Музей менеджменті

Кіріспе ... ... ...3
Негізгі бөлім
1.Музей менеджменті ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.Музей маркетингі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
3. Музей басшы ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
4.Әлемдік тәжірибедегі музейлер қызметін үйрену ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
Қорытынды ... ... ... ... ...19
Пайдаланылған әдебиеттер

Жұмыстың өзектілігі.Нарықтық экономикадағы музей жұмысын басқару, музей шығындарын азайту. Келушілерге тарихи-мәдени құндылықтарды танытуда жаңа тәжірибелерді пайдалану,келелі жоспарлар,музей басшысының қызметі.
Музей менеджменті, маркетингі әдістемесін пайдалана отырып музейдің атмосферасында тың өзгерістер әкелу, жұмыстың өзектілігі болып отыр.
Жұмыстың мақсаты мен міндеті.Музейдің қызметіне жаңа серпін беру. Әлемдік тәжірибедегі музейлер қызметін үйрену. Музейді басқару тұрғысында менеджменттік, маркетингтік әдістемені пайдалану. Музейдің өзекті мәселелерін шешуде жаңа мүмкіндіктер жолын қарастыру. Келушілерге тиімді қызмет көрсету жолдарын жасау.
Бейхабар келушілерде қызығушылық әсерін оятуда,қызығушылығы оянған келушіні бір күндік келушіге айналдыру,бір күндік келушіні тұрақты келушіге ұштастыру,тұрақты келушіні музейдің жанашырына айналдыру болып табылады.
Жалпы Қазақстан музейлерінің дамуын мақсатты түрде жолға қою.

1. Музееведение: Музеи исторического профиля: Учебное пособие для вузов по спец. «История»/Под ред. К.Г.Левыкина, В.Хербста. – М.:Высш.школа,1988. – 431 с.
2. Қалиев.Г., Теміров. Т. Экономикалық терминдер сөздігі.-Алматы , 1993
3. Мұқанова С. Музейлік терминдер сөздігі. -,Алматы. 2005
4. Музеи.Маркетинг.Менеджмент:Практ. пособие/Сост.:В.Ю.Дукельский. - М.: Прогресс-Традиция,2001.
5. Мескон.М., Алберт М., Хедоури.Ф., Основы менеджмента. Пер.с англ.- М., Дело, 1992.
6. Мұсаева С.Т.,Кукеева М.К. Музей менеджменті және маркетингі. Оқу құралы. – Алматы: ИздатМаркет, 2006. – 112 бет.
7. Гнедовский М.Б. Что такое музейный маркетинг: Азы про-фессии. Статья 1//Мир музея. – 1995. – 525с.
8. Гнедовский М.Б. Что такое музейный маркетинг:Статья 2//Мир музея. – 1995. – №5 – С. 44-46
9. Музей.Маркетинг.Менеджмент. практ. Пособие..:/сост В.Ю.Дукельский., М., : прогресс-традиция, 2001

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім
1.Музей менеджменті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2.Музей маркетингі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
3. Музей басшы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
4.Әлемдік тәжірибедегі музейлер қызметін үйрену ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..17
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

Кіріспе

Жұмыстың өзектілігі.Нарықтық экономикадағы музей жұмысын басқару, музей шығындарын азайту. Келушілерге тарихи-мәдени құндылықтарды танытуда жаңа тәжірибелерді пайдалану,келелі жоспарлар,музей басшысының қызметі.
Музей менеджменті, маркетингі әдістемесін пайдалана отырып музейдің атмосферасында тың өзгерістер әкелу, жұмыстың өзектілігі болып отыр.
Жұмыстың мақсаты мен міндеті.Музейдің қызметіне жаңа серпін беру. Әлемдік тәжірибедегі музейлер қызметін үйрену. Музейді басқару тұрғысында менеджменттік, маркетингтік әдістемені пайдалану. Музейдің өзекті мәселелерін шешуде жаңа мүмкіндіктер жолын қарастыру. Келушілерге тиімді қызмет көрсету жолдарын жасау.
Бейхабар келушілерде қызығушылық әсерін оятуда,қызығушылығы оянған келушіні бір күндік келушіге айналдыру,бір күндік келушіні тұрақты келушіге ұштастыру,тұрақты келушіні музейдің жанашырына айналдыру болып табылады.
Жалпы Қазақстан музейлерінің дамуын мақсатты түрде жолға қою.

1.Музей менеджменті
Менеджмент түсінігі (ағылшынша management немесе to manage - басқару) өнекәсіпті, зияткерлік, қаржы және басқа салаларды басқару әдістерінің, қағидаттарының, түрлерінің жиынтығы. Басқаша айтқанда менеджмент - мекеме және оның персоналын басқарудың теориясы мен практикасы.
Менеджменттің негізгі құралдарының бірі мақсаты, міндеттері және оған жету жолдары айқындалған келелі жоспар болып табылады. Жоспарды жасау барысында музей менеджментінің жетекші маманы Роджер Майлздың ұсынысы бойынша мынадай мәселелерге көңіл бөлген жөн:
oo жоспардың кімге арналып жасалуын, яғни музей аудиториясын білу қажет;
oo жоспарды жасау барысында музей қандай мақсат, міндеттерді көздеп отырғанын анықтау;
oo жобаны жүзеге асыру жолдарын қарастыру (қаржы,адам,құрал-жабдық, материал т.б.).
Жоспар - музей дамуының жалпы концепциясы және қойылған мақсаттарға жету стратегиясы, болашақтағы нақты уақыт кезеңіне әрекет жоспары, музей қызметкері және басқа да оның маңызды серіктері жағынан тәжірибелік сұраныстарына жауап беріп, толық мақұлдау алатын құжат.

Кесте -1. Жоспарлау кезеңдері.

ЕСКЕРТУ:Автормен құрылған.

Жоспарды өңдеу және жазу:
1.Өз бағыт-мақсатын ағымдағы жағдай барысында қалыпқа келтіру (неге, не себептен тірлік құрамыз, сол туралы миссия қалыптастыру).
2.Істің қазіргі жағдайын талдау, әлсіз және күшті жақтарды анықтауға ерекше көңіл бөлу арқылы (ішкі факторлар) және ашылатын мүмкіндіктер мен кездейсоқ қауіптерді талдау (сыртқы факторлар).
3.Қойылған мақсаттарға жауап беріп, стратегияны өңдеу (шешімі қалаған нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік беретін, анық белгіленген нақты міндеттерді қоса).
4.Қаржы базасын қамтамасыз ету (бюджет).
5.Мониторинг механизмін өңдеу және жұмыс тиімділігін бағалау (қаншалықты табысты алға жылжушылық).
Р.Майлздың әдістемесіне сәйкес келелі жоспарды тікелей өңдеу мынандай кезеңдерден тұрады:
1. Музей миссиясын қалыптастыру немесе мәнін, музей қызметі саласы мен табиғатын анықтайтын мақсаттарды түсіну. Лондон жаратылыстану музейінде ол мынандай мағынаны білдіреді :сақтауда қамтамасыз ету және музей жинақтары одан әрі көбейту әрі оларды насихаттау арқылы зерттеу, оны үнемді пайдалану мен сұлулығына сүйсіну арқылы айнала қоршаған ортамен жете түсінугі ықпал ету.
2. Қазіргі болып жатқан жағдайды талдау. Бұл жерде музейдің әлсіз жақтары мен мүмкіндіктері және дамуға кедергі келтіретін қиыншылықтар. Басқаша сөзбен айтқанда музейдің маңызды мәселелерін шешуге ықпал ететін ішкі және сыртқы факторлар талданады.
3. Дамудың жалпы бағытын анықтау. Осыған орай қалыптастырылған мақсаттар алтын ережеге сай болуы қажет:
oo көкейтестілігі;
oo музейге қолдау көрсетуге ұмтылдыру үшін адамдарды ортақ қызығушылықтарға тарту мүмкіндігі;
oo нақтылық, яғни қолдағы бар адам, қаржы және материалдық мүмкіндіктер негізінде іске асырылуы.
4. Алғашқы мақсаттарға жауап беретін стратегияны өңдеу (шешімі қалаған мәселеге жетуге мүмкіндік беретін, нақтылы жазылған міндеттерді қоса)
5. Қаржы базасын қамтамасыз ету (бюджетті).
6. Мониторинг механизмін өңдеу және жұмыс тиімділігін бағалау.
Сонымен қатар музейдегі жағдайды бағалау үшін мамандар СЭӘТ және талдау жинағын қолдануды ұсынады. Бұл талдаудың мақсаты сыртқы жағдайларға қатысты мәселелерге орай музейдің одан ары даму мүмкіншіліктерін талдау. Ең маңызды музей мәселелерін шешуге ықпал ететін сыртқы факторларға тоқтала кетсек, олар:
а) саяси факторлар - музейлер үшін жаңа ұйымдастырулық құрылымның ендірілуі;
ә) экономикалық факторлар - келушілер категориясы мен санына, тұрақты келушілер табыс деңгейіне, музей ұсынатын қызметтер сапасына әсер ететін жергілікті және ұлттық экономикадағы өзгерістер;
б)технологиялық факторлар - тәулік бойына ақпарат алуға мүмкіндік беретін кең тараған компьютерлік жүйелер.
Жинақты талдау барысында музейдің әлсіз жақтары, мүмкіндіктері, қаупі жәе артықшылығы қаралады, яғни ішкі және сыртқы факторлар.
Ішкі факторлар - келушілер саны, жинақтар, көрме қызметі, келушілерге қызмет көрсету, қаржыландыр, табыс.
Сыртқы факторлар - саяси, экономикалық, әлеуметтік, технологиялық.

Музейдің басымдық жағы. Халық шығармашылығы және бай тарихы; көне қалалар орны мен ескерткіштер; музей тарихи ғимаратқа орналасқан; оның өзін көрудің өзі ғажайып; оның директоры жоғары білікті кәсіпқой, іскер адам, ұжымды жұмылдыра біледі; музейдің жергілікті; саяси басшылармен байланысы жақсы.
Музейдің әлсіз жағы. Музей орналасқан жерге шетелдік туристер сирек келеді; бюджеттік қаржыландыру тек қызметкерлер еңбекақысын төлеуге ғана жетеді; уақытша көрмелер санының шұғыл қысқаруы жергілікті тұрғындардың музейге қайыра келуінің қысқаруына әкеп соқты; тұрақты экспозиция моральді ескірген; экскурсовод жұмысы нашар.
Мүмкіндіктер. Жекелеген адамдар мен ұжымдарға, белгілі жергілікті қоғамдастыққа арналған шағын көрмелер ұйымдастырылады; музей мектеп бағдарламасы көлемінде оқушылар үшін арнайы бағдарламалар өңдейді; музей және басқа да ұжымдардың ішкі ауласында театрландырылған қойылымдар мен концерттер ұйымдастырады.
Қауіптер.Қаржының ұдайы жетіспеуі қызметкерлерді күйзеліске ұшыратады; қорларды сақтау нормативтерге толық сәйкес келмейді. Шынайы музей аудиториясын кеңейту мүмкіндігі жоқ, себебі мәдени-демалыс рыногындағы бәсекелес мекемелер саны ұдайы өсуде.
Кесте-2. Жинақты талдау(SWOTталдау).

ЕСКЕРТУ: Автормен құрылған.

Жинақты талдау музейге қызметтің басымдық бағытын анықтауға тиіс. Музей өзінің басты басымдылығы табыс әкеліп, музей мәртебесін көтеретін шетелге көрмелер ұйымдастыру болып табылады. Түскен қаржы музейді жергілікті қауымдастыққа одан әрі тартымды ету үшін экспозицияға қажетті өзгерістерді ендіру үшін қажет болады.
ХХ ғасырдың соңғы онжылдықтарында шетелдерде мемлекеттік, қоғамдық, жекеменшік, корпоративті, коммерциялық емес қаржыландыру көздері кіретін көп арналы музейлер бюджетін қалыптастыратын жүйе қалыптаса бастады. Әр елдің бұл бюджеттеріндегі мемлекеттік және мемлекеттік емес құраушылардың арақатынасы бірдей емес әрі дәстүрлі демеушілік және меценаттық, мемлекеттік мәдени сяасат, салық заңдылықтары және басқа да факторлармен белгіленген. Мысалы, 1988 жылы американ музейлерін қаржыландырудың жалпы көлемінің 5% - федеральды бюджеттен, 5% - қорлардан, 5% - корпорациялардан және 85% жеке адамдар салымынан құралған.
1970 жылдары шетелдік музей саласында пайда болып, ал 10 жыл өткен соң берік орныққан фандрейзинг(ағылшынша - ақша қаражатын табу) түсінігі пайда болды. Бұл дегеніміз коммерциялық емес жобаларды іске асыру үшін ақша қаражаттарын тарту бойынша комплексті жұмыстарды білдіреді.
Музей ептілігінің қуатты демеушіні анықтап қызығушылығын тудырып, өз мақсаттарына пайдалану франдрейзинг бойынша кез келген компанияның түйінді сәтін білдіреді. Тәжірибе көрсеткендей нағыз демеушіні еш уақытта кездейсоқ кездесу көрсеткендей нағыз демеушіні еш уақытта кездейсоқ кездесу нәтижесінде табуға болмайды. Сондықтан шетел музейлері демеушілерді тарту бойынша бағдарламалар жасауға уақыт пен ресурстар бөліп, арнайы даму бөлімдерін құрады. Онда кәсіпқойлар ақшасыз жарналар деп аталатын қосымша қаржыландыру көздерін тартумен айналысады.
Франдрейзинг бойынша тәжірибелі мамандар музейлерден өте өтініп сұрайтыны деперсонифиционалды электронды өтініштер жібермей потенционалды демеушілермен байланыс пен жеке кездесулер ұйымдастыру. Шындығына келгенде музей және демеуші арасында таза өзара қатынас орнауы қажет, нәтижесінде екі жақ та пайда көреді.
Музей жобаларын қолдаушы демеушілер үшін де пайдалы жақтар көп. Бұлар тауарлары мен қызметтерін жарнамалаудың қосымша мүмкіндігі, бұл жарнама алаңдары, баспа өнімдері немесе эфир уақытын сатып алғаннан әлдеқайда тиімді. Әлеуметтік маңызды жобалар мен бағдарламаларға қатысу демеушінің берік экономикалық жағдайын көрсетіп қоймай, оған тартымды имидж жасайды.
Ал музей қызметінің тиімділігін қамтамасыз ететін маңызды фактор - бұл оның адам ресурстары. Музейді басқару стилі және оның ішкі ұйымы жұмысты ең нәтижелі қамту қажет, ол үшін музей тұтас бір командаға айналып, әр жұмысшы өз тапсырмалары мен міндеттерін біліп қана қоймай, музей өркендеуіне құнды үлес қосатын өз идеясын ұсынуға мүмкіндік алады. Ал Қазақстан үшін музей саясаты жоғарыдан беріліп қатардағы қызметкердің еш уақытта ешнәрсе ықпал ете алмауының дәстүрлі жағдайы қалыптасқан.
Соған қарамастан көптеген шетел музейлері бір командаға бірігу жұмыс тиімділігін арттыратынын қазірдің өзінде сезінді. Жетекші музей менеджерлерінің ұсынысы бойынша табысты командалық жұмысқа қажет, барлық команда мүшелері:
oo жоба мақсаттарына қатысып, ойласуы қажет;
oo бір-бірінің шеберліктері мен дағдыларын сыйлап, мойндау;
oo экспозиция құру үшін зерттеу жүргізуге тек ғылыми білім мен шеберлік емес, коммуникацияны іске асыру дағдысын да сезіну;
oo жобаны атқару кестесі және нәтижелер мониторингі жүйесімен келісті;
oo аудитория динамик жоба басшыларына команда мүшелері білу үшін қолдағы бар шараны қарастыруы керек;
oo олардан не талап етілетінін білсін;
oo осылайша істегісі келеді;
oo қажетті мүмкіндіктер мен ресурстарды алды;
oo табыстар мен жолы болмауы туралы ақпараттануы.

2. Музей маркетингі
Маркетинг (ағылшынша marketing - нарықтағы сату және сатып алу актісі, market - нарық) өнімді барынша пайдалы өткізуге бағытталған шаралар жүйесі., әр тауарды жарнамалау, сұранысты зерттеу және қалыптастыру бойынша инфрақұрылым.
Музей жинақтарын көрсету, өз білімін жетілдіру мен қарым-қатынасқа жағдай жасау, шығармашылық және демалыс ұйымдастыру, ақпарат беру, білім беру және ағартушылық жұмысқа ұсынатын қызметтердің толық тізімі емес. Олардың бңрқатар бөлігін қажет ретінде тек музейге келушілер емес, басқа да тұтынушылар - ғылыми ұйымдар, оқу орындары, коммерциялық компаниялар, жергілікті басқару органдары, қайырымдылық қорлары т.б. төлейді.
Музей маркетингі тек анықтап, болжамдап, музей қызметін тұтынушылар қажетін қанағаттандырып қою ғана емес, бірқатар жағдайда бұл қажеттіліктерді қалыптастыруға тиімді әсер ететін, тікелей қалыптастыратын әрекет құралы.
Музей маркетингінің негізгі мақсаты келушілер санын көбейту, музей аудиториясын кеңейту, музей туралы ақпарат тарату.

Сурет-1. Маркетинг түрлері

ЕСКЕРТУ: Автормен құрылған.

Музей өз тұтынушыларына тауар ретінде не ұсына алады?
+ Экспозициялар, көрмелер, кітаптар, каталогтар, буклеттер, музей тақырыбы және полиграфиялық өнімдер, бейнефильмдер, слайдтар, басылымдар.
+ Кейбір музейлер өз жайларын жалға беру, дүкендердегі сыйлықтар мен сувенирлер негізгі табыс көзі.
+ Музейдегі кафе, кафетерийлер инфрақұрылым болып табылады.
+ Блакноттар, сөмке, музей заты немесе символикасы бар күнтізбелер жақсы жарнама.
Бұл музей кірісін толтырудың негізгі көзі болып табылады.
Сонымен қатар қазіргі кезде маркетинг бойынша мамандар музейдің бизнес жоспарын құрастыру үшін қажетті мәліметтерді береді, жекелеген музей шаралары барысында қысқа мерзімдік маркетингтік компания өткізіп, бюджеттен тыс қаржыларды тартуға қатысып және демеушілермен жұмыс істейді. Өз қызметінің кез-келген бағытында олар өз жұмысын тек қана бір принципке құрады: зерттейді - жоспарлайды - жоспарды іске асырады - нәтижелерді талдайды - қажетті түзетулер енгізеді.

Сурет-2. Музей маркетингі ресурстарының формалары.

ЕСКЕРТУ: Автормен құрылған.

Қазір Қазақстандағы музейлер алдында коммуникативті саясат саласы бойынша екі басты міндет тұр. Бір жағынан, оларға адамдар санасында музей ұсынысына қатынас ретінде қалыптасқан жалған стереотипті қирату қажет, екінші жағынан, музей қызметкерлеріне музей аудиториясына деген өз көзқарастарымен бір жақты бағалауды өзгерту керек.
Бірқатар Еуропа елдерінде өткізілген зерттеулер көрсеткендей музей қызметкерлері ішін музей аудиториясын барабар бағалау жалпы сипатқа ие болған. Мысалы, музей қызметкерлері былай деп есептейді:
oo аудитория біртекті;
oo аудитория өздерін өнерді сүюшілерміз деп есептейді;
oo аудитория динамикалы және өнерді таңдауға белсенді;
oo аудитория білімді және өнерді түсінеді;
oo аудитория өз біліміне сенімді, музей және өнерді жақсы бағдарланады;
oo аудитория музей құндылығын түсмінеді.
Бірақ шындығына келгенде бұндай ұғым дұрыс болмай шыққан, себебі көптеген жағдайда адамдардың музейге келу себебі:
oo балалары мен достарын әкелу;
oo досы немесе құрбысымен уақыт өткізу;
oo музей тыныштығына демалу;
oo күнделікті тіршілікті ұмыту, себебі оларға музей атмосферасы ұнайды;
oo өздерін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.