Қазақстан Республикасының жер салығын салудағы кездесетін проблемалар
Жоспары
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Жер салығының мазмұны, салық салу обьектілері
2. Қазақстан Республикасының жер салығын салудағы кездесетін проблемалар
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Президентінің Қазақстан халқына 2006 жылға арналған жолдауында: "Салық және кеден саясатын реформалау күллі экономикалық жаңару саясатының маңызды құралы болуы керек.
Экономикамыздың жаңа салаларын әртараптандыру мен дамытуды ынталандыру, бұл салаларға шетел капиталы мен соны ілімді тарту мақсатында икемді салық және бюджет саясатын пайдалану маңызды. Өндірісті дамыту мен кеңейту мақсатында қосымша құн салығының мөлшерлемесін төмендету қажет деп санаймын.
Ірі салық төлеушілерден түскен салық түсімдерін жинауды тексеру үшін Қаржы министрлігінің Салық комитетінде арнаулы бөлім құруды ойластыру керек. Ол бөлім тексеру ісіне мүдделер қайшылығынан ада халықаралық аудиторлық фирмаларды тартуға тиіс.
Қатаң бюджет және салық тәртібі сақталуға тиіс".
Салықтар- мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде жүргізетін, қайтарымсыз және өтеусіз сипатта болатын бюджетке төленетін міндетті ақшалай төлемдер. Салықтар-мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде және мерзімде түсетін міндетті төлемдер болып табылады.
Жер салығын енгізудегі ең бастысы жерді және басқада ресурстарды ұтымды пайдалана отырып, ауыл шаруашылық өндірісінің тиімділігін арттыру және шығынға қарсы механизмді құру. Сонымен қатар ол жерде әртүрлі шаруашылықты жүргізуге мүмкіндік беруі қажет. Рентаны төлеу бұл жер үлесін пайдалануға төлем емес, ол жақсы учаскесі барлардың ерекше монополиясы мен артықшылықтарын пайдалануына төлем. Бұл барлық азаматтардың жерге деген құқықтарын теңестіру құралы болып табылады.
Жер салығын енгізу және өндіріп алу жөніндегі мәселелермен шетелдік, ресейлік және қазақстандық ғалым экономистер айналысқан. Қазақстандық авторларды атап өтсек: Ілиясов Қ.Қ., Аубакиров Я.А., Махмудов Ф.О., Алиев Р., Құлпыбаев С., Нұрғалиева Г.К., Мухитдинов М.Т., Ермекбаева Б.Ж.
Қазақстан Республикасында жер салығы 1992 жылы енгізілді. Жерге салынатын салықты енгізу мынандай мақсаттарды көздеген: экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалану және жерге орналастыру, жердің құнарлығын арттыру, оны қорғау жөніндегі шараларды жүргізу үшін, сонымен бірге аумақтың әлеуметтік-мәдени дамуы үшін бюджет кірістерін қалыптастыру. Жер салығын төлеу барлық жер иелері үшін (бірқатар жағдайларды қоспағанда) міндетті болды.
Қазақстан тәуелсіздік алғанынан бері жаңа құқықтық-нормативтік заңнамалар қабылданып, жаңа өзгерістер өріс ала бастады. Оның ішінде жер мәселесі, оның экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалану, жерге орналастыру, жердің құнарлығын арттыру, оны қорғау шараларын т.б. ары қарай зерттеуді талап етеді. Осы мәселелер тақырыптың өзектілігін көрсетеді
"Жер салығы және жер қатынастарын реттеудегі рөлін" ашу, теорияны практикамен ұштастыру. Салықтардық мәні мен мазмұнын, атқаратын негізгі қызметтері мен қағидаттарын кеңінен ашу, Алматы облысы мен Қаратал ауданын бойынша салық комитеттеріне соңғы жылдардағы түскен жер салығының түрленуіне талдау жасау мен оның жергілікті бюджеттегі атқаратын рөлін анықтау, теориялық білімді бекіту мен кеңейту болып табылды. Жалпы жер және жер ресурстары экономикада өзінің мазмұнына қарай маңызды қызмет атқарады. Жер әр мемлекеттің негізгі байлығы, соның ішінде еліміздің қазіргі жағдайында үлкен рөл атқарады. Міне осы сияқты мәселелерді қарастыру болып табылады.
1. Жер салығының мазмұны, салық салу обьектілері
Жеке тұлғалар мен шаруашылық жүргізуші субьектілердің қаржыларының бір бөлігін жерге төлем ретінде мемлекеттің өзіне алуын жер салығы деп аталады.
XX ғ. басында Н. Сухановтың жүргізген теориялық зерттеулері өз мәнділігін әлі күнге дейін жоғалтқан жоқ. Ол ренталық салымдарды сипаттай отырып: "ренталық салым екіге бөлінеді: біріншіден, қандай салық түрінде жер рентасын алуға болады және екіншіден, қандай жолмен рентаны қоғамдық қажеттілікке бағыттау, яғни қалай оны бөлуге болады және тек жер салығын салу арқылы ғана белгілі бір топ жер иеленушілерінің монополиясымен және артықшылықтарын басқалардың мүдделері үшін жоюға болады".
1992 жылы жер салығы енгізіліп, оның көздегені жерді рационалды қолдану, жердің құнарлығын арттыру үшін түрлі қажетті шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз ету болды. Нарықтық экономикаға көшуге байланысты Қазақстанда 1995 жылдан бастап жер реформасы іске асырыла бастады. Бұл реформаның негізгі мақсаты жер қатынастарын өзгерту, жаңа жер пайдаланушыларын және жер нарығын қалыптастыру. Жер реформасының нәтижесінде жер қоры қайта бөлініп, жерде әртүрлі шаруашылықтың түрлері қалыптасты. Бұрынғы колхоздар мен совхоздар акционерлік қоғамдар, шаруашылық серіктестіктері, шағын кәсіпорындар, шаруа қожалықтары ретінде қайта қалыптасты.
Жер салығының мақсаты - экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету және жерді сақтау, құнарлығын арттыру, территориялардың әлеуметтік - мәдени дамуы үшін қажетті шараларды іске асыру арқылы бюджетке түсетін табыстарды құрау.
Жер салығы меншікті салықтарға жатады. Салықтың түпкі мақсаты меншікті тиімді пайдалануға ынталандару. Салықтардың мөлшері меншіктің көлеміне қарай белгіленеді: меншіктің көлемінің ірі болуы табыстың жоғары болуына кепілдік бермейді, егер салық жоқ болса, ірі меншік иелері көп артықшылықтарға ие болып, мүлікті дұрыс пайдалануға ұмтылыс еді. Меншік салықтары қоғам алдындағы салық жауапкершілігін бірдей көтеруге бағытталған нақты салықтарға жатады.
Қазіргі іске асырылып жатқан салық заңдарына сәйкес заңды және жеке тұлғалардың меншігі жыл сайын салық салуға жатады.
Жер салығын төлеушілер болып, Қазақстан Республикасының азаматтары, ұйымдар, серіктестіктер, мекемелер, сонымен бірге кәсіпорындар, халықаралық серіктестіктер және ұйымдар, шетел заңды тұлғалары және азаматтары, жер учаскесін пайдаланатын резидент еместер.
Салық салу мақсатында барлық жерлер олардың нысаналы арналымы мен тиістілігіне қарай санаттарға бөлді. Жердің белгілі бір немесе өзге санаттарға жататындығы жер заңнамасымен белгіленетін болды.
Салық салу мақсатындағы барлық жерлер оладың арналған нысанасы мен тиесілілігіне қарай мынадай санаттарға және салық салу обьектілеріне бөлінеді:
* ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге;
* елді мекендер жерлеріне;
* өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де шаруашылық емес мақсаттағы жерлерге;
* ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлеріне, сауықтыру, реакциялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлерге;
* орман қорының жерлеріне;
* су қорының жерлеріне;
* запастағы жерлерге жатқызылуына қарай қарастырылады.
Салық мөлшерлемелері жердің сапасына, тұрған орнына, сумен қамтамасыз етілуіне қарай сараланған және жер алаңының бір өлшеміне гектарға, шаршы метрге белгіленген. Базалық мөлшерлемелерге Үкімет жыл сайын белгілейтін болды. Бюджетке жер салығы жер учаскесінің орналасқан жері бойынша төленетіні заңмен бекітілді.
Жердің белгілі бір немесе өзге санатқа жататындығы Қазақстан Республикасының жер туралы заң актілерімен белгіленеді. Елді мекендер жерлері салық салу мақсаты үшін мынадай екі топқа бөлінген:
* тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда елді мекендер жерлері;
* тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер.
Мыналар салық салу объектісі болып табылмайды: елді мекендердің ортақ пайдалануындағы жер учаскелері, алаңдар, көшелер, жолдар, өткелдер, жағалаулар, парктер, скверлер, су қоймалары, жағажайлар, зираттар және халықтың мұқтаждарын қанағаттандыруға арналған өзге де объектілер алып жатқан және соларға арналған жерлер елді мекендердің ортақ пайдалануындағы жерлерге жатады. Ортақ пайдаланудағы мемлекеттік автомобиль жолдары желісі алып жатқан жер учаскелері. Ортақ пайдаланудағы кесіп берілеген белдеудегі мемлекеттік автомобиль жолдары желісі алып жатқан жерлерге жер алаптары, көлік жүріп өтетін тарамдар, жол салымдары, жасанды құрылыстар, жол бойындағы резервтер мен өзге де жол қызметін көрсету жөніндегі құрылыстар, жол қызметінің қызметтік және тұрғын үй-жайлары, қардан қорғау екпелері мен жасыл желектер орналасқан жерлер.
Негізінде жер салығының мөлшері жер пайдалану құқығын, өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығын куәландыратын құжаттар және жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган әр жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша берген жерлердің мемлекеттік сандық және сапалық есебінің дерекетері негізінде есептеледі.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге салынатын салық- ауыл шаруашылығының қажеттері үшін берілген немесе осы мақсаттарға арналған жер ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер деп танылады. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер құрамына ауыл шаруашылығы алқаптары мен ауыл шаруашылығының жұмыс істеуіне қажетті ішкі шаруашылық жолдары, коммуникацилар, тұйық су айдындары, мелиорациялық жүйе, қора-жайлар мен ғимараттар орналасқан жерлер, сондай-ақ басқа да алқаптар (сор, құм, тақыр және ауыл шаруашылығы алқаптарынының алабына қосылған басқа да алқаптар) жатқызылады. Ауыл шаруашылығы алқаптарына егістіктер, тыңайған жерлер, көп жылдық екпелер егілген жер, шабындықтар мен жайлымдар жатады.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер:
- жеке меншікке - Қазақстан Республикасының азаматтарына өзіндік қосалқы шаруашылығын, бағбандықты, саяжай құрылысын дамыту үшін;
- жеке меншікке немесе жер пайдалануға - Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларына шаруа (фермер) қожалығын жүргізуге, тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісі, орман өсіру, ғылыми зерттеу, тәжірибе жүргізу және оқыту мақсатында, қосалқы ауыл шаруашылығын, бақша және мал шаруашылығын жүргізу үшін;
- шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға 10 жылға дейінгі мерзімге жалдау шарттарымен уақытша жер пайдалануға беріледі.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы арналмаған жерді пайдаланушы заңды тұлғалар жер салығын ағымдағы жылдың 20ақпанынан, 20 мамырынан, 20 тамызынан және 20 қарашада тең үлеспен төлейді.
Азаматтар мен заңды тұлғаларға жер пайдалануға немесе меншікке берілетін ауыл шаруашылығы алқаптарының сапасын мемлекеттік бағалау мақсатында республикалық бюджет қаражаты есебінен топырақты зерттеу, топырақ-мелиорациялық, геоботаникалық зерттеулер мен топырақты бағалау материалдары деректерінің негізінде ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерінің паспорты жасалады. Жер учаскелері паспортының нысанын жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітеді.
Жер учаскесінің паспортын жасау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру мен оны беруді жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық органдар жүзеге асырады.
Ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жерге салынатын жер салығының базалық ставкалары - азаматтардың жеке қосалқы шаруашылық жүргізуіне, бау-бақша және сая-жай құрылысына арнап берген жерлерін қоспағанда, 1 гектар есебімен белгіленіп, топырағының сапалығына қарай белгіленеді. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Салық кодексінің 329-шы бабына сәйкес Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге салынатын базалық салық ставкасы төмендегі кестеде көрсетілген.
Арнайы жер қоры. Жерді ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілердің арасында қайта бөлу мақсатымен ауыл шаруашылығы мақсатындағы жермен босалқы жер есебінен арнайы жер қоры құралады. Санитарлық нормалар мен талаптарға сай келетін ауыл шаруашылығы өнімін өндіруге мүмкіндік бермейтін жер учаскелері арнайы жер қорына енгізілмейді.
Шаруа (фермер) қожалығын жүргізуге арналған жер учаскелері. Жер учаскелері шаруа (фермер) қожалығын жүргізу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарына жеке меншік құқығымен немесе өтеулі уақытша жер пайдалану құқығымен 49 жылға дейінгі мерзімге, ал шалғайдағы мал шаруашылығын жүргізу үшін (маусымдық жайылым) уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығымен Жер Кодексіне және Қазақстан Республикасының шаруа (фермер) қожалығы туралы заңдарына сәйкес беріледі. Жер учаскесін шаруа (фермер) қожалығын жүргізу үшін алуға басым құқықты жеке еңбегімен қатысу негізінде шаруашылық жүргізетін, арнаулы ауыл шаруашылығы білімі мен біліктілігі бар, ауыл шаруашылығында іс жүзінде жұмыс тәжірибесі бар және осы ауданда, қалада, ауылда, кентте тұратын азаматтар пайдаланады.
Елді мекендер жері. Қалаларды, кенттерді, ауылдарды, селолар мен басқа да қоныстарды дамыту үшін берілген жер учаскелері елді мекендер жерінің санатына жатады. Елді мекендердің жері өзге әкімшілік-аумақтық құрылымдардың жерінен қаланың шегі, кенттің шегі, ауылдық елді мекеннің шегі арқылы шектеледі.
Елді мекендердің жерлеріне салық салынатын алаңға құрылыс пен ғимараттардың алып тұрған жер учаскесі, оларды ұстауға қажетті учаскелер, сондай-ақ, егер олар басқа азаматтар мен ұйымдарға берілмеген болса, әрі жалпы пайдаланымдағы жерлер болмаса, санитарлық-қорғау аймақтары, техникалық және өзге де аймақтар енеді. Жергілікті өкілді органдар өз құзыры шегінде жер учаскесінің орналасқан өңіріне, оның сумен қамтамасыз етілуіне, шаруашылық жүргізудің өндірістік және басқа жағдайларына байланысты жер салығының базалық ставкасын азайтуға немесе көтеруге құқылы, бірақ 20% артық көтермеуге тиіс.
Жер учаскелерін елді мекендер жеріндегі ортақ пайдаланудағы жерлерге жатқызуды, сондай-ақ олардың нысаналы мақсатының өзгеруіне байланысты ортақ пайдаланудағы жердің құрамынан шығаруды өз құзыретіне сәйкес жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.
Ортақ пайдаланудағы жерден жер учаскелері жеке меншікке оларды ортақ пайдаланудағы жер құрамынан шығарғаннан кейін ғана берілуі мүмкін.
Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс жері және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жер.
Азаматтар мен заңды тұлғаларға берілген жер өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс жері және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жер деп танылады. Бұндай жерлерді пайдалану ерекшеліктері Қазақстан Республикасының арнайы заңдарымен белгіленеді.
Өнеркәсіп жеріне өнеркәсіп объектілері орналастыру мен пайдалану үшін берілген жер, соның ішінде олардың санитарлық-қорғау және өзге де аймақтар жатады. Аталған мақсаттарға берілетін жер учаскелерінің мөлшері белгіленген тәртіппен бекітілген нормаларға немесе жобалау-техникалық құжаттамаларға сәйкес айқындалады, ал жер учаскелерін бөліп беру оларды игеру кезектілігі ескеріле отырып жүргізіледі.
Автомобиль, теңіз, өзен, ішкі су, темір жол, әуе және өзге де көлік түрі объектілерінің қызметін қамтамасыз ету және оларды пайдалану үшін берілген жер көлік жері болып табылады.
Көлік жері. Автомобиль, теңіз, өзен, ішкі су, темір жол, әуе және өзөге де көлік түрі объектілерін дамыту, салу және қайта жаңарту үшін жағдай жасау мақсатында Қазақстан Республикасының көлік туралы заңдарында көзделген тәртіппен жерді резервте ұстау жүзеге асырылуы мүмкін.
Темір жол көлігінің жері:
- магистраль жолдарына және солармен технологиялық байланыстағы құрылыстар мен ғимараттарға (темір жол белдеуі, көпірлер, тоннельдер, сигналдық жабдықтар, техникалық- қызметтік үйлер);
- кірме жолдарға;
- энергетика, локоматив, вагон, жол және жүк шаруашылықтары, сумен жабдықтау және канализация құрылыстары, қорғау және бекіту екпелері, қызметтік және темір жол көлігіне қызмет көрсетілетін арнаулы мақсаттағы өзге де объектілер бар темір жол станцияларына;
- темір жолдарға берілген белдеулер мен күзет аймақтарына бөліп берілген жер жатады.
Автомобиль көлігінің жері. Автомобиль көлігі қажеттеріне арналған жерге:
- автомобиль жолдарына, олардың конструкциялық элементтері мен жол ғимараттарына және олармен технологиялық байланысқан құрылыстар және ғимараттарға;
- автовокзалдар мен автостанцияларды, автомобиль көлігінің басқа объектілерін және жер беті мен жер асты үйлерін, құрылыстарын, ғимараттарын, құрылғыларын пайдалану, күтіп-ұстау, салу, қайта жаңғырту, жөндеу, дамыту үшін қажетті жол шаруашылығы объектілерін орналастыру үшін;
- автомобиль жолдарына бөлінетін белдеулерді белгілеу үшін бөлініп берілген жер жатады.
Автомобиль көлігінің қажеттері үшін бөліп берілетін белдеуге арналған жер учаскелері жолдың санатына байланысты және жобалау құжаттамасына сәйкес белгіленген нормалардың негізінде беріледі.
Теңіз және ішкі су көлігінің жері. Теңіз және ішкі су көлігінің қажеттеріне арналған жерге теңіз және өзен порттарын, айлақтар, гидротехникалық ғимараттар, жер беті және жер асты үйлерін, құрылыстарын, ғимараттарын, құрылғыларын пайдалану, күтіп-ұстау, салу және басқа да объектілерін орналастыру үшін бөлініп берілген жер жатады.
Әуе көлігінің жері. Әуе көлігінің қажеттеріне арналған жерге әуежайлар, әуеайлақтар, аэровокзалдар, ұшып көтерілу-қону белдеулерін және жер беті мен жер асты үйлерін, құрылыстарын, ғимараттарын, құрылғыларын пайдалану, күтіп-ұстау, салу және басқа да объектілерін орналастыру үшін бөлініп берілген жер, сондай-ақ олардың күзет аймақтары жатады.
Байланыс пен энергетика жері. Байланыс, радио хабарларын тарату, теледидар, ақпарат қажеттеріне арналған жерге тиісті инфрақұрылымдардың объектілерін орналастыру, байланыстың кабель, радиореле және әуе желілері, соның ішінде жер астындағы желілер үшін бөлініп берілген жер.
Энергетика жерлері су электр станцияларын, атом станцияларын, жылу станциялары мен олардың құрылыстары мен объектілеріне қызмет көрсететін басқа да электр станцияларын орналастыру. Электр таратудың әуе желілерін, электр таратудың кабель желілерінің жер бетіндегі құрылыстарын, шағын станцияларды, тарату пунктерін, энергетиканың басқа да құрылыстары мен объектілерін орналастыру үшін бөлініп берілген жер учаскелерін атауға болады.
Қорғаныс қажеттеріне арналған жерлер. Қарулы Күштердің әскери бөлімдерін, әскери полигондарын, әскери-оқу орындары мен өзге де ұйымдарын және қорғаныс пен қауіпсіздік саласындағы міндеттерді атқаратын басқа да әскерлердің объектілері мен ғимараттарын орналастыру және олардың тұрақты қызметі үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі берген жер учаскелері қорғаныс қажеттеріне арналған жер деп танылады.
Өнеркәсіп, байланыс, көлік, қорғаныс және басқа ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлерінде орналасқан өңіріне, коммуникациялар болуына және басқа факторларға қарай 20% асырмай азайтуға немесе арттыруға құқығы бар. Сауықтыру және қалпына келтіру мақсатындағы жердің құрамына кіретін және ауыл шаруашылық мақсатына пайдаланылатын учаскелер ауыл шаруашылық мақсатына арналған жерлер үшін көзделген тәртіп пен шарттар негізінде салық салуға жатады.
Орман қоры жерінің құрамына кіретін және ауыл шаруашылығы мақсатына пайдаланылатын учаскелер, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер үшін көзделген тәртіп пен шарттар негізінде салық салуға жатады.
Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймақтары. Тұрғын халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және өнеркәсіп, көлік объектілері мен өзге де объектілерді пайдалану үшін қажетті жағдайлар жасау мақсатында аймақтар белгіленеді, аймақтарды белгілеу мақсаттарына сай келмейтін қызмет түрлеріне олардың шегінде шек қойылады немесе тыйым салынады.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жері, сауықтыру, рекреакциялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлер.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне биосфералық, мемлекеттік ұлттық табиғи парктердің, мемлекеттік табиғи резерваттардың, мемлекеттік табиғат ескерткіштерінің, мемлекеттік қорық аймақтарының, мемлекеттік табиғи қорықшалардың, мемлекеттік зоологиялық парктердің және басқа да табиғи қорықтары жатады. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жері мемлекет меншігінде болады және жекешелендіруге жатпайды. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін өзге қажеттерге алып қоюға жол берілмейді.
Ауылшаруашылығы өндірісін жүргізу үшін пайдаланылатын, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріндегі ауыл шаруашылығы алқаптары аталған мақсаттар үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтар шекарасындағы елді мекендерде тұратын Қазақстан Республикасының азаматтарына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен берілуі мүмкін.
Сауықтыру мақсатындағы жерге табиғи шипалы факторлары бар курорттар, сондай-ақ аурудың алдын алу мен емдеуді ұйымдастыру үшін қолайлы жер учаскелері жатады. Адам ауруының алдын алу мен емдеуді ұйымдастыру үшін қолайлы санитарлық және экологиялық жағдайларды сақтау, сауықтыру мақсатындағы аумақтар жерінде Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес санитарлық-қорғау аймақтары белгіленеді. Сауықтыру мақсатындағы жердің күзет, санитарлық-қорғау және өзге де қорғау аймақтарының шекарасы мен оны пайдалану режимін жергілікті өкілді және атқарушы органдар айқындайды.
Рекреакциялық ... жалғасы
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Жер салығының мазмұны, салық салу обьектілері
2. Қазақстан Республикасының жер салығын салудағы кездесетін проблемалар
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Президентінің Қазақстан халқына 2006 жылға арналған жолдауында: "Салық және кеден саясатын реформалау күллі экономикалық жаңару саясатының маңызды құралы болуы керек.
Экономикамыздың жаңа салаларын әртараптандыру мен дамытуды ынталандыру, бұл салаларға шетел капиталы мен соны ілімді тарту мақсатында икемді салық және бюджет саясатын пайдалану маңызды. Өндірісті дамыту мен кеңейту мақсатында қосымша құн салығының мөлшерлемесін төмендету қажет деп санаймын.
Ірі салық төлеушілерден түскен салық түсімдерін жинауды тексеру үшін Қаржы министрлігінің Салық комитетінде арнаулы бөлім құруды ойластыру керек. Ол бөлім тексеру ісіне мүдделер қайшылығынан ада халықаралық аудиторлық фирмаларды тартуға тиіс.
Қатаң бюджет және салық тәртібі сақталуға тиіс".
Салықтар- мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде жүргізетін, қайтарымсыз және өтеусіз сипатта болатын бюджетке төленетін міндетті ақшалай төлемдер. Салықтар-мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде және мерзімде түсетін міндетті төлемдер болып табылады.
Жер салығын енгізудегі ең бастысы жерді және басқада ресурстарды ұтымды пайдалана отырып, ауыл шаруашылық өндірісінің тиімділігін арттыру және шығынға қарсы механизмді құру. Сонымен қатар ол жерде әртүрлі шаруашылықты жүргізуге мүмкіндік беруі қажет. Рентаны төлеу бұл жер үлесін пайдалануға төлем емес, ол жақсы учаскесі барлардың ерекше монополиясы мен артықшылықтарын пайдалануына төлем. Бұл барлық азаматтардың жерге деген құқықтарын теңестіру құралы болып табылады.
Жер салығын енгізу және өндіріп алу жөніндегі мәселелермен шетелдік, ресейлік және қазақстандық ғалым экономистер айналысқан. Қазақстандық авторларды атап өтсек: Ілиясов Қ.Қ., Аубакиров Я.А., Махмудов Ф.О., Алиев Р., Құлпыбаев С., Нұрғалиева Г.К., Мухитдинов М.Т., Ермекбаева Б.Ж.
Қазақстан Республикасында жер салығы 1992 жылы енгізілді. Жерге салынатын салықты енгізу мынандай мақсаттарды көздеген: экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалану және жерге орналастыру, жердің құнарлығын арттыру, оны қорғау жөніндегі шараларды жүргізу үшін, сонымен бірге аумақтың әлеуметтік-мәдени дамуы үшін бюджет кірістерін қалыптастыру. Жер салығын төлеу барлық жер иелері үшін (бірқатар жағдайларды қоспағанда) міндетті болды.
Қазақстан тәуелсіздік алғанынан бері жаңа құқықтық-нормативтік заңнамалар қабылданып, жаңа өзгерістер өріс ала бастады. Оның ішінде жер мәселесі, оның экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалану, жерге орналастыру, жердің құнарлығын арттыру, оны қорғау шараларын т.б. ары қарай зерттеуді талап етеді. Осы мәселелер тақырыптың өзектілігін көрсетеді
"Жер салығы және жер қатынастарын реттеудегі рөлін" ашу, теорияны практикамен ұштастыру. Салықтардық мәні мен мазмұнын, атқаратын негізгі қызметтері мен қағидаттарын кеңінен ашу, Алматы облысы мен Қаратал ауданын бойынша салық комитеттеріне соңғы жылдардағы түскен жер салығының түрленуіне талдау жасау мен оның жергілікті бюджеттегі атқаратын рөлін анықтау, теориялық білімді бекіту мен кеңейту болып табылды. Жалпы жер және жер ресурстары экономикада өзінің мазмұнына қарай маңызды қызмет атқарады. Жер әр мемлекеттің негізгі байлығы, соның ішінде еліміздің қазіргі жағдайында үлкен рөл атқарады. Міне осы сияқты мәселелерді қарастыру болып табылады.
1. Жер салығының мазмұны, салық салу обьектілері
Жеке тұлғалар мен шаруашылық жүргізуші субьектілердің қаржыларының бір бөлігін жерге төлем ретінде мемлекеттің өзіне алуын жер салығы деп аталады.
XX ғ. басында Н. Сухановтың жүргізген теориялық зерттеулері өз мәнділігін әлі күнге дейін жоғалтқан жоқ. Ол ренталық салымдарды сипаттай отырып: "ренталық салым екіге бөлінеді: біріншіден, қандай салық түрінде жер рентасын алуға болады және екіншіден, қандай жолмен рентаны қоғамдық қажеттілікке бағыттау, яғни қалай оны бөлуге болады және тек жер салығын салу арқылы ғана белгілі бір топ жер иеленушілерінің монополиясымен және артықшылықтарын басқалардың мүдделері үшін жоюға болады".
1992 жылы жер салығы енгізіліп, оның көздегені жерді рационалды қолдану, жердің құнарлығын арттыру үшін түрлі қажетті шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз ету болды. Нарықтық экономикаға көшуге байланысты Қазақстанда 1995 жылдан бастап жер реформасы іске асырыла бастады. Бұл реформаның негізгі мақсаты жер қатынастарын өзгерту, жаңа жер пайдаланушыларын және жер нарығын қалыптастыру. Жер реформасының нәтижесінде жер қоры қайта бөлініп, жерде әртүрлі шаруашылықтың түрлері қалыптасты. Бұрынғы колхоздар мен совхоздар акционерлік қоғамдар, шаруашылық серіктестіктері, шағын кәсіпорындар, шаруа қожалықтары ретінде қайта қалыптасты.
Жер салығының мақсаты - экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету және жерді сақтау, құнарлығын арттыру, территориялардың әлеуметтік - мәдени дамуы үшін қажетті шараларды іске асыру арқылы бюджетке түсетін табыстарды құрау.
Жер салығы меншікті салықтарға жатады. Салықтың түпкі мақсаты меншікті тиімді пайдалануға ынталандару. Салықтардың мөлшері меншіктің көлеміне қарай белгіленеді: меншіктің көлемінің ірі болуы табыстың жоғары болуына кепілдік бермейді, егер салық жоқ болса, ірі меншік иелері көп артықшылықтарға ие болып, мүлікті дұрыс пайдалануға ұмтылыс еді. Меншік салықтары қоғам алдындағы салық жауапкершілігін бірдей көтеруге бағытталған нақты салықтарға жатады.
Қазіргі іске асырылып жатқан салық заңдарына сәйкес заңды және жеке тұлғалардың меншігі жыл сайын салық салуға жатады.
Жер салығын төлеушілер болып, Қазақстан Республикасының азаматтары, ұйымдар, серіктестіктер, мекемелер, сонымен бірге кәсіпорындар, халықаралық серіктестіктер және ұйымдар, шетел заңды тұлғалары және азаматтары, жер учаскесін пайдаланатын резидент еместер.
Салық салу мақсатында барлық жерлер олардың нысаналы арналымы мен тиістілігіне қарай санаттарға бөлді. Жердің белгілі бір немесе өзге санаттарға жататындығы жер заңнамасымен белгіленетін болды.
Салық салу мақсатындағы барлық жерлер оладың арналған нысанасы мен тиесілілігіне қарай мынадай санаттарға және салық салу обьектілеріне бөлінеді:
* ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге;
* елді мекендер жерлеріне;
* өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де шаруашылық емес мақсаттағы жерлерге;
* ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлеріне, сауықтыру, реакциялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлерге;
* орман қорының жерлеріне;
* су қорының жерлеріне;
* запастағы жерлерге жатқызылуына қарай қарастырылады.
Салық мөлшерлемелері жердің сапасына, тұрған орнына, сумен қамтамасыз етілуіне қарай сараланған және жер алаңының бір өлшеміне гектарға, шаршы метрге белгіленген. Базалық мөлшерлемелерге Үкімет жыл сайын белгілейтін болды. Бюджетке жер салығы жер учаскесінің орналасқан жері бойынша төленетіні заңмен бекітілді.
Жердің белгілі бір немесе өзге санатқа жататындығы Қазақстан Республикасының жер туралы заң актілерімен белгіленеді. Елді мекендер жерлері салық салу мақсаты үшін мынадай екі топқа бөлінген:
* тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда елді мекендер жерлері;
* тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер.
Мыналар салық салу объектісі болып табылмайды: елді мекендердің ортақ пайдалануындағы жер учаскелері, алаңдар, көшелер, жолдар, өткелдер, жағалаулар, парктер, скверлер, су қоймалары, жағажайлар, зираттар және халықтың мұқтаждарын қанағаттандыруға арналған өзге де объектілер алып жатқан және соларға арналған жерлер елді мекендердің ортақ пайдалануындағы жерлерге жатады. Ортақ пайдаланудағы мемлекеттік автомобиль жолдары желісі алып жатқан жер учаскелері. Ортақ пайдаланудағы кесіп берілеген белдеудегі мемлекеттік автомобиль жолдары желісі алып жатқан жерлерге жер алаптары, көлік жүріп өтетін тарамдар, жол салымдары, жасанды құрылыстар, жол бойындағы резервтер мен өзге де жол қызметін көрсету жөніндегі құрылыстар, жол қызметінің қызметтік және тұрғын үй-жайлары, қардан қорғау екпелері мен жасыл желектер орналасқан жерлер.
Негізінде жер салығының мөлшері жер пайдалану құқығын, өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығын куәландыратын құжаттар және жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган әр жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша берген жерлердің мемлекеттік сандық және сапалық есебінің дерекетері негізінде есептеледі.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге салынатын салық- ауыл шаруашылығының қажеттері үшін берілген немесе осы мақсаттарға арналған жер ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер деп танылады. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер құрамына ауыл шаруашылығы алқаптары мен ауыл шаруашылығының жұмыс істеуіне қажетті ішкі шаруашылық жолдары, коммуникацилар, тұйық су айдындары, мелиорациялық жүйе, қора-жайлар мен ғимараттар орналасқан жерлер, сондай-ақ басқа да алқаптар (сор, құм, тақыр және ауыл шаруашылығы алқаптарынының алабына қосылған басқа да алқаптар) жатқызылады. Ауыл шаруашылығы алқаптарына егістіктер, тыңайған жерлер, көп жылдық екпелер егілген жер, шабындықтар мен жайлымдар жатады.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер:
- жеке меншікке - Қазақстан Республикасының азаматтарына өзіндік қосалқы шаруашылығын, бағбандықты, саяжай құрылысын дамыту үшін;
- жеке меншікке немесе жер пайдалануға - Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларына шаруа (фермер) қожалығын жүргізуге, тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісі, орман өсіру, ғылыми зерттеу, тәжірибе жүргізу және оқыту мақсатында, қосалқы ауыл шаруашылығын, бақша және мал шаруашылығын жүргізу үшін;
- шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға 10 жылға дейінгі мерзімге жалдау шарттарымен уақытша жер пайдалануға беріледі.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы арналмаған жерді пайдаланушы заңды тұлғалар жер салығын ағымдағы жылдың 20ақпанынан, 20 мамырынан, 20 тамызынан және 20 қарашада тең үлеспен төлейді.
Азаматтар мен заңды тұлғаларға жер пайдалануға немесе меншікке берілетін ауыл шаруашылығы алқаптарының сапасын мемлекеттік бағалау мақсатында республикалық бюджет қаражаты есебінен топырақты зерттеу, топырақ-мелиорациялық, геоботаникалық зерттеулер мен топырақты бағалау материалдары деректерінің негізінде ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерінің паспорты жасалады. Жер учаскелері паспортының нысанын жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітеді.
Жер учаскесінің паспортын жасау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру мен оны беруді жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық органдар жүзеге асырады.
Ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жерге салынатын жер салығының базалық ставкалары - азаматтардың жеке қосалқы шаруашылық жүргізуіне, бау-бақша және сая-жай құрылысына арнап берген жерлерін қоспағанда, 1 гектар есебімен белгіленіп, топырағының сапалығына қарай белгіленеді. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Салық кодексінің 329-шы бабына сәйкес Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге салынатын базалық салық ставкасы төмендегі кестеде көрсетілген.
Арнайы жер қоры. Жерді ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілердің арасында қайта бөлу мақсатымен ауыл шаруашылығы мақсатындағы жермен босалқы жер есебінен арнайы жер қоры құралады. Санитарлық нормалар мен талаптарға сай келетін ауыл шаруашылығы өнімін өндіруге мүмкіндік бермейтін жер учаскелері арнайы жер қорына енгізілмейді.
Шаруа (фермер) қожалығын жүргізуге арналған жер учаскелері. Жер учаскелері шаруа (фермер) қожалығын жүргізу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарына жеке меншік құқығымен немесе өтеулі уақытша жер пайдалану құқығымен 49 жылға дейінгі мерзімге, ал шалғайдағы мал шаруашылығын жүргізу үшін (маусымдық жайылым) уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығымен Жер Кодексіне және Қазақстан Республикасының шаруа (фермер) қожалығы туралы заңдарына сәйкес беріледі. Жер учаскесін шаруа (фермер) қожалығын жүргізу үшін алуға басым құқықты жеке еңбегімен қатысу негізінде шаруашылық жүргізетін, арнаулы ауыл шаруашылығы білімі мен біліктілігі бар, ауыл шаруашылығында іс жүзінде жұмыс тәжірибесі бар және осы ауданда, қалада, ауылда, кентте тұратын азаматтар пайдаланады.
Елді мекендер жері. Қалаларды, кенттерді, ауылдарды, селолар мен басқа да қоныстарды дамыту үшін берілген жер учаскелері елді мекендер жерінің санатына жатады. Елді мекендердің жері өзге әкімшілік-аумақтық құрылымдардың жерінен қаланың шегі, кенттің шегі, ауылдық елді мекеннің шегі арқылы шектеледі.
Елді мекендердің жерлеріне салық салынатын алаңға құрылыс пен ғимараттардың алып тұрған жер учаскесі, оларды ұстауға қажетті учаскелер, сондай-ақ, егер олар басқа азаматтар мен ұйымдарға берілмеген болса, әрі жалпы пайдаланымдағы жерлер болмаса, санитарлық-қорғау аймақтары, техникалық және өзге де аймақтар енеді. Жергілікті өкілді органдар өз құзыры шегінде жер учаскесінің орналасқан өңіріне, оның сумен қамтамасыз етілуіне, шаруашылық жүргізудің өндірістік және басқа жағдайларына байланысты жер салығының базалық ставкасын азайтуға немесе көтеруге құқылы, бірақ 20% артық көтермеуге тиіс.
Жер учаскелерін елді мекендер жеріндегі ортақ пайдаланудағы жерлерге жатқызуды, сондай-ақ олардың нысаналы мақсатының өзгеруіне байланысты ортақ пайдаланудағы жердің құрамынан шығаруды өз құзыретіне сәйкес жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.
Ортақ пайдаланудағы жерден жер учаскелері жеке меншікке оларды ортақ пайдаланудағы жер құрамынан шығарғаннан кейін ғана берілуі мүмкін.
Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс жері және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жер.
Азаматтар мен заңды тұлғаларға берілген жер өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс жері және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жер деп танылады. Бұндай жерлерді пайдалану ерекшеліктері Қазақстан Республикасының арнайы заңдарымен белгіленеді.
Өнеркәсіп жеріне өнеркәсіп объектілері орналастыру мен пайдалану үшін берілген жер, соның ішінде олардың санитарлық-қорғау және өзге де аймақтар жатады. Аталған мақсаттарға берілетін жер учаскелерінің мөлшері белгіленген тәртіппен бекітілген нормаларға немесе жобалау-техникалық құжаттамаларға сәйкес айқындалады, ал жер учаскелерін бөліп беру оларды игеру кезектілігі ескеріле отырып жүргізіледі.
Автомобиль, теңіз, өзен, ішкі су, темір жол, әуе және өзге де көлік түрі объектілерінің қызметін қамтамасыз ету және оларды пайдалану үшін берілген жер көлік жері болып табылады.
Көлік жері. Автомобиль, теңіз, өзен, ішкі су, темір жол, әуе және өзөге де көлік түрі объектілерін дамыту, салу және қайта жаңарту үшін жағдай жасау мақсатында Қазақстан Республикасының көлік туралы заңдарында көзделген тәртіппен жерді резервте ұстау жүзеге асырылуы мүмкін.
Темір жол көлігінің жері:
- магистраль жолдарына және солармен технологиялық байланыстағы құрылыстар мен ғимараттарға (темір жол белдеуі, көпірлер, тоннельдер, сигналдық жабдықтар, техникалық- қызметтік үйлер);
- кірме жолдарға;
- энергетика, локоматив, вагон, жол және жүк шаруашылықтары, сумен жабдықтау және канализация құрылыстары, қорғау және бекіту екпелері, қызметтік және темір жол көлігіне қызмет көрсетілетін арнаулы мақсаттағы өзге де объектілер бар темір жол станцияларына;
- темір жолдарға берілген белдеулер мен күзет аймақтарына бөліп берілген жер жатады.
Автомобиль көлігінің жері. Автомобиль көлігі қажеттеріне арналған жерге:
- автомобиль жолдарына, олардың конструкциялық элементтері мен жол ғимараттарына және олармен технологиялық байланысқан құрылыстар және ғимараттарға;
- автовокзалдар мен автостанцияларды, автомобиль көлігінің басқа объектілерін және жер беті мен жер асты үйлерін, құрылыстарын, ғимараттарын, құрылғыларын пайдалану, күтіп-ұстау, салу, қайта жаңғырту, жөндеу, дамыту үшін қажетті жол шаруашылығы объектілерін орналастыру үшін;
- автомобиль жолдарына бөлінетін белдеулерді белгілеу үшін бөлініп берілген жер жатады.
Автомобиль көлігінің қажеттері үшін бөліп берілетін белдеуге арналған жер учаскелері жолдың санатына байланысты және жобалау құжаттамасына сәйкес белгіленген нормалардың негізінде беріледі.
Теңіз және ішкі су көлігінің жері. Теңіз және ішкі су көлігінің қажеттеріне арналған жерге теңіз және өзен порттарын, айлақтар, гидротехникалық ғимараттар, жер беті және жер асты үйлерін, құрылыстарын, ғимараттарын, құрылғыларын пайдалану, күтіп-ұстау, салу және басқа да объектілерін орналастыру үшін бөлініп берілген жер жатады.
Әуе көлігінің жері. Әуе көлігінің қажеттеріне арналған жерге әуежайлар, әуеайлақтар, аэровокзалдар, ұшып көтерілу-қону белдеулерін және жер беті мен жер асты үйлерін, құрылыстарын, ғимараттарын, құрылғыларын пайдалану, күтіп-ұстау, салу және басқа да объектілерін орналастыру үшін бөлініп берілген жер, сондай-ақ олардың күзет аймақтары жатады.
Байланыс пен энергетика жері. Байланыс, радио хабарларын тарату, теледидар, ақпарат қажеттеріне арналған жерге тиісті инфрақұрылымдардың объектілерін орналастыру, байланыстың кабель, радиореле және әуе желілері, соның ішінде жер астындағы желілер үшін бөлініп берілген жер.
Энергетика жерлері су электр станцияларын, атом станцияларын, жылу станциялары мен олардың құрылыстары мен объектілеріне қызмет көрсететін басқа да электр станцияларын орналастыру. Электр таратудың әуе желілерін, электр таратудың кабель желілерінің жер бетіндегі құрылыстарын, шағын станцияларды, тарату пунктерін, энергетиканың басқа да құрылыстары мен объектілерін орналастыру үшін бөлініп берілген жер учаскелерін атауға болады.
Қорғаныс қажеттеріне арналған жерлер. Қарулы Күштердің әскери бөлімдерін, әскери полигондарын, әскери-оқу орындары мен өзге де ұйымдарын және қорғаныс пен қауіпсіздік саласындағы міндеттерді атқаратын басқа да әскерлердің объектілері мен ғимараттарын орналастыру және олардың тұрақты қызметі үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі берген жер учаскелері қорғаныс қажеттеріне арналған жер деп танылады.
Өнеркәсіп, байланыс, көлік, қорғаныс және басқа ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлерінде орналасқан өңіріне, коммуникациялар болуына және басқа факторларға қарай 20% асырмай азайтуға немесе арттыруға құқығы бар. Сауықтыру және қалпына келтіру мақсатындағы жердің құрамына кіретін және ауыл шаруашылық мақсатына пайдаланылатын учаскелер ауыл шаруашылық мақсатына арналған жерлер үшін көзделген тәртіп пен шарттар негізінде салық салуға жатады.
Орман қоры жерінің құрамына кіретін және ауыл шаруашылығы мақсатына пайдаланылатын учаскелер, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер үшін көзделген тәртіп пен шарттар негізінде салық салуға жатады.
Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймақтары. Тұрғын халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және өнеркәсіп, көлік объектілері мен өзге де объектілерді пайдалану үшін қажетті жағдайлар жасау мақсатында аймақтар белгіленеді, аймақтарды белгілеу мақсаттарына сай келмейтін қызмет түрлеріне олардың шегінде шек қойылады немесе тыйым салынады.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жері, сауықтыру, рекреакциялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлер.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне биосфералық, мемлекеттік ұлттық табиғи парктердің, мемлекеттік табиғи резерваттардың, мемлекеттік табиғат ескерткіштерінің, мемлекеттік қорық аймақтарының, мемлекеттік табиғи қорықшалардың, мемлекеттік зоологиялық парктердің және басқа да табиғи қорықтары жатады. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жері мемлекет меншігінде болады және жекешелендіруге жатпайды. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін өзге қажеттерге алып қоюға жол берілмейді.
Ауылшаруашылығы өндірісін жүргізу үшін пайдаланылатын, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріндегі ауыл шаруашылығы алқаптары аталған мақсаттар үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтар шекарасындағы елді мекендерде тұратын Қазақстан Республикасының азаматтарына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен берілуі мүмкін.
Сауықтыру мақсатындағы жерге табиғи шипалы факторлары бар курорттар, сондай-ақ аурудың алдын алу мен емдеуді ұйымдастыру үшін қолайлы жер учаскелері жатады. Адам ауруының алдын алу мен емдеуді ұйымдастыру үшін қолайлы санитарлық және экологиялық жағдайларды сақтау, сауықтыру мақсатындағы аумақтар жерінде Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес санитарлық-қорғау аймақтары белгіленеді. Сауықтыру мақсатындағы жердің күзет, санитарлық-қорғау және өзге де қорғау аймақтарының шекарасы мен оны пайдалану режимін жергілікті өкілді және атқарушы органдар айқындайды.
Рекреакциялық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz