Туристік салада маркетингтік және жарнама қызметін ұйымдастыру

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА УНИВЕРСИТЕТІ

Әлеуметтік жұмыс және Туризм кафедрасы

5В090400 - Әлеуметтік-мәдени қызмет көрсету

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пән: Әлеуметтік мәдени сервистегі бизнес - жоспарлау

Тақырыбы: Туристік салада маркетингтік және жарнама қызметін ұйымдастыру

Курс:_________________________
Тобы:_________________________

Студент:_______________________
Жетекші:______________________

Қорғауға жіберілді "_____"________2017 ж.
Қорғалды "____"________________2017 ж.

Астана 2017ж

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

3
1 Туризмдегі жарнамалық іс-әрекетті ұйымдастырудың теориялық аспектілері

6
1.1 Қазіргі нарықтық экономикадағы жарнама
6
1.2 Туристік өнімді өндіру мен өткізуді жасақтаудағы Интернет - технологиялардың мүмкіндіктері
8
1.3Туризм саласындағы жарнама қызметтерінің арнайы сипаттамасы
10

2 Туристік агенттіктің өндірістік-шаруашылық іс-әрекетін талдау

16

2.1 Қазақстандағы туризм индустриясының маркетинг қызметінің қазіргі жағдайын талдау
16
2.2 Туристік кәсіпорынның дамуына жарнаманың әсері

21
3 Туристік кәсіпорындарда жарнама қызметінің жетілдіру жолдары
24
3.1 Туристік кәсіпорындарда жарнама қызметінің даму мәселелері мен перспективалары
24
3.2Туризмде жарнама қызметінің тиімділігің арттыру жолдары бойынша ұсыныстар
29

Қорытынды

31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

33
А қосымшасы -

Б қосымшасы -

Кіріспе

Жарнама ерекшелiктерi: қоғамдық сипатта болады, үгiттеуге қаражат қабілеттiлiгi бар сатушы жарнама арқылы өзiнiң хабарландыруын бiрнеше рет қайталай алады, мәнерлiк - түс, дыбыс, шрифт арқылы тауарды тартымды көрсетуге болады, иесiз жарнама монолог ретiнде ғана жасалады. Жарнама дегенiмiз белгiлi тапсырыс берген демеушiнiң атынан тауарды тартымды көрсетуге және оны сатып алушыға қарай жылжытуға бағытталған ақылы әрекет.
АҚШ Маркетинг Ассоциациясының анықтамасы бойынша, жарнама дегенiмiз тауарларды, қызметтердi, идеяларды тұтынушыларға қарай жылжытуына арналған кез - келген әрекеттер нысандары және нақтылы жағдайды есепке ала отырып, анағұрлым тиiмдi тәсiлдер мен әдiстердi қолдана отырып, әлеуеттi тұтынушылардың назарларын жарнамалау объектiсiне аудару үшiн орындалатын ақылы қызметтер деп анықталған.
Жарнама науқаны мен құралдарының тиiмдiлiгiн нақты абсолюттi санмен анықтау мүмкiн емес. Осы туралы американдық кәсiпкер Джон Ванемейкер былай дейдi: Менiң жарнамаға жұмсаған ақшаларымның бiрталайы бекерге кететiнiң бiлемiн. Бiрақ оның нақты мөлшерiн анықтай алмайдым. Салыстырмалы есеп бойынша жарнама өзiн сонда да ақтайды. Мұнда жарнаманың экономикалық тиiмдiлiгi жарнаманың сату көлемiне тигiзетiн әсерiмен анықталады. Ол үшiн оперативтi және бухгалтерия мәлiметтерiн талдау керек.
Қазiргi кезде жарнама тарату құралдарының көптеген түрлерi қалыптасқан.
Жарнама түрлерi және оны тарату құралдары:
Тiкелей жарнама:
а) Пошта хаттары, баспа материалдары
б) Пошта арқылы видеокассеталар, видеодисктер
Баспа жарнамасы:
Анықтамалар, каталогтар
Пресс - релиз, баспасөз хабарламасы
Буклет
Анықтама
Баспасөз жарнамасы: Газеталар мен журналдар
Хабар жарнамасы: Радиожарнама мен тележарнама
Сыртқы жарнама:
үлкен габариттiк плакат
Газжарығы құрылымдар
Роллер
Мультивизио плакаты
Электронды панносы
Экран жарнамасы: Кино және видеофильмдер мен слайд фильмдер
Транспорт жарнамасы: Транспорт сыртындағы жарнама және транспорт салонындағы плакаттар және хабарландырулар
Сату орынындағы жарнама: Витрина, тауар қорабы , зат
таңбасы, назар аударуға арналған жазулар, таңбалар ("ай - стоппер")
Жарнаманың басқа түрлерi: Көрме және жәрмеңке және компьютер жарнамасы, кәдесый және купон, лотерея[1].
Жарнаманың психологиялық әсер ету тиiмдiлiгi әлуеттi тұтынушылардың назарын тарту деңгейiмен және жарнамалық жариялауды тындаушылар қаншалықты еске сақтау деңгейiмен анықталады. Бұны тұтынушылар қимылдарының өзгерiстерiнiң шамалап бiлуге болады. Ал оны нақты есептеу шығару қиындау.
Маркетингтік әрекетте жарнаманы қолдана отырып жарнаманы тұтынушыға әсер ететің өте күшті ұрал екенің ұмытпаған жөн. Сондықтан жарнамаға қойылатын негізгі талап шындық.
Жарнаманы жасау объектісіне байланысты тауарлық және престиждік жарнама деп бөлуге болады [2].
Тауарлық жарнамаға қойылатын талаптар - туристік өнімге сұранысты құру мен ынталандыру. Бұндай жарнама потенциальдық клиентарды өнімнің артықшылығы мен, өнімді сатып алуға қызығушылық тудырады.
Қазіргі туризм әр жыл сайын еңбек етушілерге берілетін демалысқа байланысты туған,ол бір жағынан адамның демалысқа хұқығың мойындау болып табылады.Ол адамдар мен ұлттар арасындағы түсінiсу факторының дамуына септігін тигізеді.Әлемдік Туристік Ұйымның зерттеу анализіне,мамандандырылған халықаралық туризм ұйымдары мен мемлекеттің туризмді дамыту саясатына сүйенсек,туризді мемлекеттің әлеуметтік,мәдени экономикасына әсер ететін іс-әрекет ретінде түсінеді.
Қазіргі кездегі туризм бұл әлем экономикасында құлдырауға берілмейтін сала. Мамандандардың есебінше,орта есеппен алғанда бір шет елдік туристтен түсетін кірісті алу үшін,әлемдік нарыққа шамамен 9 тонна тас көмір, 15 тонна мұнай немесе 2 тонна жоғарғы сортты бидай өнімін шығару керек.Бұл жерде әр шикізатты сатқанда мемлекеттің энерго сақтаушы орындары азаяды,ал туристік индустрия қалпына келу ресурстарында жұмыс істейді.
Өткізуді (сұранысты) ынталандыру іске асқан жағдайда тұтынушылардың, сатушылардың, табыстырушылардын, ( делдалдардың) назарын сіздің еншінізге аударып және оны сатып алуға ынталандыратын кызметтер түрі мен шаралар кандай? Жарнамамен катар олар сауда белсенділігін қолдайтын шараларды, баспасөздің түрін жариялауды, кауымдастармен байланыс жасауды және т.б. камтиды. Жарнама осы тұтас жуйенің ортаншы буыны.
Жарнамасыз тауардың кен нарықта қалыптастыруға, ықтимал қажетiлiктердi сұранымға айналдыруға болмайды. Коммерциялық жарнаманың алып машинасы тұтынушыны қалыптастыруға, оған қысым жасап, керектi сенiм тәрбиелеуге арналған. Жарнаманың мақсаты сатып алуға деген құмарлықты қыздырып, ықтимал тұтынушыны несиенi пайдалануға, қосымша шығындарға итермелейдi.
Жарнама қызметiнiң жоспары көптеген факторларды нақтылы талдау және көптеген балама нұсқаларды бағалау негiзiнде жасалады. Ең басында мақсатты айкындайды және мақсат-мiндеттерді мынадай тізбегін бетке ұстаған жөн: "фирманың мақсаттары - маркетинг мақсаты - жарнама қызметтерінің мақсаты және міндеттер!" [3].
Жарнама - нақтылы өндірушілерге, саудагерлерге, табыстырушың тауарына, қызметіне назар аударту және олардың шотынан, олардың маркасымен осы тауар мен кызметін сатып алдырту мақсатында ұсыныс, тауар мен кызметті сатып алдырту мақсатында ұсыныс, шақыру, кеңес және кепілдеме тарату [3].
Қазақстан Республикасында туристік саладағы жарнаманың сферасы қазіргі таңда өте актуальді және даму стадиясында орналасқан.
Сондықтан курстық жұмыстың негізгі мақсаты туристік жарнаманы анықтау мен оны туристік фирмаларда дамытудағы кемшіліктерді, және сонымен қатар ұлттық турситік өнімдерді жарнамалауда кездесетін мәселелер мен оларды шешу жолдары.
Жарнама туристік кәсіпорындағы маркетингте ерекше орын алады, оны сондықтан жиі өзара тәуелсіз бағытта қарастырады. әлемдік нарықта жарнама кешенді толық пайдаланғанда ғана жоғарғы тиімділікке ие болады, Осы мақсатқа жету үшін келесі тапсырмаларды орындау қажет:
туристік фирмадағы жарнаманың түрлері мен жарнамалық қызметтер;
Қазақстан Республикасындағы туристік жарнаманың даму темпі
Жарнаманы дамытуда туындайтын мәселелер мен оны шешу жолдары.

1 Туризмдегі жарнамалық іс-әрекетті ұйымдастырудың теориялық аспектілері

1.2 Қазіргі нарықтық экономикадағы жарнама

Жарнама - бұл қазіргі шынайылықтың айқын бет-бейнесі: оның кіріспейтін саласы жоқ, кәсіби маманданған. Жарнаманың басты міндеті - яғни ақпарат беру және соған сендіру ғасырлар өткенімен еш өзгерген жоқ. Бізге күнде бетпе-бет кездесіп жүрген жарнама қазіргі заманғы, эволюциядан өткен құбылыс болғанымен, түп-тамыры өткен ғасырлардан бастау алады.
Бүгінде жарнаманы даттаушылар, сынаушылар көп-ақ, өйткені қазіргі оның рөлі - тауарды немесе қызметті өткізу, сол үшін қоғамға ықпал ету болып кетті.
Кейбір сыншылардың пайымдауынша, ең дұрыс жарнаманың өзінде өнім туралы тек жағымды ақпарат беріледі, алнашарларында мүлдем ұрыс мәлімет берілмейді.
Басқалары жарнаманы адамдардың еркін психологиялық тұрғыдан байлау, қулық әрекетке бару, адамдарды қолдары жетпейтін заттарды сатып алуға итермелеу деп айыптайды. Үшіншілері жарнаманы адамдарды қорлайтындығы үшін, нашар жасалатыны және тағы да басқа көптеген кемшіліктері үшін сынайды.
Жарнама әртүрлі коммуникациялық үрдістер көмегімен таратылады. Қазіргі ғылым коммуникация құбылысын әртүрлі тұрғылардан қарастырады. Жалпы алғанда коммуникация дегеніміз ақпарат, хабарлама тарату,таңдалған аудитория, адресаттарға ақпарат тарату әдістері мен формалары.
Әлеуметнамалық тұрғыдан, бұл нысандарға ықпал етудің күрделі үрдісі, аралық нәтижелері көп, адамдар арасындағы өзара қарым-қатынастарды іске асыратын механизм.
Экономикалық тұрғыдан - бұл тұтынушыларды қосқандағы (үй шаруашылығы) шаруашылық сала субъектілері арасындағы байланысты (коммуникацияны) қамтамасыз етудің күрделі үрдісі. Коммуникация мен маркетингтік коммуникациялар құбылысы біртұтас жүйелі нысанды құрайды.
Қазіргі сервистік компаниялар маркетингтік коммуникациялар кешенін құрайтын түрлі формалардағы коммуникацияларды пайдаланады. Мұндай кешеннің элементтерінің тиімділіктері әртүрлі, сондықтан нақты мақсаттық аудиторияларға немесе нарық сегменттеріне арналған.
Дербес коммуникациялар сервистік қызметкерлердің тұтынушымен тікелей қатынас жасауын меңзейді, мысалы, телефон байланысы, жекелей сату, т.б. арқылы.
Жақсыз коммуникациялар ақпараттың қызмет жеткізушіден мақсаттық аудиториянықұрайтын тұтынушыларға осындай ақпаратты арнайы тасымалдаушылардың көмегімен жеткізіледі.
Коммуникациялардың дамуы олардың дербес және жақсыз формаларының арасындағы айырмашылықтарының жоғалуына апарады. Айталық, электронды каналдар бойынша жарнамалық хат-хабарларды тарату адресаттар аясы өте ауқымды болғанымен жекелей қарым-қатынас жасағанмен бірдей болып көрінеді.
Жарнама жаппай байланыс құралы ретінде нарықта ақпаратты таратуда жетекші орындардың бірінде тұр. Қазіргі таңда жарнаманың көптеген анықтамалары бар.
Біріншіден Жарнама дегеніміз - коммуникация үрдісінің және ақпараттандыру үрдісінің немесе қоғаммен байланысты ұйымдастырудың элементі.
Екіншіден Жарнама дегеніміз - тауарлар, қызметтер, өнімдер туралы нақты пікірді бекіту мақсатында әртүрлі тасымалдағыштар арқылы ақпаратты дербестелмеген, жақсыз жөнелту жөніндегі ақылы қызмет. Жарнаманы тауарлар мен қызметтер сапасын, сондай-ақ идеяларды тұтынушының мұқтаждықтары мен сұраныстары тіліне аудару формасы ретінде қарастыруға болады.
Үшіншіден Жарнама дегеніміз идеяларды, тауарлар мен қызметтерді қандай болмасын бір демеушінің алға жылжытуы мен дербестелмеген көрінісінің кез-келген ақылы формасы.
Жарнамаға мынадай белгілер тән: ақылы қызметтер, нақты жарнама беруші (қызметті төлеуші), тұтынушылардың көптігі, оның ішінде жеке тұлғалар, қоғамдық, мемлекеттік, кәсіпкерлік және басқа құрылымдар, мақсаттық аудиторияға түпкілікті ықпалдың белгісіздігі.
Жарнаманың мақсаттық аудиторияға бағытталуы арқасында шығындар азайып, ақпараттылығы күшейе түседі.
Кейбір мамандар жарнаманы тауарлар мен қызметтер сапасын, сондай-ақ идеяларды тұтынушының мұқтаждықтары мен сұраныстары тіліне аударатын коммуникация формасы деп қарастырады.
Бұдан шығатыны, әртүрлі анықтамаларда жарнама деген ұғымның жан-жақты күрделі, көпқырлы түсініктемелері беріледі. Сонымен бірге жарнаманың маркетингтік коммуникацияның басты құралы ретіндегі негізгі белгілерін бөліп көрсетуге болады. Олардың ішіндегі маңыздылары:
1. Жақсыз сипаты. Коммуникациялық сигнал әлеуетті клиентке нақты қызметкерден емес, делдал арқылы жеткізіледі.
2.Жарнамалық мәтіннің сатушыдан сатып алушыға біржақты бағытталуы.
3. Жарнаманың тиімділігін өлшеу тұрғысынан белгісіздігі. Бұл сапасы алдыңғының логикалық жалғасы болып табылады. Коммуникациядағы кері байланыстың ықтималдық және белгісіздік сипаты болады. Сатып алу жайты субъективті сипаттағы, ресімдеуге көнбейтін, жарнамаға тікелей қатысы жоқ бірқатар факторларға байланысты. Мысалы, өте жақсы жарнамалық науқан уақыт бойынша жарнамаланып жатқан өнімдердің үлкен топтамасын шығарудағы ақаумен тұспа-тұс келуі мүмкін.
4. Қоғамдық сипаты. Жарнамаланатын тауар заңды және жалпыға ортақ болуы тиіс. Сондықтан да заңмен тыйым салынған есірткінің жарнамасын еш жерден кездестіре алмайсыз.
5. Жарнамалық хабарландыруда жарнаманың кімнің есебінен жүзеге асырылып жатқаны айқын көрініп тұрады (демеуші, жарнама беруші, субъект).
6. Жарнаманың бейтараптылық сипаты болмайды. Жарнамалық мәтінде негізгі назарға жарнамаланатын тауардың немесе фирманың тек артықшылықтары ғана алынып, ешқашанда кемшіліктері жарияланбайды.
7. Көзге түсерлігі мен нанымдылығы. Жарнамалық дәйектердің көп рет қайталануы тұтынушыға психологиялық ықпал жасап, оны сатып алуға итермелейді. Нақты нарықтық жағдайда анықталатын мақсаттарға қарай жарнама келесі міндеттерді шеше алады:
-ақпараттандыру, яғни жаңа ауар, нақты оқиға, фирма, т.б.туралы білімдарлықты және білімді қалыптастыру;
-иландыру - тұтынушының фирма бет-бейнесі мен оның тауарларын тиісті түрде қабылдауын біртіндеп қалыптастыру, сатып алушыны тауарды сатып алуға үгіттеу, сатып алғаны үшін көтермелеу, мадақтау;
-есіне салу (мәлімет беруді қолдау, сатып алу кезінде тауар туралы ақпарат есіне түсетіндей жадыда ұстау, ол тауарды қайдан алуға болатынын ескерті) және басқа да міндеттер[4].
Түптің түбінде, коммерциялық үгіт-насихат, өткізуді ойластыру мен жекелей сату (осының бәрі маркетинг-микс деп аталады) маркетингтік коммуникацияның келесі негізгі мақсаттары мен тәсілдеріне қол жеткізуге бағытталған: сұранысты қалыптастыру және тауарды өткізуге талпыну. Америка жарнама маманы Альфред Дж. Сименнің бейнелі сөздерімен айтатын болсақ: "Жарнама - бұл тұтынушыларға молшылықты ұсынатын экономиканың от алдыру білтесі, әрі механизмдерін майлағыш зат".(1). Сондай міндеттердің қатарына ақпараттандыру міндеті де жатады. Бірақ оның міндеті жай ақпараттандыру емес. Жарнаманың функциясы - сату. Тауарларды сату. Идеяларды сату. Өмір сүру салтын сату.
Жарнама функцияларының көп болуы себепті, маркетингтік коммуникацияның бұл формасының әмбебаптығына және көпжақтылығына байланысты оның жекелеген түрлерін терең талдау қажет. Жарнаманы жіктеу кезінде көптеген критерийлер пайдаланылады. Солардың кейбірлеріне тоқталайық:
1) Жарнаманы демеушісінің, коммуникация субъектісінің типіне қарай жіктеу. Мұндай жарнаманың келесідей түрлері бар: өндірушінің атына берілетін жарнама, сауда делдалдары атына берілетін жарнама, жеке тұлғалардың атынан берілетін, үкімет атынан және басқа қоғамдық институттар атынан берілетін жарнамалар.
2) мақсаттық аудиторияның типіне қарай жарнама былай бөлінеді: бизнес саласына арналған жарнама (өндірістік тұтынушылар үшін), жеке тұтынушыға арналған жарнама.
3) аудиторияның белгілі бір тобына бағытталуына қарай жарнаманың түрлері: іріктемелі жарнама; сатып алушылардың белгілі бір тобына (нарық сегментіне) бағытталған жарнама; белгілі бір топқа арналған емес, бұқаралық жарнама.
4) жарнама іс-әрекеті қамтитын аумаққа қарай жарнаманың жіктелуі: жергілікті жарнама (оны шартты түрде сатылатын орнына қарай және сыртқы жарнама деп бөледі), аймақтық жарнама, жалпы ұлттық жарнама, халықаралық жарнама.
5) жарнамалық іс-әрекет нысаны мен оның сипаттамаларына қарай жарнама былай бөлінеді: тауар жарнамасы (нақты тауарға немесе тауар топтамасына деген сұранысты қалыптастыру мен ынталандыру), бедел жарнамасы (нақты фирманы, ұйымды жарнамалау), идея жарнамасы, т.б.
6) Жарнамалық науқанның мақсатына қарай жарнама сұранысты қалыптастырушы, өткізуші, тауарлар мен қызметтерді орналастырушы.
Нақты тауардың жарнамалық науқандағы мақсатын оның өмірлік циклына сәйкес анықтау жарнама шиыршығы" ұғымының негізіне алынды. Ол кіріспелік, сендірерлік және еске саларлық жарнамаларды біртіндеп біріктіреді.
7) Жарнаманың ықпал ету тәсіліне қарай жіктелуі (чех жарнама маманы Б.Геклдың ұсынысы бойынша): көрінетін (көрме қабырға, жарықпен түсірілген немесе басылған жарнама, т.б.), естілетін (радиожарнама, телефон арқылы жарнамалау, т.б.), көрінетін-сезілетін (хош иісті парақша), көрінетін-естілетін (теле-, бейне және кино жарнама) және басқалары.
8) Аудиторияға ықпал ету сипатына қарай жайдарлы және айбарлы жарнама болып бөлінеді.
Айбарлы жарнама сипатына қарай төнімді өткізуге талпыну құралдарына ұқсас және олармен кешенді түрде пайдаланылады. Формасына қарай сатып алушыға агрессиялық қысым жасап, оны жарнамаланып жатқан тауарды сатып алуға мәжбүрлейді, айбарлы жарнама қысқа мерзімге есептелген.
Жайдарлы жарнама тауар туралы хабар беріп қана қоймай, оның айналасына қолайлы, жайлы ахуал қалыптастырады. Жайдарлы жарнама орташа және ұзақ мерзімді перспективаға арналған.
9) жарнамалық мәтінді таратудың пайдаланылатын құралдарына қарай баспа жарнама, мерзімді басылымды жарнама, радио және тележарнама, көліктегі жарнама, т.б.болып бөлінеді.

Туристік өнімді өндіру мен өткізуді жасақтаудағы Интернет - технологиялардың мүмкіндіктері

Интернет желісі байланыстың ұшқырлығы мен сапалылығын арттырып, коммуникация мен іс сапарлар шығындарын азайтуға, іс-әрекет географиясын кеңейтіп, клиенттер мен серіктерді көбейтуге мүмкіндік береді. Интернеттің жоғарыда аталған мүмкіндіктерінің көпшілігі қазіргі кезде туристік салада қолданылуда. Алайда туристік мекемелерді жаһандық желіні пайдаланудың келесі формалары қызықтырады:
- коммуникациялар және тиімді байланыс;
- жарнама және туристік өнімді өткізу;
- маркетингтік зерттеулер;
- фирма мен оның туристік өнімін электронды түрде таныстыру;
-электронды халықаралық және аймақаралық туристік көрмелердің және жәрмеңкелердің мүмкіншіліктерін пайдалану;
-алдын-ала иемдену мен резервке қою жүйесін пайдалану;
- турды өз бетіндік қалыптастыру мен туристік жолдаманы сатып алу;
- елдер мен бағыттар бойынша туристік өнімнің электронды каталогтарын пайдалану;
- елтанушылық ақпаратты, елдің түкпір-түкпіріндегі ауа райының жедел болжамдарымен, түрлі көлік құралдарының қозғалыс кестелерімен танысу;
-әртүрлі тасымалдағыштар мен басқалай туристік қызметтер бойынша, қонақ үйлерінің тарифтері мен бағалары бойынша жедел мәлімет алу;
-Интернет желісін өзара есеп айырысу үшін пайдалану;
- виртуалдық туристік кеңсені құру, т.б.
Интернеттің мүмкіндіктерін туристік өнімді қалыптастыру және ілгерілету үшін қолдануға болады, соның ішінде:
- қажетті ақпаратты іздеу мен жүйелеу;
- маркетингтік зерттеулер;
- туристік қызметтерді тиімді жарнамалау;
- серіктестер іздеу;
- туристік қызметтерді алдын-ала иемдену мен резервке қою;
- туристік өнімді өткізу;
-қабылданған жарнамалық стратегияның тиімділігін талдау.
Жаһандық әлемдік желідегі тез, сенімді коммуникациялар болашақта туристік өнімді қарқынды ілгерілетуге мүмкіндік береді.
Интернет-жарнама түрлерің қарастыратын болсақ, олар:
Мелиялық жарнама - тесттік-графикалық жарнамалық материалдарды сайт беттерінде орналастыру. Көптеген белгілері бойынша бұқаралық ақпарат құралдарындағы (БАҚ) жарнамаға ұқсас. Бірақ баннердің гиперсілтемесінің бар болуы жіне анимацияланған бейненің мүмкіндігі медиялық жарнаманың әсер ету мүмкіндігін аса кеңейтеді. Әдетте, медиялық жарнама баннерлік жарнаманың формасына ие болады.
Контексттік жарнама - тесттік-графикалық жарнамалық материалдарды тұтынушыларға іздеу функциясын ұсынатын сайт беттерінде орналастыру. Бұл жарнама түрі іздеу нәтижелерінің жанында орналасады, ал белгілі бір жарнаманың көрсетілуі тұтынушының іздеу сұрауына байланысты болып келеді. Әдетте, контексттік жарнама тексттік жарнама формасына ие болады.
Жарнаманың басқа түрлері медиялық және және контексттік жарнамалардың белгілерін біріктіреді.
Электрондық пошта (e-mail) - тұтынушыларға өзара ақпараттармен алмасуға мүмкіндік беретін желілік қызмет, жарнамалық хабарламалаларды жіберудегі электрондық поштаның артықшылықтары:
Электрондық пошта желіні қолданушы тұтынушылардың барлығында бар.
E-mail хабарламаның push-технологиясын білдіреді.
Жеке тұтынушыға үндеу мүмкіндігін береді.
Тұтынушыға қызықты болып көрінген хат оның достарына жіберілуі мүмкін.
e-mail көмегімен алға басу үшін мынадай әдістер қолданылады:
Жазылушыларға жіберілетін хаттар.
Интернетте әр түрлі тақырыптарға арналаған жіберілім тізімдері көп. Бұл жіберілімді қабылдаушы тұтынушылар сол жіберілімге өздері жазылған және олар кез-келген уақытта сол жазылымды тоқтатуға құқығы бар. Жіберілімдердің мынадай түрлері бар:
Ашық (барлық қалаушыларға)
Жабық (адамдардың белгілі бір тобына)
Тегін (жобалаушылардың қалауына байланысты) (http:kazseo.com)
Тегін емес
Тақырып бойынша хаттардың жіберілуі адамдардың белгілі бір тобына арналғандықтан және де оның мыңдаған жазылушылары бар болғандықтан ол тиімді марктинг құралы болып табылады. Кейбір компаниялар өздерініңресми сайттарында тұтынушыларға жіберілімге жазылуды ұсынады. Бұл жіберілімдер тұтынушыға сайт жаңартулары, компания жаңалықтары жайлы ақпараттар беріп, сол сайтқа тұтынушылардың келесі рет кіруіне жағдай жасайды.
Интернет-жарнаманың құқықтық тұрғылары
Интернет-жарнама қыруар пайда әкеледі. Мысалы, АҚШ-та 2001 жылы олар сыртқы жарнаманың табыстарынан асып түсіп, 1995 жылғы 20 миллионмен салыстырғанда пайда 5 миллиард долларға жеткен. Ал 2010 жылы табыс 20 миллиард долларға жетеді деп болжамдалған болатын. Сонымен бірге Интернеттегі жарнама өте қымбат тұрады. Айталық, Yandex іздеу жүйесінің бірінші, басты бетінде жарнамалық ақпарат орналастыру үшін 96 мың доллар төлеу керек.
Айта кететін жайт, посткеңестік кеңістіктегі ғылыми қауымдастықта қазіргі қолданыстағы жарнама туралы заңның интернет-жарнамаға қолданылуы туралы бірыңғай пікірлері жоқ. Ол пікірлер екіге жарылған. Біріншісіне сәйкес жарнама туралы қолданыстағы жай заңдарға Интернеттегі жарнама бағынбайды (Л. Терещенко). Екінші топтағы ғалымдардың пікірінше, бағынуы мүмкін, алайда ерекшеліктері ескеріледі (СВ. Малахов, В. Мещенков, С Петровский).
Жарнама туралы заң жарғыларын зерделей отырып, мынадай қорытынды жасауға болады: заңға интернет-жарнаманы жасақтау, тарату және орналастыру кезінде туындайтын қатынастар бағынады. Жарнаманың анықтамасына ұқсастыра отырып, интернет-жарнаманың анықтамасын құрып көрейік - бұл белгілі бір жеке және заңды тұлғалар, тауарлар, идеялар және бастамаларға қызығушылық тудыру мақсатында белгілі бір адамдар шеңберіне арнап Интернет желісі арқылы электронды түрде таратылатын ақпарат.
Бүгінде интернет-жарнама орналастырылуы, түрлері жөнінен сан алуан, олардың ішіндегі негізгілері - баннер, мәтіндік блоктар, байрик және қыстырмалар. Интернете жарнама әдетте қосарландыру тәсілімен орналастырылады, тұтынушының экранындағы бір бөлігін сұратылатын ақпараттық материалдармен қатар жарнама тасымалдағыштар алып тұрады. Әдетте мұндай жарнама ақпараттық ресурс мазмұнымен тығыз байланысты. Алайда соңғы кезде сөздерді сатудың қызық тәжірибесі орын алуда. Оған сәйкес жарнама берушілер тұтынушылардың ай сайынғы ақпараттық сұраныстарының нәтижесі бойынша ең танымал сөздерді сатып алып, осы сөздерден тұратын жарнамасын сайттарға орналастырады. Мысалы, соңғы жылдары ең көп сатылған сөздер Гарри Потер және Ұялы (телефондарды) сату.
Қазіргі шетелдік заңнаманы және оның тәжірибесін талдау бойынша анықталғаны, бұл қарастырылып отырған мәселе бас ауыртпайтынелдер бар екен. Мысалы, спам мәселелері АҚШ-та жақсы реттеліп тұрады (кейде нәтижесіз болғанымен). АҚШ Федералдық сауда комиссиясы мұндай жарнамалардың түрлерімен күресуді қажеттілік деп тауып, осы бағыттағы ұзақ мерзімді бағдарламасын жариялады. Сондай-ақ 2002 жылы АҚШ-та Федералдық сауда комиссиясынан (FTC), Халықаралық интернет-күштер (International Netforce) арнайы органынан, атқарушы биліктің сегіз федералдық органдарынан және Канаданың 4 арнайы маманданған агенттігінен тұратын арнайы орган құрылды.
Бүгінде АҚШ-тың 19 штатында Интернетте жарнаманы күштеп таңуға қарсы арнайы заң нормалары қабылданғанымен, тиімділігі әлі шамалы.
Осылайша тіпті арнайы құқықтың реттеудің өзі тиімділікке апармайды, өйткені интернет-жарнаманың техникалық қиындықтармен қатысты өз ерекшеліктері бар.
Сондықтан қазіргі таңда көптеген елдердің заңнамасы осы мәселені шешуге ұмтылуда. Айта кететін жайт, көптеген салалардағы сияқты мемлекеттердің ішкі құқығында айырмашылық бары аңғарылады. Қазақстанда заңды саналатын әрекет, басқа елде заңсыз болуы мүмкін. Мысалы, АҚШ-та сайтта нәсіл кемсітушілік және нацистік мазмұндағы жарияланымдар, тиісті компьютерлік ойындарды сату заңға қайшы келмейді.
Бір қызықты жайт, барлық дерлік қазіргі мемлекеттерде заңды, әділ де шыншыл жарнаманы қолдайтын заңдар қабылданған. Қазақстанға келетін болсақ, бұндай нормалар Жарнама туралы заңда қарастырылған, онда сапасыз, жалған сөйлейтін, әдеп сақталмайтын, жасырын бүкпелі жарнамаға тыйым салынға. Алайда аталған нормалар іс жүзіне аспай, сөз жүзінде қалуда, өйткені тәжірибе жүзінде жарнаманың осы талаптарға сай келмейтінін дәлелдеу өте қиын. Бұл заңгерліктен гөрі, адамгершілік мазмұнға толы шыншылдық және жарнаманың әділдігі деген терминдердің ресми дұрыс түсінілмеуінен болып отыр[5].
Сондай-ақ қазіргі кезде заңға қайшы интернет-жарнама үшін жауапкершілікке тарту ресімдері әлі дұрыс анықталмаған. Атап айтқанда мынадай сұрақ туады: тұтынушы сотқа қандай дәлелдерді ұсынуы тиіс: сайттардың мекен-жайларын ба (бірақ Интернеттегі жарнама бірде пайда болып, бірде жоғалып тұрады ғой) әлде сайттардың шығарылымын ба. Егер тұтынушы сайттың мекен-жайын көрсетсе, сот ол ақпаратты тексеруі тиіс пе? Егер тұтынушы сайттың шығарылымын ұсынса, оның негізінде сот алдында тұрған электронды дәлелдерді бағалауға қатысты мәселелерді ескеріп (сотта электронды дәлелдердің түпнұсқа немесе көшірме екенін бағалаудың тиісті техникалық мүмкіндіктерінің болмауы, электронды дәлелдерді қамтамасыз ету) жауапкершілікке тартуға бола ма.
Бүгінде интернет-қатынастар негізінен өзін-өзі реттеу арқылы жүзеге асырылады. Алайда анығы сол - олардың бәрі ұлттық назардан тыс. Сондықтан жарнамаға қойылатын негізгі талаптарды (құқықтық және техникалық), интернет- жарнаманы орналастыру туралы келісім шарттың үлгі шарттары, тұтынушыға оның сұратпаған ақпаратын жөнелткені сияқты заңсыздықтар үшін жүктелетін жауапкершіліктерді реттейтін типтік ережелер мен нұсқамалар түріндегі әмбебап халықаралық актті жасақтап, қабылдау керек.
Сонымен Интернеттің басқа бұқаралық ақпарат құралдарымен салыстырғандағы негізгі мүмкіндіктері мен артықшылықтарын тізіп көрейік:
таргетинг - мақсаттық аудиторияны дәл қамту (география, уақыт, тақырыптық сайттар бойынша, т.б.);
трекинг - сайтқа енушілердің әрекеттерін талдау, жасалған қорытындыларға сәйкес сайтты, өнімді және маркетингті жетілдіру мүмкіндігі;
қол жетімділік (тәулігіне 24 сағат, аптасына 7 күн);
икемділігі (жарнаманы лезде бастап, түзетіп, тоқтатуға, үзуге болады);
интерактивтілігі: тұтынушы сатушымен және өніммен өзара әрекеттесіп, оны зерттеп, кейде байқап қарап (мысалы, бағдарламалардың демо-нұсқалары, кітаптың бір тарауы), ұнаса - сатып ала алады;
ауқымды ақпаратты орналастыру мүмкіндігі (соның ішінде графиканы, дыбыстарды, арнайы әсерлерді);
ақпаратты жедел тарату және алу;
құнының төмендігі;
тұтынушының зейінін аударуы, егжей-тегжейлі түсінуге талпынуы [6].

Туризм саласындағы жарнама қызметтерінің арнайы сипаттамасы

Туризм саласындағы жарнама өндірушілер, жеткізушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыстарды қолдап отыруға міндетті. Туризмде жарнама арқылы бірқатар міндеттер шешіледі. Жарнама арқылы тұтынушылар нарықта ұсынылатын туристік қызметтердің жиыны мен сапасы, бағалар қозғалысы туралы маңызды ақпаратты ала алады. Сонымен қатар пайдаланылатын жарнама құралдары әлеуетті туристке ақпаратты түсінікті және анық етіп түсіндіруі тиіс. Туристік қызметтердің сезілмейтіндігі каталогтарды, проспекттерді, баспа құралдарын, аудиобейнелі, бейне және кино өнімдерін, көрмелер мен жәрмеңкелерді қолдану арқылы азайып, жарнама берушілердің мәліметтердің дәлдігі мен шынайылығы үшін жауапкершілігі артады.
Туризмдегі жарнама маусымдық сипатына, табиғат-климат және басқа факторларға қарай ұсынылатын қызметтердің сапасының тұрақсыздығын ескеруі. Сондықтан жарнама туристік қызметтердің пайдалылығын, тұтынушылық пайданы, белгілі бір мәселелерді шешу мүмкіндігін көрсетуі тиіс.
Жекелеген туристік фирмалар қолданатын тәсілдер мен тасымалдағыштар бәсекелестік артықшылықтарды толық көрсететіндей етіп таңдалады (жоғары сапа, қызметкерлердің біліктілігі, фирманың міндеттемелері бойынша сенімді кепілдемелер, бағаның тұрақтылығы, тұрақты клиенттерге жеңілдіктер мен шегерімдер ұсыну, қызмет көрсету кешенділігі, т.б.).
Франчайзинг жүйесі, кіріктірілгенмейрамхана және қонақ үйлерінің тізбегі, консорциумдар, түрлі ассоциациялар, туыстықтар үшін жарнама бір жағынан бәсекелестік күрес құралы және екінші жағынан тұтынушылық сұранысты белсендіру жөніндегі маркетинг құралы болып табылады. Капиталдардың шоғырлануы және ірі және ұзақ мерзімді жарнамалық шаралардың ірі және ұзақ мерзімді шаралардың жүзеге асуына, екінші жағынан траннсакциялық шығындарды үнемдеп, әр жекелеген фирманың нарықтағы орнын күшейтеді.
Жарнама туристке саяхатқа дейін және кейін ықпал етіп қоймайтындықтан, ең жауапты кез мақсаттық аудиторияны және оған сәйкес келетін жарнамалық құралдар мен шараларды анықтау болып табылады. Сонымен қатар жарнама шаралары туристік компаниялардың жұмыскерлеріне ынталандыру бағытында әсер етіп, жарнамаланған нәрсенің бәрін орындауға ұмтылдыруы тиіс. Айталық, Мариотт компаниясында жаңа қызмет - нөмірге таңғы асты дәл уақытында әкелу енгізілгенде, кешігіп қалған таңғы ас үшін клиент ақша төлемейтін болып келісілді. Осы тәуекелге бел буа отырып, қонақ үй әкімшілігі қызмет көрсетуші жұмыскерлерді өздерінің міндеттерін дәл уақытында орындауға міндеттеді.
Жарнаманың түрлері, құралдары мен тасымалдағыштары өте көп. Туризм үшін ең маңызды жіктеу белгісі - бұл жарнаманың аумақтық бағыты. Осы белгіге сәйкес жарнаманың 4 түрі болады: шетелдік, жалпы ұлттық, аймақтық және жергілікті.
Шетелдік жарнама әлемдік нарық пен басқа елдердің нарығын көздейді. Бір елден екінші елге шығумнен айналысатын туристік фирма басқа елдердің әлеуетті саяхатшыларына бағытталған жарнаманы пайдаланады.
Жалпы ұлттық жарнама елдің ішіндегі аймақтық серіктестерге арналған. Қаржы жалпы ұлттық жарнама берушілерден келіп түседі. Оның үлесін ең ірі телекомпаниялар мен газеттер құрайды. Мысалы, ЦСТЭ-Интур-Центральный совет 110 туризму, Интурист-Холдинг, РМАТ (Туризм Академиясы) сияқты туристік фирмалар осы жарнама түрін пайдаланады. Бұл негізінен ірі аймақтық турагенттіктерге өз бағдарламаларын жеткізгісі келетін туроператорлар.
Аймақтық жарнама жалпы ұлттық және аймақтық нарықтарға бағыт алған. Бірқатар жарнама агенттіктері жарнама орындарын басқа туристік аймақтық фирмаларға сатады, олар аймақтық басылымдағы орынды сатып алып немесе нақты аймаққа көрсетілетін телехабардың уақытын сатып алады.
Жергілікті жарнама бір қалада немесе қаланың белгілі бір сегментінде орналасқан фирмалар үшін қолайлы. Сонымен бірге жалпы ұлттық және аймақтық жарнама назарына туристік қызметтердің ерекше қасиеттерін алмас, жергілікті жарнама оларды қайдан сатып алуға болатынын көрсетеді. Жергілікті жарнама жолдама бағасы, жолдаманы сататын жергілікті менеджерлердің мекен-жайларын ұсынады.
Маркетинг элементі ретінде жарнама туристік фирмалардың тұтынушыға ықпал етудің қуатты қаруына айналуда.
Қазіргі маркетинг жарнамадан бәсекелестіккүрес құралын, туристік өнімге деген сұранысқа ықпал ету, туристік, қонақ үйлік, мейрамханалық бизнесті кіріктіру мен шоғырландыру катализаторы болвп табылады.
Бизнес серіктестерге арналған жарнама іскерлік жарнамасы деп аталады. Іскерлік жарнамасының көп бөлігі бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жүзеге асырылады. Әдетте жарнама арнайы іскерлік басылымдары мен іскерлік журналдарында (мысалы, Туринфо, Вольный ветер, Мир путешествий) немесе MITT сияқты жыл сайынғы арнайы көрмелер, почта бойынша таратылады. Іскерлік жарнамасында мынадай 4 түрін бөліп көрсетуге болады:
1) туристік әсіпорындарға арналған;
2) туристік көтерме және бөлшек өнімді жүзеге асыруға арналған (туроператорлық);
3) мамандарға арналған;
4)әлеуетті туристерге арналған.
Жарнама туроператорлардың жарнамасында көтерме сатып алушылардың сұранысын (топтық турлар) және бөлшек сауда (жеке турлар) сұраныстарын, турагенттіктердің әрі қарай қайта сату мүмкіндігіне арналған туристік өнімдер мен қызметтер туралы ақпарат беріледі. Мұндай жарнаманың мақсаты - өткізу көлемін ұлғайту. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.