Өндірістік автокөліктердің құрамы мен талдауы

Мазмұны

Кіріспе

Қауіпсіз қозғалысты қамтамасыз ету үшін және тиімді жұмыстың желіде жылжымалы құрамы ақаусыз болуға міндетті және оның техникалық жағдайы қауіпсіз қозғалыс және техникалық пайдалану ережелерінің талабына жауап беруі қажет. Сондықтан желіден келген және желіге шығатын автокөліктердің техникалық жағдайын әр жолы тексереді. Бұдан басқа, желіде жұмыс жасаған жүргізуші жылжымалы құрамның техникалық жағдайын үздіксіз тексереді. Осылайша, жылжымалы құрамның техникалық жай-күйін тексеру автокөлік кәсіпорындарында орындалған жұмыстың ең жиі түрлерінің бірі болып табылады.

Осылайша, жылжымалы құрамның автомобиль көлігін пайдалан жұмыстарды орындау қажеттілігімен тығыз байланыста, онда сипаты мен мақсатын түбегейлі екі топқа бөлуге болады. Бірінші топ жұмыстарды қолдауға бағытталған, ал екіншісі жылжымалы құрамның техникалық жағдайын қалпына келтіру. Осыған байланысты, жылжымалы құрамның техникалық жағдайын жақсы қамтамасыз ету үшін барлық жұмыс жиынтығы қызмет көрсетуден және жөндеуден тұрады.

Біздің елімізде ғылыми зерттеулердің нәтижелерін қорытындылау негізінде пайдалануға жол көлігі жылжымалы құрамның қажетті техникалық жағдайын қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар жүйесін әзірледі және жүзеге асырды. Осы іс - шаралардың мәні техникалық қызмет көрсету жүйесін және жиынтық жөндеу әдісін ескерту болып табылады және олар техникалық мазмұндағы саланың жол көлік құралдарының негізгі техникалық саясатын көрсетеді.

1 Кәсіпорының мінездемесі

1. 1 Өндірістік - техникалық база

Өндірістік - техникалық база автокөлік жөндеу және техникалық қызмет көрсету, кәсіпорынды басқару үшін және автокөлікті жарамды күйде ұстау үшін ғимараттар мен құрылыстар кешенімен қамтамасыз етіледі.

Кәсіпорын аумағына кіретін ғимараттар мен құрылыстар кешеніне келесілер жатады: әкімшілік ғимараты, асхана, бақылау - өткізу пункті, қазандық бөлмесі, өндірістік - техникалық бөлім ғимараты, техникалық қызмет көрсету және жөндеуге арналған өндірістік корпус, қосалқы бөлік сақтау қоймасы, шығын жабдықтар қоймасы, автокөлік сақтауға арналған ашық алаң.

Өндірістік корпус ТҚК - 1, ТҚК - 2 бойынша жұмыстар кешені жүргізіледі. Ол тексерілген орлармен жабдықталған, қалдық майларды ағызуға арналған жарығы бар, мәжбүрлеп желдету, сығылғын ауаны жеткізуге арналған ауаны сүзгішпен үрлеу жабдықталған. Корпуста стендтер және автокөліктің техникалық жағдайын тексеруге арналған аспаптар және тиісті құралдар, бекіту және реттеу жұмыстарына арналған құрал - саймандар бар.

Өндірістік корпус бөлімі автокөліктердің ағымдағы және күрделі жөндеу жұмысын жүргізу лауазымын тағайындайды. Еңбек шартын жеңілдету және жұмыс лауазымдарын жеделдету үшін жөндеу аймағы мынадай құрылғылармен жабдықталған: қарау жырасы, көтергіш, жүкшығыр, арқалық кран, сомын бұрағыш және тағы басқа да құрылғылар.

Тексеру және жөнделмейтін тораптар мен агрегаттар үшін корпуста келесі цехтар мен бөлімшелер орналасқан: агрегаттық бөлімше, дәнекерлеу цехы, токарь шеберханасы, аккумуляторлық бөлімшесі. Олар орталықтандырылған жүйе, жылу және желдеткіш және соған сәйкес жабдықтар мен жарақтармен жабдықталған. Цехтар мен бөлімшелерде келесі жұмыстар атқарылады: агрегаттық бөлімшеде қозғалтқышты жөндеу, гидроаппаратураны жөндеу, жанармай аппаратурасы, бәсеңдеткішті құрастыру және реттеу жұмыстары жатады, жөндеу және ауыстыру жұмыстарына: артқы, алғы, ортаңғы белдік, теңгерме, топсалы күш, ілінісу, кардан білігін және басқада бөлшектерін ауыстыру жатады; токарь шеберханасының жұмыстарына тежеуіш барабандарын жонып өңдеу және басқа да токарлық жұмыстар жатады; дәнекерлеу цехының жұмыстарына рамаларды, автокөлік шанағын және тіркелгішін жөндеу жұмыстары жатады; аккумуляторлық бөлімше жұмыстарына жөндеу, қызмет көрсету және аккумуляторлық батареяларды зарядтау жұмыстары жатады.

Өндірістік - техникалық негіз кәсіпорын өзінің кезеңінде автокөліктің техникалық жағдайына елеулі ықпал етуі үлкен мүмкіндікке ие, бірақ кейбір жабдықтар мен аспаптардың физикалық және моральды тұрғыдан ескіру салдарынан, ал бірқатар бөлшектің жоқтығы жөндеу бригадасының жұмысын қиындатады.

1. 2 Өндірістік автокөліктердің құрамы мен талдауы

Кәсіпорын теңгерімінде тұрған автокөлік маркалары әр түрлі. Автокөліктер құрамы автобус ретінде сондай - ақ жеңіл және жүк көліктері ретінде көрсетілген. Қазіргі уақытта автокөліктер саны 30 бірлікті құрайды. ( 1. 1 кесте ) .

Автомобиль өнімділігі көптеген факторларға тәуелді. Мысалы: автокөліктер санына, ортатехникалық жылдамдығына, жүк көтергіштігіне, жұмыс тәртібіне, паркті пайдалану коэффициентіне, автокөлік жүрісіне, тасымалдаудың орташа аралығына, тиеу - түсіру жұмыстарының уақытына.

Іс жүзінде, жоспарланған жұмыс автокөліктің өнімділік жоспары ретінде заттай көрсеткіштер ауыстырылған жүк үшін жүк тонна және тонна-километрді құрайды. Көрсетілген көрсеткіштер тікелей соңғы нәтижелер автокөлік кәсіпорын мен ұйымдар қызметі факторлық талдау үшін мүмкіндік береді және автокөліктің өнімділік жоспары көрсетіледі деп болжануда.

Ұйымда техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарының жоспарлы - ескерту жүйесінде кейбір кемшіліктері бар. Орындалған траекториясының есебін жүргізу нақты емес, сондықтан, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмысына қойылған кесте бұзылған, сол сияқты басқада жұмыстар толық атқарылмайды.

Содан бері пайдаланылатын автокөліктер қарқыны өте бос және олардың техникалық жағдайыда жақсы емес. Нәтижесінде, коэффициенттерінің техникалық дайындығы ретінде автокөліктердің босатылу желісі төмен.

Кесте 1. 1

Автомобильдердің тізімі

1. 3 Автокөлікті пайдаланудың жедел көрсеткіші

Жедел көрсеткіш деңгейінің өзгеруі түрлі себептер туғызады. Жедел көрсеткішті талдау келтірілген есеп мәнінің нақты себептерін белгілейді.

Техникалық дайындықтың коэффициенті - жүк тасуға автомобильдердің техникалық дайындығын сипаттайтын және автомобиль күндерде майлардың қатынастарын анықтыйтын коэффициент.

Трансформациялау коэффициенті - сатысыз берілістің жетекші және жетектегі білігіндегі айналдырушы иінді күштердің қатынасы.

Гидротрансформатордың трансформациялық коэффициенті - гидротрансформатордың жетекші және жетектегі біліктердің айналдырушы иінді күшінің қатынасы.

Теңселу үйкелісінің коэффициенті - нормал реакциясы күшінің сыртқы жағынан дененің домалау күш бойынша қарсылық күш сәтінің қатынасы.

Тыныштық үйкелісінің коэффициенті - жүктеме қойған кезде бір денені басқаға қысатын және олардың түйісу күшіне тыныштық үйкеліс күшінің қатынасы.

Сырғанаудың үйкеліс коэффициенті - бір дененің екінші денеге тақалып және олардың сыртқы қабаттарының бір-біріне жұғысуға бағытталған перпендикулярлық коэффициентіне салмақ түскен кездегі реакция күшіне сырғанаудың үйкеліс күшіне қатынасы.

Айналыстағы массаларды есепке алатын коэффициент - түйінге негізгі қозғалыстағы массаның ілгерілемелі негізгі түйінге қатынасы.

Автомобиль жұмысының сапалық көрсеткіштері дегеніміз жобалап қайта құру мен өзгертулер енгізу арқылы жүк тасымалдау үрдісін жақсартуға мүмкіндік беретін шамалық көрсеткіштер.

Сапалық көрсеткіштерге жылжымалы құраманың техикалық дайындық коэффициенті, желіге шығару коэффициенті, жылжымалы құраманың толық жұмыста болу уақыты, айналым саны, бір айналым уақыты, жүрісті пайдалану коэффициенті, сыйымдылықты пайдалану коэффициенті, жүріс жылдамдықтарының түрлері жатады.

Техникалық дайындық коэффициенті (αТ) - желіде жұмыс істеу үшін автобус паркіндегі жылжымалы құрамалардың техникалық тұрғыдан жарамдылығы мен дайындық деңгейін сипаттайтын шама.

$\alpha_{т} = \frac{А_{Т}}{Асп}$ немесе $\alpha_{т} = \frac{АДи}{АДа} = \frac{АДа - АДр}{АДа}$ (1. 1)

Мұнда, АТ - техникалық тұрғыдан жарамды автобустардың саны;

АСП -паркте тізімде тұрған автобустардың жалпы саны;

АДи- көліктердің жұмысқа жарамды күйдегі күндері, автокөлік-күн;

АДа- көліктердің автокөлік кәсіпорнында тұрған жалпы уақыты, автокөлік-күн;

АДр- автокөліктің әртүрлі жөндеу жұмыстары мен техникалық қызметте тұрған күндері, автокөлік-күн.

Автобус паркінің техникалық дайындық коэффициенті мекеменің техникалық қызметінің жұмыс деңгейін сипаттайтын негізгі көрсеткіш және ол көлікті пайдалану жиілігіне, қосалқы бөлшектерінің бар болуына, автокөлік кәсіпорнының материалдық-техникалық қорына, техникалық қызмет көрсетуші маман жұмысшылар мен инженерлердің біліктілік деңгейіне тәуелді болып келеді.

Желіге шығару коэффициенті (αВ) - жылжымалы құраманы желіде пайдалану деңгейін сипаттайтын коэффициент. Ол жолдың сапасы мен қозғалыс көрсеткіштеріне, көліктің техникалық жағдайына, жүргізушінің біліктілігіне, тасымалды шұғыл ұйымдастырып басқара білуге тәуелді болып келеді.

$\alpha_{т} = \frac{А_{Э}}{Асп}$ немесе $\alpha_{т} = \frac{АДи}{АДа} = \frac{АДа - (АДр + АДп) }{АДа}$ (1. 2)

Мұнда, Аэ - желіде пайдаланылған автобустардың саны;

$АДп$ - жарамды күйдегі автобустардың бос тұрған уақыттары (жүргізушілер мен кондукторлардың болмауы, жолдың жабылып қалуы, жолдағы әртүрлі кедергілер т. б. ) .

Желіге шығару коэффициенті жылжымалы құрама жүріске жарамды күйде болса да бос тұру уақыттарының есепке алынуына байланысты автобус паркінің техникалық дайындық коэффициентінен айырмашылықта болады, яғни:

αТ ≥αВ (1. 3)

Жылжымалы құраманы желіге шығару коэффициентінің төмен болуының негізгі маңызды себептерінің бірі жүргізушілердің жұмыста болмай қалуы. Сондықтан, жүргізушілердің жұмысын ұйымдастырудың топтық әдісін пайдалана отырып, қосалқы жүргізушілер құрамын жасақтау арқылы бос тұрып қалған автобустардың тоқтаусыз жұмыс істеуін шұғыл ұйымдастыра білу керек.

Кесте 1. 5

Автомобильдердің техникалық пайдалану көрсеткіштер

1. 4 Жобалаудың мақсаты мен міндеттері

Автокөліктің жедел сенімділігінің сапа көрсеткішін талдау сапа критериі үшін бақылау - диагностикалық жұмыс жүргізетін ең қолайлы мерзім келесі автокөліктің жедел сенімділігінің сапа көрсеткішін қолдануы мүмкін екенін көрсетеді: қарсылық білдірмейтін жұмыс ықтималдылығы және жедел жағдайы (қалпына келтірілгенін ескере отырып), ағын жеткіліксіздігінің параметрі және орташа бас тартылған жұмыс уақыты. Бұл олардың конструктівті - технологиялық және жедел факторларды жабуымен түсіндіріледі, сондықтан, көрсетілген жұмыс жағдайының автокөлік сенімділігін жеткілікті сипаттайды.

Жоғарыда айтылғандай «ҚТЖ Жүк тасымалы» АҚ «ГП Атырау бөлімшесі» филиалының жағдайы жақсартуды қажет етеді, сондықтан, осы дипломдық жобаның мақсаты кәсіпорынның ТҚК және жөндеу жүргізу желісін материалды - техникалық базасын жақсарту болып табылады.

Осылайша, құрылым қойылған мақсатпен сай келуі керек, ал өндірістік қуат - кәсіпорынның ТҚК және жөндеу жұмыстарын өткізуге ұсынылған әдістерді қамтамасыз ету жеткілікті.

Қойылған мақсатты жүзеге асыру үшін келесі міндеттер орындалуы тиіс:

• Автокөліктің техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жетілдіру

• Техникалық қызмет көрсету және жүргізілген жөндеу жұмыстар санын анықтау

• Техникалық қызмет көрсету және жүргізілген жөндеу жұмыстар күрделілігін анықтау

• Жұмыстарды күрделілігіне қарай бөлу

• Жөндеу және қызмет көрсету саласы қызметкерлерінің санын есептеу және мамандық бойынша бөлу

• Постардың және ТҚК мен ТЖ арналған аймақтар желісін есептеу

• Кәсіпорынның ТҚК және ТЖ технологиялық процессінің әдісін таңдау және негіздеу

• Өндірістік аудандарды жартылай немесе толық қалпына келтіру

2 Жоба бөлімі

2. 1 Эксплуатациялау барысында көлік техникасын техникалық жағдайларының өзгеруі

2. 1. 1Үйкеліс күшінің әсері

Тозу процесіне әсер етуші негізгі фактор, ол қатынасқа түсуші бөлшектер арасындағы үйкеліс күші болып табылады. Үйкеліс күші тербелу(качение) және сырғанау(скольжение ) болып бөлінеді. Тербелу май сорғышқа тән үйкеліс, май білікке (вал) жабысып, клин тәрізді жырыққа төмен қарай жылжиды, онда қоюланып жабысқақтығы мен майлылығы күшейген сайын бұл процессте күшейеді.

Айналу жылдамдығы күшейгенде қою май біліктің астына түсіп, білік астындағы майлы клин тұрақтанады, ал білік жұмыскүінде ілініп тұрған тәрізді болады. әрине тозу мұндай жағдайда минималды болады . солай үйкеліс күшіне қарсы сұйықтық үйкелісті қоюға болады, оған қол жеткізу үшін келесі жағдайларды сақтау керек:

-білік пен подшипник арасында майлы клин қалыптасу үшін қолайлы саңылау болу керек ;

-майдың қоюлығы май сорғыштың май сорғыштың өткізу мүмкіндігібелгілі -бір мәнге сай болу керек;

-май үкеліс көп болатын зонаға берілуі тиіс;

-иінді біліктің айналу жиілігі балгілі мәннен төмен болмауы керек.

Егер біліктің айналу жылдамдығы керекті мәнге жетпесе (мысалы: қозғалтқыштың бос жүрісі кезінде) үйкелістің бұл түрі - жартылай сұйықты болып табылады. Қозғалтқышты қосқанда білік подшипниктің ортасында жатады, олардың арасында тек жұқа май қабаты болады, сондықтан білік айнала бастағанда тозу өте жоғары болады. Бұндай үйкелістің қауіпті түрі шекаралық деп аталады.

Эксплуатациялаудың ең қиын кезі қыс мезгілінде салқын қозғалтқышты қосқан кезде үйкеліс тетіктеріне май келуінің қиындауына байланысты ол тозудың жоғарлауына әкеледі. Зерттеушілердің айтуынша, салқын қозғалтқышты бір рет қосу қалыпты жағдайда ондаған киломер жүргенмен тең.

Машиналардің тегершік тежеуі мен лінісу механизмдеріндегі еш майсыз үйкеліс - құрғақ деп аталады.

Машиналардің басқа қысыммен май бармайтын тетіктерінде - газ газ бөлу тістерінің арасында ауыспалы және негізгі беріліс қорабы тістері арасында түрлі шлицелі қосындыларда карданды және рульді шарнирларда және тағы басқа шекаралық үйкеліс болады.

Бөлшектердің физикалық қартаюы

Үйкеліс күшінен басқа, машиналардің техникалық жағдайының өзгеруіне шаршау мен коррозия әсер етеді, олар қартайудың жеке процестері, және тозудың құрамдас бөлігі болып табылады.

Шаршау-бұл көп қайталана беру бұзылу процесі. Сонымен қатар, олар сенімділік шегінен қанша жоғары болса, процесс қарқындылығы да жоғары болады. Сонымен қатар бұзылулардың көп бөлігі шарашу жарылыстарының пайда болуымен байланысты.

Коррозия - материалдың сыртқы ортаның физико-химиялық әсерінен бұзылу процесі, сондықтан мате, риалдың коррозиялық бұзылуы бетінен, металл мен газдың (немесе сұйық) шекарасында басталады.

2. 1. 2 Тозу түрлері

Бөлшектердің үйкелісі мен тозу теориясының негізі болып қатынасқа түсетін бөлшектерге тозу түрлерінің классификациясын жасау(сырғанау үйкелісіне байланысты) болып табылады.

Тозу үш түрге бөлінеді: механикалық, молекулалы-механикалық, коррозиялы -механикалық.

Механикалық тозу үш түрге бөлінеді: абразивті, пластикалық деформациялар нәтижесі, жұқа бұзылулар.

Абразивті тозу - қатты бөліктерді кесу және сызу әрекеттері нәтижесінде пайда болады. Сонымен қатар абразивті бөліктерге үйкеліс тетіктеріне сырттан түсетін кварц және басқа қосындылар ғана емес, сонымен қатар автомобиль агрегаттарының ішінде бөлшектердің тозуы мен қызуы нәтижесінде пайда болатын бөлшектер де жатады. Қатты бөлшектер сұйықпен араласқан (маймен) тозудың түрі- гидроабразивті деп аталады.

Пластикалық деформация нәтижесінде тозу деп- бөлшектердің сыртқы бөліктерінің күш әсерінен сырылу бағытында жылжуы және оның массасын жоғарлатпай, тек формасының өзгеруі (мысалы: дөңгелек бөлшектерінің элиписті формаға ие болуы керек) .

Жұқа бұзылулар нәтижесінде тозу деп - қатынаста тұратын бөлшектердің біреуінің металының беткі бөлігінің және пластикалық деформация нәтижесінде жабысып, тығыздалып, жұқаруы нәтижесінде жеке бөлшектерге бөлініп бұзылуы.

Молекулалы -механикалық тозу - тығыз байланысқа түскен металлдар арасындағы қатынаспен байланысты, ол арақатынасқа түскен жерлерде жабысу мен ұстауға әкеледі, яғни жалпы белгілі диффузия процесі болады. Көп салмақтың және үйкеліске түсетін беттер арасындағы майлы пленканың болмауы себебінен бұл процестің қарқындылығы тез өседі (адгезионды тозу жүреді) . Қозғалыс барысында млекулалық байланыстар бұзылып, металл беті бүлінеді- металлдың бір бөлшектен екінші бөлшекке ауысуы жүреді.

Сырғанаудың жоғары жылдамдықта жүруіне байланысты температурасы өсіп, металлдың беткі жақтары жай «ұстап», жабысып, жұмсарған, кейде балқыған металл бөліктерін жұлып алып кету болып жүреді.

Мысалы: тежеу колодкаларының тозуы таулы жағдайда 8-10 есеге дейін күшейеді. Автомобильді эксплуатациялау барысында пайдалану ұзақтығына жүргізушінің жүргізу деңгейі (квалификациясы) тікелей әсер етеді.

Тәжірибе көрсетіп отырғандай бір машиналар капиталды жөндеуге әзер жетсе, бір машиналар оның қажетінсіз көп жылдар бойы қызмет жасайды. Сонымен қатар, дұрыс жүргізу жанар май үнемдеуге, дөңгелектің тозуын тежеуге көмектеседі.

Бірақта уақытылы және дұрыс техникалық қызмет көрсетудің және жөндеудің де, Көлік техникасын үнемділігі мен сенімділігін көтерудегі ролі жоғарыда айтылған, негізгі мақсаты: тетіктер мен бөлшектердің тозу қарқындылығын төмендету, жұмыс істеу мүмкіндігін қалпына келтіру, жөнсіздіктерін уақытылы анықтау, сонымен қатар авариялық жағдайларға әкелуі мүмкін болса Көлік техникасын сыртқы бейнесін сақтау және тағы басқа аспектілерден де кем емес.

Мысалы : тегершіктің тежеу механизмдеріне уақытылы қызмет көрсетпеу, тежеу колодкаларының накладкалырының және барабан арасындағы саңылаудың 0, 5мм-ден 1, 0 мм-ге өсуі тежеу жолының 20 пайыз ұзаруына әкеледі.

Рульмен басқарылатың тегершіктердің бұрылу бұрыштары мен шиналарындағы ауа қысымының төмендеуі оның қызмет ету мерзімін қысқартып қана қоймай, жанармай шығынының өсуіне, Көлік техникасын жолда жоғарғы жылдамдықта тұрақтығының және басқару мүмкіндігінің төмендеуіне әкеледі.

Агрегаттардағы майдың уақытылы ауыстырылмауы немесе техникалық жағдайлармен қарастырылмаған түрлерін пайдалану тозу қарқындылығының өсуіне, біліктің істемей қалуына, түрлі тістердің сынуы сияқты турлі авариялық жөнсіздіктерге әкелуі мүмкін.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс