарылады: № 2 (
уайтспирт), №3 ( таза скипидар), №4 (пинен). Бояуды маймен араластыруға да
болады, бірақ бұлай істеудің қажеті жоқ: артық майдың болуы бояу қабатының
қараюына жэне жарылып кетуіне алып келеді.
Аяқталып біткен жэне кептірілген майлы бояумен салынған картинаға
бояулардың ашықтығын арттыру үшін арнайы лак жағады, мұндай лак кепкен
кезде шыны сияқты мөлдір пленка түзеді.
Пейзаждың алыс түкпірінде көк мүнар жамылып көрініп тұрған тауларды мен
аспаннан кейін сол мезетте - ақ салдым. Содан кейін мен судың негізгі түсін
және пейзаждың барлық басқа бөліктерінің бүкіл негізгі түстерін жүргізіп
шықтым: аспан - көгілдер, бүлттар жылы түсті, алыстағылар -көкшіл, су -
жирен, жартас- сүр - охра, алдыңғы қатардағы ағаштар - қара жасыл; бэрін
негізгі өңдермен жүргізіп шықтым. Ал содан кейін, боямалау қабаты жақсылап
кепкен кезде, мен бояулардың өң - реңктік үйлесімін тудыру үшін, оны ретуше
лагымен жүқалап жасай бастаймын, бірақ кейбір жерлерде корпусты да,
жартылай корпусты да бояу жағуға, эсіресе жарықтарда, ұмтыла отырып,
жүмыстың осы бір кезеңінде, түтас алғанда да, сондай - ақ оның
детальдарында да пейзаждың материалдық жағынан мейлінше бай болуына ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...0
1 - тарау. Бейнелеу өнеріндегі кескіндеме туралы ұғым
және оның
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .0
1.1 Бейнелеу өнері және таным
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...00
1.2 Бейнелеу өнері
саласындағы кескіндеме өнерінің
даму
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .00
1.3 Көрініс (пейзаж) жанрының
ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...00
2 - тарау. Қожа Ахмет Яссауи кесенесі. Шығармашылық
жұмыстың ізденіс
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .00
2.1 Қазақстан суретшілерінің пейзаждық
туындылары ... ... ... ... ... ... . ... ... 00
2.2 Менің шығармашылық жұмысым
Қожа Ахмет Яссауи
кесенесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 00
3 - тарау. Кескіндеме өнерін, бейнелеу өнері сабақтарында
және сабақтан тыс тәрбие жұмыстарында
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...00
3.1 Кескіндеме өнерін бейнелеу өнері сабақтарында
қолдану ... ... ... ... ... .00
3.2 Сабақ жоспарын құру және сабақтан тыс үйірме
жұмыстарын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .00
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..00
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 00
Иллюстрациялар ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..0 0
1- тарау. Бейнелеу өнеріндегі кескіндеме туралы ұғым және оның тарихы.
1.1 Таным жүйесі мен бейнелеу өнері
Ғылыми тұрғыдан тану дегеніміз – жер-жаһан шындығын, күш қуатын
парасат-білімін пайдалану, ұғыну, адам игілігіне айналдыру үшін оның бар
құбылысын ой санамен көре білу. Ғылыми таным үлгісінің тарихи жолы бастан
кешкен, сезінген тәжірибелік білімдер негізінде қалыптасқан.
Деректердің молдығы, оларды қорытып, топшалау арқылы жинақталған
қыруар білімнің бірте-бірте жүйелену ең алдымен дүние кеңістігінде бағыт-
бағдар табуға мүмкіндік берді. Осы мүмкіндіктен барып “жер бетіндегі”
табиғат құбылыстарын ғана емес, алыс аспан шырақтарының да қозғалысын
зеріттеп, бақылау ісі басталған.Ғылым мен көркемөнердегі шексіз әлем сырын
тану дәстүрлерінің айырмашылығын, ғалым мен суреткер қатынасының дүние
тұтастығы, бірегейлігі туралы ұғым-түсінігін кезең-кезеңге, жан-жақты
қадағалау мейлінше қызықты. Таным жүйесінде бейнелеу мүмкіндігі барған
сайын еркінірек ашылып, тіршілік болмысын нұсқалы, каз-қалпында жеткізетін,
онымен пара-парлық қасиетке ие бола бастайды.
Көркемдік кейіптің алуан сырлы, сарқылмас сұлулық байлығы мен ғылыми
ойдың логикалық дара мәнділік, мейлінше дәлме-дәлдік сипаты негізінен
танылатын табиғат пен адам ерекшелігіне тікелей қатысты. Егер суреткер жеке
бір құбылыстар туралы ұғым-нанымын қосалқы өзге тіршілік деректерімен
толықтырып, соның негізінде мүлде жаңа жиындық бейне сомдап шықса, ал ғалым
бірден қыруар құбылысты егжей-тегжейлі саралап,түгел қамтып, солардың
өзінен “өндіріп” алған әр түрлі дәлел түсініктер арқылы біртұтас ғылыми
ұғым қалыптастырады.
Танитын адамның танылатын дүние болмысына қатынасы бір - бірінен
алшақ кете алмайды, сырт көзге әр - текті көрінер денелер әрекетін іштей
бауырластырып жіберетін диалектикалық толассыз тіршілік бұл. Таным өрісінің
кемелдену дәрежесіне қарай бейнелі ойдың бірте –бірте құбылыс
1.3 Көрініс (пейзаж) жанрының ерекшеліктері.
Өнердегі басты саланың бірі – пейзаж. Пейзаж дегеніміз өзі
француз сөзі, біздің тілімізге аударғанда “табиғат” деген ұғымды береді.
Өнер саласында да пейзаж жеке жанр болып қалыптасқан.
Пейзаж тек кескіндеме саласында емес, сол сияқты графика,
керамика, мүсін бетіндегі рельефтерде т.б. орындалады.
Пейзажды негізінен табиғат ғана емес, адам пішіндері, хайуанаттар
дүниесі, бірқатар сюжеттік көріністер бейнелене береді. Мұнда ескеретін
жағдай хайуанаттар дүниесі мен адамдар басты рольді атқармайды, керісінше
композициялық шешімді дұрыс атқару мақсатында немесе картинаның сюжетін ашу
үшін қосымша деталь ретінде таңдап алынады.
Бұл заңдылықты сақтамаған жағдайда суретшінің картинасы басқа жанрға ауысып
кетуі ғажап емес, суретші айтарлықтай деңгейге жете алмайды.
Енді пейзаж өнері немесе дәлірек айтқанда пейзаж жанрының
қалыптасуының тарихына тоқталатын болсақ.
Алғашқы қауымдық құрылыс кезінде, яғни неолит дәуірінің өзінде
адамдар табиғатты жан-жануарлар дүниесін бейнелейді.
Мәселен Алжир сахарасындағы үңгірлердегі жартастарда алғашқы
адамдардың ағаштарды, тастарды және суларды бейнелегенінкездестіруге
болады.
Сонымен қатар бұл бейнелер тек жартасқа бейнеленіп қана қоймаған,
өзіндік композициялық шешімі бар, белгілі бір ұғымды береді.
Бұл пейзаж жанрының алғашқы жазбалары ежелгі шығыста Крит жерінде,
яғни Египет жерінде кездестіруге болады. Онда негізінен жартастағы бейнелер
б.э.д. ХХ ғ. аңшы фараондардың өмірлерінен көріністер, сол сияқты жабайы
мысық тұқымдасының аң аулау сәті бейнеленген жазбаларды (роспись)
кездестіруге болады. Сол сияқты б.э.д. ХХ ғ. Киоск сарайындағы жасалған
жазбаларда (криште) құстармен бірге табиғат суреттерін кездестіруге болады.
2 - тарау. Қожа Ахмет Яссауи кесенесі. Шығармашылық жұмыстың ізденіс
жолдары.
2.1 Қазақстан суретшілерінің пейзаждық туындылары.
Қазақстанда кескіндеме өнеріндегі пейзаж жанрының қалыптасуы оның
дамуы жайында анализ жүргізер болсақ, біздің елімізде кескіндеме өнерінің
өзі Ұлы Октябрь революциясынан кейін бастау алды.
Жетпіс жыл кескіндеме өнерінің дамуы мен кескіндеме мектебінің
қалыптасуы үшін көп уақыт деп ауыз толтырып айта салуға болмайды. Алайда
республика көркем өнерінің қазіргі жағдайы ол жөнінде байсалды, әрі жан –
жақты пікір айтуға лайықты.
Бір кездерде діни ұғымдардың ықпалы үзіліп қалған кескіндеме дәстүрі
бірден қалпына келіп, жоғары дәрежеге жете қоюы мүмкін емес еді.
Бірақ 30 - 40 жылдардан бастап еліміздің көркем өнері саласы күннен
– күнге қарыштап біртіндеп қалыптаса берді.
Өзге республикалардан әсіресе Москва мен Ленинградтан келген
суретшілер бұған көп жәрдемін тигізді, жалпы жағдай, әрине онша еместі
шығармашылық күштер де өте батырыңқы болатын. 1933 жылы Қазақстан
Суретшілер Одағының ұйымдастыру бюросы құрылды, оған В.Сладков, Э.Исмаилов,
Ф.Болхаев кірді, ал 1940жылы республика суретшілерінің съезі өткен болатын.
Қазақстан көркем өнерінің дамуының екінші кезеңінде 50 – 60
жылдарында оның бүкіл Кеңес көркем өнерінің жалпы дамуымен тығыз байланысты
дамыды. Бұл кезде республика суретшілерінің творчествосында натураға,
табиғатқа, болмысқа, заттың өзіне көбірек зер салу, соны бейнелеу тән
болса, 60 – жылдарда бейнелеу публицистикасына бой ұру. “Қатаң стильді”
ұлттық тұрғысынан игеру, жаңа кейіпкерді іздеу.
Ал 70 – жылдардағы көркемөнерді айтсақ - бұл айтарлықтай жаңа
дамыған әрі кемелденген, анағұрлым өте күрделі кезең. Бұл кезеңнің
ерекшелігі – дараланған трактовкалардың өзінше бейнелеу, мәнерлер мен
2.2. Менің шығармашылық жұмысым Қожа Ахмет Яссауи кесенесі.
Біз енді бастыц мэселе пейзажды жазу керек, сол сияқты нақты
творчествалық жүмыс жайлы анализ жасайық.
Адамды адам етіп қалыптастыратын - табиғат. Демек, адам мен табиғат
ажырағысыз байланысты. Менің де табиғатты бейнелеуге кірісім, осы туған
табиғаттың сүлулығы; тұрмыс - тіршілігі.
Жалпы мен бүл тақырыпты таңдауы, төменгі курстар көлемінде, тіпті одан
эрі же жатыр десем қателеспеймін.
Сондықтан мен мұны ұрпақтық парызым деп санадым.
іБіз енді жүмыстың жазылу барысы, ондағы таңдап алынған коллорит
-пейзажды композициялық сюжет жайлы сөз етейік жэне басты нэрсе пейзажды
қалай жазу керек ? Осыған көшейік.
Біз пейзажды жазбастан бұрын бірнеше кезеңдегі жаттығу жұмыстарын
жүргізуіміз керек, бүл шартты нурсе. Ол үшін біз алдымен нобайлар жасау
жұмыстарымен айналысуымыз керек. Мүның бізге берері көп, қол жаттықтырумен
қатар пейзаждың композициялық: шешімін табуға көмектеседі. Ол үшін бізге
арнайы сурет салуға арналған альбом, карандаш, кисть т.б. қажетті заттарды
алып, табиғатқа барлауға, яғни этюд жасауға шығамыз.
Одан кейінгі біздің өтетін кезеңіміз нобайларды белгілі бір жүйеге
жеткізгенге дейін немесе дэлірек айтқанда, белгілі дэрежеге, деңгейге дейін
жүргіземіз.
Содан соң 30 х 40 өлшемдегі қағаздың ортасын қиып тастап (А. Дюрер
методы) рамка ретінде даярлаймыз. Оның бізге берері көп : сол рамканың
көмегімента^иғаттьЩшімізге ұнайтын сюжеттік көрінісін көз алдымызға қойып
қарап, қажетті сюжетті таңдап алып жұмысты бастаймыз. Екіншіден,
30
бүл рамка жасалатын жұмыстың композициялық жағынан дұрыс
орналасуына және жүмыс сюжетіне тепе - тең тигізеді.
Одан кейінгі кезеңде біз қажетті таңдап алынған^абиғат\көрінісін қағазға
қарандашпен контр ретінде түсіремін. Содан кейінгі кезеңде қағаз бетін
кистінің көмегімен сулап, жүргізіп шығамыз. Бүл су жүргізіп шығу акварель
бояуымыздың қағаз бетіне дұрыс жұғуына кепілдік береді. Одан кейінгі
кезеңде біз пейзаждың ең қажетті қараңғы жеріне бояуды жүргіземіз.
Мұнда ескеретін жағдай, бірте - бірте салып жатқан пейзаждың қараңғы
жерінен бірте - бірте жарыққа қарай ауысамыз.
Жү-мыстың бастапқы кезінде біз ірі формаларға мэн бермейміз. Жұмыстың
кейінгі кезеңдерінде барып біз кішкене детальдарына көңіл бөле бастаймыз.
Сол сияқты жұмыс кезінде жұмыстың бірінші, екінші, үшінші пландардың
өзіндік заңдылықтарын шартты түрде сақтап отырамыз. Жұмыстың бірінші планын
эр уақытта нақты, шартты, кішкене детальдарына дейін саламыз. Картинаның
екінші, үшінші планы рет- ретімен бүлыңғырлау етіп өз заңдылықтары бойынша
орындалады. ^Мүндағы көп кездесетін қателік көкжиек сызығының дүрыс
орындалуынан болады. Мүны міндетті түрде эр уақыт бақылап отырумыз керек.
Жалпы алғанда, жазып жатқан пейзажымыздың композициялық шешімімен қатар
оның көкжиек сызығы 1-ші, 2- ші, 3- ші пландары өз заңдылықтарын сақтай
отырып бір - бірімен ажырағысыз байланысты жэне бір - бірімен ықпал етуі
керек.
Енді мен өз жұмысымның орындалу техникасына анлиз жасаймын.
Менің орындаған творчествалық жүмысым пейзаж, деп аталады. Таңдап алған
өлшем бірлігім 100x120 жүмыс майлы бояумен орындалды, материал
холст. 7^9°
Жалпы жүмыстың барысы жайлы айтар болсй^м, жұмыс пейзаж жанрына жатады.
Мен де жоғарыда атап өткендей бірнеше нобайлар, эскиздер жасадым. Жалпы бүл
тақырыпқа ұрьшуымньщ себебі, өзімнің үрпақтық парызым деп санадым.
2.3. Пейзажды жазу әдістемесі
Пейзаж - қайсыбір жерлерді жай айнытпай бейнелей салу емес, онда суретшінің
сезімдері мен ойларын берудің үлкен мүмкіндіктері жатыр. Адам өмірімен
салыстырып қарағанда табиғат өмірі мэңгілік сияқты болып көрінеді. Бүл
торлаган аспан, теңіз толқындары, ормандар мен таулар жүздеген, мыңдаған
жылдар бұрын қандай болса, сондай күйінде қалады. Бірақ осы бір өзгермейтін
табигатты алуан дэуір суретшілері түрліше көріп, түрліше бейнеледі.
Пейзаж жэне натюрморт, элбетте тақырптық картинаның қүрамдас бөліктері де
болуы мүмкін. Бүл туып өсхен жерімнің табиғаты болса керек. Бүл жүмыс
барысында төменгі курс көлемінде -ақ ойладым. Көптеген осы жанрда
пейзаждар жаздым. Уақт өте келе төртінші курс көлемінде пейзаж жазуға бел
' шешіп кірістім.
XVII ғасырдағы голланд суретшілерінің картиналарында теңіз үнемі дерлік
романтикалық сарынсыз болып келеді, олар табиғат сүлулығын іңкэрлікпен
қызықтауға бейім емес. Олар үшін теңіз - сауда мен жұмыс орны, тіршілік
қаракетін іздестіретін кеңістік.
Атақты Маринисіміз Айвазовскийде теңіз - әрдайым дерлік үрейлі дүлей күш,
мөлдірлеу қүпия сырлы түңғиық. Орасан зор толқындар қия жартастарға лап
қояды. Адамдар тіпті кемелердің өзі де - осынау қаьарлы, өлшеусіз қуатты
стихияды өте кішкентай, дэрменсіз де қорғансыз. Оның картиналары эсем
стихияға деген тэнтілікке, романтикалық сүйіспеншілікке бөленген.
Бір табиғи мотивтің өзі суретінің қылқаламынан мүлде басқа толысуға,
басқаша түске ие бола отырып, шебердің талғамын, көзқарастарын, көңіл күйін
береді.
32
Оның үстіне мэңгілік табиғат тіршілігіне уақыт өтуімен бірге жаңа
әуендер енеді. Табиғат адамның эсерімен өзгеріп отырады. Темір жолдар,
автомобиль жолдары, жоғары вольтты электр жүйелерінің сорайған діңгектері
мен сымдары, аспанда ұшқан реактивтік самолеттің бұдақтаған ізі - осының
бәрі бүгінгі күннің көрінісі.
Пейзаж салу барысында А. Дюрердің методын пайдаландым, өзім тұратын
ауылдың, ауданның көлемінде жүріп көптеген этюдтер жаздым. Бүл өзімді
шыңдау мақсатым еді.
Жұмысты жазу барысында көптеген кездейсоқ қиындықтарға жолықтым, ол
жүмысқа байланысты көріністі таңдап алу.
Көптеген нобайлар, этюдтер жасау барысында картинаның сюжетіне енгізу
керек деп шештім. Көптеген кафедраның байқауынан кейін, тауды картинаның
соңғы планына орналастыратын болып шештім және тау картинада оның
салтанатты көрінуі үшін жақын, биік болып орналасатын болып шешілді.
Ал картинаның бірінші планында, екінші планында төбелер симметриялы
орналасатын болып шешілді.
Картинаның бірінші, екінші планында төбелердің симметриялы
орналастырудағы мақсатым таудың асқақ, биік салтанатын көрсету болатын.
Картинаның бірінші планының мейлінше әр затына көңіл бөлдім. Бүл пейзаж
заңдылығынан ауытқымауға кірістім.
Картинадағы кезең жазғытүрым уақыт. Пейзажда көңіл күйді, коллоритті
мейлінше ашық беруге тырыстым. Ондағы мақсат- табиғаттың көктемге қарай
жаңарғанға ешқандай солғын түстердің кездеспейтінін еске үхтадым.
Табиғаттың да ашық бүлтсыз жадырап тұрған сәтін көрестуге тырыстым.
Картина сюжетін қарайтын тау, қырлар, гүл, ағаш, су, шөп т.б.
Мен ауаның кеңістіктің өз бояуын, жердің өз бояуын осы пейзажға қатысты
заттардың өз бояуларын беруге тырыстым. Ондағы мақсатым-табиғаттың көңіл
күйін көрсету.
33
осы шымкент қаласының суретшілерін пейзаж жұмыстарын арайы кітаптардан және
даярлаған альбом иллюстрациялардан көріп олардың пейзаж жазу тэсілдеріне
көңіл қойдым.
Мен картинаға таңдап алынатын детальдарды, өз аулымның тұрмысты
тіршілігіне қатысты, эдет- ғұрпына қатысты детальдарды ғана бірінші кезекке
қойдым.
Мұндағы тау табиғат сүлулығына хабар берсе, оның бергі жағындағы судың
ағысы сол ауылдың тұрмыс- тіршілігінен хабар беретіндей етіп, алуды еске
ұстадым.
Әрине өз шеберлігімді ұштау үшін, мен жүмысты холст бетіне көшірместен
бұрын картонға номермен көшіріп жаттығу жүмыстарын жүргіздім.
Жұмысты жазу жалпы бастау барысында көптеген суретшілермен келісіп,
олардың тэжірибелеріне сене отырып жұмыс жасадым.
Жұмыс туралы өз пікірім, өзім ойлаған деңгейден өзім аламын деген
биіктікке қол жеткіздім. Біз енді осы пейзаж жұмыстарын үйірме жұмыстарына
қалай жүргіземіз ? Осыған тоқталайық.
Бұл пейзаж жанрына жүмыс жазуда тек орта мектептерде ғана ұйымдастырып
қоймаймыз арнаулы мектептерде сол сияқты мэдениет сарайларында үйірме
жүмыстарын ұйымдастырып жүргізуге болады.
Суретшілер пайдаланатын барлық бояулар - пигмент қоспасы, яғни дұрысын
айтқанда, бояғыш зат жэне қандай да бір байланыстырғыш зат. Майлы бояуларда
мұндай байланыстырғыш заттар эдетте зығыр, кейде жаңғақ немесе көкнэр май
болып табылады. Басқа майлар пайдаланылмайды, себебі кепкен кезде қатты
қабық пайда болмайды немесе буланып ұшып кетеді, яки , керісінше тіпті үзақ
уақыт кеппей қояды.
Майлы бояулар сүңғақта тек XVI ғасырда ғана пайдаланыла бастады. Олардың
көптеген құнды қасиеттері бар: оңай араласады, қою жэне қалың етіп те
сондай- ақ астыңғы түс анық байқалып тұратындай, жеңіл мөлдір етіп
34
те жағуға болады. Кепкен кезде бүл бояулар өзінің түсін
өң реңін өзгертпейді.
Әдеттегі жағдайларда және эсіресе ыстық ауа райында майлы бояулармен,
оларға ештеңе қоспай немесе арнайы сұйылтқыштарды өте аз қоса отырып, сурет
салады, мұндай сұйылтқыштар мынадай номерлермен шығарылады: № 2 (
уайтспирт), №3 ( таза скипидар), №4 (пинен). Бояуды маймен араластыруға да
болады, бірақ бұлай істеудің қажеті жоқ: артық майдың болуы бояу қабатының
қараюына жэне жарылып кетуіне алып келеді.
Аяқталып біткен жэне кептірілген майлы бояумен салынған картинаға
бояулардың ашықтығын арттыру үшін арнайы лак жағады, мұндай лак кепкен
кезде шыны сияқты мөлдір пленка түзеді.
Пейзаждың алыс түкпірінде көк мүнар жамылып көрініп тұрған тауларды мен
аспаннан кейін сол мезетте - ақ салдым. Содан кейін мен судың негізгі түсін
және пейзаждың барлық басқа бөліктерінің бүкіл негізгі түстерін жүргізіп
шықтым: аспан - көгілдер, бүлттар жылы түсті, алыстағылар -көкшіл, су -
жирен, жартас- сүр - охра, алдыңғы қатардағы ағаштар - қара жасыл; бэрін
негізгі өңдермен жүргізіп шықтым. Ал содан кейін, боямалау қабаты жақсылап
кепкен кезде, мен бояулардың өң - реңктік үйлесімін тудыру үшін, оны ретуше
лагымен жүқалап жасай бастаймын, бірақ кейбір жерлерде корпусты да,
жартылай корпусты да бояу жағуға, эсіресе жарықтарда, ұмтыла отырып,
жүмыстың осы бір кезеңінде, түтас алғанда да, сондай - ақ оның
детальдарында да пейзаждың материалдық жағынан мейлінше бай болуына ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz