Дәрі ішу әдістері және мөлшері
I. Кіріспе бөлім
II. Негізгі бөлім
а) Дәрі ішу әдістері мен мөлшері
ә)Орталық жүйке жүйесінің препараттары
және олардан туындайтын аурулар
б)Жүрек.қан тамырлар жүйесіне әсер
ететін дәрілер,пайда болатын аурулар
в)Зәр айдағыш және тыныс алу мүшесінің
препараттары және туындайтын аурулар
г)Иммунитетке әсер ететін және аллергияға
қарсы препараттар және олардан пайда
болатын аурулар
III. Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
II. Негізгі бөлім
а) Дәрі ішу әдістері мен мөлшері
ә)Орталық жүйке жүйесінің препараттары
және олардан туындайтын аурулар
б)Жүрек.қан тамырлар жүйесіне әсер
ететін дәрілер,пайда болатын аурулар
в)Зәр айдағыш және тыныс алу мүшесінің
препараттары және туындайтын аурулар
г)Иммунитетке әсер ететін және аллергияға
қарсы препараттар және олардан пайда
болатын аурулар
III. Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Көптеген табиғи полимерлер ежелден халықтық медицинада қолданылып келеді.Атап айтсақ,кәріптас-базед ауруын емдеуде,прополис (“ара желімі”)-іріңді жаралар мен тері ауруларын емдеу үшін,озокерит (“тау балауызы”),әр түрлі өсімдіктердің шайырлары (бальзамдар дайындау үшін),агар-агар,желатин,крахмал,мумие,т.б. емдік мақсатта пайдаланылғанын білеміз.Алайда,тек өсімдік немесе жануар тектес табиғи материалдарды қолдану медицинаның мүмкіндіктерін шектеп келеді.Медициналық терапияның қол жеткізген тамаша жетістіктері,негізінен,синтетикалық дәрілік заттардың алынуына байланысты.Медицинада қолданылатын синтетикалық дәрілік заттардың басым көпшілігі кіші молекулалы қосылыстар.Қазіргі кезде белгілі синтетикалық кіші молекулалы дәрілердің көптігіне қарамастан,олардың жаңа тиімді түрлерін іздестіру мәселесі күн тәртібінен түспей отырған міндеттердің бірі.Орыс оқымыстылары Н.А.Платэ мен А.Е.Васильев егілген физиолоиялық белсенді полимерлердің (ФБП) құнды қасиеттерін саралай келе,дәрәлік заттарды полимерлермен байланыстыра қолданудың негізіне полимерлердің келесі ерекшеліктерін жатқызады
1.ФБП қасиеттерінің аддитивтілігі.Бұл қасиеттің мәнісі мынада: жүйенің физика-химиялық қасиеттері полимер-тасымалдаушыға,ал емдік қасиеттері жалғанған дәрілік затқа байланысты.Бұл физиологиялық белсенді заттардың (ФБЗ) организмде еруін мүмкін етіп,таралуын реттеуге мүмкіндік береді.
1.ФБП қасиеттерінің аддитивтілігі.Бұл қасиеттің мәнісі мынада: жүйенің физика-химиялық қасиеттері полимер-тасымалдаушыға,ал емдік қасиеттері жалғанған дәрілік затқа байланысты.Бұл физиологиялық белсенді заттардың (ФБЗ) организмде еруін мүмкін етіп,таралуын реттеуге мүмкіндік береді.
1. Бейсебеков М. Қ. Дәрілік препараттарды иммобилизациялау. Алматы, 2006.
2. Гинтер Е. К. Медицинская генетика. Москва 2003
3. Мұратбекова С. Қ, Абирова В. Е. Фармакология. Павлодар, 2007
4. Момынова Е. Ә, Тойшиева Г.Т. Мейірбике ісіінің негіздері. Шымкент, 2006
5. Қанапияұлы М. Қазақтың халық емі. Алматы, 1995
6. Сычев Д. А, Раменская Г.В. Клиническая фармакогенетика. Москва, 2007
2. Гинтер Е. К. Медицинская генетика. Москва 2003
3. Мұратбекова С. Қ, Абирова В. Е. Фармакология. Павлодар, 2007
4. Момынова Е. Ә, Тойшиева Г.Т. Мейірбике ісіінің негіздері. Шымкент, 2006
5. Қанапияұлы М. Қазақтың халық емі. Алматы, 1995
6. Сычев Д. А, Раменская Г.В. Клиническая фармакогенетика. Москва, 2007
Жоспары
I. Кіріспе бөлім
II. Негізгі бөлім
а) Дәрі ішу әдістері мен мөлшері
ә)Орталық жүйке жүйесінің препараттары
және олардан туындайтын аурулар
б)Жүрек-қан тамырлар жүйесіне әсер
ететін дәрілер,пайда болатын аурулар
в)Зәр айдағыш және тыныс алу мүшесінің
препараттары және туындайтын аурулар
г)Иммунитетке әсер ететін және аллергияға
қарсы препараттар және олардан пайда
болатын аурулар
III. Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе бөлім
Көптеген табиғи полимерлер ежелден халықтық медицинада қолданылып
келеді.Атап айтсақ,кәріптас-базед ауруын емдеуде,прополис (“ара желімі”)-
іріңді жаралар мен тері ауруларын емдеу үшін,озокерит (“тау балауызы”),әр
түрлі өсімдіктердің шайырлары (бальзамдар дайындау үшін),агар-
агар,желатин,крахмал,мумие,т.б. емдік мақсатта пайдаланылғанын
білеміз.Алайда,тек өсімдік немесе жануар тектес табиғи материалдарды
қолдану медицинаның мүмкіндіктерін шектеп келеді.Медициналық терапияның қол
жеткізген тамаша жетістіктері,негізінен,синтетикалық дәрілік заттардың
алынуына байланысты.Медицинада қолданылатын синтетикалық дәрілік заттардың
басым көпшілігі кіші молекулалы қосылыстар.Қазіргі кезде белгілі
синтетикалық кіші молекулалы дәрілердің көптігіне қарамастан,олардың жаңа
тиімді түрлерін іздестіру мәселесі күн тәртібінен түспей отырған
міндеттердің бірі.Орыс оқымыстылары Н.А.Платэ мен А.Е.Васильев егілген
физиолоиялық белсенді полимерлердің (ФБП) құнды қасиеттерін саралай
келе,дәрәлік заттарды полимерлермен байланыстыра қолданудың негізіне
полимерлердің келесі ерекшеліктерін жатқызады
1.ФБП қасиеттерінің аддитивтілігі.Бұл қасиеттің мәнісі мынада: жүйенің
физика-химиялық қасиеттері полимер-тасымалдаушыға,ал емдік қасиеттері
жалғанған дәрілік затқа байланысты.Бұл физиологиялық белсенді заттардың
(ФБЗ) организмде еруін мүмкін етіп,таралуын реттеуге мүмкіндік береді.
2.Полимерге жалғанған дәрілік жүйенің жасуша мембраналары арқылы өту
қабілетінің төмендігі.Бұл дәрілік заттың организмде таралуын шектейді.Бұның
нәтижесінде ФБЗ-тың фармакокинетикасы түбегейлі өзгереді.Мұның маңызды
нәтижелері- ФБЗ-тың улылығының төмендеуі және әсер ету мерзімінің
ұзаруы.Себебі,полимермен байланысқан дәрілік заттың бүйрек арқылы сүзіліп
өтуі баяулайды.Екінші жағынан,бұл құбылыстың кері әсерін де ескермеуге
болмайды:полимерлердің организмнен шығаруылуын қиындатады.Сондықтан
полимердің молекулалық массасын шектеу немесе организмде биологиялық
ыдырауын қамтамасыз ету қажет.
3.ФБП-дің зат алмасуына түсу қабілеті төмен.Бұл олардың полимерлік
табиғатына байланысты және пролонгациялық әсерінің тағы бір себебі болып
табылады.
4.ФБП-дің жасушаға ену механизмі кіші молекулалы ФБЗ-мен салыстырғанда
өзгеше.Айталық,полимерлер үшін ол эндоцитоз,ал кіші молекулалы дәрі үшін-
диффузия жолымен жүзеге асады.
5.ФБП-дің организммен әрекеттесу механизімінің өзгешелігі.Жоғарыда
айтылғандай,полимерлерге кооперативті әрекеттесулер тән.Ал кіші молекулалы
дәрілердің ондай қасиеті жоқ.
Айтылған дәрілік заттардың атқаратын міндеттерін және жоғары молекулалы
қосылыстардың маңызды ерекшеліктерін бағамдай отырып,физиологиялық белсенді
заттарды полимерлермен байланыстыра қолдану арқылы дәрінің емдік әсерін
ұзарту,ағзаға улы әсерін кеміту,активті бастаманы ауру-ағзаға бағытты
тасымалдау тәрізді аса маңызды мәселелерді шешуге болатынын байқаймыз.
Осы жерле медицинада қолданылатын қандай физиологиялық белсенді
қосылыстарды полимерлерге қоса пайдаланған тиімді екеніне тоқталайық.Барлық
дәрілік заттарды полимерге қоса берудің реті жоқ.Зерттеушілердің пікірі
бойынша,қысқа уақыт әсер ететін,баяу ыдырайтын немесе организмнен баяу
шығарылатын,сондай-ақ,активтілігі төмен және үлкен дозаларда қолданылатын
физиологиялық белсенді қосылыстарды полимерлерге қосу дұрыс емес.Керісінше,
белсенді заттардың кейбір түрлерін полимерлерде иммобилизациялау өте жақсы
нәтижелер береді.Олар мыналар:
-созылмалы ауруларды емдеуде пайдаланылатын,жиі,әрі ұзақ уақыт қабылдауды
қажет ететін физиологиялық белсендіі заттар(ФБЗ,жылдам ыдырайды немесе
шығарылады)-әсер ету мерзімін ұзарту,қабылдау жиілігін азайту және емдік
әсерін тұрақтандыру үшін;
-терапевтік емдеу ауқымы тар ФБЗ,бұларға химия-терапиялық заттардың
көбісі жатады-олардың таңдамалы әсерін күшейту үшін;
-жоғары активті биореттеушілер
(гормондар,витаминдер,коферменттер, т.с.с),олар аз дозада және ауық-ауық
қабылданады;
-жергілікті қолданылатын ФБЗ-олардың бүкіл организмге таралуының алдын
алу және қосалқы эффектілерді болдырмау үшін;
-бос күйінде тұрақсыз(мысалы,ферменттер)немесе өте улы ФБЗ-тұрақтылығын
арттыру және улылығын азайту үшін.
С.Н.Ушаковтың мәлімдеуінше полимерлер медицинада мынадай мақсатта
пайдаланыла алады:
a)қосалқы дәрілік материалдар ретінде (пластырьлер,пасталар және жпқпа
майлар,ерітінділер мен эмульсиялардың тұрақтандырғыштары,т.с.с.);
ә) қан алмастырғыштар,пролонгаторлар және детоксикаторлар ретінде;
б) тікелей дәрілік препараттар ретінде.
Медициналық мақсатқа арналған полимерлерге қойылатын негізгі жалпы
талаптарды былайша тұжыруға болады: материал организм үшін мүлде
зиянсыз,канцерогендік немесе аллергендік қасиеттер
көрсетпеуі,биоүйлесімді;уақыт өткен сайын өзгеріске ұшырамауы
жәнеденатурация тудырмауы;жеңіл өңделуі;бактерицидтік қасиеті болуы
тиіс.Бұл талаптардың ішіндегі,біздің ойымызш,ең маңыздысы болып саналатын
біріншісіне кеңірек тоқталайық.Бұл мәселенің маңыздылығы ”зиян келтірме”
деген Гиппократтың мызғымас қағидасынан туындайды десек те болады.
Негізгі бөлім
Дәрі ішу әдістері және мөлшері қайнатпа дәрілерді көбінесе жылы күйінде
ішеді, құсып ауырғанда азырақ немесе дәріні салқындатып бөліп-бөліп ішу
керек. Мәселен, кешке-бірінші қайнатпасын, ертеңіне азанда екінші рет
қайнатпасын ішеді, қуат беретін-дәрілерді-тамақтан бұрын, асқазанға ем
болатын дәрілерді-тамақтан соң, құрт түсіретін және іш жүргізетін дәрілерді
көбінесе-аш қарында, ал ұйықтайтын дәрілерді жатарда ішкен пайдалы. Сонымен
бірге мына жайттарға көңіл бөлу керек. Жүкті әйелдерге кейбір дәрілер түсік
тастауы,ерте босануға әсер етуі мүмкін. Сондықтан жүкті әйелдерге дәріні
сақтықпен немесе шектеп беру керек. Мысалы, у қорғасын,тазаланған сор,
кротон, үш қырлы өлең, бозбұға, шабдал дәні,мақсары,сүлік, сона,жұпар,
сүттегін, алакүліктен жасалған дәрілер жүкті әйел организмдеріне қауіпті
болып саналады.
Қарттарға, балаларға, әйелдерге және әлсіз адамдарға беретін дәрі мөлшері
аз болады,әдетте 1-5 жастағы балаларға ересек адамдар ішетін дәрілердің ¼
беріледі,5-6 жастағы балаларға ½,16 жастан жоғарыға ересек адамдардан тең
мөлшерде беріледі.
Дәрі-дәрмектерге қарсы ағзаның тұқым қуалаушылық
арқылы дамитын патологиялық реакциялары
Генетикалық белгі Белгіні тудырушы Потологиялық
(вариант) дәрі-дәрмек реакция
1Г-6ФД жетіспеушілігі Примахин, Эритроциттердің
(полимерлі жүйе) сульфанил амидты гемолизі
препараттар (еруі)
(40жуық)
2Баяу ацетилдену Изониазид, Әрбір дәрі
(ацетилтрансфераза генінің гидрацинин, дәрмекке тән
полиморфизі) сульфадемазин, әсерлер
диафенилсульфон (эффекттер)
3Дитиминге сезімталдық Дитимин Тыныс алудың ұзақ
(бұзылған холинэстераза) уақыт тоқтатылуы
4Метгемоглобинредуктаздың Дифенилсульфон,осинЦианоз (көгеру)
жетіспеушілігі галин,
примахин
5Глюкортикоидто Көзге тамызатын Көзшілік қан
қабылданғаннан кейін қан глюкокортикидтер қысымының
қысымының жоғарылауы жоғарылауы
(көтерілуі) (көтерілуі)
6Кейбір тұрақсыз Тотықтырушылар Эритроциттердің
гемоглобиндер гемолизі (еруі)
7Гепиртермия ісігі Жалпы анестездеуші Гипертермия
заттар
8Феноцетинмен индукцияланған Фенацетин Цианоз (көгеру)
метгемоглобинемия
9Дифениннің жеткіліксіз Дифенин Атаксия,
гидроксильденуі нистагим
1Спартеиннің аномальды Спартеин Жүрекке
0дегридрогенациялануы аритмиясын
емдегенде
байқалатын зілді
әсерлер
(эффекттер)
Орталық жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілер қатарына мыналар жатады:
1.Наркозға қолданылатын дәрілер.
2.Ұйықтататын дәрілер.
3.Тырыспаға қарсы құралдар: а) эпилепсияға қарсы.
4. Психотроптық дәрілер: а)нейролептиктер;
ә)транквилизаторлар;
б)седативті дәрілер;
в)антидепресанттар.
5.Паркинсон ауруын емдеуде
қолданылатын дәрілер.
6.Анальгетиктер:
а)елітетін;
ә)есірткілік емес.
Наркозға арналған ингаляциялық емес құралдар.
Гексенал-ұйықтататын және есірткілік әсері бар зат. Негізінен кіріспе
наркоз үшін азот тотығы, фтораттан,эфирмен қоса қолданылады. Жеке түрде
мерзімді операция (15-20 мин.), эндоскапия, бронхоскопия, алкогольдік
психоз, катетеризация, тігісті алған кездерде қолданылады.
Сомбревин-ауыртатын манипуляцияларда, таңу жасағанда, шығып кеткен сүйекті
орнына салғанда, сынған сүйектерді түзегенде, гинекологиялық және
стоматологиялық практикада қолайлы. Наркоздың қозу кезеңі болмайды,2-3
минуттан кейін есін жинайды.
Калипсол-кіріспе наркоз және базалық наркозда қолданылады.
Ұйықтататын препараттар.
Ұйқының дамуына және қалыпқа келуіне көмектеседі. Ұйықтататын дәрілер
ретінде барбитураттар қолданылады.Олар аз мөлшерде седативті әсер, орташа
мөлшерде-ұйықтататын әсер,ал көп мөлшерде-есірткілік әсер береді. Бірақ
оларды наркоз дәрілері ретінде қолданбайды. Бұл топқа: демидрол,
донормил,бролизавал, хлоралгидрат, этаминал- натрии, фенобарбитал,
итразепам деген препараттар жатады. Бұл жоғарыда аталған препараттарды
белгілі бір мөлшерде, сақталу мерзіміне сәйкес, дәрігердің рұқсаты болған
дұрыс.Себебі, біздің ағзамыздағы мүшелердің жұмысын, қызметін, басқа
мүшелермен байланысын реттеп отыратын орталық жүйке жүйесі болып табылады.
Егер де дәрілік препараттарды талаптарға сәйкестіре отырып пайдаланбайтын
болсақ психикалық ауруларға, тіпті кейде өлім жағдайына әкелуі мүмкін.
Жүрек-қан тамырлар жүйесіне әсер ететін дәрілерге
тоқталсақ.
Моэкс (моэксиприл)- таблеткада 7,5мг,15мг.Артериалдық гипертензияға
қолданылады. Қолқаның тарылуы, митральды тарылуы, гиперртофиялық
кардиомиопатия,бүйрек және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
I. Кіріспе бөлім
II. Негізгі бөлім
а) Дәрі ішу әдістері мен мөлшері
ә)Орталық жүйке жүйесінің препараттары
және олардан туындайтын аурулар
б)Жүрек-қан тамырлар жүйесіне әсер
ететін дәрілер,пайда болатын аурулар
в)Зәр айдағыш және тыныс алу мүшесінің
препараттары және туындайтын аурулар
г)Иммунитетке әсер ететін және аллергияға
қарсы препараттар және олардан пайда
болатын аурулар
III. Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе бөлім
Көптеген табиғи полимерлер ежелден халықтық медицинада қолданылып
келеді.Атап айтсақ,кәріптас-базед ауруын емдеуде,прополис (“ара желімі”)-
іріңді жаралар мен тері ауруларын емдеу үшін,озокерит (“тау балауызы”),әр
түрлі өсімдіктердің шайырлары (бальзамдар дайындау үшін),агар-
агар,желатин,крахмал,мумие,т.б. емдік мақсатта пайдаланылғанын
білеміз.Алайда,тек өсімдік немесе жануар тектес табиғи материалдарды
қолдану медицинаның мүмкіндіктерін шектеп келеді.Медициналық терапияның қол
жеткізген тамаша жетістіктері,негізінен,синтетикалық дәрілік заттардың
алынуына байланысты.Медицинада қолданылатын синтетикалық дәрілік заттардың
басым көпшілігі кіші молекулалы қосылыстар.Қазіргі кезде белгілі
синтетикалық кіші молекулалы дәрілердің көптігіне қарамастан,олардың жаңа
тиімді түрлерін іздестіру мәселесі күн тәртібінен түспей отырған
міндеттердің бірі.Орыс оқымыстылары Н.А.Платэ мен А.Е.Васильев егілген
физиолоиялық белсенді полимерлердің (ФБП) құнды қасиеттерін саралай
келе,дәрәлік заттарды полимерлермен байланыстыра қолданудың негізіне
полимерлердің келесі ерекшеліктерін жатқызады
1.ФБП қасиеттерінің аддитивтілігі.Бұл қасиеттің мәнісі мынада: жүйенің
физика-химиялық қасиеттері полимер-тасымалдаушыға,ал емдік қасиеттері
жалғанған дәрілік затқа байланысты.Бұл физиологиялық белсенді заттардың
(ФБЗ) организмде еруін мүмкін етіп,таралуын реттеуге мүмкіндік береді.
2.Полимерге жалғанған дәрілік жүйенің жасуша мембраналары арқылы өту
қабілетінің төмендігі.Бұл дәрілік заттың организмде таралуын шектейді.Бұның
нәтижесінде ФБЗ-тың фармакокинетикасы түбегейлі өзгереді.Мұның маңызды
нәтижелері- ФБЗ-тың улылығының төмендеуі және әсер ету мерзімінің
ұзаруы.Себебі,полимермен байланысқан дәрілік заттың бүйрек арқылы сүзіліп
өтуі баяулайды.Екінші жағынан,бұл құбылыстың кері әсерін де ескермеуге
болмайды:полимерлердің организмнен шығаруылуын қиындатады.Сондықтан
полимердің молекулалық массасын шектеу немесе организмде биологиялық
ыдырауын қамтамасыз ету қажет.
3.ФБП-дің зат алмасуына түсу қабілеті төмен.Бұл олардың полимерлік
табиғатына байланысты және пролонгациялық әсерінің тағы бір себебі болып
табылады.
4.ФБП-дің жасушаға ену механизмі кіші молекулалы ФБЗ-мен салыстырғанда
өзгеше.Айталық,полимерлер үшін ол эндоцитоз,ал кіші молекулалы дәрі үшін-
диффузия жолымен жүзеге асады.
5.ФБП-дің организммен әрекеттесу механизімінің өзгешелігі.Жоғарыда
айтылғандай,полимерлерге кооперативті әрекеттесулер тән.Ал кіші молекулалы
дәрілердің ондай қасиеті жоқ.
Айтылған дәрілік заттардың атқаратын міндеттерін және жоғары молекулалы
қосылыстардың маңызды ерекшеліктерін бағамдай отырып,физиологиялық белсенді
заттарды полимерлермен байланыстыра қолдану арқылы дәрінің емдік әсерін
ұзарту,ағзаға улы әсерін кеміту,активті бастаманы ауру-ағзаға бағытты
тасымалдау тәрізді аса маңызды мәселелерді шешуге болатынын байқаймыз.
Осы жерле медицинада қолданылатын қандай физиологиялық белсенді
қосылыстарды полимерлерге қоса пайдаланған тиімді екеніне тоқталайық.Барлық
дәрілік заттарды полимерге қоса берудің реті жоқ.Зерттеушілердің пікірі
бойынша,қысқа уақыт әсер ететін,баяу ыдырайтын немесе организмнен баяу
шығарылатын,сондай-ақ,активтілігі төмен және үлкен дозаларда қолданылатын
физиологиялық белсенді қосылыстарды полимерлерге қосу дұрыс емес.Керісінше,
белсенді заттардың кейбір түрлерін полимерлерде иммобилизациялау өте жақсы
нәтижелер береді.Олар мыналар:
-созылмалы ауруларды емдеуде пайдаланылатын,жиі,әрі ұзақ уақыт қабылдауды
қажет ететін физиологиялық белсендіі заттар(ФБЗ,жылдам ыдырайды немесе
шығарылады)-әсер ету мерзімін ұзарту,қабылдау жиілігін азайту және емдік
әсерін тұрақтандыру үшін;
-терапевтік емдеу ауқымы тар ФБЗ,бұларға химия-терапиялық заттардың
көбісі жатады-олардың таңдамалы әсерін күшейту үшін;
-жоғары активті биореттеушілер
(гормондар,витаминдер,коферменттер, т.с.с),олар аз дозада және ауық-ауық
қабылданады;
-жергілікті қолданылатын ФБЗ-олардың бүкіл организмге таралуының алдын
алу және қосалқы эффектілерді болдырмау үшін;
-бос күйінде тұрақсыз(мысалы,ферменттер)немесе өте улы ФБЗ-тұрақтылығын
арттыру және улылығын азайту үшін.
С.Н.Ушаковтың мәлімдеуінше полимерлер медицинада мынадай мақсатта
пайдаланыла алады:
a)қосалқы дәрілік материалдар ретінде (пластырьлер,пасталар және жпқпа
майлар,ерітінділер мен эмульсиялардың тұрақтандырғыштары,т.с.с.);
ә) қан алмастырғыштар,пролонгаторлар және детоксикаторлар ретінде;
б) тікелей дәрілік препараттар ретінде.
Медициналық мақсатқа арналған полимерлерге қойылатын негізгі жалпы
талаптарды былайша тұжыруға болады: материал организм үшін мүлде
зиянсыз,канцерогендік немесе аллергендік қасиеттер
көрсетпеуі,биоүйлесімді;уақыт өткен сайын өзгеріске ұшырамауы
жәнеденатурация тудырмауы;жеңіл өңделуі;бактерицидтік қасиеті болуы
тиіс.Бұл талаптардың ішіндегі,біздің ойымызш,ең маңыздысы болып саналатын
біріншісіне кеңірек тоқталайық.Бұл мәселенің маңыздылығы ”зиян келтірме”
деген Гиппократтың мызғымас қағидасынан туындайды десек те болады.
Негізгі бөлім
Дәрі ішу әдістері және мөлшері қайнатпа дәрілерді көбінесе жылы күйінде
ішеді, құсып ауырғанда азырақ немесе дәріні салқындатып бөліп-бөліп ішу
керек. Мәселен, кешке-бірінші қайнатпасын, ертеңіне азанда екінші рет
қайнатпасын ішеді, қуат беретін-дәрілерді-тамақтан бұрын, асқазанға ем
болатын дәрілерді-тамақтан соң, құрт түсіретін және іш жүргізетін дәрілерді
көбінесе-аш қарында, ал ұйықтайтын дәрілерді жатарда ішкен пайдалы. Сонымен
бірге мына жайттарға көңіл бөлу керек. Жүкті әйелдерге кейбір дәрілер түсік
тастауы,ерте босануға әсер етуі мүмкін. Сондықтан жүкті әйелдерге дәріні
сақтықпен немесе шектеп беру керек. Мысалы, у қорғасын,тазаланған сор,
кротон, үш қырлы өлең, бозбұға, шабдал дәні,мақсары,сүлік, сона,жұпар,
сүттегін, алакүліктен жасалған дәрілер жүкті әйел организмдеріне қауіпті
болып саналады.
Қарттарға, балаларға, әйелдерге және әлсіз адамдарға беретін дәрі мөлшері
аз болады,әдетте 1-5 жастағы балаларға ересек адамдар ішетін дәрілердің ¼
беріледі,5-6 жастағы балаларға ½,16 жастан жоғарыға ересек адамдардан тең
мөлшерде беріледі.
Дәрі-дәрмектерге қарсы ағзаның тұқым қуалаушылық
арқылы дамитын патологиялық реакциялары
Генетикалық белгі Белгіні тудырушы Потологиялық
(вариант) дәрі-дәрмек реакция
1Г-6ФД жетіспеушілігі Примахин, Эритроциттердің
(полимерлі жүйе) сульфанил амидты гемолизі
препараттар (еруі)
(40жуық)
2Баяу ацетилдену Изониазид, Әрбір дәрі
(ацетилтрансфераза генінің гидрацинин, дәрмекке тән
полиморфизі) сульфадемазин, әсерлер
диафенилсульфон (эффекттер)
3Дитиминге сезімталдық Дитимин Тыныс алудың ұзақ
(бұзылған холинэстераза) уақыт тоқтатылуы
4Метгемоглобинредуктаздың Дифенилсульфон,осинЦианоз (көгеру)
жетіспеушілігі галин,
примахин
5Глюкортикоидто Көзге тамызатын Көзшілік қан
қабылданғаннан кейін қан глюкокортикидтер қысымының
қысымының жоғарылауы жоғарылауы
(көтерілуі) (көтерілуі)
6Кейбір тұрақсыз Тотықтырушылар Эритроциттердің
гемоглобиндер гемолизі (еруі)
7Гепиртермия ісігі Жалпы анестездеуші Гипертермия
заттар
8Феноцетинмен индукцияланған Фенацетин Цианоз (көгеру)
метгемоглобинемия
9Дифениннің жеткіліксіз Дифенин Атаксия,
гидроксильденуі нистагим
1Спартеиннің аномальды Спартеин Жүрекке
0дегридрогенациялануы аритмиясын
емдегенде
байқалатын зілді
әсерлер
(эффекттер)
Орталық жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілер қатарына мыналар жатады:
1.Наркозға қолданылатын дәрілер.
2.Ұйықтататын дәрілер.
3.Тырыспаға қарсы құралдар: а) эпилепсияға қарсы.
4. Психотроптық дәрілер: а)нейролептиктер;
ә)транквилизаторлар;
б)седативті дәрілер;
в)антидепресанттар.
5.Паркинсон ауруын емдеуде
қолданылатын дәрілер.
6.Анальгетиктер:
а)елітетін;
ә)есірткілік емес.
Наркозға арналған ингаляциялық емес құралдар.
Гексенал-ұйықтататын және есірткілік әсері бар зат. Негізінен кіріспе
наркоз үшін азот тотығы, фтораттан,эфирмен қоса қолданылады. Жеке түрде
мерзімді операция (15-20 мин.), эндоскапия, бронхоскопия, алкогольдік
психоз, катетеризация, тігісті алған кездерде қолданылады.
Сомбревин-ауыртатын манипуляцияларда, таңу жасағанда, шығып кеткен сүйекті
орнына салғанда, сынған сүйектерді түзегенде, гинекологиялық және
стоматологиялық практикада қолайлы. Наркоздың қозу кезеңі болмайды,2-3
минуттан кейін есін жинайды.
Калипсол-кіріспе наркоз және базалық наркозда қолданылады.
Ұйықтататын препараттар.
Ұйқының дамуына және қалыпқа келуіне көмектеседі. Ұйықтататын дәрілер
ретінде барбитураттар қолданылады.Олар аз мөлшерде седативті әсер, орташа
мөлшерде-ұйықтататын әсер,ал көп мөлшерде-есірткілік әсер береді. Бірақ
оларды наркоз дәрілері ретінде қолданбайды. Бұл топқа: демидрол,
донормил,бролизавал, хлоралгидрат, этаминал- натрии, фенобарбитал,
итразепам деген препараттар жатады. Бұл жоғарыда аталған препараттарды
белгілі бір мөлшерде, сақталу мерзіміне сәйкес, дәрігердің рұқсаты болған
дұрыс.Себебі, біздің ағзамыздағы мүшелердің жұмысын, қызметін, басқа
мүшелермен байланысын реттеп отыратын орталық жүйке жүйесі болып табылады.
Егер де дәрілік препараттарды талаптарға сәйкестіре отырып пайдаланбайтын
болсақ психикалық ауруларға, тіпті кейде өлім жағдайына әкелуі мүмкін.
Жүрек-қан тамырлар жүйесіне әсер ететін дәрілерге
тоқталсақ.
Моэкс (моэксиприл)- таблеткада 7,5мг,15мг.Артериалдық гипертензияға
қолданылады. Қолқаның тарылуы, митральды тарылуы, гиперртофиялық
кардиомиопатия,бүйрек және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz